1. Inyuki bagwélél ba Yéhôva ba yé maséé? (Béñge titii i bibôdle.)

MBÔGI YÉHÔVA i yé bôt ba yé maséé. Ngéda ba yé ntôñ i makoda ma sonde, makoda makeñi, ni i mangand, ba nkwel, ba nolok ki. Inyuki ba yé maséé hala? Jam li bisu li yé le: ba nyi, ba gwéélak, ba boñok biliya i nigle Yéhôva, ‘Djob li maséé.’ (1 Ti. 1:11; Tjé. 16:11) Kiki a yé Lingen li maséé, Nyambe a gwé ngôñ le yak bés di ba maséé, a nti ki bés ngandak manjom i ba maséé.​—Ndi. 12:7; Ñañ. 3:12, 13.

2, 3. (a) Kii i yé maséé? (b) Inyuki i ba maséé i ta bé jam li ntomb?

² Wemede u yé lelaa? Baa u yé maséé? Baa u nla kéñbaha maséé moñ? I buk ini le maséé i nkobla le: “Libak li mut nu a nôgda mbôô, a bak nwee i pes mahoñol ngéda yosôna. A nogok loñge ni yom a gwé. A gwéhék niñ.” Bibel i ñunda le ndik mut a yé liwanda li Yéhôva nyen a nla ba nsaibak tole maséé. Ndi, i len ini, i ba maséé i ta bé jam li ntomb. Inyuki?

³ Mandutu ma niñ​—ngéda i mpam le di nimis mut di gwéhék, tole ba mpémés mut wés lihaa i ntôñ, maboha ikété ndap libii, tole ngéda di nimis bôlô​—ma nla boñ le  di nimis maséé més. Hala a nla ki ba jam li ntomb i nimis maséé més ngéda mindañ mi mbôô ikété ndap lihaa i nya i yé le manôgla ma ta ha bé. Ngéda mawanda més ma bôlô tole ma suklu ma ndegle bés, ba tééñgaga bés inyu hémle yés, tole ngéda ba nha bés i mok inyule di mbégés Yéhôva, mandutu ma momasôna ma nla nimha bés maséé més. Ma nla ki ôbôs mbôô wés, ma tinak bés makon ma ma mal bé, tole kon u mahoñol. Ndi Yésu Kristô ‘nu a yé i mpom ñane wada nu maséé,’ a yé maséé i hôgbaha bôt, ni i boñ le yak bo ba ba maséé. (1 Ti. 6:15; Mat. 11:28-30) Ngéda a bé ti Nkwel wé i ngii Hikôa, Yésu a bi sima ngandak bilem bilam bi bi nla boñ le di ba maséé, to ibale di mboma manoodana i nkoñ isi u Satan unu.

4, 5. Lelaa di nla boñ inyu ba maséé, ni tééda mo?

⁴ Jam li bisu Yésu a bi pôdôl li yé mahee ngandak, a kal le: “Bayébél i mbuu ba yé [maséé], inyule Ane ngii i yé yap.” (Mat. 5:3) Lelaa di nla unda le di neebe jam li? Di ñunda hala ngéda di nigil Bibel, di biak mam di nigil i bisélél, di yoñok bibégés bi Djob li maséé kiki jam li bisu i niñ yés. Ibale di mboñ i mam ma, di ga kéñbaha maséé més. Hémle yés inyu mimbônga mi Nyambe, i ga kônde let. Yak “botñem i masoda” i bagwélél ba Yéhôva ba nléba ikété Bañga Yé, i ga hôla bés i nihbe mandutu.​—Tit. 2:13.

⁵ I ba liwanda li ñem nyuu li Yéhôva, i yé jam li nlôôha nseñ inyu tééda maséé. Ñôma Paul a bi tila ni njel mbuu mpubi le: “Kona maséé i Nwet [Yéhôva] ngéda yosôna. Me nkônde ki kal le, kona maséé!” (Fil. 4:4) Inyu boñ le di ba liwanda li ñem nyuu li Yéhôva, di nlama bana pék i nlôl ni Nyambe. Bañga i Nyambe i nkal le: “Mut a nléba pék a yé kimasoda, yak ni mut a ntibil yi. I yé e i niñ inyu ba ba ngwel yo, hi mut a nsiñip mu a yé kimasoda [maséé].”​—Bin. 3:13, 18.

6. Kii ipe di nlama boñ inyu tééda maséé més?

⁶ Ndi, inyu tééda maséé més, i yé mahee le di añ Bañga i Nyambe ndi téntén, di bii ki mam di nigil i bisélél. Inyu unda le, i bii bisélél mam di nigil i yé mahee, Yésu a kal le: “Ibale ni nyi mam mana, ni yé nsaibak ibale ni mboñ mo.” (Yôh. 13:17; añ Yakôbô 1:25.) Njel i yon i yé nseñ ibale di nyéñ yônôs ngôñ yés i pes mbuu, ni i tééda maséé més. Ndi lelaa ni di nla ba maséé ngéda di ntehe ngandak mam ipañ yés, i i nla nimha bés maséé? Di wan yom Yésu a bi kal mu Nkwel wé a bé ti i ngii Hikôa.

7. Lelaa bôt ba môdi ba nla ba maséé?

⁷ “Bôt ba môdi ba yé [maséé], inyule b’a kôs hogbe.” (Mat. 5:4) Bôt bahogi ba nla badba le, ‘lelaa mut a môdi a nla ba maséé?’ Yésu a bé pôdôl bé inyu hiki mut a bé modop. Ngandak bôt i môdi inyule mandutu ma mpémél bo munu ‘nledek ngéda’ unu. (2 Ti. 3:1) Ndi kii ba ntôñ ndik ni bomede, ba nla bé ba mawanda ma Yéhôva; jon ba nla bé to ba maséé.  Yésu a bé pôdôl inyu bayébél i mbuu, ba ba môdi tole ba ba nsiida inyule ba ntehe lelaa ngandak i len ini i yé haa ni Nyambe. Ba nyi le ba yé bikwéha bi bôt, ba ntehe ki mam mabe ma mbôña hana isi. Yéhôva a nyimbe bet ba môdi; a nhôgbaha bo i pes mbuu, a nti ki bo maséé, ni niñ.​—Añ Ézékiel 5:11; 9:4.

8. Toñol lelaa bôt ba miñem nwee ba nla ba maséé.

⁸ “Bôt ba miñem mi nwee ba yé [maséé], inyule b’a kôdôl isi.” (Mat. 5:5) Lelaa bôt ba miñem mi nwee ba nla ba maséé? Mbus ba mal yi maliga, ba nlona mahéñha i biniñ gwap. I bibôdle, ba bééna minledek mi miñem, ba bak bôt ba momol, ni bôt ba bisañ. Ndi nano ba bi “eñgep mut yondo,” ba ‘eñgep ki ni ñem yôni ni konangoo, ni loñgeñem, ni suhulnyuu, ni ñemlima, ni u wongut.’ (Kôl. 3:9-12) Ndi i len ini, ba yé bôt ba nsañ, ba gwéhék bôt bape, ba bak ki maséé. Jam lipe li yé le, Bañga i Nyambe i mbôn mintén mi bôt mi le, mi ga “kôdôl hisi.”​—Tjé. 37:8-10, 29.

9. (a) Lelaa bôt ba miñem nwee b’a “kôdôl hisi”? (b) Inyuki i “bôt ba nkon njal ni nyus inyu telepsép” ba nla ba maséé?

⁹ Lelaa bôt ba miñem nwee “b’a kôdôl hisi”? Banigil ba Yésu ba ba yé minhook ba ga kôdôl hisi, ngéda ba ga ba bikiñe ni biprisi. (Mas. 20:6) Ndi didun di bôt dipe, ti di gwé bé botñem i niñ i ngii, di ga kôdôl hisi kayéle di ga bana kunde i niñ i boga ni boga ikété libak li peles, ni nsañ, ni maséé. Bo ki bon ba yé maséé inyule “ba nkon njal ni nyus inyu telepsép.” (Mat. 5:6) I mbok yondo, njal ni nyus yap inyu telepsép bi ga mal. (2 Pé. 3:13) Ngéda Nyambe a ga tjé bibéba bi bôt gwobisôna, yubda ni ngitelepsép bi ga tééñga ha bé maséé ma bôt ba téé sép.​—Tjé. 37:17.

10. Konangoo i nkobla le kii?

¹⁰ “Bakonangoo ba yé [maséé], inyule b’a kon yak bo ngoo.” (Mat. 5:7) Buk ni hop Lôk Héber i i nkiha ni konangoo i nkobla le “bai, i nôgda lék ni mahoñol malam; . . . i bana ñem ngôô.” Nlélém jam ni ini buk ni hop Grikia, u u nkobol konangoo kiki libak li mut a nkônôô numpe ngoo. Konangoo i ta ndik bé i yom mut a nôgda. Ndi Bibel i niiga le, konangoo i nkobla le, i lôl mut i mahôla.

11. Kii ngén i loñge mut Samaria i niiga bés inyu konangoo?

¹¹ Añ Lukas 10:30-37. Ngén Yésu a bi ti inyu loñge mut Samaria, i ntibil toñol kii i yé toi konangoo. Mut Samaria a bi yoñ bitelbene i hôla mut wé libôk, inyule a bééna konangoo ni ñem ngôô. Mbus a mal kééne i ngén i, Yésu a kal le: “Yak we kenek, boñ hala.” Jon, di nla badba le: “Baa me mboñ nlélém? Baa me mboñ kiki loñge mut Samaria? Baa me nla ke ni bisu i unda konangoo, ni i bana maboñok malam inyu lôl i bôt ba nok ndutu i mahôla? Kiki hihéga, baa me nla lôl lôk kéé i i yé ñunuk i mahôla, biyik bi bôt, ni boñge ba ba yé bon ba nyuu i pes mbuu? Baa me nyoñ bitelbene i ‘lédés ba ba gwé bihôya bi miñem’?”​—1 Tés. 5:14; Yak. 1:27.

12. Lelaa libak li konangoo li nti bés maséé?

¹² Ndi, lelaa libak li konangoo li nlona maséé? Ngéda di nkônôô bape ngoo, di nôgda maséé ma yé i ti.  Jam lipe ki le, di nyi le di nlémél Yéhôva. (M.B. 20:35; añ Lôk Héber 13:16.) Mu kii a bé pôdôl i mut a nkônôô bape ngoo, Kiñe David a kal le: “Yéhôva a’ tééda nye, a niñis ki nye. A’ ba nsaibak mu loñ.” (Tjé. 41:2, 3) Ngéda di nkônôô bôt bape ngoo, di und-ga bo ñem ngôô, yak bés Yéhôva a ga kônôô bés ngoo, di ba ki maséé i boga ni boga.​—Yak. 2:13.

13, 14. Mambe maada ma yé ipôla maséé ni ñem u mpôp?

¹³ Yésu a kal le: “Bôt ba gwé miñem mimpubi ba yé [maséé], inyule b’a tehe Nyambe.” (Mat. 5:8) Inyu boñ le di bana miñem mimpubi, mahoñol més ni ngôñ yés bi nlama pôp. Hala a nlôôha nseñ ibale di ngwés le Yéhôva a neebe bibégés gwés.​—Añ 2 Korintô 4:2; 1 Ti. 1:5.

¹⁴ Bôt ba gwé miñem mimpubi ba nla bana maada malam ni Yéhôva, nu a kal le: “Ba ba nso mintingil nwap mi mbot ba yé nsaibak.” (Mas. 22:14) Bibuk bini le “ba nso mintingil nwap mi mbot,” bi nkobla le kii? Bikristen bi bi yé minhook bi “nso mintingil nwap mi mbot,” i nya yé le bi mpôp i mis ma Yéhôva, a bi ti ki bo niñ i ngii i het bi ga wo ha bé, ni i het bi ga ba maséé i boga ni boga. Limut likeñi li li gwé botñem i niñ hana isi, yak jo li nla ba liwanda li Nyambe. I len ini, ba yé jôa tole ba yé “so ki mintingil nwap mi mbot, ba pubus ki nwo ikété matjél ma Man Ntômba.”​—Mas. 7:9, 13, 14.

15, 16. Lelaa i bôt ba gwé miñem mimpubi ba ‘ntehe Nyambe’?

¹⁵ Ndi lelaa bôt ba gwé miñem mimpubi ba ‘ntehe Nyambe,’ ndi ki le ‘mut a nla bé tehe [Nyambe], ndi a niñ ki?’ (Man. 33:20) I buk Grikia ini le “tehe” i nla kobla le “i tehe ikété mahoñol, i nok, i yi.” Bôt ba ntehe Nyambe ni ‘mis ma miñem,’ ba yé bet ba mpam toi i yi nye, ba diihege ki bilem gwé. (Ef. 1:18) Yésu a bé kôna bilem bi Nyambe i nya i yôni, jon a bé le a kal le: “Nu a bi tehe me, wee a bi tehe Tata.”​—Yôh. 14:7-9.

¹⁶ U héya le di nyi bilem bi Yéhôva, bañga bikristen i nla “tehe Nyambe” ngéda i ntehe minson mi hélha a mbôñôl bo. (Hiô. 42:5) Ba mbok ki ‘mis map ma miñem’ i ngii mam malam Nyambe a mbôñôl inyu bet ba mboñ biliya i tééda bomede mpubi, ni i téñbe i gwélél nye. Ñ, minhook mi mi ntuge mi ga tehe toi Yéhôva ni mis, ngéda mi ga kôhna bom yap, hala wee botñem i niñ i ngii.​—1 Yô. 3:2.

17. Lelaa nsañ u nhôla bés i ba maséé?

¹⁷ Mbus, Yésu a kal le: ‘Bakôp nsañ ba yé maséé.’ (Mat 5:9, MN) Bet ba nyoñ ndun i kôp nsañ, ba gwé njom ilam i ba maséé. Nnigil Yakôbô a tila le: “Litam li telepsép li mbéla ni nsañ inyu bet ba nkôp nsañ.” (Yak. 3:18) Ibale i mpam le di bana mindañ ni mankéé wés wada i likoda tole ni mut wés lihaa, i yé nseñ le di yemhe Nyambe le a hôla bés i sañgal mindañ mi. Yéhôva a ga ti bés mbuu wé mpubi, u u ga hôla bés i bulus bilem bilam, bi bi ga lona bés maséé. Yésu a yigye nseñ i kôp nsañ, ngéda a kal le: “Inyu hala, ibale u nlona likébla joñ i juu li bisesema, ndi u hoñol ha le maasoñ a gwééne we nsohi, yék likébla joñ i mbombom juu, u nya ke ndugi sañgla ni maasoñ, ndi to le u ntémb, u nti likébla joñ.”​—Mat. 5:23, 24.

18, 19. Inyuki bikristen bi nok maséé to ngéda ba ntééñga bo?

¹⁸ “Bé ni yé [maséé] ngéda bôt ba nyahal bé, ni tééñga bé, ni nye bé ndôñ mam mabe yosôna inyu yem.” Kii Yésu a bé sômbôl kal? A kal le: “Bé kona maséé, ni hak ngandak, inyule nsaa nan u yé nkeñi ngii, inyule hala nyen ba tééñga bapôdôl ba ba bôk bé bisu.” (Mat. 5:11, 12) Ngéda ba bi bép baôma ndôm tôlô, ba ti ki bo oda le ba téé ha bañ likalô, “ni bo ba nyodi bisu bi ntôñ bakéés, ba konok maséé.” I yé ntiik le, ba bé nok bé maséé inyule ba bi bép bo. Ndi, ba bé nok maséé inyule ‘ba bi éña kiki bôt ba kôli kôs wonyuu inyu jôl li [Yésu].’​—M.B. 5:41.

¹⁹ I len ini, yak bagwélél ba Yéhôva ba nhônba ni maséé ngéda ba nson njonok inyu jôl li Yésu, tole ngéda ba mboma manoodana. (Añ Yakôbô 1:2-4.) Kiki baôma, ndutu yo ki yo i nlémél bé bés. Ndi, ibale di ntéñbe ni Nyambe ngéda di mboma manoodana, Yéhôva a nla hôla bés i hônba mo ni ñem ngui. Kiki hihéga, i sôñ Hikañ, i nwii 1944, baane ba énél i mbanda ba bi om Henryk Dornik ni manyañ nu mañ i ñamb mok mi mbanda. Ndi, bakolba bap ba kal le: “Ba nla bé nyégsa bo i boñ ngim jam. Ndééñga i, i bé ti bo maséé.” Mankéé Dornik a kal le: “To hala kii me bééna bé me ngôñ i kôhna ndééñga i, ndi i son njonok ni ñem ngui ni ét nyuu inyule me bi téñbe ni Yéhôva, bi bi kônha me maséé. . . . Minyemhe mi bé boñ le me kôôge bebee ni Yéhôva, a bi unda ki le a yé Nhôla nu me nla bôdôl ñem.”

20. Inyuki di yé maséé i gwélél ‘Djob li maséé’?

²⁰ Ngéda di nyi le di nlémél ‘Djob li maséé,’ di nla ba maséé to ibale ba ntééñga bés inyu hémle yés, to ibale lihaa jés li nkolba bés, to i bisu makon tole biuni. (1 Ti. 1:11) Di nla ki ba maséé inyu mimbônga minlam mi Nyambe wés, “nu a mpot bé bitembee.” (Tit. 1:2) Biyônôl bi mimbônga mi Yéhôva, bi ga lôôha ba loñge, kayéle di ga bigda ha bé mandutu ni manoodana ma len ini. I Paradis, bisai bi Yéhôva bi ga loo kii yosôna di nla hégda. Ntiik, di ga kôhna maséé ma mbuma ñañ. Ñ, di ga “nok ki lingoñoo inyu ngandak nsañ.”​—Tjé. 37:11.