1-2. (a) Inoñnaga ni kaat Bingéngén 16:31, lelaa di nlama tehe mimañ nwés mi bôt? (b) Mambe mambadga di ga timbhe munu yigil ini?

I BÔT ba nyuuga parc i Arkansas, i loñ Amérika, ba mbéna tehe diamañ i kubi ’isi. Ndi i diamañ i, ba yé ngi sal yo inyu bañ gwom kiki bo minsañ, minkôm tole dibôñga. Hala a mboñ le, ngandak bôt i i ntehe i diamañ i, i nla bé yi le tik ngok i, i ntagbe ndik yo hala mu njel.

² Di nla kal le, mimañ nwés mi bôt mi yé kiki i diamañ i, mi nlôôha tik. Jon Bañga i Djob i nkal le ño mbu u yé ntut lipém. (Añ Bingéngén 16:31; 20:29) Ndi, di nla tagbe i tik ngok i, ibabé i béñge yo. I ngéda boñge ba wanda ba nyi nseñ u mimañ mi bôt, ba nkôhna jam li nlôôha tik iloo moni. Munu yigil ini, di ga tehe mambadga maa: Inyuki Yéhôva a ntehe mimañ mi bôt kiki tik ngok? Inyuki mimañ mi bôt mi yé tik ikété ntôñ u Yéhôva? Kii ndémbél yap i nla niiga bés?

3. Inoñnaga ni kaat Tjémbi 92:13-16, inyuki Yéhôva a ndiihe mimañ mi bôt?

³ Yéhôva Djob a ndiihe mimañ mi bôt. Yéhôva a nyi mimbe mintén mi bôt ba yé, a nyimbe bo, a ndiihe ki bilem gwap bilam. A yé maséé i tehe mimañ mi bôt mi nlôôs boñge ba wanda pék yap ba bi kôhna mu ntandaa ngéda ba bi tégbaha i nson u Yéhôva. (Hiôb 12:12; Bingéngén 1:1-4) Yéhôva a ndiihe hônba yap.  (Malaki 3:16) Ba bi boma mandutu i niñ yap, ndi hémle yap i bi piñgla bé. Botñem yap inyu bilôl i nkeñep ndik kiki i ngéda ba bi tip yi maliga. Yéhôva a ngwés bo inyule ba nwaa bé añal ñañ nlam ‘to biunul gwap.’​—Añ Tjémbi 92:13-16.

4. Bimbe bibuk di nla gwélél inyu hôgbaha mimañ nwés mi bôt?

⁴ Ibale u mañap, yi le Yéhôva a nhôya bé i nson u bi bôk u sal. (Lôk Héber 6:10) U bé u ntéé likalô ni makénd, hala a bé lémél Djob. U bi hônba mandutu, yak ma ma bi pat we ñem, u nit matiñ ma Bibel, u gwel minson mi tôbôtôbô, u hôlôs ki bôt bape. U bi boñ ki kii yosôna u nla, inyu nit mahéñha ntôñ u Yéhôva u bé lona hiki ngéda. U bi hôla lôk kéé i gwel nson u nsañal, u ti ki bo makénd. Jon Yéhôva a ngwés we, inyule u bi waa bé ngwélél nye. A mbôn le, ‘a ga tjôô bé ba ba tiñi ni nye’! (Tjémbi 37:28) A nkal ki le: ‘To u mbana ño mbu me ga nit we.’ (Yésaya 46:4) Jon, u hoñol bañ le kiki u mañap, u ta bé nseñ ikété ntôñ u Yéhôva. U yé nseñ ngandak!

5. Limbe jam mimañ mi bôt mi nlama bigda?

⁵ Mimañ mi bôt mi nla gwel ngandak minson i ntôñ u Yéhôva. To hala kiki mi gwé ha bé ngui mi bééna, mi nyi ngandak mam inyule mi bi tégbaha ngandak nwii i nson u Yéhôva. Yéhôva a nwaa bé gwélél bo ikété ngandak manjel, kiki di ga tehe munu dihéga di bagwélél ba Djob ba kôba ni ba len.

6-7. Ti dihéga di mimañ mi bôt ikété Bibel mi mi bi kôs bisai inyule mi bi téñbe i nson u Yéhôva.

⁶ Ikété Bibel di nléba dihéga dilam di bagwélél ba Djob ba ba bi téñbe lôñni nye letee ni ngéda ba bi mañap. Di gwé ndémbél i Môsi nu a bééna 80 ma nwii i ngéda Yéhôva a bi pohol nye kiki mpôdôl wé ni nu a bé lama éga litén li Israel. Yéhôva a bi gwélél ki Daniel kiki mpôdôl wé i ngéda a bééna iloo 90 ma nwii. Mbuu mpubi u Yéhôva, u bi  tinde yak ñôma Yôhanes i tila kaat Masoola i ngéda a bééna yom kiki bo 90 ma nwii.

⁷ Ngandak bagwélél ba Djob ba bé yiba bé, libim li bôt li bé yimbe bé to bo. Ndi Yéhôva nye a bé yimbe bo, a sayap ki ndéñbe yap. Kiki hihéga, Bibel i nlôôha bé pôdôl Siméôn nu a bé “mut a téé sép, a konok Nyambe woñi,” ndi Yéhôva a bé yi nye, jon a bi sayap, a boñ le a tehe Yésu nye kéñéé man, a pot ki mam ma ma mbéñge Yésu ni nyañ. (Lukas 2:22, 25-35) Di bigda le Ana nu a bé yik muda ni mpôdôl. A bééna 84 nwii ndi “a bé hañ bé i témpel.” Kiki Ana “a bé hañ bé i témpel,” a bi kôhna bisai bikeñi, i tehe Yésu nye kéñéé man. Siméôn bo Ana ba bé tik i mis ma Yéhôva.​—Lukas 2:36-38.

8-9. Kii sita yada i bi boñ i ngéda i bi yila yik muda?

⁸ I len ini, ngandak mimañ mi bôt i i tiñi ni Yéhôva i yé ndémbél inyu boñge ba wanda. Di yoñ hihéga hi sita yada le Lois Didur. I ngéda a bééna 21 nwii, a bi bôdôl bôlô i nsañal nu tôbôtôbô i loñ Kanada. I mbus ngéda, nye ni nlôm John, ba bi tégbaha ngandak nwii i nson makiiña. Ba bi sal i Bétel i Kanada yom kiki bo 20 ma nwii. I ngéda Lois a bi pamna 58 nwii, ba bi naña nye ni John i sal i loñ i Ukren. Kii ba bi boñ? Baa ba bi kit le ba nla ha bé ke i sal i loñ ipe inyule ba mañap? Ba bi neebe i nson u, John a bi sal yak mu i juu li bakena hikuu hi loñ. I mbus nwii 7 le John a bi wo, Lois a bi kit le a nyén i homa ba bi ep nye. I len ini, Lois a gwé 81 nwii, a ngi salak i Bétel i Ukren, ba ngwés nye nyoo ngandak.

⁹ Biyik bi bôda kiki Lois bi nyiba ha bé kiki i bi bé yiba i ngéda kôba, inyule balôm bap ba ta ha bé i niñ; ndi to hala bi ngi yii tik i mis ma Yéhôva. Yéhôva a nlôôha ndiihe bisita bi bi nit balôm bap ngandak nwii, i len ini bi nwaa bé gwélél nye. (1 Timôtéô 5:3) Bi yé yak ndémbél ilam inyu boñge ba wanda.

10. Imbe ndémbél ilam Tôni a nti bés?

¹⁰ I ngandak mimañ mi bôt i ntéñbe ni Yéhôva, i i nyééne i dokta i het ba ntéédana bo, i yé tik i mis ma Yéhôva. Kiki hihéga, mankéé wés le Tôni, a nyééne i dokta jada mu. A bi sôblana i sôñ Hikañ i nwii 1942, i tison i Pensilvania, i loñ Amérika, a ban-ga 20 ma nwii. I mbus sôble yé, kiki a bi tjél yila sônda, ba bi ha nye i mok, nwii ima ni pes. Nye ni nwaa wé Hilda ba bi néñés bon iba ikété maliga. Nwii ndi nwii, Tôni a bi sal kiki nkot juu  li mimañ ikété makoda maa, a bak ki ntjek mam i makoda ma makiiña. A bé yuuga mandap ma mok inyu tégbaha makoda, a bé éga ki gwigil bi Bibel nyoo. Tôni a gwé 98 nwii, ndi to hala a ngi gwéélak Yéhôva ni ngui yé yosôna. A mboñ kii yosôna a nla inyu gwélél Yéhôva, a nidik ki likoda jé!

11. Kii di nla boñ inyu unda le di ndiihe mimañ mi bôt mi mi nyééne i madokta het ba ntéédana bo?

¹¹ Lelaa di nla ti mimañ mi bôt mi mi nyééne madokta i het ba ntéédana bo lipém? Ibale hala a nla bôña, mimañ mi likoda mi nla hôla mimañ mi bôt mi i lo makoda tole i emble makoda ni i téé likalô. Di nla unda le di ntôñ bo i ngéda di nyuuga bo, tole i ngéda di nkwel ni bo ni njel internet. Di nlama lôôha yoñ ngéda ni mimañ mi bôt mi mi nyééne madokta ma ma yé haa ni makoda map. Ibale di nyoñ bé yihe, di nla hôya bo. Inyu bahogi, hala a ta bé jam li ntomb i pahal i yom i ntééñga bo, bape ba ntehe bé le hala a yé loñge jam i kal yom ba nôgda mu miñem nwap. Di ga kôhna ngandak bisai, ibale di nyoñ ngéda i yi mambe maséé ba bi kôhna i nson u Yéhôva, di tibil ki emble bo.

12. Mimbe mi mintén mi mimañ mi bôt di mboma likoda jés?

¹² Hala a nla hélés bés i yi le, di gwé ndémbél ilam i mimañ mi bôt mi mi tiñi ni Djob i makoda més. Sita yada le Harriette a ngwélél Yéhôva, hala a yé ngandak nwii, i likoda li New Jersey i loñ Amérika. A bi ke yén ni ngond yé. Bilôk bikéé bi likoda jé li mondo, bi bi yoñ ngéda inyu tibil yi nye, ha nyen ba bi léba le a yé lisôô li nkus. A bi ti bo makénd, kiki a bé añle bo miñañ mi nson wé likalô i ngéda a bi tip yi maliga bebee le i nwii 1925. Mu nwii mi, hiki ngéda a bé likalô, a bé béna hômna sôgôp yé, inyule a bé hoñlak le ba nla gwel nye, ba ha nye i ndap mok inyu ngandak dilo, kiki sôgôp yé i yé mu i bot, a nla sôgôp. Ndi i nwii 1933, letee ni ngélé iba, a bi tégbaha ngim sonde i mok. Mu mangéda ma, nlôm nu a bé bé Mbôgi Yéhôva a bi nit nye, a tééda ki bon bap bo baa. Ibabé pééna, di nlama ti mimañ mi bôt mi mi ntéñbe i gwélél Nyambe kiki sita Harriette lipém!

13. Bimbe biniigana di ñôt, i yi le mimañ mi bôt mi yé nseñ i ntôñ u Yéhôva?

¹³ Mimañ mi bôt mi yé nseñ i ntôñ u Yéhôva. Ikété ngandak manjel, mi bi tehe lelaa Yéhôva a nsayap ntôñ wé, a sayap ki bo. Mi bi ôt ngandak biniigana mu mahôha mi bi boñ. Di ntehe bo kiki “lingen li pék,” di nkôna ki ndémbél yap. (Bingéngén 18:4) Ibale di nyoñ ngéda i tibil yi bo, di ga lédés hémle yés, di ga nigil ki ngandak mam!

14. Kii kaat Ndiimba Mbén 32:7 i ntinde boñge ba wanda i boñ?

¹⁴ Di yoñ géda i kwel ni mimañ mi bôt. (Añ Ndiimba Mbén 32:7.) To hala kiki mi ntehna ha bé loñge, makôô map ma ñét, kiñ yap i nôga ha bé loñge, ndi miñem nwap mi ngi tigik, mi gwé ki “loñge jôl” ipañ Yéhôva. (Ñañal 7:1) Hoñol inyuki Yéhôva a ndiihe bo. Di waa bañ ti bo lipém. Di kôna ndémbél Élisa. Dilo di nsôk di niñ  i Éliya, Élisa a bi nai ndigi le a nyén ni nye. Letee ni ngélé iaa, Élisa a bi kal le: “M’a yék bé me we.”​—2 Bikiñe 2:2, 4, 6.

15. Mambe mambadga di nla bat mimañ mi bôt?

¹⁵ I ngéda di nyéñ yi mimañ mi bôt loñge, di nlama tibil yi lelaa di kwélés bo. (Bingéngén 1:5; 20:5; 1 Timôtéô 5:1, 2) Di nla gwélél mambadga kiki bo mana: “I ngéda u bé mañge wanda kii i bi kwés we nkaa le u nléba maliga?” “Lelaa i mam ma bi pémél we i niñ yoñ, ma bi hôla we i kôôge bebee ni Yéhôva?” “Kii i bi hôla we i tééda maséé moñ i nson u Yéhôva?” (1 Timôtéô 6:6-8) I ngéda mimañ mi bôt mi, mi ñañle we miñañ nwap, tibil sét maôô.

16. I ngéda boñge ba wanda ni mimañ mi bôt ba nkwel, umbe nseñ ba ñôt?

¹⁶ I ngéda boñge ba wanda ni mimañ mi bôt ba nkwel, ba ntina makénd. (Rôma 1:12) A mañge wanda w’a bôdôl ki ndiihe manjel Yéhôva a ngwélél inyu tééda bagwélél bé ba ba ntéñbe lôñni nye, yak mimañ mi bôt mi ga nôgda le ba ngwés bo. I mimañ mi bôt mi, mi ga ba maséé i tiimba añle we lelaa Yéhôva a bi kôp bo bisai.

17. Inyuki di nla kal le mimañ mi bôt mi mi tiñi ni Nyambe mi nkônde lama kiki nwii mi ntagbe?

¹⁷ Kiki nwii mi ntagbe, hala nyen mimañ mi bôt mi nkônde mañap. Ndi mimañ mi bôt mi mi tiñi ni Nyambe mi nkônde ndigi lama. (1 Tésalônika 1:2, 3) Inyuki di nkal hala? Inyule kiki nwii mi ntagbe, hala nyen mbuu u Yéhôva u mma bo, u lémhak bo. I ngéda di ntibil yi le mimañ mi bôt mi yé tik, di tinak bo lipém, di niglege ki bo, hala nyen di nléba le ba yé kiki tik ngok!

18. Kii di ga nigil mu i yigil i noñ?

¹⁸ Likoda li nhol, hol ni hol ha ndigi bé i ngéda boñge ba wanda ba ndiihe mimañ mi bôt, ndi yak i ngéda mimañ mi bôt mi ndiihe boñge ba wanda. Mu yigil i noñ, di ga tehe lelaa mimañ mi bôt mi nla unda le mi ndiihe boñge ba wanda ba likoda.