Nigil i gwel wemede
“Litam li mbuu li yé . . . hôtnyuu.”—GALATIA 5:22, 23.
1, 2. (a) Kii i nla pémél bés ngéda di gwé bé hôtnyuu? (b) Inyuki libak li ngi hôtnyuu li nlôôha i len ini?
HÔTNYUU tole i gwel wemede i yé lem i Djob. (Galatia 5:22, 23) Yéhôva a gwé hôtnyuu i nya i yôni. Ndi bôt ba binam, ba yé bikwéha. Jon i yé bo nledek i tééda lem i. Ngandak mandutu ma nkwél bôt i len ini, inyule ba nhañ hôtnyuu. Libak li, li nla tinde baudu ba suklu ni bôt ba bôlô i bana béba lem i timbis mam ba nlama boñ nano mbus ngéda, tole i boñ ndik ndék biliya mu nson wap. I nla ki tinde bés i leñ bôt bibuk bibe, i lihiua, i bisañ, i maboha, i yoñ mapil ma ngi nseñ, i yila nkol u ngim jam, i ke mok, i bana kon mahoñol, ni makon ma nlôôhana ni njel malal, i yoñ jém li ngi kôôba, ndik inyu sima i ndék mandutu i.—Tjémbi 34:12-15.
2 Hala a yé mbale le, i bôt ba gwé bé hôtnyuu ba yé jom i mandutu map ni ma bôt bape. Ni le kii ngéda i ntagbe, lem i i nkônde sôs, sôs ni sôs. Lem i kodol wemede i yé jam bôt ba bi nigil i nwii 1940, ndi minyiña i len ini mi ñunda le bôt ba nyi ha bé kodol bomede. Ndi hala a nhélés bé bés banigil Bañga i Djob, inyule Bibel i bi bôk i kal le, hala a yé yimbne yada le di niñil i “dilo di nsôk.”—2 Timôtéô 3:1-3.
3. Inyuki bikristen bi gwé ngôñ ni lem i gwel bomede?
3 Inyuki di gwé ngôñ i gwel bésbomede? Di wan manjom Bibôdle 3:6) Bigdana mam mabe ma bi kwél bôt ba ba bi la bé sélés i lem ini.
ma mahee ima. Pog, ba bi léba le i bôt ba gwé ngap i gwel bomede inyu mam nyuu i ntinde bo i boñ, ba nlôôha bé bana mandutu bañga. Ba yé nwee i pes mahoñol. Hala a yé bo jam li ntomb i bana maada malam ni bôt bape, i keñgle hiun, ba ta bé bôt ba mindañ, ba nlôôha bé bana nduña tole kon u mahoñol kiki bôt ba ba ngwel bé bomede. Iba, ngap i kolba manoodana ni i gwel ngôñ ibe i yé nseñ inyu tééda maada malam ni Djob. Mbek i Adam bo Éva i ñunda le jam li, li yé maliga. (4. Kii i nla ti bet ba gwé ndutu makénd i bana hôtnyuu?
4 Mut binam nye ki nye a ta bé le a unda lem i gwel nyemede i nya i yôni. Yéhôva a nyi loñge loñge le bagwélél bé ba njo sañ i, a gwé ki ngôñ i hôla bo i yémbél bisômble gwap bibe. (1 Bikiñe 8:46-50) Bôt ba maliga bahogi ba ngwés sélél nye ndi ba ban-ga ndutu i bana hôtnyuu i ngim makas ma niñ yap. Kiki liwanda li gwéha, a nti bo makénd. Di wan ndémbél i nlôôha lam i Yéhôva. Mbus, di ga tehe yak dihéga dilam ni dibe Bibel i mpôdôl. Di ga wan maéba ma pék ma ma ga hôla bés i lédés lem i hôtnyuu tole i gwel wemede.
YÉHÔVA A NTI NDÉMBÉL
5, 6. Imbe ndémbel Yéhôva a nti bés inyu lem i hôtnyuu?
5 Yéhôva a ñunda lem i gwel nyemede i nya i yôni, inyule a yé peles manjel mé momasôna. (Ndiimba Mbén 32:4) Ndi, bés di yé bikwéha bi bôt. To hala, inyu tibil nok kii i yé hôtnyuu tole i gwel wemede, di nlama wan ndémbél Yéhôva, ha nyen di ga tibil kôna nye. Dimbe dihéga di tôbôtôbô di ñunda le Yéhôva a bi gwel nyemede?
6 Bigda lelaa Yéhôva a gwel nyemede ngéda Satan a bi ndogbene nye? Pééna i Nsohop i bi tôdôl ngôñ hiun ipôla biañgel bi Djob bi bi bé bi tiñi ni nye, i lona yak diyana ipôla yap. Bebek le yak we u nôgda nlélém jam ngéda u ntehe mandutu momasôna Satan a bi lona. Ndi Yéhôva a bi hoo bé unup. A bi timbhe nye i nya i kôli. A bi pala bé unup, a yoñ ki makidik ma téé sép bisu bi ngolba i Satan. (Manyodi 34:6; Hiôb 2:2-6) Inyuki? Yéhôva a bi nwas le ngéda i tagbe inyule a ngwés bé le bôt ba binam ba tjiba, ndi a ngwés le “bobasôna ba pam homa ba nhiel miñem.”—2 Pétrô 3:9.
7. Kii ndémbél i Yéhôva i niiga bés?
7 Ndémbél i Yéhôva i hôtnyuu i ñunda le di nlama tibil wan bibuk gwés ni manjel més; di pala bañ yoñ makidik. Ngéda u nlama yoñ makidik ma ngui, yoñ ngéda i hek pék. Soohe inyu bana pék i kal tole i boñ mam ma téé sép. (Tjémbi 141:3) Ngéda ba ntip unbaha we, u nla bep unup. Ngandak ikété yés i bi tam bibuk ni maboñok mabe ba bi bana ha ngéda i!—Bingéngén 14:29; 15:28; 19:2.
NDÉMBÉL I BAGWÉLÉL BA NYAMBE—ILAM NI IBE
8. (a) Lelaa di nla léba dihéga di ñunda bilem bi Djob? (b) Kii i bi hôla Yôsep i timbhe ngéda nwaa Pôtifar a bi noode lop nye? (Béñge titii i bibôdle.)
8 Imbe ndémbél i Bibel i ñéba nseñ i gwel bésbomede? Ibabé pééna, u nhoñol ngandak bôt Bibel i mpôdôl i Bibôdle 39:6, 9; añ Bingéngén 1:10.
i bi gwel bomede. Mut wada mu le Yôsep, man Yakôb. A bi éba lem i ngéda a bé sal i ndap Pôtifar, ñane batat ba Faraô. Nwaa Pôtifar a bé tonda Yôsep, nu a bé “nlam maôñg, ni nlam i mis,” a noodege lop nye. Kii i bi kéñ Yôsep le a kwo bañ mu dipa tjé? Ibabé pééna, a bi yoñ ngéda i wan mam ma bé le ma kwél nye ibale a neebe. Ni le ngéda mam ma bi bep, a bi ke nye ngwéé. A kal le: “Lelaa me yé le me boñ ndôñ béba keñi ini, ndi me boñ Nyambe béba?”—9. Lelaa u nla kôôba inyu kolba manoodana?
9 Kii ndémbél i Yôsep i niiga bés? Jam jada li yé le, di nlama tjél bôk mbén Nyambe. I bet ba yé Mbôgi Yéhôva nano, ba bééna lem i mbéna je, i ngandak nyôba, i ôt siga, i ôt hibañga, i malal ma nyega, ni ngandak mam ipe. Ba nla nôgda ngôñ i témb mu mam ba bé boñ kôba. To mbus sôble yap, ngôñ i i nla ke ni bisu i tééñga bo. Ndi, ibale manoodana ma ma mpémél we, yoñ ngéda i soñda mam mabe ma nla kwél we i pes mbuu, ma u yé le u bana inyule u ngwel bé wemede. U nla ki noode hégda manoodana u yé le u boma, ni kit lelaa u ga boñ inyu keñgle mo. (Tjémbi 26:4, 5; Bingéngén 22:3) Baa u ma boma i nya manoodana i, bat Yéhôva pék ni lem i gwel wemede inyu kolba mo.
10, 11. (a) Kii ngandak boñge ba wanda i mboma i suklu? (b) Kii i nla hôla njohok bikristen i kolba bet ba nyégsa bo i bôk mbén i Yéhôva?
10 Manoodana Yôsep a boma, ma mpôôna ma ngandak njohok bikristen i mboma len. Di yoñ hihéga hi Kim. Libim li mawanda mé ma suklu li bé li ma bana maada ma muda ni munlôm. Kim a bé yi bé nya mam i. A nkal le kii a bé boñ bé kiki bo, mangéda mape, a bé a nôgda wengoñle a yé “nyetama” tole ba “ntjôô nye” ni le mawanda mé ma suklu ma bé tehe nye kiki bo jôñ mut inyule a bé pam bé ni bôlôm. Ndi, Kim a bééna pék ngandak i yi le, ipôla boñge ba wanda, ngôñ i noode malal i yé keñi. (2 Timôtéô 2:22) Ngandak yé mawanda ma suklu i bé béna bat nye too a bé a ngi yii konji. Hala a bi ti nye pôla i toñle bo inyuki a ta bé le a kôna bo. Kinje maséé di nok inyu njohok yés boñge ba ba nyoñ makidik ma ngui i kolba bôt ba nyégsa bo i malal ma nyega, yak Yéhôva a yé maséé ni bo!
11 Bibel i nti dihéga di bôt ba ba bi hôt bé nyuu i mam ma malal. I ñéba ki mam mabe ma nla ki kwél bés ibale di yoñ ngaba mu mam ma. Ibale mut a mboma nlélém jam kiki Kim, i yé le i ba loñge i tibil hek pék mu ñañ u jôñ mañge wanda nu Bingéngén pes 7 i mpôdôl. Hoñol ki, i jam Amnôn a boñ, ni i béba jam i bi pémél nye inyu liboñok jé libe. (2 Samuel 13:1, 2, 10-15, 28-32) Bagwal ba nla hôla bon bap i hôlôs hôtnyuu mu nya mam i, ngéda ba nkwélél mu ngeñ ba lôôs bibégés bi ndap lihaa, ba gwéélak bipes bi Bibel bi di ntip sima.
12. (a) Lelaa Yôsep a bi gwel nyemede ngéda lôkisañ i bi boma nye? (b) Mambe mangéda di nlama gwel bésbomede?
12 Lisañ lipe, Yôsep a bi témb a unda ndémbél ilam i gwel nyemede. Inyu yi kii i bé lôkisañ ñem, a bi pala bé yis bo njee a bé ngéda ba bi lo i Égitô inyu somb bijek. Yak ngéda a bi la ha bé hônba njôghe, a bi pémés bôt bobasôna inyu sôô gwiiha Bibôdle 43:30, 31; 45:1) Ibale mankéé wada tole mut u ngwés, a nyoñ makidik ma ma ta bé malam, i nigle Yôsep i nla hôla we i tjél timbhe nye béba. (Bingéngén 16:32; 17:27) Ibale u gwé mut woñ lihaa le ba bi pémés ntôñ, u nlama gwel wemede le we ni nye ni bana bañ maada ma ngi nseñ. I gwel wemede mu nya mam i, i ta bé jam li ntomb, ndi di ga pamba ibale di mbigda le di yé noñ ndémbél i Djob, lôñni maéba mé.
gwé. (13. Bimbe biniigana di nla ôt mu miñañ mi Kiñe David?
13 Bibel i nti ndémbél ilam i Kiñe David. A bééna ngui ngandak, ndi a bi gwel nyemede ngéda Saulô bo Siméi ba bi hindha nye ñem. (1 Samuel 26:9-11; 2 Samuel 16:5-10) Hala a nsômbôl bé kal le David a bé gwel nyemede hiki ngéda, kiki bo mu ñañ wé ni Batséba, ni mu jam a bé sômbôl boñ Nabal. (1 Samuel 25:10-13; 2 Samuel 11:2-4) Ndi to hala, di nla ôt biniigana bi mahee mu ndémbél David. Pog, baéga ikété ntôñ u Djob ba nlama yoñ yihe i gwel bomede inyu boñ le ba bep bañ gwélél kunde ba gwé i ngii bana bape. Iba, mut nye ki nye a hoñol bañ le a téé, a hoñlak le a ta bé le a kwo bisu bi manoodana.—1 Korintô 10:12.
MAM U NLA BOÑ
14. Kii i bi pémél mankéé wada, ni inyuki maboñok més ma yé nseñ ngéda di mboma i nya mam i?
14 Kii u nla boñ inyu hôlôs lem i gwel wemede? Di wan le jam lini li bi bôña. Litôa jada li bi kumul litôa li Luigi i mbus. Tolakii nuu nluk matôa nyen a bi hôs, a bi bôdôl sol Luigi, a yéñék ki le a jôs nye. Luigi a bi soohe, a bat ki Yéhôva ngui i mom nwee, ni i mômôs nuu nluk matôa—ndi a bi top bé mom. Luigi a bi yoñ mapep mé ma assurance, a ke yé, a yék nye a mbôs ha kiki ngwo. Mbus sonde yada, Luigi a témb i boñ lipeple li muda wada, a léba le nlôm muda nu a bé nuu nluk matôa! Ni wonyuu, mut nu a bi bat nye nwéhél inyu jomol jé. A bi bôn le a bé lama boma bôt ba assurance i Luigi inyu boñ le ba hoo tibil matôa mé. Mut nu a bi yoñ ngaba i nkwel u Bibel, a nok ki maséé ni mam a bé emble. Mu kii a bé soñda mbus ngéda, Luigi a bé le a nôgda le i bi ba nye nseñ i yén nwee nyoo nloñ, a bé ki le a hoñol wonyuu a bé le a bana ibale a bep timbhe mut nu.—Añ 2 Korintô 6:3, 4.
15, 16. Lelaa yigil Bibel i nla hôla we ni lihaa joñ i hôlôs lem i gwel wemede?
15 I yoñ ngéda i nigil Bibel loñge loñge i nla hôla bikristen i hôlôs i lem lam ini le hôtnyuu. Ni bigda le jam Djob a kal Yôsua: “Kaat Mbén ini y’a nyodi bé nyo woñ, ndi w’a soñgol yo njamuha ni juu, le ndi u tibil ha i bisélél mam momasôna ma yé ntilbaga mukété; hala nyen njel yoñ y’a too, u boñ ki loñge.” (Yôsua 1:8, MN) Ndi lelaa yigil Bibel i nla hôla we i hôlôs lem i gwel wemede?
16 Kiki di ntip tehe, Bitilna bi gwé miñañ mi mi ñunda nseñ u nla kôs ngéda u ngwel wemede, ni mandutu ma nla kwél we ngéda u gwé bé lem i. Yéhôva a bi yoñ bitelbene i tééda miñañ mi inyu yés. (Rôma 15:4) Kinje njel pék i añ miñañ mi, i soñda nwo, ni i nigil nwo! Boñ biliya i nok lelaa mi nla tihba we ni ndap yoñ lihaa. Bat Yéhôva ikété masoohe le a hôla we i bii Bañga yé i bisélél. Ibale u nyimbe le lem lam i, i nhañ we ngim makas ma niñ, ba bebee i neebe hala. Mbus soohe inyu jam li, u noode ki béñge lelaa u nla hôlôs lem i. (Yakôbô 1:5) Ibabé pééna, nyiña mu bikaat bi ntôñ u nla hôla we i léba mam m’a kônde hôla we.
17. Ni mambe manjel bagwal ba nla hôla bon bap i hôlôs lem i gwel bomede?
17 Lelaa u nla hôla bon boñ i hôlôs lem i gwel bomede? Bagwal ba nyi le, boñge ba wanda ba ngwééna bé lem i. Jon ba nlama niiga bon bap bilem bilam, bomede ba tinak ndémbél ilam. (Efésô 6:4) Jon, ibale u nyimbe le bon boñ ba njo sañ inyu pam i bana hôtnyuu, badba le, baa me nti ndémbél ilam? U nla ba ndémbél ilam ngéda u nyoñ ngaba hiki ngéda i likalô, ngéda u nke makoda, ngéda u ñéga bibégés bi ndap lihaa. U kon bañ woñi i kal bon boñ le to, ibale hala a mbéda! Yéhôva a bi tééne Adam bo Eva minwaa—minwaa mi mi bé lama hôla bo i bana litehge lilam li kunde Djob a bééna i ngii yap. Nlélém inyu boñge, ba ga nigil i gwel bomede ngéda bagwal ba nkodol bo, ba tinak ndémbél ilam. Gwéha inyu kunde i Djob i ngii yés, ni diihe matiñ mé bi yé ikété mam ma nlôôha mahee u nla niiga bon boñ.—Añ Bingéngén 1:5, 7, 8.
18. Inyuki u yé nkwoog nkaa le i bana mawanda malam i ga lona we bisai?
18 I yé ntiik le, to u yé ngwal tole u ta bé, u yan bañ mahee i tibil pohol bilôñ bilam. Yéñ le u ba liwanda ni bôt ba nti we makénd i noñ mam malam ni i keñgle mandutu ma ma nlôl we ngéda u ndogbene Djob. (Bingéngén 13:20) Lôñ i bôt ba ba ngwés mam ma mbuu, i ga hôla we i kôna bo mu kii ba ngwel bomede. Ibabé pééna, maboñok moñ malam ma ga ti mawanda moñ makénd. Lem i gwel wemede i yé nseñ inyu lémél Djob hiki kel, ni i tégbaha loñge ngéda ni bôt u ngwés.