Mana mi bé bijek bi bisu bon ba Israel ba bi je i ñoñ 40 nwii. (Manyodi 16:35) Yéhôva a bi ti ki bo dikwayi ngélé iba. (Manyodi 16:12, 13; Ñañga bôt 11:31) Ndi ha bes mana, bon ba Israel ba bééna ki bijek bipe.

Kiki hihéga, i bé i pam le Yéhôva a ‘yiñil litén jé loñge homa liyééne’ i het ba bé le ba léba malép ma nyo ni bijek. (Ñañga bôt 10:33) Mu bahoma ba, wada a bé Élim, “i het 12 mangen ma malép ma bééne ni 70 ma maén hala wee maén ma ñoñ”—mon ba nsébél ni Pulasi le palmiers dattier. (Manyodi 15:27) Ini kaat i Ngisi le Plants of the Bible i nkal le: “Lién lini le palmier dattier jon li ntôl ngandak i ñoñ, matam mé mon bôt ba bé je ngandak ha ngéda i, ma tinak bo môô, masee mé ma bé ti yihe i het didun di bôt di bé solbene.”

I nene le bon ba Israel ba bi yén i Oasis de Feiran, i i yé bebee ni nsôsôgô u Feiran tole Oued de Feiran. a I kaat ini le Discovering the World of the Bible i nkal le: “I nsôsôgô u won u nyiba ngandak ikété ñoñ u Sinai, u gwé letee 130 km u bak nlam ngandak. I nyodi i homa Oued de Feiran i nsul tuye letee ni i loñge homa ba nsébél Oasis de Feiran di gwé letee ni 45 km. I homa nu a yé nlam ngandak, yonok ni maén bebee le kilométa itan. Ba nsébél i homa nu le Éden nu Sinaï. Hikôô hi maén ma ñoñ ma ma yé ha homa nu ma ñôt ngandak bôt nano a yé ngandak nwii i lo i béñge i loñge homa nu.”

Di nlama ki yi le i ngéda bon ba Israel ba bi nyodi i Égiptô, ba bi nyodna mbôô flawa, bibuune bi flawa, bebek yak minsas mi blé ni môô. I yé maliga le bijek bi bi bi pala mal. Ndi bôt ba litén ba bi kena ki ‘bibémba bi mintômba, mauñ ma nyaga ni ngandak bilém ipe.’ (Manyodi 12:34-39) Ndi niñ i ñoñ i yé ndutu ngandak, jon di nhoñol le nsoñgi u bilém bi gwobisôna u bi sôs ndék ni ndék. Bebek ba bi je bipe, ba ti bipe kiki sesema, bebek yak inyu bikwéha bi mop. b (Minson mi baôma 7:39-43) Ndi i nene yak le bon ba Israel ba bi néñés bilém bipe i ñoñ, hala a nene munu bibañga Yéhôva a kal bo i ngéda ba ndogbene nye inyule hémle yap i sôs ngui: “Bon banan ba bi yila batééda bémba  munu ñoñ 40 ma nwii.” (Ñañga bôt 14:33) Jon di nla hégda le bémba yap i bé ti bo milik yak ni nlamb, to hala kiki bijek bi, bi bé bé le bi kola bo inyule di nhégda le ba bé didun di bôt daa, ba nom ki i ñoñ 40 ma nwii. c

Ndi hee ba bé lébna malép ni bijek i ñoñ inyu bibémba gwap? d I nene le ha ngéda i, banop ba bé no i ñoñ, hala a bé boñ le yak bikai bi bé o mu. I kaat ini le Étude Perspicace des Écritures volume 1, i niiga bés le ñoñ u Arabia u ta bé len kiki u bé 3 500 nwii i ngéda kôba, “malép ma bé nyoo iloo kiki ma yé i len ini. I ngandak minsôsôgô i yé mu nano i yé nsak, hala a ñunda le i ngéda kôba, nop a bé no ngandak inyu boñ le diléléba di, di bana malép.” Ndi to hala, ñoñ u yé ndik ñoñ, hala wee hisi hi hi bé ti bé bijek, ni homa nu a kônha woñi. (Ndiimba Mbén 8:14-16) Ibale a bi boñ bé manyaga inyu pémhene bo malép, ibabé pééna ki bon ba Israel ni bilém gwap ba bi wo i ñoñ.—Manyodi 15:22-25; 17:1-6; Ñañga bôt 20:2, 11.

Môsi a bi kal bon ba Israel le Yéhôva a bi jés bo ni mana “inyu unda [bo] le mut a niñil bé inyu bijek gwotama, ndi mut a niñil ni lipôdôl li mpémél i nyo u Yéhôva.”—Ndiimba Mbén 8:3.