Nkum Ntat nu hilo hi bisu hi sôñ Kondoñ 1918 ni hop Ngisi, a bé bôdôl ni bini bibuk le: “Kii nwii 1918 u ga lona bés?” Gwét bi Ntôla bi bisu bi bé ngui ngandak, ndi i mam ma bi tagbe i bibôdle bi nwii ma bé nene kiki bo le dilo dilam di ga ba inyu Banigil Bibel, ni inyu bôt ba nkoñ isi wonsôna.

I hilo 8 hi sôñ Kondoñ hi nwii 1918, Ñane loñ Amérika le Woodrow Wilson, mu nkwel wé a bi ti i boma ikeñi i loñ Amérika, a bi sima 14 matode ma a bé hoñol le ma yé nseñ inyu “kôs bañga nsañ ni u u nom.” A bi ti mahoñol le adna i ba ipôla biloñ, le ba suhus nsômba mangaa, le ba téé ki “adna i matén” i i mba nseñ inyu “biloñ bikeñi ni bititigi.” Matode mé 14, ma bi gwéélana mbus ngéda inyu bot adna i matén, ma bi gwéélana ki ngéda ba bé boñ malômbla ma nsañ ni Pulasi le Traité de Versailles inyu mélés Gwét bi Ntôla, ha nyen Gwét Bikeñi bi, bi bi mal.

Tolakii nwii u u bi tagbe u bé ndutu, * i bé pôôna le nsañ u bé bem Banigil Bibel, hala a bi nene mu mam ma bi tagbe i likoda li nwii inyu mam ma moni ma Watch Tower Bible and Tract Society.

I ngéda boma i bi tééba i hilo hi 5 i sôn Kondoñ, i nwii 1918, ngandak bôlôm i ba bi buñga i Bétel i bi yéñ le bon ba ane ntôñ. Richard H. Barber nu a bé ngwélél makiiña, a bi bôdôl boma ni masoohe. Mbus ñañga u nson likalô u nwii u bé u ma tip mal, i bé béda le ba pohol bôt ba ba ga kena ntôñ. Jon, mankéé Barber a bi pohol Joseph Rutherford ni bilôk bikéé bipe bi bôlôm bisamal. Ndi loya yada i i bé i pes i bakolba, a bi pohol bôlôm basaambok bape, ikété bôt ba bi pémés i Bétel. Ba bi yémbél bakolba ba. Ngandak ikété bilôk bikéé bi bé nit ntôñ ni bigwel bi moo gwap, i bi pohol Mankéé Rutherford ni bilôk bikéé bipe bisamal inyu éga ntôñ.

Ngandak lôk kéé i i bé mu boma i, i bi sébél boma i le: “Boma i nlôôha ba nsaibak, i ba mah bé tégbaha.” Ndi maséé map ma bé ndik inyu ndék ngéda.

Hala a bé ngandak sôñ le Banigil Bibel ba bi bôdôl kap kaat ini le Le mystère accompli (Ni hop Ngisi). Basoñgol ba ba bééna miñem nkôôbaga i emble ba bi leege maliga ma Bibel ma ma bé mu kaat i.

E.  F.  Crist nu a bé ngwélél makiiña i Kanada, a bi pôdôl inyu babiina iba ba ba bi soñgol Le mystère accompli, mbus sonde itan ndigi, ba neebe maliga! Mankéé Crist a nkal le: “Mut nu bo nwaa ba bi ti bomede nkikip, ba boñ ki mahol malam.”

Mut wada nu a bi kôhna kaat i, a bi pala boñ le yak mawanda mé ma añ yo. Nwin u, u bi “tihba” nye ngandak. A nkal le: “Me bé ke mu nloñ, kunda yada, me nok yom i bép me i tuu, me hoñol le brik i, ndi hélha jam, yom me tehe i bé kaat ini le Le mystère accompli.’ Me bi huuna yo i ndap, me añ ki yosôna. . . . Me bi sôk yi le, mut a bi lep kaat i i winda ni hiun . . . a bé pastô yada. Me nhémle le i jam a boñ yokela, li bi hôla ngandak bôt i yi  maliga ni i bana bañga botñem, iloo mam mape momasôna a bi boñ i niñ yé mu nson wé u Pastô. . . . Hiun hi Pastô i, hion hi bi boñ le di mbégés Nyambe nano.”

I Pastô i yotama bé yon i kaat i, i bi unbaha. Baane ba Kanada ba bi sôña kaat i, i hilo 12 hi sôñ Matjel hi nwii 1918, ba kalak le kaat i i bé kolba gwét, ni le kaat i i bé tinde bôt i kolba énél i Kanada. Ndék ngéda i mbus, yak baane ba loñ i Amérika ba bi boñ nlélém. Bôt ba ngomin ba bi ke i wan Bétel i New York, i Pennsylvania, ni i California, inyu yéñ mam ma bé unda le bakena ntôñ ba bé kolba toi ngomin. I sôñ Matumb, hilo 14 i nwii 1918, Juu li bikééhene li loñ Amérika li bi sôña kaat ini le Le Mystère Accompli, ni ini njom le lipémhak ni litjamak jé bi bé kolba mbén i loñ i i ntihba dikokoñ, ni le i bé sôña bôt i ke gwét.

Hilo hi 7 i sôñ Mpuye, i nwii 1918, Juu li bikééhene li loñ, li bi kôs kunde i gwel Giovanni DeCecca, George Fisher, Alexander Macmillan, Robert Martin, Frank Robison, Joseph Rutherford, William Van Amburgh, ni Clayton Woodworth. Ba bi soman bo le, “ba yé babôk mbén, le ba nkôôba bôk yo, ba tindge bape i kolba ngomin, ba nit bé mam ma loñ, ba tjélék jôp mintôñ mi gwét mi loñ Amérika.” Bikééhene gwap bi bi bôdôl i hilo 5 i sôñ Hilônde, i nwii 1918, ndi mut a bé yi bé le b’a ha bo i mok. Inyuki?

Prôkurer nu loñ Amérika a bi sébél mbén i bé kogse bilôk bikéé gwés le, mbén i loñ i i ntihba dikokoñ (ni Pulasi La Loi sur l’espionnage), di nla kal le mbén i, i bé “likoñ li nsômbla inyu kolba hônd likalô.” I hilo 16 hi sôñ Mpuye, i nwii 1918, boma i bidéputé i bi tjél le ba nlona ndék mahéñha mu mbén i bé sôñ i bet ba ntila, ba tjamak ki “yom i yé maliga, ni mahoñol malam inyu yônôs njômbi lam.” Kaat ini le Le Mystère Accompli yon i bé ño nkwel wap. Inoñnaga ni i mam ma bi pôda yokela, kaat i miñañ mi boma keñi i bidéputé bi Amérika i nkal le: “Ikété dihéga di mam di nla sima, jada li nlôôha ba libe, jon li yé kaat i i gwé jôl le ‘Le Mystère Accompli’ . . . I jam hala a bi lona li yé ndik le, li bi tinde bisônda i tjél yoñ pes yés ni i ke ni bisu . . . i kolba mambén més.”

I hilo 20 hi sôñ Hilônde, i nwii 1918, bakéés ba bi kal le bilôk bikéé bi bi bé bo juem, bi bi kwo nkaa. I hilo hi bé noñ, nkéés nyemede a bi pémés yé yé mbagi. A kal le: “I soso hônd bôt bana ba mboñ ni mbok yosôna . . . i yé jam li nlôôha ba be iloo ntôñ gwét u jaman wada. . . . Nôgôs yap i nlama ba keñi.” Mbus sonde iba, ba bi ha bilôk bikéé bi, bo juem, i ndap mok i Atlanta, i Georgia, ba ti bo ipôla 10 nwii ikepam 20 nwii mi mok.

Ha ngéda i, Banigil Bibel ba bi boma ngolba ikeñi. Ntôñ bisônda wada ba nsébél le FBI i loñ Amérika, u bi boñ minyiña inyu nson u Banigil  Bibel, ba pémés dikôô di bikaat. Miñañ mi, mi ñunda le lôk kéé i bé téñbe i añal ñañ nlam.

Ikété kaat yada a bi tilna FBI, ñane bisônda wada i Orlando, i Floride i Amérika, a kal le: “[Banigil Bibel] ba nke mandap ni mandap i tison, ba nlôôha boñ hala ni juu. Ba bé nsômbôl téñbe i añal miñañ minlam, tolakii ndééñga i bé nayak.”

Kôlônel yada i Juu li mam ma gwét i bi tilna baénél bé inyu nson u Fredrick W. Franz nu a bi yiga sal i Juu li bakena ntôñ le: “F.W. Franz a bi yoñ ngaba ikeñi i nyuñga dikôô di bikaat bini le ‘Le Mystère Accompli’.”

Charles Fekel, nu yak nye a bi yiga sal i Juu li bakena ntôñ, a bi boma ndééñga i nlôôha. Ngomin a bi gwel nye inyule a bé tjam i kaat ini le ‘Le Mystère Accompli’, ba bé wan ki bikaat gwobisôna a bé kôs. Ba bi ha nye mok i Baltimore, i Maryland i loñ Amérika inyu sôñ yada, ba péñgi nye matila ma ma bé le “ñoo man Ôstrik.” Mu kii a bé tééne i bôt ba bé bat nye mambadga likalô ni makénd, a bi bigda bibañga bi Paul bini bi mpémél i kaat 1 Korintô 9:16, bi bi nkal le: “Ngoo ni me ibale me ñañal bé me miñañ minlam!” *

U héya makénd map u nson u likalô, ba bi tjam ki maléta inyu bat le ba pémés bilôk bikéé bi bi bé mok i Atlanta. Anna K. Gardner a kal le: “Di bé hañ bé bôlô. Ngéda lôk kéé i bé mok, bôlô yés i bé le, di yéñ bôt ba nsane maléta. Di bé kenek mandap ni mandap. Dikôô di bôt di bi neebe sane! Di bi kal bôt di bé pôdôs le lôk kéé i i bé mok, i bé bañga bikristen, ni le ba bi ha bo mok ngi njom.”

Mu minlendek mi mangéda mi, ngandak makoda ma ndôn i bé tagbe inyu lédés bilôk bikéé i pes mbuu. Nkum ntat wada ni hop u Ngisi u bé kal le: “Iloo môm ma-na ma makoda ma ndôn. . .ma bi tagbe mu nwii u. . . Di bi kôhna manwin malam mu makoda ma. Behee makoda ma ndôn momasôna ma bé tagbe i ngéda sép tole i bibôdle bi mbéñ; ndi hanano hiki sôñ i gwé jé likoda li ndôn.”

I bôt ba bé gwés maliga, ba bé ke ni bisu i leege miñañ minlam. I likoda li ndôn jada i Cleveland, i Ohio, bebee le 1 200 bôt i bi lo, 42 ikété yap i bi kôs sôble, ba bé léba mañge wanda wada nu “a bé gwés Djob kayéle libak jé lilam li bé tinde minhôôlak mi bôt mi mi ta bé Mbôgi Yéhôva i wanba.”

Kiki nwii 1918 u bé bebee ni mal, Banigil Bibel ba bé badba too mam ma ba lelaa. Mandap mahogi ma Bétel i Brooklyn ma bé ma ma nuñlana, kayéle Pittsburgh, Pennsylvania, nyen a yila hikuu hiés hikeñi. Tolakii babôkna ntôñ ba bé ba ngi yii i mok, likoda li nwii li Watch Tower li bé lama tagbe hilo 4 hi sôñ Kondoñ, i nwii 1919. Kii i bé lama bôña?

Lôk kéé yés i bi kena nson wap ni bisu. Botñem yap inyu dilo di nlo i bé ngui ngandak kayéle pes kaat i nwii 1919 ba bi pohol i bé le: “Jôl gwét yo ki yo i ñua inyu jôs we, i ta bé le i nyo we.” (Yésaya 54:17) Ba bé nkôôbaga inyu mahéñha makeñi ma ma bé lama lédés hémle yap, ni hôgbaha bo inyu nson nkeñi u u bé bem bo.