1. Kii i mboñ le mut binam a nloo binuga?

JAM li mboñ le mut binam a nloo binuga, i yé le Djob a bi ti bés kiññem. Hala a yé maliga ibôdôl nu mut binam a bi héga hana isi. Mbus le Adam bo Éva ba bi bôk mbén Yéhôva, ba bi kahal solop. Hala a bé unda le kiññem i bé tééñga bo.

2. Inyuki di nla hégha kiññem ni lugul i sitima? (Béñge titii i bibôdle.)

² I bet ba niiga bé kiññem yap, ba mpôna sitima i ba nkis ni ñôbak lugul. Ndi i ke liké ni sitima i i gwé ñôbak lugul i nla ba ndutu jam. Hala a nla boñ le mbebi ni minoñgo mi tuye bi kena sitima haa ni njel yé. Lugul i i yii loñge i nla hôla nkis sitima i yén i njel yé. Di nla yoñ kiññem yés kiki lugul i i nhôla bés i yi bagal ipôla loñge ni béba. I yé kiñ i nlôl bés kété kété, i i nhôla bés i yi bagal loñge ni béba, i ntinde ki bés i noñ loñge njel. Ndi inyu boñ le kiññem yés i sal kiki bañga ñéga, di nlama tééda yo loñge.

3. Kii i nla pémél bés ibale di niiga bé kiññem yés?

³ Ngéda mut a ntibil bé niiga kiññem yé, i nhôla bé nye i keñgle mam mabe. (1 Timôtéô 4:1, 2) Nya kiññem i, i nla  yak kwés bés nkaa le ‘béba i yé loñge.’ (Yésaya 5:20) Yésu a béhe banigil bé le: “Ngo ngeñ i nlo, le tonjee a nol bé, a’ hoñol le a ngwélél Nyambe nson.” (Yôhanes 16:2) Hala a bi yon ni i bet ba bi nol nnigil Stéfanô, hala a bi ba ki maliga inyu bôt bape. (Minson mi baôma 6:8, 12; 7:54-60) Ngoo le, ngandak bôt ba bibase ba bi boñ mam mabe kiyaga, kiki nol bôt, ndi ba kadbaga le ba mboñ hala i jôl li Djob! (Manyodi 20:13) Ñ, kiññem yap i bé toi béba ñéga!

4. Lelaa di nla boñ le kiññem yés i sal loñge?

⁴ Bimbe bitelbene di nla yoñ inyu boñ le kiññem yés i ke ni bisu i sal loñge? Mambén ni matiñ ma Bibel ma ma yé ikété Bañga i Djob ma ‘mbahal, inyule ma nti maéba, ma yoiyak, ma béhge, ma niigaga ki telepsép.’ (2 Timôtéô 3:16) Jon, njôôñ yigil Bibel, i soñda mu mam di nigil, ni bii mo bisélél, bi nla hôla kiññem yés i hoo nok kii i yé sômbôl Djob, ha ngéda i, i ga sôk bane bés loñge ñéga. Nano di tehe lelaa mambén ni matiñ ma Bibel ma nla hôla bés i niiga kiññem yés.

5, 6. Lelaa i noñ mambén ma Djob i nla bane bés nseñ?

⁵ Inyu boñ le mambén ma Djob ma bane bés nseñ, di nlama ndik bé añ mo ni meina ni mo. Di nlama ki ke ni bisu i gwés mo ni i diihe mo. Bañga i Djob i nkal le: “Oa béba, ni gwés ki loñge.” (Amôs 5:15) Ndi lelaa di nla pam i boñ hala? Nlôm jam a yé le, di tehe mam kiki Yéhôva a ntehe mo. Kiki hihéga: Hégda le, i yé ba we ndutu i ke ’ilo ni juu. Ndi dokta joñ li tilna we ngim bijek u nlama je, tole bi u nlama keñgle, a kal ki we le u nlama hiañda minsôn, ni le u nlama héñha bilem bihogi u gwé. Mbus u noode noñ maéba mé, u nôgda le mam ma nkahal ke loñge! Ibabé pééna, u ga ti dokta joñ mayéga ngandak inyu mahôla mé, ma ma nlémés niñ yoñ.

⁶ Nlélém ni bés, Nhek wés a bi ti bés mambén ma ma nla hôla bés i keñgle bikuu béba i nla lona, kayéle niñ yés i lama. Ni bigda nseñ di gwé i noñ matiñ ma Bibel ma ma mbéñge bitembee, yumba, wip, malal ma nyega, njôô, ni makañ. (Añ Bingéngén 6:16-19; Masoola. 21:8) Ngéda di ntehe bisai di nkôs ngeñ di mboñ mam kiki Yéhôva a ngwés, ñem u yé ba bés nyonok ni gwéha lôñni mayéga inyu mambén mé, ni inyu Yéhôva nyemede.

7. I añ ni soñda miñañ mi Bibel bi nla hôla bés i boñ kii?

⁷ Hala a mboñ le, di gwé bé ngôñ i lék ilole di nok nseñ u mambén ma Djob. Dihéga di bôt ba bi kôhna bikuu inyu mahôha map, ti di yé ikété Bañga i Djob, di kôli inyu hôla bés i ôt biniigana. Kaat Bingéngén 1:5 i nkal le: “Mut pék a nogok, a kôndge ki yi.” Ñ, bañga biniigana bi nlôl toi bés ni Djob, mu kii di ñañ miñañ mi Bibel, di nsoñdaga ki nwo. Kiki hihéga, di hoñol i njôghe Kiñe David a bi kôs mbus a bi bôk mbén i Yéhôva ngéda a kee i ndéñg ni Batséba. (2 Samuel 12:7-14) Ibale u nyoñ ngéda i añ ni i soñda ñañ u, u nla badba le: ‘Lelaa Kiñe David a bé le a keñgle njôghe ñem a bi kôs inyu ndéñg yé ni Batséba? Ibale me mboma minlélém mi manoodana, baa me yé le me ke mo ngwéé? Baa me yé  le me kôna Yôsep, tole m’a kwo mu kiki David?’ (Bibôdle 39:11-15) Ibale di nyoñ ngéda i hek pék mu bikuu béba keñi i nla lona, hala a ga ti bés ngui i ‘oo béba.’

8, 9. (a) Kii kiññem yés i nhôla bés i boñ? (b) Lelaa matiñ ma Yéhôva ma nsal ntôñ ni kiññem yés?

⁸ Di nla yén haa ni mam Djob a ñoo. Ndi, inyu mam mape ma niñ tole minson mimpe, Bibel i nti bé mbén i tôbôtôbô. Lelaa di nla yi kii i yé sômbôl Djob mu mam ma, ni kii di nla boñ inyu lémél Djob ha ngéda i? Ha ni nyen kiññem yés i ga hôla bés ibale di bi niiga yo loñge.

⁹ Gwéha yon i bi tinde Yéhôva i ti bés matiñ ma ma nsal ntôñ ni kiññem yés Bibel i niiga. Nyemede a nkal le: “Men me yé Yéhôva Nyambe woñ, Nu a niiga we, le hala a bahle we, Nu ki a nhiômna we njel u kôli kil.” (Yésaya 48:17, 18) Ngéda di nsoñda mu matiñ ma Bibel, di nkodol kiññem yés, di éga yo, di mma ki yo. Jon i yé i sôk hôla bés i yoñ makidik malam.

10. Kii yé matiñ, lelaa Yésu a bi gwélél mo ngéda a bé niiga?

¹⁰ Litiñ li yé maliga ma ma set bé, ma ma umi siñ siñ, tole biniigana bi bi ngwéélana inyu hek pék tole inyu yoñ makidik. Inyu tibil nok matiñ, di nlama nok mahoñol ma ntimbén ni inyuki a bi ti mambén mahogi. Mu ki a bé yônôs nson wé, Yésu a bi gwélél maliga ma ma nset bé inyu hôla banigil bé i yi le ngim maboñok i nlona bikuu. Kiki hihéga, a bi niiga bo le i téédana mut hiun i nla tinde i boñ nye béba, ni le mut a nke ni bisu i memle muda ni mis ma ndéñg, a’ sôk ke i ndéñg. (Matéô 5:21, 22, 27, 28) Inyu hôla bés i bana kiññem i nsal loñge, di nlama nwas le matiñ ma Djob ma éga bés, kayéle di pam i yoñ makidik ma nti Djob lipém.​—1 Korintô 10:31.

11. Kii i mboñ le kiññem i bôt i ba maselna?

¹¹ I nla pam le bikristen biba, bi bi niiga kiññem yap, bi yoñ makidik ma yé maselna. Di yoñ hihéga hi moog. Bibel i nsôñga bé i nyo moog ni héga. Ndi, i nsôñga i nyo ngandak, ni lihiua. (Bingéngén 20:1; 1 Timôtéô 3:8) Baa hala a nkobla le ngéda kristen i nyo bé ngandak, i gwé ha bé yom ipe i nla tinde nye i yoñ yihe mu jam li? Heni. Tolakii i nla pam le hala a tééñga bé kiññem yé, kristen i nlama tôñ ni kiññem i bôt bape.

12. Lelaa kaat Rôma 14:21 i ntinde bés i diihe kiññem i bôt bape?

¹² Inyu unda le, kristen i nlama tôñ ni kiññem i bôt bape, Paul a tila le: “W’a boñ loñge ibale u nje bé nuga, to nyo wai, to boñ ndôñ jam ipe le maasoñ a baagene mu.” (Rôma 14:21) Baa u yé bebee i nwas mam u gwé kunde i boñ, inyu boñ le u tinde bañ mankéé nu a ntehe mam nya ipe i kwo? Ntiik. Ilole ba nyi maliga, lôk kéé ihogi i bé nyo ngandak, ndi i len ini, ba njo sañ le ba kwo ha bañ mu lem i. I yé ntiik le, to mut ikété yés a’ gwés bé tinde mankéé i témbna i bôô lem a bééna behee! (1 Korintô 6:9, 10) Jon, ibale di nyégsa mankéé nu di naña i mbai yés i nyo moog, wee di ngwés bé nye.

13. Imbe ndémbél ilam Timôtéô a bi yigle bés inyu jam li bugus gwéñe bi Ane?

¹³ Bebek le Timôtéô a bééna yom kiki bo 20 ma nwii, ngéda a bi neebe  nihbe njôghe likwee, inyule a bé gwés bé ba ngok baagene inyu bon ba Lôk Yuda ba a bé lama tééne likalô. A bé nigle ñôma Paul mu jam li. (Minson mi baôma 16:3; 1 Korintô 9:19-23) Nlélém kiki Timôtéô, baa u yé bebee i boñ bisesema inyu loñge i bôt bape?

14, 15. (a) Kii i nkobla i nañ i pes mbuu? (b) Inyuki i gwés bôt bape i ñunda le di yé minhôôlak mi bikristen?

¹⁴ Bikristen gwobisôna bi nlama boñ biliya i “nwas . . . bibuk bi mbôk bi maéba ma Kristô,” inyu “ligip i nañ kôñ kôñ.” (Lôk Héber 6:1) Di bi gwééna bé ngap i. Di nlama “ligip,” tole teñbe i sal mu jam li. I hol i pes mbuu i mbat le, di ke ni bisu i nañ ikété yi yés ni ngap i tibil wan mam. Inyu hala nyen ba mbéna bigdaha bés le, di añ Bibel hiki kel. (Tjémbi 1:1-3) Baa u ma yoñ makidik ma? I boñ hala i ga hôla bés i bana bañga yi i mambén ni matiñ ma Yéhôva, i hôla ki bés i tibil nok Bañga i Djob.

¹⁵ Mbén i gwéha yon i nlôôha mahee inyu bikristen. Yésu a kal banigil bé le: “Hala nyen bôt bobasôna b’a yi le ni yé banigil bem, ibale ni ngwéhna.” (Yôhanes 13:35) Yakôbô nu a bé manyañ Yésu, a sébél yo le “mbôgna litiñ,” tole litiñ li bisu. (Yakôbô 2:8) Paul a kal le: “Gwéha i yé biyônhene bi mbén.” (Rôma 13:10) Hala a nhélés bé bés i tehe le ba bi lôôha pôdôl gwéha, inyule Bibel i nkal bés le: “Nyambe a yé gwéha.” (1 Yôhanes 4:8) Gwéha i Nyambe i ta ndik bé mahoñol. Yôhanes a tila le: “Nyambe a solol gwéha yé inyu yés munu jam lini le, a om pombe yé Man munu nkoñ ’isi le di kuhul niñ inyu yé.” (1 Yôhanes 4:9) Ñ, gwéha Djob i bi tinde nye i boñ jam. Ngéda di ngwés Yéhôva ni Man wé, di gwéhék ki lôk kéé yés ni bôt bape, di ñunda toi le di yé minhôôlak mi bikristen.​—Matéô 22:37-39.

16. Mu kii di nhol i pes mbuu, inyuki matiñ ma Bibel m’a kônde bana mahee i mis més?

¹⁶ Mu kii di mba di nañ i pes mbuu, matiñ ma Bibel m’a kônde bana mahee  i mis més. Inyule mambén ma ntihba ndik likas jada li ngim jam, ndi matiñ ma ntihba makas momasôna ma jam li. Kiki hihéga, isii mañge i nok bé inyuki i yé béba i bana bilôñ bibe, jon bagwal bé b’a téé nye mambén inyu sôñ nye. (1 Korintô 15:33) Ndi kiki a nañ, yak ngap yé i hek pék i nañak, a ga sôk bana ngap i hek pék ni njel matiñ ma Bibel. Jon, a ga yi tep mawanda mé nyemede mbus ngéda. (Añ 1 Korintô 13:11; 14:20.) Ngéda di nhek pék mu matiñ ma Djob, kiññem yés i ga méiha bés i nok kii Djob a ngwés le di boñ inyu hiki jam, ni i njel i, i ga ba ki loñge ñéga inyu yés.

17. Inyuki di nla kal le di gwé mam ma nhôla bés i yoñ makidik malam?

¹⁷ Baa di gwé bisélél gwobisôna di gwé ngôñ inyu yoñ makidik ma ma nlémél Yéhôva? Ñ. Ibale di ntibil gwélél mambén ni matiñ ma Bibel, di ga ba “nyonok, nkôôbaga inyu hi nson nlam.” (2 Timôtéô 3:16, 17) Jon, di mboñ nyiña u matiñ ma Bibel ikété bikaat bi ntôñ inyu yi kii i yé “sômbôl Nwet [Yéhôva].” (Efésô 5:17) Inyu hôla bés, di gwé bisélél ntôñ u nti bés kiki bo: Index des publications de la société Watchtower, Guide de recherche des témoins de Jéhovah, Watchtower Library, Watchtower KOBOT BIKAAT I INTERNET, ni JW Library nu di nla gwélél i tafel tole téléfôn. Bisélél bini bi nhôla bés i ôt nseñ ni yigil yés Bibel, ni i ndap lihaa.

18. Bimbe bisai di nkôs, ngéda maboñok més ma nkiha lôñni mambén ni matiñ ma Yéhôva?

¹⁸ Bisai bi nlôl bés mu kii di mbii mambén ni matiñ ma Yéhôva bisélél, hala a nene i kaat Tjémbi 119:97-100: “Kinje gwéha me ngwés mbén yoñ! l yé mahoñol mem kel yosôna. Matiñ moñ ma nti me pék iloo babala bem, inyule ma yé lôñni me ngéda yosôna. Me gwé bañga yi iloo balét bem bobasôna, inyule mbôgi yoñ [mabéhna moñ] i yé mahoñol mem. Me ntibil yi iloo mañ mi bôt, inyule me bi tééda mabéhna moñ.” Di nla ke ni bisu i yoñ makidik ma ma ñunda le di gwé pék, ngap i tibil wan mam, ni nokna ilam ibale di nyoñ ngéda i ‘soñda’ mambén ni matiñ ma Djob. Ibale di mboñ biliya bi ngui, di nla pam i “hihéga hi ntel u liyonok li Kristô” mu kii di nwas le mambén ni matiñ ma Djob ma niiga kiññem yés.​—Efésô 4:13.