ME YÉ maséé le bagwal bem ba bi néñés me ikété maliga, Fred bona Edna Molohan, bon ba bi ti me ngôñ i ti memede nkikip yak Nyambe. Ngeñ me bi gwéé i nwii 1934, hala a bé 20 nwii le ba bi jôp maliga, ba séblak bo le Banigil Bibel (Mbôgi Yéhôva). Lihaa jés li bé niñ i Parsons, hisii hi tison i nwelmbok Kansas i pes likôl, bilôk bikéé gwobisôna bi likoda het di bé di yiine bi bé bebee le minhook. Lihaa jés li bééna lem i nit makoda ni i añle bôt bape maliga ma nlôl i Bañga i Djob. Hiki ngwa jôn i mbus kosi di bé béna téé likalô i minloñ, jon ba nsébél likalô li mbamba i len ini. Ngim mangéda hala a bé wééhana, ndi pua a bé a sômbôl bés mabga milik mbus likalô.

Man wés likoda a bééna nkoñ nkeñi inyu téé likalô, nkoñ u u bééna bon ba bitison ni ngandak nwom. Ngéda di bé yuuga basalnwom, di bé béna héñha bikaat gwés ni bikai bi nlémba, bikoye, batômatô, ni matjee ma kôp, ngim mangéda ni kôp yômi. Kiki pua a bééna lem i ti moni kiki makébla, di bé di je bijek bi.

Bagwal bem ba bi kôhna fônôgraf (gramafôn), i ba bé gwélél inyu nson likalô. Me bé isii ngandak inyu gwélél yo, ndi me bé maséé i hôla pua bo m’ma ngéda ba bé ha minkwel mi mankéé Rutherford ngéda ba bé boñ mapeple ni gwigil gwap.

Pua a bi yilha litôa jés, li ba bé sébél le 1936 Ford, litôa li nkuu mahop, li ban-ga mbôm kei i i nkéñbaha hop i ngii yé. Litôa li, li bé mahee ngandak inyu tjam nwin u Ane. Ba bééna lem i ha nsik inyu ti bôt ngôñ i emble, mbus ba bé ba  ha nkwel u Bibel. Ngéda nkwel u bé u mal, di bé di ti bôt ba bé ba sédne bés maôô bikaat.

I man tison le Cherryvale, i Kansas, i loñ Amérika, bisônda bi bi kal Pua yem le ba lona ha bañ matôa map i homa bôt ba bé kodba ngandak inyu noi i kel sonde, ndi ba bééna kunde i boñ hala bahoma bape. Ibabé i kaa, Pua a bi kena litôa i nloñ u bé ha bisu kayéle i bôt ba bé i het ba bi buñga nye ba bé emble nwin, ngi ndutu yo ki yo, hala nyen a bi kena likalô ni bisu. Hala a bé lôôha ba loñge i ba ni Pua, ni mankéé nu mañ le Jerry mu mangéda ma.

I mamélél ma nwii 1930, di bi yoñ ngaba i hônd ikeñi i i bi hoo tagbe kiki “nweknwek,” mabôga momasôna i het ba bé lôôha kolba maliga. Di bé di tôde ilole kel i nye (nlélém kiki di bé boñ i Joplin i Missouri), di bé ha bon ba bikaat tole bon ba mapep isi makôga ma mandap ma bôt. Mbus ha, di bé bomna haa ni tison inyu yi too bisônda bi ngwel mut ipôla yés.

Mu nwii mi, jam lilam lipe mu nson wés li bé liké inyu legel nwin. Inyu hoñôs ñañ nlam u Ane, di bé di haba mabam ni matila i tôl, di kenek mu i tison. Me ngi bigdaga kel yada di bé boñ hônd mu tison yés, mawanda més ma bi haba mabam ma ma bé ntilga le “Base i yé hiandi, ngim njel i kadal bôt moni.” Ba bi ke liké, yom kiki bo di 1 600 kilôméta, mbus ba témb i ndap yés. Masoda le, le ba bi boma bé ngolba yo ki yo mu liké jap, ndi ba bi boma ngandak bôt i i bi gwés nwin wap.

Lihaa jés li bé béna nyodi i Kansas inyu ke i Texas i makoda ma ndôn. Pua a bé sal mashin ma ma bé kiiña i Missouri, Kansas, ni Texas (u bé yiba ki ni jôl le M-K-T, tole nkoñ mashin u Katy), jon di bé le di yoñ mashin ibabé i saa to dola, a bé gwélél kaat kunde yé bagwelnson, hala a bé ti bés pôla i yuuga bôt bés ba lihaa, ni i ke ntôñ makoda ma ndôn. Manyañ mama nu mañ le Fred Wismar ni nwaa wé Eulalie, ba bé yén i Temple, i Texas. Nyandôm Fred a bi nigil maliga nye mañge i bibôdle bi nwii 1900, a sôblana, a bôdôl añle lôknyañ i bôda, yak ni mama yem i yom a bé nigil. A bé yiba ngandak ni lôk kéé i ñemkété Texas, i het a bi sal kiki ngwélél makiiña. A bé liyômba, mut a mbéna ba maséé, ni nu bôt ba nkwo nyuu. A bééna makénd inyu maliga, a bak ndémbél ilam inyu yem, mu kii me bé nañ.

I nwii 1941, lihaa jés li bi ke ni mashin i St. Louis, i Missouri inyu likoda li ndôn. Ba bi naña boñge ba wanda bobasôna i yén biyééne bi bisu, inyu nok nkwel u mankéé Rutherford, u u béna ño le “Bon ba Kiñe.” I mamélél ma nkwel wé, hiki wada wés a bé nhelek i nok le a gwé likébla, li li bé kaat mondo ni hop Ngisi le Children, mankéé Rutherford ni bilôk bikéé bipe bi bi kébha bés gwo. Di bé bebee le 15 000 boñge ba wanda i diihe likébla li mbuu li.

I sôn Matôp, i nwii 1943, di bi lôôha diihe likoda likeñi li li bééna ño nkwel ni hop Ngisi le “Call  to Action” i tison i Coffeyville, i Kansas. Ba bi bot suklu i mondo i ba bé sébél le Suklu Ane. Suklu i, i bi yiga tagbe i makoda momasôna, ba pémés ki man kaat ba bé gwélél mu, a bééna 52 gwigil. Mbus ngéda mu nwii u, me bi lôôs nkwel wem u bisu. Likoda likeñi li, li bé ki tôbôtôbô inyu yem inyule me ni ngandak ipe, di bi sôblana ikété titimba i bé sune.

Me bi mal suklu i nwii 1951, i bé béda nano le me yoñ makidik inyu yom me bé lama boñ i niñ yem. Mankéé nu mañ a bééna ngôñ le me sal i Bétel, het Jerry a bôk sal, jon me bi yônôs lipep li bôt ba nyéñ sal i Bétel, me om jo i Brooklyn. Makidik ma, ma bi yik bane me mahee ngandak i pes mbuu. Ndék ngéda mbus ha, ba sébél me i Bétel hilo 10, i sôñ Matumb, i nwii 1952.

Me bééna ngôñ i sal i homa ba mpémés bikaat. Ndi ba bi jubus me nsoñgi bôt ba ntek bijek i téblé; mbus ha, me sal i kishin. Hala a bi bane me mahee inyule me bi nigil ngandak mam. Ndi, me bi kôhna bé nsima i sal homa ba mpémés bikaat. Jam lilam li yé le, ntjega u bôlô i kishin u bééne me nseñ ngandak, inyule u bé ti me pôla i boñ minyiña i kobot bikaat i Bétel ni nwee nyensôna. Hala a bi hôla me i lédés libak jem i pes mbuu ni i hôlôs hémle yem. Hala a bi lédés ki makidik mem i sal i Bétel inyu Yéhôva ntel ngéda wonsôna me bé la boñ hala. Jerry a bi nyodi i Bétel i nwii 1949 a biiba ni Patricia, ndi ba bi yén bebee ni Brooklyn. Ba bi ke ni bisu i ti me makénd mu nwii nwem mi bisu i nson Bétel.

Ndék ngéda mbus majubul mem i Bétel, bitelbene bi bi yôña inyu kéñbaha nsoñgi u bati minkwel ba Bétel. Ba bé ba om bilôk bikéé bi, i nti minkwel haa letee ni 320 kilôméta ni Bétel i Brooklyn, bi bé lama yak téé likalô ni likoda li, ba bé yuuga. Me bi kôs nsima i ba wada ikété yap. I bibôdle hala a bé bé jam li ntomb inyu yem, téntén inyule ha ngéda i, nkwel u mbamba u bé nom ngeñ yada. Me bééna lem i yoñ mashin i ke yuuga makoda. Me ngi bigdaga kôkôa yada i kel sonde, i nwii 1954, i ngéda mbéñ, me bé ikété mashin, me témbék i tison New York, ni mahoñol le me hoo pam i Bétél. Ndi, soso nop matan-ga a kahal kwo, ni buk mbebi keñi. Ha nyen malétrik ma bi kidi, mashin a telep. I jam li, li bi boñ le me pam i tison New York letee ni i ngwa njañgumba, i ngeñ itan i bikegla, i. Kii me mbol ha tison i, me yoñ métrô inyu ke i Brooklyn, hala a boñ le ngéda me bi bol i Bétel, me tagbe i bôlô kunda yada i kishin, tolakii me bé nsôgôk ndék, ni i waa i yosôna inyule me bi ke bé ’ilo u wonsôna. Ndi mandutu ma, ma bé bé jam i bisu bi maséé di bé di nôgda i bot mawanda ma mondo mu kii di bé yuuga makoda i dilo ti.

I nwii mi bisu me bi tégbaha i Bétel, ba bi naña me i sal nkuu mahop u ntôñ le WBBR. Homa wés bôlô a bé i ndegi i nyônôs iba i 124 Columbia Heights. Bôlô yem i bé le me añle baemble, niñ i mut wada ikété Bibel hiki sonde. Mankéé A. H. Macmillan, nu a bi sal ntandaa ngéda i Bétel, yak nye a bé béna sal i nkuu mahop u. Ba bé sébél nye ni man jôl le mankéé Mac, a bééne bés boñge ba wanda i Bétel loñge ndémbél i ndéñbe i nson u Yéhôva.

I nwii 1958, ba bi naña me i sal i Suklu Giléad. Bôlô yem i bé le me hôla baudu ba suklu i bana mapep ma ma nsômbla bo inyu ke biloñ i het ba bé om bôlôm ni i bôda ba makénd ba kiki basañal ba tôbôtôbô. Ha ngéda i, i ke liké ni hinuni hi bikei i bé diye ngandak, jon ndék baudu ndigi yon i bé yoñ ndiyô i. Ndi libim li baudu li li bé ke biloñ bi Afrika ni bi Asia, li bé yoñ sitima. Ngéda ndiyô i dinuni di bikei i bi kahal sôs, ngandak yap i bi bôdôl ke homa ba om bo ni i njel i.

Nson wem u bi keñep i nwii 1960, men ba bi ti bôlô i yéñ dinuni di bikei, ti di bé lama begee bôt ibôdôl Amérika letee ni Érôpa inyu tégbaha makoda ma ndôn ma ma nkot bôt ba ngandak  biloñ i nwii 1961. Memede me bi yoñ ndiyô yada mu ibôdôl i New York ikepam Hamburg, i loñ Jaman inyu tégbaha likoda li. Mbus likoda li, me ni bilôk bikéé biaa, di bi lend litôa inyu ke i yuuga Bétel i Italia i tison Rôma. Ngéda di bi nyodi ha, di ke letee ni i Pulasi, di yap dikôa di Pyrénées, di jôp i Panya, i het nson u Mbôgi Yéhôva u bé lisol. Di bi la kap ndék bikaat nyoo, bi di kañ loñge kiki makébla ma di bé ke i ti lôk kéé yés i tison i Barcelone. Kinje loñge jam i tehe i lôk kéé i! Di bé di nyodak ha, di ke i tison i Amsterdam, ndi di kahal huu i New York.

I nwii 1962, ba bi bat le me kôôba ndiyô inyu 583 bilôk bikéé bi bi bé lama ke i tégbaha makoda ma ndôn ma ma nkot bôt ba ngandak biloñ i nkoñ isi wonsôna. Makoda ma, ma bé lama bana ño nkwel le “La bonne nouvelle éternelle”, i nwii 1963. Bilôk bikéé bi, bi bé ke i Érôpa, i Asia, i nwelmbok Pacific, i Hônôlulu, i Hawai, ni i Pasadéna nu Kalifornia. Ba bé lama ki yuuga loñ i Lébanôn (Liban ni Pulasi), ni mbok Yordan inyu tehe ngim bahoma Bibel i mpôdôl, ni i kôs biniigana bipe mu. U héya le di bi la kuhul bo ndiyô ni bahoma ba liyééne nyoo, man wés juu li nson i Bétel, a bé lama yiñil bo mapep ma ma bé ti bo kunde i hiôm mu biloñ bi gwobisôna.

Nwii 1963 u bi bane ki me nwii u tôbôtôbô inyu njom ilam ipe. Hilo 29 hi sôñ Hilônde, me ni Lila Rogers di bi biiba, a bé ngond Missouri, i i bé i ma nom i Bétel nwii maa. Sonde yada mbus libii jés, me ni Lila di bi ke i kiiña ni biloñ bi nkoñ isi, di bi yuuga Grikia, Egiptô, ni Lébanôn. Di bi nyodi i Beirut ni hinuni hi bikei inyu ke i Yordan. Kiki nson u Mbôgi Yéhôva nyoo u bé ikété lisol, ba bi tjél ti bés mapep ma ma bé ti bés kunde i jôp i Yordan. Ndi di bi hel ngéda di bi pam nyoo. Kinje hélha jam i tehe le, limut li bilôk bikéé li bé bem bés ni libadô li matila le: “Malo malam a Mbôgi Yéhôva”! Kinje loñge jam i tehe mabôga ma, Bibel i mpôdôl! Di bi yuuga yak bahoma basôgôlsôgôl ba kôba ba, Bibel i mpôdôl ba bi niñ, het Yésu ni banigil bé ba bi téé likalô, ni i homa base i bikristen i bi bôdôl, ndi i kahal tjama ni nkoñ isi wonsôna.​—Minson mi baôma 13:47.

Nano a yé 55 nwii le nwaa wem Lila a édi ni me mu minson nwominsôna di nkôs. Di bi yuuga Panya ni Potoki ngandak ngélé ngéda nson wés u bé lisol mu biloñ bi. Di bi la ki ti mawanda més makénd, di kena yak bo bikaat bi ntôñ ni gwom bipe bi bi bé kon bo ngôñ. Di bi bana ki pôla i yuuga lôk kéé i i bé mok i nlômbi ñamb bisônda i Cádiz, i Panya. Ñem u bé me nyonok ni maséé inyule me bi bana pôla i lédés bo ni nkwel.

I nwii 1963, di bi bana nsima i yoñ ngaba i makoda ma ndôn ma ma nkot bôt ba ngandak biloñ, ma ma bi tagbe i Afrika, i Ôstrélia, i Amérika Ñembok ni Nwelmbok, i Érôpa, i Asia  Nwelmbok ni Ñombok, i Hawaii, i Siland Yondo (Nouvelle Zélande), ni i Puerto Rico. Me ni Lila di bi tégbaha loñge ngéda ntôñ i makoda ma ndôn ma, di ga hôya bé mo, kiki li di bi tégbaha i tison Warsaw (Varsôvi), i Pôlan, i nwii 1989. Inyu ngandak lôk kéé i i bé lôl i Ruslan, hala a bé ngélé yap bisu i ke i nya likoda li ndôn i. Bilôk bikéé bi bôlôm ni bi bôda bihogi, bi di bi boma nyoo, bi bé bi ma tégbaha ngandak nwii i mok mi Ruslan inyu hémle yap.

Di bi bana ki nsima i yuuga ngandak Bétel i nkoñ isi, inyu lédés mahaa ma Bétel, ni basañal ba tôbôtôbô ba ba bé lôl i biloñ bipe. Mayuuga més ma nsôk i Bétel i Kôré Nwelmbok, di bi pam i yuuga 50 bilôk bikéé i mok mi Suwon. Bilôk bikéé bi, bi bé tééda litehge li mam lilam, ba nyamndaga ni ngôñ i tiimba bôdôl ki nson wap u likalô. I boma bo i bi lôôha lédés bés!​—Rôma 1:11, 12.

Mu nwii mi nwominsôna, me bi tehe Yéhôva a nsayap litén jé ni mahol. I nwii 1943 ngéda me bé sôblana, Mbôgi Yéhôva i bé bebee le 100 000 i nkoñ isi wonsôna, ndi i len ini ba nloo 8 000 000, ntjamak ikété 240 biloñ. Nson ngui u baudu ba Giléad won u bi lôôha hôla ñañ nlam i pam ha likala li. Kinje maséé di bi bana i sal lôñ yada ni basañal ba tôbôtôbô mu nwii mi nwominsôna, ni i hôla bo i ke i biloñ het ba bé ba om bo!

Me yé nyonok ni maséé le, me bi yoñ makidik me mañge wanda inyu kéñbaha nson wem likalô, ngéda me bi yônôs mapep inyu jôp i Bétel. Yéhôva a bi lôôha sayap hiki nson ba bé ti me. U héya maséé ma nson u Bétel, me ni Lila di bi bana nsima i yoñ ngaba i nson likalô ngandak nwii, makoda ma tison i Brooklyn, i het di bi bot ngandak mawanda ma ñem nyuu.

Me ngi kenek ni bisu i sal i Bétel ni mahôla ma Lila. To hala kii me gwé 84 nwii i len ini, me ngi gwelek nson mahee, won u yé, i timbhe bôt ba ba ntilna Bétel.

Kinje maséé i ba munu ntôñ u Yéhôva u u nlôôha lam, ni i tehe maselna makeñi ipôla i bet ba ngwélél Yéhôva, ni ba ba ngwélél bé nye. Di nla tibil nok bibuk bi kaat Malaki 3:18 le: “Ha ngéda i yon n’a kônde ki yi mbagla i yé ipôla bôt ba téé sép ni bôt ba biyabda, ni ipôla mut a ngwélél Nyambe ni nu a ngwélél bé nye.” Hiki kel di nôgda le, nkoñ isi u Satan u nke ndik ni bisu i ôbi, u bak nyonok ni bôt ba ba gwé bé botñem yo ki yo, ba ta bé to maséé i niñ yap. Ndi i bet ba ngwés Yéhôva, ba gwéélak nye, ba gwé bañga maséé, ba ban-ga botñem i ngui inyu bilôl, tolakii dilo di yé dibe. Kinje nsima di gwé i tjam ñañ nlam! (Matéô 24:14) Di ngi kenek ni bisu i bem ngéda Ane i Djob i ga mélés i béba nkoñ isi unu, inyu héñha wo ni Mbok yondo ni bisai gwé gwobisôna, i het bôt bobasôna ba ga ba mbôô, ba niñik i boga ni boga. Ha nyen, bagwélél ba Yéhôva ba ba tiñi ni nye i len ini, ba ga nok lingoñoo li niñ i boga ni boga.