1. Kii Yéhôva a bi boñ inyu hiki wada wés?

YÉHÔVA a bi ôt hiki wada wés i nyeni. (Yôhanes 6:44) Kii hala a nkobla? Hala a nkobla le Yéhôva a bi yoñ ngéda i béñge didun ndi didun di bôt, di di yé ni nkoñ ’isi wonsôna, a tehe tik yom ikété yoñ: le u gwé ñem maliga, u yé ki le u gwés nye. (1 Miñañ 28:9) Yéhôva a nok we, a nyi we, a ngwés ki we. Kinje bisai!

2. Himbe hihéga Yésu a bi ti inyu unda le Yéhôva a ntôñ hiki wada wés?

² Yéhôva a ntôñ we kiyaga, a ntôñ ki lôk kéé i bôlôm ni i bôda yosôna. Yésu a bi ti hihéga hiada inyu toñol le Yéhôva a yé kiki ntééda mintômba. Ibale ntééda mintômba a gwé mbôgôl mintômba, ndi wada u nimil, a ga boñ kii? A ga yék “mini môm bôô ni bôô nyoo i dikôa, a ke i yéñ u u nimil.” I ngéda ntééda mintômba a nléba i ntômba u, a ga unup bé, ndi a ga kon maséé. Kii hala a niiga bés? Hiki ntômba u gwé mahee i mis ma Yéhôva. Yésu a bi kal le: “Tata wem nu a yé i ngii a ngwés bé le mut to wada ikété bana bôt batitigi a tjiba.”​—Matéô 18:12-14.

3. Kii di ga tehe munu yigil ini?

³ Ibabé pééna, to wada ipôla yés a ngwés bé le nyen a tômbôs hémle i mankéé nu munlôm tole nu muda. Lelaa ni di nla keñgle i bane bape ngok baagene? Kii di nla boñ ibale mut a mbabaa bés. I mambadga ma mon di ga timbhe munu yigil ini. Ndi di bôk ndugi di tehe bonjee ba yé i “bôt batitigi” kaat Matéô pes 18 i mpôdôl.

4. Bonjee ba yé i “bôt batitigi bana”?

⁴ I “bôt batitigi bana” ba yé banigil ba Yésu bobasôna. To umbe nwii ba gwé, ba yé “boñge batitigi” inyule ba neebe le Yésu nyen a niiga bo. (Matéô 18:3) Ba nlôl i bahoma bahoma, i matén nya ndi nya, ba ntehe bé mam nya yada, ba gwé bé to minlélém mi bilem, ndi bobasôna ba ñunda le ba nhémle Kristô. Jon yak nye a ngwés bo ngandak.​—Matéô 18:6; Yôhanes 1:12.

5. Lelaa Yéhôva a nôgda ngéda mut wada mukété litén jé a mboñ le numpe a baage, tole a mbabaa nye?

⁵ I “bôt batitigi bana” bobasôna ba yé tik i mis ma Yéhôva. Inyu nok lelaa Djob a ntehe bo, di béñge lelaa di ntehe bon bés. Bon bés ba yé tik i mis més. Di ngwés sôñ bo inyule ba gwé bé ngui, ba nyi bé ngandak mam, ba gwé bé to pék kiki minañak mi bôt. I yé maliga le di ngwés bé di ntehe ba ntééñga mut numpe. Ndi ñem u yé u hénd bés, di yé di unup yaga, téntén ngéda di ntehe mut a ntééñga mañge. Nlélém jam ni Yéhôva, a nyéñ sôñ bés, jon ñem u yé u hénd nye, a unup yaga ngéda mut wada mukété litén jé a mboñ le numpe a baage, tole a mbabaa nye.​—Yésaya 63:9; Markô 9:42.

6. Inoñnaga ni kaat 1 Korintô 1:26-29, lelaa bôt ba nkoñ ’isi ba ntehe banigil ba Yésu?

⁶ Kii ipe i ntinde bés i kal le banigil ba Yésu ba yé kiki “bôt batitigi”? Bonjee bôt ba nkoñ ’isi ba nti lipém? Mingwañ mi bôt, bôt ba nyiba ngandak, ni bôt ba gwé ngui. Ndi banigil ba Yésu ba nene kiki gwañga bi bôt, “bôt batitigi” ba ba gwé bé mahee mo ki mo. (Añ 1 Korintô 1:26-29.) Ndi hala bé nyen Yéhôva a ntehe bo.

7. Lelaa Yéhôva a ngwés le di tehe lôk kéé yés i bôlôm ni i bôda?

⁷ Yéhôva a ngwés bagwélél bé bobasôna, to ba ntip njôp i maliga tole ba ngwélél nye hala a yé ngandak nwii. Lôk kéé yés i bôlôm ni i bôda yosôna i gwé mahee i mis ma Yéhôva. Jon yak i mis més, ba nlama bana mahee. Di gwés ndik bañ lôk kéé yés ihogi, ndi di gwés “ntôñ u lôk kéé wonsôna.” (1 Pétrô 2:17) Di nlama ba bebee i boñ kii yosôna di nla inyu sôñ ni tééda lôk kéé yés. Ibale di nôgda le di mbabaa mut, tole di ñunbaha nye, di nlama bé boñ wengoñle jam a ta bé, di kalak le i mut nu a mpala unup, tole nyen a nlama nigil i nwéhél. Inyuki lôk kéé ipe i yé i unup? Bebek hala nyen ba bi néñés bo. Lôk kéé ipe i nôgda le i gwé bé mahee. Bahogi ki ba ntip jôp i maliga, ba yé ngi meya nwéhél. To kii i leñek, di nlama boñ kii yosôna di nla inyu tééda nsañ. Yak i mut a mbéna unup inyu mahôha ma bôt bape, a nlama neebe le hala a yé lem ibe nyemede a nlama jôs. A nlama boñ hala inyu boñ le nyemede a ba maséé, a bana ki maada malam ni bôt bape.

8. Limbe litehge banigil ba Yésu ba bééna li li bé tôl ha ngéda yap?

⁸ Inyuki Yésu a bi pôdôl “bôt batitigi”? Banigil bé ba bi bat nye i mbadga ini le: “Njee yaga a yé nunkeñi ikété Ane ngii?” (Matéô 18:1) Ngandak bon ba Lôk Yuda ha ngéda i, ba bé jôha bé ni bitel, to ni lipém. Nyimam wada a nkal le: “Bôt ba bé bebee i nimis niñ yap, ndik inyule ba ngwés le jôl jap li kee ngan, ba yéñék lémél bape, ba gwéhék le bôt ba ti bo lipém.”

9. Kii banigil ba Yésu ba bé lama boñ?

 ⁹ Yésu a bé yi le banigil bé ba bé lama boñ biliya bi ngui inyu nup mahoñol ma pémsan, bon ba Lôk Yuda ba bé béna bana. A bi kal bo le: “Nu a yé nunkeñi ipôla nan a yila kiki nuntitigi, yak nu a ñéga a ba kiki nu a ngwélél bape.” (Lukas 22:26) Di ñunda le di yé ‘batitigi’ i ngéda di ‘neebe le bape ba nloo bés.’ (Filipi 2:3) Kiki di nke ni bisu i boñ biliya i bana i lem ini, di ga bane bé bôt bape ngok baagene.

10. Mambe maéba ma Paul di nlama bii bisélél?

¹⁰ Hiki mankéé nu munlôm tole nu muda a nloo bés i ngim jam. Di nla pala yimbe hala ibale di nyoñ ngéda i béñge bilem gwap bilam. Di nlama diihe maéba ñôma Paul a bi ti bôt ba Korintô le: “Kii i mboñ le u ba mahéñha ni numpe? Kii u gwé le u bi kôhna bé? Ibale u bi kôhna yo nkôhnaga, inyuki u nkadba wengoñle u bi kôhna bé yo?” (1 Korintô 4:7) Di nlama jôs lem i yéñ nene, to i hoñol le di nloo bôt bape. Ibale mankéé nu munlôm a nti minkwel minlam, tole mankéé nu muda a gwé likeñge inyu bôdôl gwigil bi Bibel, ba nlama bana lem i ti Yéhôva bibégés inyu kii yosôna ba mboñ.

11. Kii Yésu a bé yéñ niiga i ngéda a bi ti hihéga hi kiñe yada ni nkol wé?

¹¹ I ngéda Yésu a bi mal béhe banigil bé le ba yilna bañ bape ngok baagene, a bi ti hihéga hi kiñe yada ni nkol wé. Kiñe i bé bat nkol wé soso pil, u nkol u bé nla bé saa. Ndi kiñe a bi nwéhél nkol wé. I mbus ngéda, i nkol unu u bi tjél nwéhél nkol umpe, u a bé bédél ndék moni. Sôk i nsôk, kiñe i leñ i nkol unu i ndap mok. Bimbe biniigana di ñôt? Yésu a bi kal le: “Hala yaga nyen Tata wem nu ngii a’ boñ hiki wada nan nu a nwéhél bé maasañ ni ñem wé wonsôna.”​—Matéô 18:21-35.

12. Inyuki di nkal le di mboñ bape béba i ngéda di ntjél nwéhél bo?

¹² Maboñok ma nkol unu ma bi boñ ndik bé nyetama béba, ndi ma bi boñ yak bôt bape béba. Pog, ni ñem mbe, “a bon le ba ha [nkol u] i mok letee ni ngéda a’ mal saa pil wé.” Iba, a bi babal yak mini minkol mimpe mi mi bi tehe i yom a mboñ. I ngéda mini “minkol mimpe mi bi tehe i jam li bi tagbe, hala a tééñga bo ngandak.” Nlélém ni bés, maboñok més ma nla tééñga bôt bape. Ibale mut a mboñ bés béba, ndi di tjél nwéhél nye, kii hala a nla lona? Pog, di mboñ nye béba ngéda di ntjél nwéhél nye, di tjélék ki unda nye gwéha. Iba, hala a ntééñga yak lôk kéé ipe ikété likoda i ngéda ba nyimbe le we ni i mankéé nu ni ta bé nsañ.

13. Bimbe biniigana di nla ôt mu yom nsañal wada a bi kôhna?

¹³ I ngéda di nwéhél lôk kéé yés i bôda ni i bôlôm, hala a nlona bés ni bôt bape bisai. I jam li jon li bi pémél nsañal wada le Crystal. Sita ipe ikété likoda i bi unbaha nye. A nkal le: “Ngim mangéda, bibuk gwé bibe bi bé bi babaa me kiki ngwende. Me bé gwés bé ngéda ba ñep me ni nye i likalô. Me bi bôdôl nimis makénd mem ni maséé mem. Crystal a bé nôgda le a kôli unup, ndi a bi téédana bé sita hiun. Ndi ni suhulnyuu, a bi nôgôl maéba ma Bibel ma ma yé i Nkum Ntat nu hilo 15 hi sôñ Biôôm i nwii 1999, nu a gwé ño ni hop Pulasi le: “Pardonnez de tout votre coeur.” Sita Crystal a bi nwéhél i sita i, a nkal le: “Me bi sôk nok le bésbobasôna di njoba i haba mut yondo, ni le Yéhôva a  yé bebee i nwéhél bés hiki kel. Nano, me nôgda wengoñle me nsuha mbegee, me ntémbna ki maséé mem.

14. Inoñnaga ni Matéô 18:21, 22, imbe ndutu ñôma Pétrô a bé lama bana, ndi bimbe biniigana di ñôt mu ndimbhe i Yésu?

¹⁴ Di nyi le di nlama nwéhél, ni le hala a yé loñge jam di kôli boñ. Ndi to hala, inyu yés, hala a ta bé jam li ntomb. Yak ñôma Pétrô a bé nôgda hala ngim mangéda. (Añ Matéô 18:21, 22.) Kii i nla ni hôla bés? Pog, di hoñol le ngandak ngélé Yéhôva a ma nwéhél bés. (Matéô 18:32, 33) Di kôli bé le a nwéhél bés, ndi nye a yé bebee i nwéhél bés. (Tjémbi 103:8-10) “Yak bés di yé nyégsaga i gwéhna bés ni bés.” Jon, njel ipe i ta bé: di nlama ndik nwéhél. Di gwé le di nwéhél lôk kéé yés i bôda ni i bôlôm. (1 Yôhanes 4:11) Iba, di hoñol i mam ma ntagbe i ngéda di nwéhél. Hala a yé le a hôgbaha i mut a mboñ bés béba, a hôla bés i tééda maada malam ikété likoda, a lédés ki maada més ni Yéhôva; hala a ga ba ki wengoñle di nsuha mbegee ikeñi. (2 Korintô 2:7; Kôlôsé 3:14) Jam li nsôk le yé le di soohe Yéhôva, nyen a mbat bés le di nwéhél. Di nwahak bañ le Satan a ôbôs nsañ di gwé ni lôk kéé yés. (Éfésô 4:26, 27) Di gwé ngôñ ni mahôla ma Yéhôva inyu boñ le di kwo bañ mu hiandi hi Satan.

15. Inoñnaga ni Kôlôsé 3:13, kii di nla boñ ibale maboñok ma mankéé nu muda tole nu munlôm ma ntééñga bés?

¹⁵ Ndi ibale mankéé a mbon jam li li ntééñga we ngandak, kii u nlama boñ? Boñ biliya i tééda nsañ. Soohe Yéhôva, yible nye ñem woñ. Bat nye le a sayap i mut a mbabaa we, a hôla ki we i tehe bilem gwé bilam bi bi nlémél nye Yéhôva. (Lukas 6:28) Ibale u mpam bé i hôya  i yom mankéé a bi boñ we, yéñ loñge njel i kwélél mu ni nye. I yé loñge le u bigda ngéda yosôna le, kekikel manyuñ a ta bé le a kôôba babaa we. (Matéô 5:23, 24; 1 Korintô 13:7) I ngéda u nkwel ni nye, u pôôs bañ nye mahoñol mabe. Ndi kii u nlama boñ ibale a ngwés bé kôp nsañ? ‘Kee ni bisu i hônba’ nye, u lehel bañ ñem. (Añ Kôlôsé 3:13.) Ndi i jam li nlôôha ba nseñ li yé le, kekikel u téédana bañ nye hiun, inyule hala a nla ôbôs maada moñ malam ni Yéhôva. Kekikel, u nwahak bañ le jam jo ki jo li tinde we i baage. Ibale u mboñ hala, u ga unda le u ngwés Yéhôva iloo mam momasôna.​—Tjémbi 119:165.

16. Kii hiki wada wés a nlama boñ?

¹⁶ Di diihe bisai di gwé i gwélél Yéhôva ikété adna, di bak “bémba yada isi ntééda mintômba wada”! (Yôhanes 10:16) I kaat ini ni hop Pulasi le “Organisés pour faire la volonté de Jéhovah,” i lipep 165, i nkal le: “Hala kiki u nkôhna bisai i niñ ikété lihaa li édi, yak we u nlama ke ni bisu i tééda i adna i. Jon di “nlama boñ biliya bi ngui i tehe lôk kéé yés i bôlôm ni i bôda kiki Yéhôva.” I mis ma Yéhôva, bésbobasôna di yé tik “bôt batitigi.” Baa hala nyen yak we u ntehe lôk kéé yoñ i bôlôm ni i bôda? Yéhôva a ntehe, a ndiihe ki kii yosôna u mboñ inyu hôla bo ni tôñ bo.​—Matéô 10:42.

17. Mambe makidik ma ngui di nyoñ?

¹⁷ Di ngwés lôk kéé yés. Jon di “yoñ makidik ma ngui le, di bane bañ lôk kéé yés ngok baagene.” (Rôma 14:13) Di neebe le lôk kéé yés i bôda ni i bôlôm i nloo bés, di ngwés ki nwéhél bo ni ñem wés wonsôna. Di nwahak bañ le bôt bape ba tinde bés i baage. Ndi di pohol “i noñ mam ma nlona nsañ lôñni mam ma nhôlôs bés ni bés.”​—Rôma 14:19.