I NKOÑ ISI wonsôna, mimañ mi ndiihe bibôlô ba gwé ikété ntôñ Djob. Kinje bisai ba yé inyu bés bobasôna! Hala a yé ndék ngéda le mahéñha ma bi bôña. Ba bi kal mimañ mi likoda mi mi yé ñunuk le mi ti mimañ mi mi ta bé ñunuk minson nwap mimpe mi mi nlôôha yét. Lelaa hala a bé lama bôña?

Bitelbene bi mondo bi nkal le, bagwélél ba makiiña ni balét ba bisuklu bi ntôñ ba nlama téé minson nwap ngéda ba mpamna 70 nwii. Yak mimañ mi mi mbolna 80 nwii mi ga lôôs minson nwap yak mimañ mi mi ta bé ñunuk kiki bo: I ba nkot Juu li hikuu hi loñ, tole nkot juu li mimañ i likoda. Lelaa miñunuk mi mimañ mi di ngwés ngandak mi bi leege mahéñha ma? Ba bi unda ndéñbe yap ipañ Yéhôva ni ntôñ wé!

Ken nu a bi ba nkot Juu li hikuu hi loñ 49 nwii, a nkal le: “Ibabé nkaa, me bi nit makidik ma. Yokel nu me bi nok makidik ma, me bi soohe Yéhôva, me kal nye le di gwé ngôñ ni mañ umpe u u ta bé ñunuk inyu gwel nson u nkot Juu li hikuu hi loñ.” Suhulnyuu i Ken inyu makidik ma, i ñunda le ngandak  miñunuk mi lôk kéé ipe i nkoñ isi wonsôna, i i tiñi ni Yéhôva i bi bana minlélém mi mahoñol kiki Ken. Ndi, kiki miñunuk mi lôk kéé mi, mi bé kon maséé i sélél lôk kéé yap, hala a bi tééñga bo ndék i bibôdle.

Esperandio nu a bi ba nkot juu li mimañ i likoda a nkal le: “Hala a bi tééñga me ndék. Ndi i pot maliga, me bééna ngôñ ni ngandak ngéda inyu matibla mem inyule nyuu yem i bé kôble ha bé.” Esperandio a bi téñbe i gwélél Yéhôva, a ba yak bisai inyu likoda jé.

Kii di nla nkal inyu bagwélél ba makiiña, ba ba bi om i boñ minson mimpe? Allan nu a bi sal kiki ngwélél makiiña 38 nwii, a nkal le: “Ngéda me bi nok jam li, hala a lôôha tééñga me.” Ndi to hala, a bi tehe nseñ i uñgus bôlôm bape ba ba bé bé ñunuk inyu ngim minson, a ngi kenek ni bisu i gwélél Yéhôva i len ini.

Russell, nu a bi sal kiki ngwélél makiiña ni malét nu bisuklu bi ntôñ 40 nwii, inyu minson mi nwo ima, a nkal le i bibôdle, hala a bi tééñga nye ni nwaa. A nkônde le: “Di bé gwés nson wés iloo héga, di bé nôgda le di gwé ngui i kena wo ni bisu.” Nano Russell bo nwaa ba ngwélél yi yap ni pék ba bi kôs mu nson wap, inyu hôla likoda jap kayéle hala a nkônha bôt ba nsal ni bo maséé.

Ibale i nya jam i, i yé ngi pémél we i niñ yoñ kiki di ntip tehe, ñañ u kaat 2 Samuel u nla hôla we i nok ba ba ma kôs yo.

Bigda ngéda Absalôm man Kiñe David a bi kolba isañ. David a bi ke Yérusalem ngwéé, a ke letee ni i Mahanaim, i pes likôl li Lom Yordan. Nyoo, David ni bôt bé ba bé yep hiki yom i bé béda bo: bijek, mambot ni homa liyééne. Baa u ngi hoñlak kii i bi tagbe?

Ni ngôñ yap yomede, bôt baa ba libôga li, ba bi lona binañi, mintén ni mintén mi bijek, bipan, ni dibee. Barzilai a bé wada mu. (2 Sam. 17:27-29) Ngéda ngolba i Absalôm i bi mal, David a bé témb i Yérusalem, Barzilai a yéga nye ipam Yordan. David a nyégsa nye i yén ni nye i Yérusalem. Kiñe i bôn nye le i ga ti nye ngandak bijek, ndi Barzilai a bé “ngwañ mut ngandak,” a bééna bé ngôñ ni bijek bi. (2 Sam. 19:31-33) Ndi i nene le, David a bééna ngôñ le Barzilai a sal ni nye i Yérusalem inyu ôt nseñ ni maéba mé malam, inyule Barzilai a bééna pék i bimañ gwé. Kinje nsima nkeñi a bé le a bana ibale a neebe i ke yén ni i sal i ndap kiñe!

Ngéda Barzillai a bi kal David le a bééna 80 nwii, a bi unda le a nyi minwaa nwé, a ban-ga ki litehge lilam li mam. Mbus, a kônde le: “Baa me nla tibil yi bagal loñge ni béba?” Kii a bé sômbôl kal? Barzilai a bi lama kôs pék mu ntandaa nwii a bi niñ.  A bé le a la ki ti maéba malam, nlélém kiki ‘mimañ mi bôt,’ mi mi bi ti Kiñe Rôbôam maéba malam mbus ngéda. (1 Bi. 12:6, 7; Tjé. 92:13-15; Bin. 16:31) Jon, ngéda Barzilai a bi kal bibañga bini le: “Baa me nla tibil yi bagal loñge ni béba?”, a bé pôdôl inyu yé inyule a bé yi le nyuu yé i nkôble ha bé. Inyu hala nyen a bi kal le bimañ gwé bi ñume ha bé nye i nôgda line li yom a nje, to li yom a nyo, a gwé yak ndutu i noga. (Ñañ. 12:4, 5) Jon, Barzilai a bi soohe David le a kena mañge wanda wada le Kimham, man Barzilai nu munlôm i Yérusalem.​—2 Sam. 19:35-40.

Mahéñha di mpôdôl i bibôdle, ma ma ntihba miñunuk mi lôk kéé, ma nkiha ni litehge li mam li Barzilai a bééna. Jon i yé ntiik le munu ngéda yés, di nlama ndik bé béñge ntén niñ mut a gwé tole ngap yé kiki hala a bi bôña ni Barzilai. Ndi, di nlama ki béñge umbe nson u yé yaga loñge inyu miñunuk mi mimañ, mi mi ngwel nson ikété nkoñ isi wonsôna.

Mimañ mi bikristen mi bôlôm mini, mi mi nyi minwaa nwap, mi bi pala nok le ntôñ u Yéhôva u ga ke ni bisu i hol ibale minson mi ba bé boñ, ba lôôs nwo bilôk bikéé bi bôlôm bi bi ta bé ñunuk. Libim li ngéda bilôk bikéé bi bi yé ñunuk gwon bi mbéna uñgus njohok lôk kéé, kiki Barzilai a bi uñgus lok yé, nlélém kiki Paul a boñ ni Timôtéô. (1 Ko. 4:17; Fil. 2:20-22) I boñge ba wanda ba, ba bi unda le i len ini ba yé bôt ‘kiki makébla,’ ba ba nla hôla i “hôlôs ki nyuu Kristô.”​—Ef. 4:8-12; hégha ni Ñbt. 11:16, 17, 29.

Ngandak ikété yap i i yé makoda ma nkoñ isi momasôna, i i bi lôôs minson nwap i bééna, hala a nyible ki bo manjel mape i yoñ ngaba ikeñi i nson u Yéhôva.

Marco nu a bi sal kiki ngwélél makiiña 19 nwii, a nkal le: “Mahéñha ma, ma bi ti me pôla i hôla balôm ba bisita ba ba ta bé Mbôgi Yéhôva ikété likoda jés.”

Geraldo nu yak nye a bi tégbaha 28 nwii i nson makiiña, a nkal le: “Nano njômbi yés i yé le di hôla bôt ba mbomb i pes mbuu ikété likoda, ni le di tégbaha ngandak gwigil bi Bibel.” A nkal ki le nye ni nwaa ba ntégbaha 15 gwigil bi Bibel, ni le ngandak lôk kéé i i bi bomb i pes mbuu, i bi bôdôl lo i makoda.

Allan nu di mbôk sima, a nkal le: “Nano, di gwé pôla i yoñ ngaba ikeñi i nson u ñañ nlam. Di yé maséé i yoñ ngaba i likalô i mbamba, i mandap ma bibôlô, di ntééne ki bôt bés ba libôga likalô, iba mukété yap ba nlo makoda.”

Ibale u yé mankéé nu a nkôs nson u mondo ikété ntôñ u Yéhôva, ndi u ban-ga ngap, u bak u tiñi ni Yéhôva, njel ipe i nla yiblana we. U nla nit nson u Yéhôva, ngéda u niiga boñge bôlôm ba likoda mam u nyi. Russell nu di mbôk sima, a nkal le: “Yéhôva a niiga, a gwéélak njohok boñge, ni ba ba yé makwasi. Likoda jolisôna li ñôt nseñ mu makénd ba ñunda i ngéda ba niiga, ni mu nson wap u ntééda bémba!”​—Béñge minkéñék mi matila le: “ Hôla njohok lôk kéé i bôlôm i hol kiki i nsômbla.”

Ibale u ntip kôs ngim nson u tôbôtôbô, tééda litehge lilam li mam. Ni njel nson woñ u mboñ ni ñem woñ wonsôna, u ma hôla ngandak bôt, u nla ki ke ni bisu i boñ hala. Lôk kéé i bi gwés we, ibabé nkaa i ngi kenek ni bisu i gwés we.

Jam li nlôôha nseñ li yé le, Yéhôva a bi tééda we i ñem wé. A ga ‘hôya bé nson woñ, to i gwéha u bi éba inyu jôl jé, lakii u bi hôla bapubhaga, ni kiki u ngi hôlga bo.’ (Héb 6:10) I pes bitilna ini i nyis bés le mam  momasôna a mbôn bés, ma nloo nson wés di bi boñ. Di nlôôha ba nseñ i mis ma Yéhôva kayéle a ga hôya bé mam di bi boñ, ni ma di ngi kenek ni bisu i boñ inyu lémél nye!

Kii ni di nla kal ibale u yé ngi kôs mahéñha ma nson ma di mbôk pôdôl? Jam lini, li mbéñge yak we. Lelaa?

Ibale u yé i nlélém likoda ni ñunuk mankéé nu munlôm nu a tiñi ni Yéhôva, ni nu a nhéñha nson wé, u nla ôt nseñ ni libak jé li nhôôlak mut, ni mam a ma boma. Yéñ maéba mé. Bat mahôla mé. U béñgege lelaa a ngwel nson wé u mondo, ni lelaa a ngwélél pék yé mu nson u.

Ibale u yé ñunuk mankéé nu a héñha nson a bé gwel i ntôñ, tole mankéé nu munlôm tole nu muda, nu a ñôt nseñ ni pék yap, tééda i mahoñol le Yéhôva a ndiihe ndéñbe i ba ba bi gwélél nye behee, ba kenek ni bisu i gwélél nye.