1, 2. (a) Kii bôt bape ba nkal ngéda ba nok le Yéhôva a gwé ngim ntôñ? (b) Kii di ga wan munu yigil ini?

BAA Yéhôva a gwé ngim ntôñ? Ngim bôt i mbéna kal le: “U nwas bañ le ngim ntôñ won u éga we. U gwé ndik le u bana maada malam ni Djob.” Baa litehge li li yé loñge? Baa maliga ma yé le kii?

² Munu yigil ini, di ga wan i mam ma ñunda le Yéhôva, Djob li oda, a yé Ntjekmam nunkeñi. Di ga tehe ki lelaa di nlama kil mu njel ntôñ u Yéhôva u ñunda bés. (1 Korintô 14:33, 40) I len ini, kiki i hiai hi bisu i Ngéda Yés, Bitilna bi nhôla ntôñ u Yéhôva hana isi i kena ñañ nlam letee ni masuk ma hisi. Inyule di tiñi i noñ maéba ma Bibel ni biniigana bi ntôñ bi bi ntjek mam més, di ntééda mapubi més i pes mbuu, di ntééda ki nsañ wés, ni adna yés mu makoda més momasôna.

3. Kii i nkwés we nkaa le Yéhôva a yé Ntjekmam nunkeñi?

³ I mam Djob a bi hek ma ñunda le a yé Ntjekmam nunkeñi. Bibel i nkal le: “Yéhôva a tek hisi ni pék; a téé ngii yosôna ni bañga yi.” (Bingéngén 3:19) Di nyi ndigi “lipigil li manjel” ma Djob, yak “jam di yé le di nok mu li yé wengoñle ndék nsooga.”  (Hiôb 26:14) Ndi, i ndék mam di nyi inyu disi dipe, tjôdôt, ni diuñ di tjôdôt, bi ntinde bés i neebe le bini gwom bi ngii bi yé ntjegeg i nya i mbuma ñañ. (Tjémbi 8:4, 5) Diuñ di tjôdôt, di di gwé didun di tjôdôt, di nkiiña i ngii, di boñok hala ikété oda. Hisi ni tjôdôt tjodisôna, di nkiiña i pañ hiañgaa ikété oda ndik wengoñle ba noñ ngim mambén ma nluga mu kiki ba nkil mu minloñ nwap. Ibabé pééna, litjegeg li mam di ntehe mu ngiinda yosôna, li nhôla bés i tehe le Yéhôva a yé ‘nu a nheg ngii ni hisi lôñni yi,’ ni le a nkôli le di bégés nye, di téñbe ki ni nye.​—Tjémbi 136:1, 5-9.

4. Inyuki bôt ba njôôñ yi ba nla bé ti mandimbhe inyu ngandak mambadga?

⁴ Bôt ba njôôñ yi ba nyelel ngandak mam inyu ngiinda ni nkoñ isi wés. Ba bi nlona ki bés mam malam mape ma ma ntihba niñ yés i manjel momasôna. Ndi ngandak mambadga ma yé le bôt ba njôôñ yi ba nla bé léba mandimbhe. Kii héga, bôt ba njôôñ yi ba ba nigil tjôdôt, ba nla bé tibil toñle bés lelaa ngiinda i bi lo, tole inyuki di yé munu isi ni ngandak mintén mi bihégél. Jam lipe li yé le, bôt bobasôna ba nla bé toñol inyuki bôt ba binam ba nlôôha bana ngôñ i niñ boga ni boga. (Ñañal 3:11) Inyuki mana mambadga ma ma yé nseñ, ma gwé bé mandimbhe? Njom yada i yé le, ngandak bôt ba njôôñ yi ni bôt bape ki, ba noode hôñôs mahoñol le Djob a ta bé, ba kémhege ki le mam ma bi nlo ndik ni momede. Ndi ikété Bañga yé, Yéhôva a nti mandimbhe inyu mana mambadga, ma ma yé ikété miñem mi ngandak bôt.

5. Letee ni limbe likala niñ yés i niñne i ngii mambén ma ngiinda?

⁵ Di yé i niñ inyule mambén ma ngiinda Yéhôva a ntéé ma nhéñha bé, ni le di nla bôdôl mo ñem. Batibil mapubi, batibil minkoñ mi malép, balét ba makeñge, baluk dinuni di bikei, bakan bôt, bana bôt bobasôna ba ngwélél mambén ma ngiinda inyu boñ bibôlô gwap. Kii héga, bakan bôt ba nyi le bijô bi nyuu bi hiki mut bi yéne i nlélém homa. Jon ba gwé bé le ba yéñ ñem u mut nu ba nsômbôl kan. Bés bobasôna di noñ mambén ma ngiinda. Ibale di leñ puma i ngii, i ntémb ndigi i kwo hana isi. Hala a ñunda le ibale di mbôk mambén ma ngiinda, di ga kôhna bikuu. Di nla yak nimis niñ yés!

6. Inyuki di kôli bem le bagwélél ba Yéhôva ba ba ntjegeg?

⁶ Ngiinda i yé toi ntjegeg i nya i mbuma ñañ. Jon di yé nkwoog nkaa le Yéhôva a mbem le yak bagwélél bé ba ba ntjegeg. Inyu hala nyen Yéhôva a bi ti bés Bibel inyu éga bés. Ibale di ntjél noñ maéba ma ntôñ u Djob ni matiñ ma Yéhôva, di ga ba ngoo, ngi maséé mo ki mo.

7. Lelaa di nyi le Bibel i yé kaat i i yé ntjegeg loñge?

⁷ Bibel i ta bé kaat i i nkot miñañ mi Lôk Yuda ni mi bikristen mi mi gwé bé maada mo ki mo. Ndi i yé kaat i yé ntjegeg loñge, i bak ki kaat i nlôl ni Djob. Bikaat bi bi yé ikété Bibel bi gwé maada, ibôdôl i kaat Bibôdle ikepam i kaat Masoola. Bibel yosôna i gwé ño nkwel wada: I nsôñ libak le Djob nyen a yé Nungingii i ngii bihégél gwobisôna, ni le sômbôl yé hana isi i ga yon ni njel Ane yé, i i yé isi énél i Yésu, nu a yé “mbôô” ba bi bôn.​—Añ Bibôdle 3:15; Matéô 6:10; Masoola 11:15.

8. Inyuki di nla kal le Lôk Israél i bé ntjegeg i nya i kôli?

⁸ Litén li Israél li bi yék ndémbél lam i litén li li yé ntjegeg i nya i kôli. Kii héga, isi Mbén Môsé, i ‘bôda ba bé kodba i  nwemel u ndap libadô i mitin i gwel nson,’ ba bé boñ hala ikété oda. (Manyodi 38:8) Ngéda Lôk Israél i bé nyodna lap i Yéhôva inyu kena yo homa numpe, ba bé boñ hala ikété oda. I mbus ngéda, Kiñe David a bi tjek Lôk Lévi ni biprisi mintôñ mintôñ. (1 Miñañ 23:1-6; 24:1-3) Hiki ngéda ba bé nôgôl Yéhôva, Lôk Israél i bé i kôhna bisai inyule i bé niñik ikété oda, nsañ, ni adna.​—Ndiimba Mbén 11:26, 27; 28:1-14.

9. Lelaa di nyi le bikristen bi hiai hi bisu bi bé ntjegeg?

⁹ Yak bikristen bi hiai hi bisu bi bé ntjegeg, bi noñok biniigana bi juu li bakena ntôñ li bé ti bo. Ha ngéda i, juu li bakena ntôñ li bé ndik baôma. (Minson mi baôma 6:1-6) I mbus, bilôk bikéé bipe bi bi kôndba mu juu li bakena ntôñ. (Minson mi baôma 15:6) Bilôk bikéé bi bé kôs ki maéba ni biniigana ni njel maléta ma lôk kéé i i bé mu juu li bakena ntôñ, tole lôk kéé ipe i i bé sal ni bo ni ñem wada. (1 Timôtéô 3:1-13; Titô 1:5-9) Lelaa makoda ma ntehe nseñ mu kii ba noñ biniigana bi juu li bakena ntôñ?

10. Bimbe bisai makoda ma hiai hi bisu ma bi kôs ngéda ba bé noñ matiñ ma juu li bakena ntôñ? (Béñge titii i bibôdle bi yigil.)

¹⁰ Añ kaat Minson mi baôma 16:4, 5. Ntôñ u bé ep bilôk bikéé inyu ti lôk kéé ‘matiñ ma, baôma ni mimañ mi Yérusalem ba téñ.’ Kiki makoda ma bé noñ matiñ ma, ma “bi kôs ngui ikété hémle, ñañga wap u ba bet hi kel.” Baa di nla ôt biniiigana ikété ñañ Bibel unu, bi bi nla ba bés nseñ ikété ntôñ u Yéhôva i len ini?

11. Lelaa bilôk bikéé bi bi ngwel minson mi tôbôtôbô bi nlama unda le bi noñ biniigana ntôñ u Yéhôva u nti bo?

¹¹ I len ini, kii bilôk bikéé bi muu ma dikuu di biloñ, muu ma biloñ, bagwélél ba makiiña, ni mimañ mi likoda, bi nlama boñ ngéda ba nkôs biniigana bi ntôñ u Yéhôva? Kaat i Djob i nkal bés bobasôna le di nlama ba manôgla, di suhlak ki bésbomede i noñ biniigana bi ntôñ. (Ndiimba Mbén 30:16; Lôk Héber 13:7, 17) I bôt ba mbéna añ bape masoñ i nyo, tole ba gwé lem i tjél noñ maéba, ba gwé bé liyééne ikété ntôñ u Djob. U ntén libak, u ga tééñga gwéha, nsañ, ni adna bi bi yé ikété makoda. I pot maliga, kristen to yada i ngwés bé kôna béba ndémbél i Diôtréfé, nu a bé bé manôgla, a bak ki mut nu a nhañba ndéñbe. (Añ 3 Yôhanes 9, 10.) Di nlama badba le: ‘Baa me nhôla bôt ba yé me i pañ le yak bo ba hol i pes mbuu? Baa me pala neebe, me nidik ki makidik ma lôk kéé i i nyoñ ño ikété likoda?’

12. Mambe mahéñha ma bi yôña inyu téé mimañ ni bahôla nson?

¹² Di wan le makidik ma mondo Juu li Bakena Ntôñ li bi yoñ hala a yé ndék ñwii i len ini. Ikété ño nkwel ni hop Pulasi le “Questions des lecteurs,” mu mbamble le La Tour de Garde du 15 novembre 2014, Juu li bakena Ntôñ li bi lona ngim mahéñha, ma ma ntoñol lelaa ba nlama téé mimañ ni bahôla nson. Nkum Ntat nu, a bi yigye le i hiai hi bisu, juu li bakena ntôñ li bi ti bagwélél ba makiiña kunde i téé mimañ ni bahôla nson. Inoñnaga ni ndémbél i, ibôdôl i hilo hi bisu hi sôñ Dipos, i ñwii 2014, bagwélél ba makiiña ba bi bôdôl téé mimañ ni bahôla nson mu makoda. Ngwélél makiiña a nlama noode yi bi bilôk bikéé bi bi mpohlana, a sal ki ni bo i likalô, ibale hala a nla bôña. A nlama ki boñ biliya i tibil yi mahaa ma bilôk bikéé bi. (1 Timôtéô 3:4, 5) Juu li mimañ ni ngwélél makiiña, ba nlama yoñ ngéda i wan Bitilna bi bi nhôla bo i tehe  ibale ba nlama téé bilôk bikéé bi, mimañ ni bahôla nson.​—1 Timôtéô 3:1-10, 12, 13; 1 Pétrô 5:1-3.

13. Lelaa di nla unda le di nit biniigana di nkôs ni njel mimañ?

¹³ Di nlama noñ biniigana mimañ mi nti bés ni njel Bibel. “Bibañga bi maliga” bi Kaat i Djob gwon bi ñéga mimañ mi gwéha di gwé ikété ntôñ u Yéhôva. (1 Timôtéô 6:3) Di béñge le maéba ñôma Paul a bi ti inyu ba ba nhiumul bé inoñnaga ni biniigana di nkôs ikété likoda. Ngim bôt i bé “nsagbe sagbe yaga ni mañan mam.” Ibabé nkaa, mimañ mi bi béhe bo, ndi ba kôndge ndik ke ni bisu ni lem i, ibabé le ba noñ maéba. Lelaa likoda li bé le li boñ ni nya mut i? Ñôma Paul a bi kal le: “Yimbnana nye, le ni meina bañ ni nye.” Maéba ma, ma bé kal bé le ba añ nye kiki mut ba ñoo. (2 Tésalônika 3:11-15) I len ini, mimañ mi nla ti nkwel u mabéhna inyu mut nu a nke ni bisu i ti béba ndémbél ikété likoda, kiki bo mankéé nu a nyéñ biiba ni mut nu a ta bé ikété ntôñ. (1 Korintô 7:39) Mambe makidik u ga yoñ ibale mimañ mi ntehe nseñ i ti nya nkwel u? Ibale u nyi mut nu a mboñ jam nkwel u yé toñol, ba w’a yoñ bitelbene inyu keñgle i ba liwanda li ntén mut u? Ibale gwéha u ntinde we i yoñ bitelbene bi ngui, bebeg le mut nu a ga tjôô i béba njel i. ^[1]

14. Lelaa di nla hôla likoda i tééda libak jé lipubi?

¹⁴ Di nla yoñ ngaba i hôla makoda més i ba mapubi i pes mbuu, i ngéda di noñ biniigana bi yé mu Bañga i Djob. Di tehe le jam li bi tagbe mu tison Korintô i ngéda kôba. Ñôma Paul a bi tumbba i téé likalô ikété tison i, a bé ki a ngwés lôk kéé yé, tole “bapubhaga” ba ba bé nyoo. (1 Korintô 1:1, 2) Ibabé nkaa, i bé nye ndutu i pôdôs bo inyu jam li ndéñg li li bé ikété likoda jap! Paul a bi kal mimañ le ba sem ndôñ mut ini i moo ma Satan, hala wee ba pémés nye i ntôñ. Inyu boñ le likoda li tééda libak jé lipubi i bisu bi Djob, mimañ mi bé lama héa “séñha.” (1 Korintô 5:1, 5-7, 12) Ngéda di nit makidik mimañ mi nyoñ i pémés mut nu a mboñ béba ibabé nye hiel ñem, di nhôla likoda le li tééda libak jé lipubi. Bebeg ki le di nhôla mut nu, i tam béba yé, ni yéñ le Yéhôva a nwéhél nye.

15. Lelaa di nla tééda nsañ ikété likoda?

¹⁵ Paul a bé lama ki kodol jam lipe ikété likoda li Korintô. Ngim lôk kéé i bé kena baso bikristen i minkaa i bisu bi ngomin. Inyu tinde bo i hek pék, Paul a bi bat bo mbadga ini: “Inyuki ni nhônba bé ki le bôt ba puu bé?” (1 Korintô 6:1-8) Minlélém mi mam mi mbôña i len ini. Ibale mankéé a mpoo mankéé numpe moni inyu boñ ndék nyuñga, ndi mam ma ke bé loñge, mi moni mi nkwo i lép. Ngim bikristen i bi kena baso bilôk bikéé i bisu bi ngomin, ndi Kaat i Djob i nhôla bés i nok le, di nlama neebe nimis nkus wés tole gwom gwés, iloole di hoo jôl li Djob mahindi, tole di tééñga nsañ i likoda. ^[2] Inyu mélés mindañ minkeñi, di gwé ndik le di noñ maéba ma Yésu. (Añ Matéô 5:23, 24; 18:15-17.) Ngéda di mboñ hala, di nhôla i tééda adna ikété lihaa li bagwélél ba Yéhôva.

16. Inyuki hala a nlama bé hélés bés le adna i yé ikété bagwélél ba Yéhôva?

¹⁶ Kaat i Yéhôva i ñéba bés inyuki di nkôli bem le adna i ba ikété litén li Djob. Ntôptjémbi a bi tila le: “Nun-ki, kinje loñge ni maséé ngéda lisañ li bôt li nyén  ni adna!” (Tjémbi 133:1) Ngéda ba bé nôgôl Yéhôva, litén li Israél li bé ntjegeg loñge, adna i bak ki ipôla yap. I bisu bi ngéda, Djob a bi pot inyu libak li litén jé mu dilo di nlo, a kal le: “M’a pôdna bo kiki mintômba ikété libémba.” (Mika 2:12) U héa hala, ni njel mpôdôl Sôfônia, Yéhôva a kal ki le: “M’a ti matén hilémb hipubi [i bana maliga ma Bitilna], le ndi bobasôna ikété yap ba lôndôl jôl li Yéhôva, ba gwélél ki nye ni ñem wada [hala wee, ba bégés nye ikété adna].” (Sôfônia 3:9, MN) Kinje maséé ni bisai di gwé i bégés Yéhôva ikété adna!

17. Inyu tééda likoda lipubi ni ikété adna, lelaa mimañ mi nlama hôla bilôk bikéé bi bi boñ béba?

¹⁷ To hala kii likoda li nlama tééda libak jé li pubi, ibale bikodlene bi mbéda, mimañ mi nlama yoñ bitelbene i pala ti maéba ikété gwéha. Ñôma Paul a bé yi le i gwés Djob i ta ndik bé i bana mahoñol ma gwéha inyu yé. Inyu hala nyen a bé yib bé mis i ngéda a bé tehe mam mabe ma mbôña. (Bingéngén 15:3) Ñôma Paul a bi nwas bé le ngim yom i kéñ nye njel i tila kaat Korintô bisu. Kaat i, i bééna bibuk bi ngui, ndi bi bé ntilga ni gwéha. Ndék sôñ i mbus ha, ñôma Paul a tila kaat Korintô i yônôs iba, i i ñunda le mahol i pes mbuu ma bi bôña inyule mimañ mi bi bii biniigana bi ñôma Paul ikété bisélél. Ibale kristen yada i nyoñ béba njel, ilole a nyi, minhôôlak mi bilôk bikéé bi bôlôm mi nlama noode kodol nye ni mbuu u lima.​—Galatia 6:1.

18. (a) Lelaa Bañga i Djob i bi hôla makoda ma hiai hi bisu? (b) Kii di ga wan mu yigil i noñ?

¹⁸ Ibabé pééna, mana maéba ma Kaat i Djob ma bi hôla bikristen bi Korintô, ni bikristen bipe bi hiai hi bisu, i tééda libak jap lipubi i pes mbuu, i tééda nsañ wap ni adna yap mu makoda map. (1 Korintô 1:10; Efésô 4:11-13; 1 Pétrô 3:8) Inyu hala nyen bilôk bikéé gwés bi bôlôm ni bi bôda ha ngéda i, bi bi la sal loñge bôlô i likalô kiki di nyi i len ini. I pot maliga, ñôma Paul a bi kal le miñañ minlam mi bi añlana “ikété bihégél gwobisôna hana nkoñ isi.” (Kôlôsé 1:23) I len ini, ba ba nyoñ ngaba ikété adna mu nson u likalô, ba ntjam sômbôl i Yéhôva i i mbuma ñañ ikété nkoñ isi wonsôna. Yigil i noñ i ga ti bés manjom mape, ma ma ñunda le bana bôt ba ndiihe toi Bibel, ni le ba nyoñ makidik i ti Nwet wés Yéhôva lipém.​—Tjémbi 71:15, 16.