1. Inoñnaga ni kaat Lôk Héber 12:1, kii di nlama boñ inyu ke ngwéé ikepam lisuk?

 BIBEL i ngwélél titii i ngwéé inyu pôdôl niñ i kristen. Bakengwéé ba ba ga bol letee ni lisuk ba ga kôs niñ boga. (2 Timôtéô 4:7, 8) Di nlama boñ biliya bi ngui inyu kena ngwéé wés ni bisu, téntén inyule lisuk li nkôôge bebee iloo i ngéda di bi yila bikristen. Ñôma Paul nu a bi mélés ngwéé wé, a bi kal bés kii i nla hôla bés i ke ngwéé ikepam lisuk. A bi ti bés maéba le “di lep yaga yom yosôna i i nyidil bés . . . , di hônba i ke ngwéé mu pééna ngwéé i yé bés bisu.”​—Añ Lôk Héber 12:1.

2. I “lep yaga yom yosôna i i nyidil bés” wee kii?

² I ngéda Paul a tila le di nlama “lep yaga yom yosôna i i nyidil bés,” baa a bé sômbôl kal le kristen i gwé bé mbegee yo ki yo i begel? To jam, hala bé. Maselna ni hala, a bé sômbôl unda le di nlama lep mambegee momasôna ma ma gwé bé nseñ. Mambegee ma ma nla wéés bés, ma sôña yak bés i ke ngwéé loñge. Inyu hônba, di nlama pala yimbe i mam ma nyidil bés yañga, di lep ki mo. Ndi i nlélém ngéda, di beegak ma di nlama begee. Ibale di mboñ bé hala, ba yé le ba pémés bés i nsoñgi u bakengwéé. (2 Timôtéô 2:5) Mambe mambegee di nlama begee?

3. (a) Inoñnaga ni kaat Galatia 6:5, imbe mbegee di nlama begee? (b) Kii di ga tehe munu yigil ini, inyuki?

 ³ Añ Galatia 6:5. Munu pes kaat ini, Paul a ñunda le, di gwé ngim mbegee i begee. A tila le: “Hiki mut a’ begee yé yé mbegee.” Hana Paul a bé pôdôl mbegee hiki wada wés a gwé i bisu bi Nyambe, mut numpe a ta bé le a begee yo inyu yés. Munu yigil ini, di ga tehe kii i yé ‘mbegee yés,’ ni lelaa di nla begee yo. Di ga tehe ki mambegee ma yañga di yé le di begee, ni lelaa di nla lep mo. I begee mambegee ma ma kôli ni i tjôô ma ma ta bé nseñ, i ga hôla bés i kena ngwéé wés ni bisu letee ni lisuk.

4. Inyuki i ti bésbomede nkikip i ta bé mbegee i nlôôha yét? (Béñge yak titii.)

⁴ Mbônga di bi bôn Yéhôva le d’a gwélél ndik nye. I ngéda di nti bésbomede nkikip yak Yéhôva, di mbôn nye le d’a gwélél ndik nye, di boñ ki sômbôl yé. Di nlama yônôs i mbônga u. I niñ inoñnaga ni i yom di bi bôn Nyambe, i yé mbegee  ikeñi, ndi i mbegee i i nlôôha bé yét. Inyule Yéhôva a bi hek bés inyu boñ sômbôl yé. (Masoola 4:11) A bi hek bés ni ngôñ i yi nye ni i gwélél nye, a hek yaga bés i pôna yé. Inyu hala nyen di nla kôôge nye bebee, di kon ki maséé i boñ sômbôl yé. (Tjémbi 40:8) U héya hala, i ngéda di mboñ sômbôl i Nyambe, di kilak mu mabal ma Man wé, di ‘nkôs hogbe.’​—Matéô 11:28-30.

5. Kii i nla hôla we i yônôs mbônga u bi bôn Yéhôva le w’a gwélél ndik nye? (1 Yôhanes 5:3)

⁵ Lelaa u nla begee i mbegee i? Mam ima ma nla hôla we. Pog, kee ni bisu i gwés Yéhôva. U nla pam i boñ hala ibale u nyoñ ngéda i ôt pék mu mam momasôna a mbôñôl we, ni mu bisai a ntéédana we. Kiki u nke ni bisu i gwés Nyambe, hala nyen i ga ba we jam li ntomb i nôgôl nye. (Añ 1 Yôhanes 5:3.) Iba, kôna Yésu. A bi boñ sômbôl i Nyambe ikepam lisuk inyule a bi soohe Yéhôva le a hôla nye, a bok ki mahoñol mé bibom bi bé nye bisu. (Lôk Héber 5:7; 12:2) Kiki Yésu, soohe Yéhôva le a ti we ngui, u kee ni bisu i bok mahoñol moñ i niñ boga i i yé we bisu. Kiki u nke ni bisu i gwés Nyambe ni i nigle Man wé, hala nyen u ga pam i yônôs mbônga woñ.

6. Inyuki di nlama yoñ ndun ni lihaa jés? (Béñge yak titii.)

⁶ I yoñ ndun ni lihaa jés. Munu ngwéé u niñ, di nlama gwés Yéhôva bo Yésu iloo kiki di ngwés bôt bés ba lihaa. (Matéô 10:37) Ndi hala a nkobla bé le di nlama tjôô lihaa jés, ndik wee i yoñ ndun ni jo i ga boñ le di nlémél ha bañ Nyambe to Kristô. Maselna ni hala, ngo i mam ma mon di nlama boñ inyu lémél Nyambe bo Kristô. (1 Timôtéô 5:4, 8) I ngéda di mboñ hala, di ga ba maséé. Yéhôva a nyi le lihaa li ga ba maséé i ngéda nwaa bo nlôm ba ngwéhna, ba tin-ga lipém, i ngéda bagwal ba ngwés bon bap, ba niigaga bo, ni i ngéda boñge ba nôgôl bagwal bap.​—Éfésô 5:33; 6:1, 4.

7. Kii i nla hôla we i boñ i yom Yéhôva a mbémél we ikété lihaa?

⁷ Lelaa u nla begee i mbegee i? Too u yé isañ mbai, nyañ mbai tole mañge, noñ maéba ma pék Bibel i nti bés iloole u emble i yom ñem woñ, bilem bi loñ tole i bet bôt ba nsébél le bayimam, ba nkal. (Bingéngén 24:3, 4) Yoñ ngéda i nigil bikaat bi ntôñ. Bi yé nyonok ni maéba ma ma nla hôla we i yi lelaa u bii matiñ ma Bibel bibôñôl. Kiki hihéga ibale u njôp i jw.org, i homa le “Minkwel mi mi noñna,” w’a koba ño nkwel le “Mahôla inyu mahaa,” mukété, ba mpôdôl ngandak mandutu babiina, bagwal ni boñge ba wanda ba mboma i len ini. b Yoñ makidik i boñ i yom Bibel i nkal to ibale bana bape ikété lihaa ba mboñ bé yo. Ibale u mboñ hala, lihaa joñ li ga ôt nseñ ni biliya gwoñ, w’a kôs ki bisai bi Yéhôva.​—1 Pétrô 3:1, 2.

8. Lelaa makidik mabe di nyoñ ma nla tééñga bés?

⁸ Di ga timbhe inyu makidik di nyoñ. Yéhôva a bi ti bés kunde i yoñ makidik més bésbomede, a ngwés le di yoñ makidik malam ma ma ga boñ le di kôs bisai. Ndi ibale di nyoñ makidik mabe, a nkéñ bé le bikuu bi kwél bés. (Galatia 6:7, 8) Inyu hala nyen di nlama neebe bikuu bi nkwél bés i ngéda di nyoñ makidik mabe, tole  i ngéda di mpot tole di mboñ mam ma téé bé. I nla pam le kiññem i tééñga bés inyu makidik mabe di bi yoñ. Ndi kiki di nyi le di ga timbhe inyu makidik di nyoñ, hala a nla tinde bés i pahal bibéba gwés, i kodol mahôha més ni i jo sañ le di tiimba ha bañ kwo mu minlélém mi mahôha. I yoñ bitelbene bi, i ga hôla bés i kena ngwéé wés ni bisu.

9. Kii i nla hôla we i hônba bikuu bi bi nlôl makidik mabe u bi yoñ? (Béñge yak titii.)

⁹ Lelaa u nla begee i mbegee i? Ibale u bi yoñ makidik mabe, kii u nla boñ? Neebe le u nla ha bé héñha mam. U nimis bañ ngéda inyu kaaba, tole inyu unda le bôt bape bon ba gwé njom. Ndi maselna ni hala, neebe hihôha hioñ, u boñ ki kii yosôna u nla inyu kodol mam. Ibale kiññem i ntééñga we inyu ngim jam u bi boñ, ni suhulnyuu soohe Yéhôva, pahlene nye béba yoñ, neebe hihôha hioñ, u bat ki nye nwéhél. (Tjémbi 25:11; 51:3, 4) Ibale u bi babaa bôt, bat bo nwéhél, u yéñ ki mahôla ma mimañ. (Yakôbô 5:14, 15) Ôt biniigana mu dihôha tjoñ, u boñ ki biliya le u tiimba ha bañ kwo mu. Mu kiki u mboñ biliya bi, u nla ba nkwoog nkaa le Yéhôva a’ kônôl we ngoo, a ti ki we mahôla u gwé ngôñ.​—Tjémbi 103:8-13.

10. Inyuki i bémél bésbomede iloo kiki di nla i yé mbegee i nyét? (Galatia 6:4)

¹⁰ I bémél bésbomede iloo kiki di nla boñ. Ibale di nhégha bésbomede ni bôt bape, wee di nkés mbegee yés i homa woo wés u nla bé bol. (Añ Galatia 6:4.) Ibale di gwé lem i hégha bésbomede ni bôt bape, i nla pam le di kahal tam bo, tole di jôp i pémsan ni bo. (Galatia 5:26) I ngéda di noode nigle bôt bape, ki le bebek di gwé bé nlélém ngap ni bo, di mboñ bésbomede béba. “I ngéda mut a mbem jam ndi li lo bé, hala a nkônôs ñem,” bôô ni ngélé yañen ibale di mbémél bésbomede iloo kiki i mbéda! (Bingéngén 13:12) I boñ hala i nla tômbôs bés, i boñ ki le di kahal tiñha ngwéé.​—Bingéngén 24:10.

11. Kii i nla hôla bés i keñgle lem i bémél bésbomede iloo kiki di nla?

¹¹ Lelaa di nla lep i mbegee i? U bémél bañ wemede iloo kiki Yéhôva a mbat. Kekikel a ga bat bé we jam u nla bé boñ. (2 Korintô 8:12) Ba nkwoog nkaa le Yéhôva a ta bé le a hégha i yom u mboñ ni i yom bape ba mboñ. (Matéô 25:20-23) A ndiihe biliya gwoñ inyu gwélél nye ni ñem woñ wonsôna, ndéñbe yoñ, ni hônba yoñ. Neebe le nwii nwoñ, mbôô yoñ, tole mam mape mu niñ yoñ, ma ñume ha bé we i boñ ngim mam u bé boñ behee. Kiki Barzilai, ba bebee i tjél ngim minson ibale u nôgda le mbôô woñ tole nwii nwoñ mi nti ha bé we pôla. (2 Samuel 19:35, 36) Kiki Môsi, neebe mahôla, u lôôs ki bôt bape ngim minson i ngéda hala a nla bôña. (Manyodi 18:21, 22) Libak li, li ga boñ le di bémél bañ bésbomede iloo kiki di nla, kayéle ngim mambegee ma yañga ma tuga bañ bés i kena ngwéé wés ni bisu.

12. Baa di ga timbhe inyu makidik mabe ma bôt bape? Toñol.

¹² I ôm bésbomede nsohi inyu makidik mabe ma bôt bape. Di nla bé yôñôl bôt bape makidik, to kéñ le bikuu bi kwél bo inyu makidik mabe ba bi yoñ. Kiki hihéga, mañge munlôm tole nu muda a nla kit le a ngwélél ha bé Yéhôva. Makidik  ma ma nla tééñga bagwal bé iloo hihéga. Ndi ibale bagwal ba nkahal ôm bomede nsohi inyu makidik mabe man wap a nyoñ, wee ba yé i begee mbegee i nyét. I nya mbegee bé i yon Yéhôva a ngwés le ba begee.​—Rôma 14:12.

13. Kii ngwal a nla boñ inyu makidik mabe man wé a nyoñ?

¹³ Lelaa di nla lep i mbegee i? U hôya bañ le Yéhôva a bi ti bésbobasôna kunde i pohol. A nwas le hiki mut a yoñ makidik mé. Mu makidik ma, a nlama kit too a’ gwélél Yéhôva tole heni. Yéhôva a nyi le u ta bé ngwal nu a yé peles; i yom a gwé ngôñ i yé le u boñ kii yosôna u nla. Makidik man woñ a nyoñ ma mbéñge nye, he we bé. (Bingéngén 20:11) U nla bana nduña inyu mahôha wemede ngwal, u mboñ. Ibale hala nyen u nôgda, yible Yéhôva ñem woñ, u bat yak nye nwéhél. A nyi le u nla ha bé témb ni mbus, to héñha i yom i mbôña. Nlélém ngéda, a ngwés bé le u kéñ le man woñ a bumbul yom a mbel. Yi le ibale man woñ a mboñ biliya i témb yak Yéhôva, Yéhôva a ga ba bebee i leege nye.​—Lukas 15:18-20.

14. Inyuki kiññem i i nlôôha tééñga bés i yé mbegee i di nlama suha?

¹⁴ Kiññem i i nlôôha tééñga bés. I ngéda di mboñ béba, kiññem i kôli kéés bés. Ndi Yéhôva a gwé bé ngôñ le kiññem i lôôha tééñga bés. Ha ngéda i, wee i nkahal yila mbegee di nlama lep. Lelaa di nla yi too kiññem i nlôôha tééñga bés? Ibale di mpahal béba yés, di tam yo, di yoñ ki bitelbene le di tiimba ha bañ kwo mu, di nla ba nkwoog nkaa le Yéhôva a nwéhél bés. (Minson mi baôma 3:19) I mbus le di mal boñ i mam mana, Yéhôva a gwé bé ngôñ le kiññem i kee ni bisu i kéés bés. A nyi le ha ngéda i, di ga nok ndutu ngandak. (Tjémbi 31:10) Ibale di nlôôha yodop, di yé le di tjôô ngwéé wés inyu niñ.​—2 Korintô 2:7.

15. Kii i nla hôla we i yémbél kiññem i i nlôôha tééñga we? (1 Yôhanes 3:19, 20) (Béñge yak titii.)

 ¹⁵ Lelaa di nla lep i mbegee i? I ngéda kiññem i nlôôha tééñga bés, di nlama bok mahoñol més i “bañga nwéhél” i i nlôl ni Nyambe. (Tjémbi 130:4) I ngéda a nwéhél i bet ba ntam béba yap ni ñem wap wonsôna, a mbôn le: “Me ga bidga ha bé bibéba gwap.” (Yérémia 31:34) Hala a nkobla le Yéhôva a ga bigda ha bé bibéba di bi boñ, a nwéhél bés. Jon di yoñ bañ bikuu bi nkwél bés kiki kogse i Djob, tole kiki yimbne le a bi nwéhél bé bés. U unup bañ inyule bibéba gwoñ bi kôba bi mboñ le u nla bé gwel ngim minson i ntôñ. Yéhôva a gwé bé ngéda i lôôs inyu hoñol bibéba u bi boñ, to we u mboñ bañ hala.​—Añ 1 Yôhanes 3:19, 20.

16. Kii bés bakengwéé di nlama yi?

¹⁶ Mu kiki di yé i ngwéé u niñ, di nlama ke ‘ngwéé kayéle di kôhna bibom.’ (1 Korintô 9:24) Di nla pam i boñ hala ibale di mboñ maselna ipôla mambegee di nlama begee, ni ma di nlama suha tole lep. Munu yigil ini, di ntehe ndék dihéga di mambegee di nlama begee, ni ma di nlama lep. Ndi di mpôdôl bé momasôna. Yésu a kal le ‘miñem nwés mi yé le mi kahal yét inyu ngandak je, ni ngandak nyôba, ni nduña i niñ.’ (Lukas 21:34) Minlôñ mi Bibel kiki mini, ni mimpe ki mi nla hôla bés i yi mambe mahéñha di nla lona i niñ yés inyu kena ngwéé wés ni bisu.

17. Kii i nkwés bés nkaa le di ga ke ngwéé kayéle di kôs bibom?

¹⁷ Di nla ba nkwoog nkaa le d’a ke ngwéé ikepam lisuk inyule Yéhôva a ga ti bés ngui. (Yésaya 40:29-31) Jon di tomb bañ! Di nigle ñôma Paul nu a bi ke ngwéé ni ngui yé yosôna inyu kôhna bom i i bé nye bisu. (Filipi 3:13, 14) Mut numpe nye ki nye a nla bé kil bés ngwéé, ndi ni mahôla ma Yéhôva, di nla pam lisuk. Yéhôva a nla hôla we i begee mambegee moñ, ni i lep ma ma nyidil we yañga. (Tjémbi 68:19) Ni mahôla ma Yéhôva, w’a téñbe i ke ngwéé letee ni lisuk, u kôs ki bibom!