Mambadga ma basoñgol
Libebe li li bé i bisu bi témpel i Salômô li bééna umbe ntel?
Libebe li bé i lijubul li Homa mpubhaga nu témpel. Inoñnaga ni Bitilna Bipubi. Ngobol mbok yondo i i bi pam i bisu bi nwii 2023, “libebe li bé i bisu bi témpel, li bé ap 20 ma dikéñéé di moo kiki pôk ndap, ntel wé u bé 120.” (2 Miñañ 3:4) Ngobol ipe i nkal le libebe li li bééna “120 ma dikéñéé di moo,” hala wee 53 méta!
Ndi Ngobol mbok yondo i i bi pam i nwii 2023 i nkal inyu libebe li témpel i Solômô le: “Li bé ap 20 ma dikéñéé di moo,” tole méta bôô. a Di wan le i ndék mam i bi tinde bés i nlona mahéñha ma.
Kaat 1 Bikiñe 6:3 i nti bé bés ntel u libebe. Mu nlôñ Bibel u, Yérémia a mpôdôl bibôñgô ni pôk bi libebe, a mpôdôl bé ntel wé. Ndi mu i pes i noñ, Yérémia a ntoñol disiina di mam di di nhôla i tibil nok lelaa témpel i bé, yak bômbôô pan i mamuna, jôm li bikak bi mamuna, ni mél ma mamuna ima ma ma bé i lijubul li libebe. (1 Bikiñe 7:15-37) Ibale libebe li bé loo 50 ma méta li bak i ngii iloo témpel, inyuki Yérémia a bi pôdôl bé ntel wé? Yak i mbus ngandak nwii, batila ba ba bé bon ba Lôk Yuda ba bé kal le libebe li témpel i Salômô li bé ap bé iloo bini bipes bi témpel bipe.
Bayimam ba mbadba too mabap ma témpel ma bé le ma nit libebe li li bééna ntel u 120 ma dikéñéé di moo. Mu mandap ma kôba ba bé oñ ni ngok tole ni brik, si i bé ikeñi, ngii i bak ititigi ndik kiki makôga ma témpel i Égiptô. Ndi témpel i Salômô i bé bé hala. Bayimam ba nhoñol le bikeñi bi mabap mé bi bé loo bé dikéñéé di moo 6 hala wee méta ima ni pes. Ntila miñañ mi maoñ wada le Theodor Busink a nkal le: “Bikeñi bi libap li lijubul li témpel bi ñunda le ntel u libebe u bé bé le u ba 120 ma dikéñéé di moo.”
Bebek le ba bi bep tiimba tila kaat 2 Miñañ 3:4. Tolakii ngim minlômbi mi bikaat mi ntila “120” mu nlôñ u, minlômbi mi bikaat mimpe kiki Codex Alexandrinus i ba bi léba i hiai hi yônôs hitan ni Codex Ambrosianus i ba bi léba i hiai hi yônôs hisamal, mi ntila “20 ma dikéñéé di moo.” Inyuki nyimbén a bé le a yoba a tila “120”? Bibuk bini le “mbôgôl” ni “dikéñéé di moo” bi mpôna ikété hop u Lôk Héber. Jon nyimbén a bi lama tila “mbôgôl” iloole a tila “dikéñéé di moo.”
Maliga ma yé le mu kiki di mboñ biliya i tibil nok disii di mam mu témpel i Salômô, njômbi yés i bisu i yé le di nok maada ma yé ipôla témpel i Salômô ni témpel i mbuu ikeñi. Di nti Yéhôva mayéga inyule a bi naña bagwélél bé bobasôna i bégés nye mu témpel i!—Lôk Héber 9:11-14; Masoola 3:12; 7:9-17.
a Ikété Bibel Ngobol i mbok yondo ni hop Pulasi, matila isi lipep ma ñunda le “ngim minlômbi mi bikaat i gwé ‘120,’ ki le ipe i gwé ‘20 ma dikéñéé di moo.’”