1-2. (a) Inyuki Armagédôn a yé jam lilam inyu bôt ba binam? (b) Mambe mambadga di ga wan munu yigil ini?

BÔT ba nhoñol le “Armagédôn” a yé gwét bi bi ga tjé nkoñ ’isi wonsôna. Ndi Bibel i ñunda le Armagédôn a yé jam lilam li li nlona maséé! (Masoola 1:3) Gwét bi Armagédôn bi ga mélés bé bôt ba binam, ndi bi ga tohol bo! Lelaa?

² Bibel i ñunda le gwét bi Armagédôn bi ga tohol bés ni ini njel le, bi ga mélés énél i bôt ba binam hana ’isi. Bi ga tjé bibéba bi bôt, i bet ba téé sép ba yégle. Bi ga tohol ki bôt ba binam inyule i bôt ba bé ôbôs hisi, b’a ba ha bé. (Masoola 11:18) Inyu tibil nok i jam li, di timbhe mana mambadga: Armagédôn wee kii? Mambe mam m’a suu gwét bi Armagédôn? Lelaa di nla pei mu gwét bi? Lelaa di nla téñbe ni Djob kiki Armagédôn a nkôôge bebee?

3. (a) I buk ini le “Armagédôn”, i nkobla le kii? (b) Inoñnaga ni kaat Masoola 16:14, 16, inyuki di nla kal le Armagédôn a ta bé ngim homa hana ’isi?

³ Añ Masoola 16:14, 16. I buk ini le “Armagédôn” i yé ndik homa wada ikété Bibel, i nkobla ni hop u Lôk Héber le “Hikôa hi Mégidô.” (Masoola 16:16) Mégidô a bé ngim tison i nlômbi Israel. (Yôsua 17:11) Ndi Armagédôn a ta bé ngim homa hana ’isi. A yé ndigi ngéda “bikiñe bi nkoñ ’isi wonsôna” bi ga kodba inyu kolba Yéhôva. (Masoola 16:14) Ndi munu yigil ini, di ga  gwélél ki i buk ini le “Armagédôn” inyu pôdôl gwét bi bi ga bôô ngéda bikiñe bi hisi bi ga kodba. Lelaa di nyi le homa to wada a ta bé nu ba nsébél le Armagédôn? Pog ndugi, hikôa hio ki hio hi ta bé hana ’isi ba nsébél le Hikôa hi Mégidô. Iba, mbok ba bé sébél le Mégidô i ta bé le i kola inyu “bikiñe bi nkoñ ’isi wonsôna” ni mintôñ nwap mi gwét, yak ni bijôl gwap bi gwét. Aa, kiki di ga tehe munu yigil ini, gwét bi Armagédôn bi ga bôdôl ngéda “bikiñe” bi nkoñ ’isi bi ga leñ bagwélél ba Djob gwét, ba ba yé ntjamak ni nkoñ ’isi wonsôna.

4. Inyuki ngéda Djob a mpôdôl gwét bikeñi bi ga sôk, a nhoñol Mégidô?

⁴ Inyuki ngéda Yéhôva a mpôdôl gwét bikeñi bi ga sôk, a nhoñol Mégidô? Gwét bi bi juba ngandak i nkoñ u Mégidô, ni i Nsôsôgô u Yizréél u u bé ha ipañ Mégidô. Lisañ jada Yéhôva nyemede a bi nit litén jé mu gwét bi. Kiki hihéga, a bi gwélél “malép ma Mégidô” inyu hôla Nkéés litén li Israel le Barak i yémbél ntôñ gwét u bon ba Kanaan u Siséra a bé éga. Barak bo mpôdôl muda le Débôra ba bi ti Yéhôva mayéga hala kiki a bi hôla bo i yémbél. Ba bi tôp le: “Tjôdôt di bi jo sañ nyoo ngii, di jôs Siséra. . . . Lom Kison a hondol yaga bo.”​—Bakéés 5:19-21.

5. Ni imbe njel gwét bi Armagédôn bi ga ba mahéñha ni bi Barak a bi jo?

⁵ Barak bo Débôra ba bi mélés hiémbi hiap ni bini bibuk le: “A Yéhôva, babala boñ bobasôna ba tjiba hala, ndi ba ba ngwés [we] ba ba kiki [hiañgaa] ngéda hi mpam ni ngui yé.” (Bakéés 5:31) Ngeñ gwét bi Armagédôn bi mba bi njuba, baoo ba Nyambe b’a tjiba, ndi i bet ba ngwés Djob b’a kôs tohi. Mahéñha ma yé ipôla i gwét bi gwobiba. Bagwélél ba Djob ba ga jo bé i Armagédôn. Ba ga bana bé to bijôl bi gwét! Ngui yap i ga ba ndigi le ba ‘bana ñemlima, ba yugyene Yéhôva nyuu’, yak ni mintôñ nwé mi gwét mi mi yé i ngii.​—Yésaya 30:15; Masoola 19:11-15.

6. Mambe manjel Yéhôva a nla gwélél i Armagédôn inyu tjé baoo bé?

⁶ Lelaa Djob a ga yémbél baoo bé i Armagédôn? A nla gwélél ngandak manjel. Kiki hihéga, a nla boñ le hisi hi nyeñg ni ngui, a nla nôh nop matanga tole a nla gwélél mbambat ikeñi. (Hiôb 38:22, 23; Ézékiel 38:19-22) A yé ki le a boñ le baoo bé ba kahal nolna bo ni bo. (2 Miñañ 20:17, 22, 23) A nla ki gwélél biañgel gwé inyu tjé bibéba bi bôt. (Yésaya 37:36) To imbe njel Nyambe a ngwélél, a ga yémbél baoo bé bobasôna fet. Bobasôna ba ga tjiba. Ndi bôt ba téé sép ba ga kôs tohi.​—Bingéngén 3:25, 26.

7-8. (a) Inoñnaga ni 1 Tésalônika 5:1-6, numbe nkén jam baéga nkoñ ’isi b’a legel? (b) Inyuki nlegla u u ga ba béba tembee?

⁷ Nlegla unu le “nsañ u yé, woñi u ta ha bé” w’a bôk u tagbe ilole ‘hilo hi Yéhôva’ hi nlo. (Añ 1 Tésalônika 5:1-6.) ‘Hilo hi Yéhôva’ ba mpôdôl i kaat 1 Tésalônika 5:2 hion ba nsébél ki le “njiiha ikeñi.” (Masoola 7:14) Lelaa di ga yi le njiiha ikeñi i yé bebee ni bôdôl? Bibel i mpôdôl nkén jam bôt ba ga legel. I jam li jon li ga yis bôt le njiiha ikeñi i mbôdôl.

 ⁸ Kiki i bi bôk i kéla, ba ga legel le: “Nsañ u yé, woñi u ta ha bé.” Inyuki baéga nkoñ ’isi b’a pot hala? Baa yak baéga bibase ba ga ba mu lôñ i? Bebek. Di nyi yaa le i nwin u w’a ba ndik tembee ipe i mimbuu mimbe. Ndi hala a’ ba béba tembee ngandak, inyule ba mba ba nhoñol le woñi u ta ha bé, ndi njiiha ikeñi i puhe bo, ntén njiiha bôt ba binam ba maa ngi tehe. Ñ, “ha ni nyen mbuma w’a nyek bo kiki nkôôga u nyek muda jém.” Y’a ba lelaa inyu bôt ba tiñi i gwés Yéhôva? Kiki ba nyi bé i kel njiiha ikeñi y’a loo, hala a ga hélés yak bo; ndi b’a ba nkôôbaga.

9. Baa Yéhôva a ga tjé nkoñ ’isi u Satan wonsôna kunda yada? Toñol.

⁹ Yéhôva a’ sas bé nkon ’isi u Satan wonsôna kunda yada kiki a bi boñ dilo di Nôa. A ga tjé ndugi pes yada i nkoñ ’isi u Satan, mbus ngéda, a mélés ni ii pes ipe. A ga tjé ndugi Babilôn Nunkeñi, hala wee kwéha base yosôna. Mbus, a tjé bôt ba m’bô, bajo gwét, ni bôt ba nyuñga ba ba nhép nkus. Di tibil wan mam makeñi ima mu.

10. Inoñnaga ni Masoola 17:1, 6, ni 18:24, inyuki Yéhôva a ga tjé Babilôn Nunkeñi?

¹⁰ “Mbagi nôgôs i muda libambe.” (Añ Masoola 17:1, 6; 18:24.) Babilôn Nunkeñi a nhoo jôl li Djob mahindi ngandak. A niiga bôt bitembee ikolba Djob. A nke i ndéñg i pes mbuu mu kii a bi bana maada ni baane ba nkoñ ’isi. A ngwélél ngui yé inyu jélba bôt. A nkôp ki ngandak matjél, yak matjél ma bagwélél ba Djob. (Masoola 19:2) Lelaa Yéhôva a ga tjé Babilôn Nunkeñi?

11. Kii i yé ‘nuga i nkôyôp tjôôm,’ lelaa Djob a’ gwélél yo inyu tjé Babilôn Nunkeñi?

¹¹ Yéhôva a’ gwélél “jôm li bitoñ” li ‘nuga i nkôyôp tjôôm’ inyu tjé “muda libambe.” I nuga i, i yé yimbne i Adna i matén ma nkoñ ’isi. Jôm li bitoñ li yé  yimbne i biane bi m’bô bi bi nit Adna matén. I ntéak ngéda, Nyambe a’ tinde biane i leñ Babilôn gwét. Biane bi ga ‘bôm nye, bi eñgel nye,’ ni ini njel le, bi ga ôbôs nkus wé, bi yelel ki matjañg mé. (Masoola 17:3, 16) Babilôn a ga tjiba kunda yada, hala a’ ba kééne ngéni. I pot maliga, Babilôn a bi péé ni lipamal, a kadbaga le: “Me yé kiñemuda, me ta bé me yik, m’a bana bé me ki to malep mo ki mo.”​—Masoola 18:7, 8.

12. Kii Yéhôva a ga neebe bé le biloñ bi nkoñ ’isi bi boñ, inyuki?

¹² Nyambe a ga neebe bé le biloñ bi nkoñ ’isi bi tjé bagwélél bé. Ba yé maséé i sébla ni jôl jé, ba bi noñ ki oda i Nyambe ini le ba pam i Babilôn Nunkeñi. (Minson mi baôma 15:16, 17; Masoola 18:4) Ba bi sal ki ni ngui inyu hôla bôt bape i pam mu. Inyu hala nyen bagwélél ba Yéhôva b’a ‘bana bé ngaba mu dimala tjé.’ Ndi to hala, i ga béda bo hémle ikeñi inyu hônba i mam ma ga yik lo mbus ha.

13. (a) Njee a yé Gôg? (b) Inoñnaga ni kaat Ézékiel 38:2, 8, 9, kii i ga boñ le Gôg a leñ bagwélél ba Djob gwét?

¹³ Ngéda Gog a’ leñ bagwélél ba Djob gwét. (Añ Ézékiel 38:2, 8, 9.) Mbus tjiba i kwéha base yosôna, ndik bagwélél ba Nyambe bon b’a yégle. Ha nyen Satan a’ bep unup. A’ kôp hiun hié ngii bagwélél ba Djob ni njel kodba matén, ñ a’ gwélél mimbuu mimbe inyu tinde bo i kolba bagwélél ba Yéhôva. (Masoola 16:13, 14) I kodba i matén i yon ba nsébél le “Gôg nu hisi hi Magôg.” Ngéda matén m’a leñ bo gwét, a’ ba wee ba mbol i homa a nsébla le Armagédôn.​—Masoola 16:16.

14. Kii Gôg a ga sôk nok?

¹⁴ Gôg a’ biine bôdôl yé i ‘woo wé minsôn,’ hala wee mintôñ nwé mi gwét. (2 Miñañ 32:8) Bés di ga biine  bôdôl yés yak Yéhôva Nyambe. Ndi bôt ba ga tehe hala kiki jôñ jam. Inyuki? Inyule b’a bigda le mop ma Babilôn Nunkeñi ma nsôñ bé nye ni ‘nuga bikai’ to ni “jôm li bitoñ”! (Masoola 17:16) Jon Gôg a ga hoñol le i tjé bagwélél ba Djob i yé i yoñ mbôñ lép. A ga leñ bagwélél ba Yéhôva gwét kiki “ond i nhô ’isi.” (Ézékiel 38:16) Ha nyen Gôg a ga yi le a ngwiya i hiandi, ndik kiki Faraô i Tuye Nkôibaga, a ga yi le a nyumbla Yéhôva.​—Manyodi 14:1-4; Ézékiel 38:3, 4, 18, 21-23.

15. Lelaa Kristô a ga yémbél i gwét bi?

¹⁵ Kristô ni mintôñ nwé mi gwét mi mi yé ngii ba ga sôñ litén li Djob, ba tjé limut li bôt li Gôg. (Masoola 19:11, 14, 15) Ndi mam m’a ba lelaa inyu ñoo nkeñi nu Yéhôva le Satan nu a ntinde biloñ i leñ litén li Djob gwét? Yésu a ga leñ nye ni mimbuu nwé mimbe ikété soñkum, a yibne ki bo mu, hikôô hi nwii.​—Masoola 20:1-3.

16. (a) Lelaa di nla pam i ‘yi Nyambe’? (b) I ga ba lelaa inyu bôt ba nyi Yéhôva i Armagédôn?

¹⁶ Too di yé maliga behee, too di ntip yi maliga, di nlama boñ mam ma ñunda le di ‘nyi Nyambe,’ ni le di “nôgôl miñañ minlam mi Nwet wés Yésu.” (2 Tésalônika 1:7-9) I ‘yi Nyambe’ hala a yé i yi kii a ngwés, kii a ñoo, ni matiñ mé. Di ñunda ki le di nyi nye ngeñ di ngwés nye, ngeñ di nôgôl nye ni ngeñ di tiñi ni nye ni ñem wés wonsôna. (1 Yôhanes 2:3-5; 5:3) Ngéda di ñunda le di nyi Nyambe, di gwé nsima i ‘yiba ni nye’, ha nyen d’a pei i Armagédôn! (1 Korintô 8:3) Inyuki? Inyule ndik i bet ba yé mawanda ma Djob bon ba nla ‘yiba ni nye.’

17. I “nôgôl miñañ minlam mi Nwet wés Yésu” wee kii?

¹⁷ Ngéda ba mpôdôl “miñañ minlam mi Nwet wés Yésu”, hala wee maliga  Yésu a bi niiga, ma ma yé i Bañga i Nyambe. Di nôgôl ñañ nlam ngéda di niñ inoñnaga ni maliga. Kiki hihéga hala a mbat le di bugus gwéñe bi Ane i niñ yés, le di niñ inoñnaga ni matiñ ma téé sép ma Djob, ni le di legel nwin u Ane Djob. (Matéô 6:33; 24:14) Hala a mbat ki le di nit minhook mi bikristen mu nson wap.​—Matéô 25:31-40.

18. Lelaa minhook mi bikristen mi ga bom limut likeñi inyu mam malam ba bi bônôl bo?

¹⁸ Minhook mi Djob mi ga bom “mintômba mimpe” inyu mam malam ba bi bônôl bo. (Yôhanes 10:16) Lelaa? Ilole gwét bi Armagédôn bi mbôô, minhook nwominsôna, hala wee 144 000 mi mba mi ma yôña ngii kiki bihégél bi mbuu bi bi nwo bé. Ba ga ba mu ntôñ u gwét u u ga nyagat Gôg, u tohol ki “limut li bôt likeñi.” (Masoola 2:26, 27; 7:9, 10) Ñ, kinje nsima limut li bôt likeñi li bi bana i nit minhook ngéda mi bé hana ’isi!

19-20. Tolakii di mboma mandutu lelaa di nla ke ni bisu i téñbe hala kii Armagédôn a nkôôge bebee?

¹⁹ Munu dilo di nsôk dini, ngandak bagwélél ba Yéhôva i mboma mandutu. Ndi to hala, di nla téñbe ni maséé momasôna. (Yakôbô 1:2-4) Inyu pam i boñ hala, di nlama téñbe ni masoohe. (Lukas 21:36) Di nlama yak nigil Bañga i Djob, di soñda yo, ibabé i hôya mbañ i i nyon munu ngéda yés. (Tjémbi 77:13) Ibale di mboñ mam mana, di bak di pégi i nson likalô, hémle yés ni botñem yés bi ga let!

²⁰ Hoñol ki maséé u ga bana ngéda Babilôn Nunkeñi a’ ba ha bé, yak gwét bi Armagédôn bi ma mal! Ha ngéda i, hégda lelaa u ga ba nyonok ni maséé i yi le jôl li Djob li mpubhana, ni ngéda bôt bobasôna b’a nit kahap i Yéhôva! (Ézékiel 38:23) Ñ, Armagédôn a yé jam lilam inyu bet ba nyi Djob, ba nôglak Man wé, ba ba nhônba letee ni lisuk.​—Matéô 24:13.