YIGIL 26
Hôla bôt bape i hônba nduña ikeñi
“Bé bobasôna ni ban-ga mahoñol mada, ni tôñnaga, ni gwéhnaga kiki lisañ li bôt, ni loñgeñem, yak ni suhusnyuu.”—1 PÉTRÔ 3:8.
HIÉMBI 107 Yéhôva, ndémbél i gwéha
DINYO MALÉP *
1. Lelaa di nla kôna Yéhôva Tata wés nu gwéha?
YÉHÔVA a nlôôha gwés bés. (Yôhanes 3:16) Di gwé ngôñ i kôna Tata wés nu gwéha. Jon di “tôñnaga, ni gwéhnaga kiki lisañ li bôt ni loñgeñem.” Ndi téntén ba ba “yé lihaa li hémle.” (1 Pétrô 3:8; Galatia 6: 10) I ngéda mankéé wés wada a mboma ndutu i i nlona nye nduña ikeñi, di gwé ngôñ i lôl nye mahôla.
2. Kii di ga wan munu i yigil ini?
2 Ba bobasôna ba nsômbôl jôp lihaa li bagwélél ba Yéhôva, ba ga boma mam ma nlona bo nduña ikeñi. (Markô 10:29, 30) Mu kiki lisuk li hiai hini li yé bebee, di ga ke ni bisu i boma ngandak mandutu. Lelaa di nla hôlna bés ni bés? Di béñge biniigana di nla ôt mu dihéga di Lôt, Hiôb ni Naômi di di yé i Bibel. Di ga wan ki mandutu mahogi lôk kéé yés i mboma i len ini, ni mahôla di nla lona bo inyu pamba.
BANA WONGUT
3. Inoñnaga ni kaat 2 Pétrô 2:7, 8, mambe makidik mabe Lôt a yoñ, i mbus kii i bi pémél nye?
3 Lôt a bi yoñ makidik mabe i ngéda a bi pohol i niñ ipôla bôt ba nyega ba Sôdôm. (Añ 2 Pétrô 2:7, 8.) Libôga li, li bé ngwañ, ndi Lôt a bi boma ngandak mandutu inyule a bi ke i Sôdôm. (Bibôdle 13:8-13; 14:12) I nene le nwaa Lôt a bi lôôha gwés libôga li tole bôt bahogi ba ba bé niñ mu kayéle a sôk ndogbene Yéhôva. A bi wo ngéda Djob a bi nôh hié ni solfa mu libôga li. Bigda bingond bi Lôt gwobiba. Bi bi yega mabii ni bôt ba Sôdôm ba ba bi wo. Lôt a bi nimis ndap yé, lingwañ jé, i ngii mam ma momasôna, nwaa wé. (Bibôdle 19:12-14, 17, 26) Ngéda Lôt a bé tégbaha mangéda mabe ma, baa Yéhôva a bi waa hônba nye? Heni.
4. Lelaa Yéhôva a bi unda Lôt wongut? (Béñge titii i lipep li bisu.)
4 To hala kiki Lôt a bi pohol i niñ i Sôdôm, Yéhôva a bi unda nye ñem wé ngôô ngéda a bi ep biañgel i sôñ nye ni lihaa jé. Ndi, iloole a pala nôgôl oda i biañgel i nyodi i Sôdôm, Lôt “a tiñha.” Biañgel bi bi lama gwel nye i woo inyu hôla nye ni lihaa jé i pam mu i tison i. (Bibôdle 19:15, 16 ) Biañgel bi bi kal nye le a kee ngwéé i ngii dikôa. Ndi, iloole a nôgôl Yéhôva, Lôt a bi bat le Yéhôva a nwas nye a kee i tison i i bé bebee. (Bibôdle 19:17-20) Ni wongut Yéhôva a bi emble Lôt a ti ki nye kunde i ke nyoo i tison i. I mbus ngéda, i yén nyoo i tison i, i bi bôdôl kônha nye woñi, kayéle a ke i ngii dikôa, i het Yéhôva a bi bôk a kal nye le a kee. (Bibôdle 19:30) Kinje hônba i mbuma ñañ Yéhôva a unda! Lelaa di nla kôna nye?
5-6. Lelaa di nla bii 1 Tésalonika 5:14 bisélél mu kiki di nkôna Djob?
5 Kiki Lôt, mankéé wés i pes mbuu a nla yoñ makidik mabe ma ma nlona nye ngandak mandutu. Ibale i nya jam i i mpémél bés, kii di ga boñ? Di nla ba bebee i kal nye le a yé i bumbul i yom a nsal, bebek hala a nla ba maliga. (Galatia 6:7) Ndi, di nla boñ iloo hala. Di nla kôna Yéhôva mu kiki a bi hôla Lôt. Lelaa?
6 Yéhôva a bi om biañgel he ndik bé inyu béhe Lôt ndi yak inyu hôla nye i keñgle bikuu bi bé lama kwo i Sôdôm. Nlélém ni bés, di nlama béhe mankéé wés ibale di ntehe le a nkahal jôp i njel ibe. Ndi di nla ki hôla nye. To ibale a ntiñha bii mabéhna ma Bibel a nkôhna bisélél, di nlama hônba nye. Di nla boñ kiki biañgel. Iloole di somol ni le di kee mankéé wés ngwéé, di nlama yéñ manjel momasôna inyu hôla nye. (1 Yôhanes 3:18) Di nlama ba bebee i hambaa nye tole i gwel nye i woo, hala wee i hôla nye i bii maéba a nkôhna bisélél.—Añ 1 Tésalônika 5:14.
7. Lelaa di nla kôna litehge Yéhôva a bééna inyu Lôt?
7 Yéhôva a bé le a kida i béñge bibomb bi Lôt. Ndi i mbus ngéda, a bi tinde ñôma Pétrô ni njel mbuu mpubi i tila le Lôt a bé mut a téé sép. Kinje maséé di nôgda i yi le Yéhôva a nwéhél mahôha més! (Tjémbi 130:3) Baa di nla kôna litehge li Yéhôva inyu Lôt? Ibale di mbok mahoñol més i bilem bilam bi lôk kéé i bôlôm ni i bôda, di ga ba bebee i hônba bo. Yak bo ba ga ba bebee i neebe mahôla més.
BANA ÑEM NGÔÔ
8. Kii ngôô i ga tinde bés i boñ?
8 Maselna ni Lôt, Hiôb a bé nok bé ndutu inyule a bi yoñ bé makidik mabe. Bikuu bi bi kwél nye ngandak; kiki hihéga a bi nimis lingwañ jé, lipém jé ni mbôô wé. Iloo hala, nye ni nwaa ba bi nimis bon bap. Bibéba gwé bi mawanda gwo biaa bi bi ôm nye nsohi. Inyuki
bibéba gwé bi mawanda bi, bi bééna bé ngôô ipañ yé? Ba bi yéñ bé nok inyuki i mam ma ma bi pémél nye. Ba bi sôk ba pémhene Hiôb nkoda mbagi. Lelaa di nla keñgle i hiandi hi? Bigda le Yéhôva yetama nyen a nyi i mam momasôna ma nla pémél mut. Yoñ ngéda i tibil emble i yom i mut a nok njôghe a nkal we. Emble ndik bañ i yom a mpot, ndi noode ki nôgda njôghe yé. Ha nyen u nla toi nôgda ngôô inyu lôk kéé i bôlôm tole i bôda.9. Kii ñem ngôô u nkéñ bés i boñ, inyuki?
9 Ñem ngôô u nkéñ bés i tôô mam ma téé bé ikolba mandutu bape ba mboma. Mut hilégé a nlona bé mahol ikété likoda, ndik mbagla. (Bingéngén 20:19; Rôma 14:19) A ta bé mut pék, ndi jôñ mut, bibuk gwé bi nla babaa mut a nok ndutu. (Bingéngén 12:18; Éfésô 4:31, 32) I nlôôha ba nseñ i bok mis i ngii bilem bilam bi mut ni i ôt pék inyu tehe lelaa di nla hôla nye i pamba!
10. Bimbee biniigana di ñôt i kaat Hiôb 6:2, 3?
10 Añ Hiôb 6:2, 3. Ngim mangéda Hiôb a bé pot “tjap-tjap” (bipopoda). I mbus, a bi tam i mam a bi pot. (Hiôb 42:6) Kiki Hiôb, i nla pam le ngim mut i i mboma mandutu ma ma nlona nye nduña ikeñi i bôdôl popoda, kayéle i kahal pot mam a’ tam yani. Kii di nlama boñ ha ngéda i? Iloole di kéés nye, di nlama bana ñem ngôô. Di bigda le sômbôl i Yéhôva i bé bé le di boma mandutu ni nduña ikeñi di mboma i len ini. Jon hala a nôga ibale ngwélél Yéhôva a mpopoda i ngéda a gwé nduña ikeñi. To ibale a mpot mam ma téé bé ikolba Yéhôva tole bés, di nlama bé pala unbene nye tole i kéés nye inoñnaga ni mam a nkal.—Bingéngén 19:11.
11. Lelaa mimañ mi nla kôna ndémbél i Élihu ngéda mi nti maéba?
11 Ngim mangéda, i mut a ntégbaha mangéda mabe a gwé ngôñ ni maéba tole ni mahôla i pes mbuu. (Galatia 6:1) Lelaa mimañ mi nla pam i boñ hala? Mi nlama kôna Élihu nu a bi yoñ ngéda i emble Hiôb ni ñem ngôô. (Hiôb 33:6, 7) Élihu a bi hoo bé ti Hiôb maéba, ndi a bôk ndugi a emble mahoñol mé. Mimañ mi noñ ndémbél i Élihu mi ga yoñ ndugi ngéda i emble ni i noode nok i jam li ntééñga mut. I ngéda ba ba ba nti nye maéba, bebek ha nyen ba nla tihba ñem wé.
GWÉLÉL BIBUK BI NHÔGBAHA
12. Kii Naômi a bi nôgda i ngéda nlô wé ni bon bé bo iba ba bi wo?
12 Naômi a bé muda a bé gwés Yéhôva. Ndi i mbus nyemb i nlôm ni i bon bé bôlôm bo iba, ngôñ i bé nye le a héñha jôl jé inyu yila “Mara” hala wee “Lilôli.” (Ruth 1:3, 5, 20, 21) Ruth, nkiya Naômi a bi téñbe ni nye ikété mandutu mé. Ruth a bi ti ndigi bé Naômi mam a bééna ngôñ ndi a bi pôdôs ki nye ni bibuk bi nhôgbaha. Ruth a bi unda Naômi gwéha yé, a nit ki nye ni bipôdôl bilam.—Ruth 1:16, 17.
13. Inyuki i bet ba nimis sobiina wap ba gwé ngôñ ni mahôla més?
13 Ngéda mankée wés i pes mbuu a nimis sobiina wé, a yé a bana ngôñ ni mahôla més. Ba nla hégha babiina ni bie biba bi bi nañ homa wada, yada ipañ ini. Mu kiki nwii mi ntagbe, hala nyen minkañ nwap mi nlibdana. Ngéda ba nup e yada mu tole yada mu i nwo, hala a ntééñga ii e ipe. Nlélém, ngéda mut a nimis sobiina wé, hala a yé a lôôha tééñga nye ntandaa ngéda. Paula * nu nyemb i bi puhe nlôm a nkal le: “Niñ yem i bi héñha, me bé la ha bé boñ jam jo ki jo. Me bi nimis liwanda jem li ñem nyuu. Me bé kal nlô wem mam mem momasôna. Me bé tégbaha mangéda malam ni nye, a nidik me i ngéda mandutu. A bé sédne me ôô ngéda me bé tjeelene nye. Me bé nôgda wengoñle pes nyuu yada i nwo me.”
14-15. Lelaa di nla hôgbaha i mut a nimis sobiina wé?
14 Lelaa di nla hôgbaha mut a nimis sobiina wé? Jam li bisu ni nlama boñ li yé i pôdôs nye, to ibale hala a nlémél bé bé tole ni nyi bé i yom ni kal. Paula nu di ntip pôdôl a nkal le: “Me nok inyuki nyemb i ntééñga bôt. Ba nkon woñi i kal jam li li téé bé. I yé nseñ le mut a yoba mu i jam a nkal we, iloole u nok jam li li ntééñga we ñem.” I mut a nkôhna maéa, bebek le a gwé bé ngôñ le di kal nye bañga jam. Paula a nkal le: “Me bé maséé i ngéda mawanda mem ma bé kal ndik me le, ‘asia inyu jam li mpémél we.’”
15 William, nu nwaa a bi wo hala a yé ndék nwii a nkal le: “Me yé maséé i ngéda bôt bape ba mbigda nwaa wem; me nok toi le ba bé gwés nye, ba diihege ki nye. I nya mahôla i i yéne me mahee
ngandak. Bibuk bi, bi bé tihba me kiyaga, inyule nwaa wem a bé me nseñ iloo hihéga.” Bianca nu a yé yik muda a ntoñol le: “Me nôgda hogbe i ngéda ba nsoohe inyu yem ni i ngéda ba éñél me Bitilna. Hala a nhôla me i ngéda me ni bo di mbigda nlô wem.”16. (a) Kii di nla boñ inyu hôla i nwet a nimis mut? (b) Inoñnaga ni Yakôbô 1:27, imbe mbegee di bééga?
16 Kiki Ruth a bi tjôô bé Naômi, yak bés di nlama ke ni bisu i nit i bet ba nkôhna maéa. Paula nu di mbôk pôdôl a nkal le: “I mbus nyemb nlô wem, me bi kôhna ngandak mahôla. Kiki ngéda i bé tagbe, bôt ba bi témb bibôlô gwap. Ndi, niñ yem i bi héñha héñha yosôna. Hala a yé mahôla makeñi i ngéda bôt ba nyi le mut a nkôhna maéa, a gwé ngôñ le ba nit nye ngandak sôñ—tole ngandak nwii—i mbus majôna.” I yé maliga le, bôt ba yé maselna. Bôt bahogi ba nhoo mea binyuu gwap. Ndi, inyu bôt bape hiki jam ba mboñ li nhôñlaha bo i mut ba nimis. Bôt ba ñee bé nya yada. Di bigda le Yéhôva a nti bés nsima ni mbegee i yoñ ndun ni bet ba nimis sobiina wap.—Añ Yakôbô 1:27.
17. Inyuki i nwet sobiina a ntjôô a gwé ngôñ ni mahôla més?
17 Ngéda sobiina wada a ntjôô numpe, i nwet ba ntjôô a nôgda liyot ni nduña ikeñi. Joyce, nu nlôm a bi tjôô inyu muda numpe, a nkal le: “Njôghe i maboha
me bé nôgda i bé loo njôghe me bé le me nok ibale nlô wem a wo. Ibale matôa a kumul nye tole a kon, ki njom i bé bé i yé. Ndi nlô wem a bi kôôba tjôô me. Hala a bi wéha me nyuu.”18. Kii di nla boñ inyu hôla i bet ba ta ha bé ni basobiina bap?
18 I ngeñ di ñéba basobiina ba ntjôô loñgeñem, ba nôgda toi le di ngwés bo. Ndi, nano nu ba nyégle botama nyen ba gwé ngôñ ni bañga mawanda. (Bingéngén 17:17) Lelaa u nla unda le u yé bo liwanda? U nla naña bo i je. U nla ki tégbaha mangéda malam tole i téé likalô ni bo. Ngim mangéda u nla naña bo i bibégés binan bi ndap lihaa. Ibale u mboñ hala w’a kônha Yéhôva maséé, inyule a yé “bebee ni ba ba gwé miñem mi nyodop” ni “nkam biyik bi bôda.”—Tjémbi 34:19; 68:6.
19. Kii kaat i 1 Pétrô 3:8 i nkal bés le di boñ?
19 Ndék ngéda, i ngeñ Ane i Djob i ga énél nkoñ ’isi, ‘bikuu bi bisu bi ga hôiba.’ Kinje maséé i bem i ngéda di ‘ga hoñol ha bé i mam ma bi bôk, to bigda mo miñem!’ (Yésaya 65:16, 17) I pam ha ngéda i, di hôlna wada ni nuu, di undga ni njel bipôdôl gwés ni maboñok més le di ngwés lôk kéé yosôna i pes mbuu.—Añ 1 Pétrô 3:8.
HIÉMBI 111 Njom i maséé més
^ liboñ 5 Lôt, Hiôb, ni Naômi ba bi téñbe i gwélél Yéhôva, ndi ba bé ba ngi hônbaga mandutu ma ma bé lona bo nduña. I yigil ini i mpôdôl biniigana di nla ôt mu mandutu ba bi boma. Di ga pôdôl ki inyuki i yé bés nseñ i hônba, i bana ñem ngôô ni i gwélél bibuk bi nhôgbaha i ngéda di yé ni bilôk bikéé bi bi mboma mandutu.
^ liboñ 13 Di nhéñha môl ma bôt munu yigil ini.
^ liboñ 57 NDOÑI I BITITII: I mankéé a nôgda liyot a mpopoda ndi mañ u likoda u ñemble nye ni wongut. Mbus le njôghe yé i nsôs, mañ u u nti nye maéba.
^ liboñ 59 NDOÑI I BITITII: Babiina ba ba yé njohok ba ntégbaha ngéda ni mankéé nu munlôm nu a ntip nimis nwaa wé. Ba yé i bigda biloñge bi mangéda ba bi tégbaha ntôñ ni lôñ nwaa.