1-2. I mbus sôble yés, kii di nlama ke ni bisu i boñ? Toñol.

 NGÉLÉ yañen u yé u nsas ndap yoñ? Bebek kel bisu u bi jôp mu, u bi sas yo loñge loñge. Ndi ibale u bi sas ha bé yo, ki i yé lelaa nano? Ki i yé mahindi iloo hihéga. Ibale u nyéñ le ndap yoñ i ba mapubi, sas yo hiki ngéda.

² I bôlô i yon di nlama sal inyu héñha mahoñol més ni libak jés. I yé maliga le ilole di nsôblana, di bi jo sañ inyu héñha bilem gwés inyu boñ le “di pubus bésbomede ni mam momasôna ma nyindis minsôn ni mbuu.” (2 Korintô 7:1) Ndi i yé nseñ le di nôgôl maéba ma Paul mana le: “[Kee] ni bisu i yila yondo.” (Éfésô 4:23) Inyuki di nlama boñ i bôlô i? Inyule i bale di nyoñ bé yihe, i bôô nkoñ ’isi ini i nla yoña bés. Inyu boñ le i nya jam i, i pémél bañ bés, di nlama wan mahoñol més, libak jés ni i mam ma nkon bés ngôñ.

3. I ‘yilha mahoñol més yondo’ wee kii? (Rôma 12:2)

³ Kii di nlama boñ inyu yilha mahoñol més yondo, hala wee i héñha mahoñol? (Añ Rôma 12:2.) I buk Grikia ba ngwélél hana le “i yilha mahoñol yondo”  i nla ki kobla le “i bôñgôl mahoñol.” Jon ba ta bé i kal bés hana le di boñ ndék mam malam, ndi le di nlama tibil wan niñ yés di héñha mam ma nlémél bé Yéhôva. I ta bé jam di mboñ ndik ngélé yada, ndi di mboñ jo niñ yés yosôna.

4. Kii di nla boñ inyu boñ le di bana bañ mahoñol ma bôt ba nkoñ ’isi unu?

⁴ I ngéda di mba peles, mam momasôna di mba di mboñ ma ga lémél Yéhôva. Ndi i nwaa le di mbôl nyoo, sañ i ngui yon di nlama jo inyu boñ le di lémél Yéhôva. I kaat Rôma 12:2, ñôma Paul a nkal le di nlama yilha mahoñol més yondo inyu yi kii i yé sômbôl i Djob. Di nwas bañ le nkoñ ’isi unu u yoña bés, ndi di wan bésbomede inyu tehe too mahoñol ma Djob mon ma ñéga bés, he mahoñol ma nkoñ ’isi bé.

5. Kii di nlama boñ inyu unda le di yé nkwoog nkaa le hilo hi Yéhôva hi yé bebee? (Béñge titii.)

⁵ Di yoñ hihéga. Yéhôva a gwé ngôñ le di “tééda hilo hié ikété mahoñol.” (2 Pétrô 3:12) Badba le: ‘Baa niñ yem i ñéba le me nyi toi le lisuk li nkoñ ’isi li yé bebee? Baa makidik me nyoñ inyu jam li suklu ni bôlô ma ñunda le nson u Yéhôva won u yé jam li bisu i niñ yem? Baa me gwé bôdôl le Yéhôva a ga tééda me ni lihaa jem, tole me mbéna ntôñ inyu mam ma moni?’ Di hégda lelaa Yéhôva a nkon maséé i ngéda a ntehe bés di mboñ sômbôl yé.​—Matéô 6:25-27, 33; Filipi 4:12, 13.

6. Kii di nlama boñ hiki ngéda?

⁶ Di nlama wan mahoñol més hiki ngéda, di héñha ki ibale di ntehe jam li li ta bé loñge. Paul a bi kal lôk kéé i Korintô le: “Kena ni bisu i wanba i yi  too ni yé yaga ikété hémle; kena ni bisu i wanba le ni yi mimbe mintén mi bôt ni yé.” (2 Korintô 13:5) I ngéda mut a yé “ikété hémle” hala a nkobla bé le a nke makoda, a kenek likalô ngim ngéda. Di nlama yak héñha mahoñol més ni mam ma nkon bés ngôñ. Jon di nlama añ Bibel, di yéñ bana mahoñol ma Yéhôva, di boñ kii yosôna di nla inyu lémél nye, ha nyen d’a yilha mahoñol més yondo.​—1 Korintô 2:14-16.

7. Kaat Éfésô 4:31, 32, i ñunda le kii ipe di nlama boñ, inyuki hala a ta bé jam li ntomb?

⁷ Añ kaat Éfésô 4:31, 32. Di nlama héñha mahoñol, ndi di nlama yak “haba mut yondo.” (Éfésô 4:24) Sañ i ngui yon di nlama jo inyu boñ i jam li. Hala a nkobla le di nlama jo sañ i ngui inyu nwas bilem kiki bo lôlha ñem, hiun ni nyayak. Inyuki i boñ hala i ta bé isii jam? Inyule di meya boñ ngim mam mu. Kii hihéga, Bibel i ñunda le bôt ba “mpala unup” ni le “njôô i mpala gwel” bo. (Bingéngén 29:22) I ndémbél di nke tehe hanano, i ga unda bés le yak i ngéda di mal sôblana, di nlama ke ni bisu i jôs bilem bibe.

8-9. Kii i ñunda bés mu ndémbél i Stephen le di nlama ke ni bisu i héya nlômbi mut?

⁸ Mankéé wada le Stephen a bé béna unup, a nkal le: “Yak i mbus sôble yem, i bé béda le me sal inyu boñ le me lôôha bañ unup. Kiki hihéga, kel yada me bé i likalô li mandap ni mandap, me bi noñ hiloga hiada hi hi bi nip radiô yem ikété litôa jem. Kii me bé noñ nye, a leñ radiô ha ’isi a ke ngwéé. Kiki me bi lo me añle lôk kéé i jam li, mañ wada u bi bat me le ‘a Stephen ibale u bi gwel i mut nu ki u bi boñ laa nye?’ I badga i, i bi gwel me ngandak, i bi hôla me i ôt pék i tehe lelaa me nla kônde ba mut nsañ.” b

⁹ I yom i bi pémél Stephen i niiga bés le lem mbe i nla tiimba lo to i ngéda di nhoñol le di mal yémbél yo. Ibale hala a mpémél we, u tomb bañ, u hoñol bañ ki to le u ta bé loñge kristen. Yak ñôma Paul a bi kal le: “I ngéda me nsômbôl boñ i jam li téé sép, i jam li yé béba jon li yé ikété yem.” (Rôma 7:21-23) Ndik kiki mahindi ma ntiimba jôp ikété ndap, yak bikristen bi nlama jôs bilem bibe bi bi ntiimba lo inyule bésbobasôna di yé bikwéha. Di nlama ke ni bisu i jôs bilem gwés bibe. Lelaa di nla pam i boñ hala?

10. Lelaa di nla jôs bilem bibe? (1 Yôhanes 5:14, 15)

¹⁰ Soohe Yéhôva inyu lem ibe u gwé ngôñ i jôs, u bak ki nkwoog nkaa le a ga hôla we. (Añ 1 Yôhanes 5:14, 15.) Yéhôva a ga héya bé lem yoñ ibe kunda yada, ndi a ga ti we ngui inyu jôs yo. (1 Pétrô 5:10) Sal ni ngui inyu boñ le biliya u mboñ inyu jôs lem ibe bi kiha ni masoohe moñ. Kiki hihéga, yoñ yihe ni biliñgeliñge u mbéñge, ni bikaat u ñañ, bi bi nhôñôs lem ibe u yé jôs. U nwas bañ ki to le mahoñol mape ma jôp we i ño.​—Filipi 4:8; Kôlôsé 3:2.

11. Kii u nla boñ inyu ke ni bisu i haba mut yondo?

¹¹ To hala kiki u nhéya nlômbi mut, kee ni bisu i sal ni ngui inyu haba mut yondo. Lelaa u nla boñ hala? Nigil bilem bi Yéhôva, u kôna ki gwo. (Éfésô 5:1, 2) Kiki hihéga, i ngéda u ñañ miñañ mi mi ñunda lelaa Yéhôva a bi nwéhél bôt bape, badba le: “Baa yak me me nwéhél bôt bape?” I ngéda u ntehe lelaa Yéhôva a ñunda bôt ba ntégbaha mangéda mabe konangoo, badba le: “Baa yak me, me nlona lôk kéé i i ntégbaha mangéda mabe mahôla?” Kee ni bisu i haba mut yondo ni i hônba mu kiki u njôs lem ibe.

12. Lelaa ndémbél i Stephen i ñunda ngui Bibel i gwé i héñha biniñ i bôt?

¹² Stephen nu di mbôk di sima, a ñunda le ndék ni ndék a bi pam i yémbél bilem gwé bibe. A nkal le: “I mbus sôble yem, me bé boma ngandak mam i i bé boñ le me unup ngandak. Me bé keñgle mam momasôna ma bé ma ntinde me i bep unup. Ngandak bôt, yak nwaa wem ba bi bégés me inyu biliya me bi boñ inyu yémbél i lem ibe i. Memede me bé nhelek! Me bi pam bé i boñ mahéñha ma ni ngui yem memede. Hala a bi unda toi me le Bibel i gwé ngui i héñha biniñ bi bôt.”

13. Kii i ga hôla bés i hôlôs mahoñol malam? (Galatia 5:16)

¹³ Añ Galatia 5:16. Inyu hôla bés i yémbél sañ yés, Yéhôva a nti bés mbuu wé mpubi. I ngéda di nigil Bibel, di nwas le mbuu mpubi won u éga bés. Di nkôs yak mbuu mpubi i ngéda di nke makoda. Nyoo makoda, di ntégbaha ngéda ni lôk kéé yés i bôda ni i bôlôm i i njo sañ i ngui kiki bés inyu boñ mam malam, hala a ntina makénd. (Lôk Héber 10:24, 25; 13:7) Ni ki le i ngéda di nkôôge Yéhôva bebee ni njel masoohe, di yemhege nye le a hôla bés i yémbél bibom gwés, a ga ti bés mbuu wé mpubi u u ga hôla bés i ke ni bisu i jo sañ. Tolakii i boñ i mam mana momasôna di nsima ma nla bé kéñ bés i bana mahoñol mabe, ndi ma nhôla bés i jôs mo. Kiki kaat Galatia 5:16 i ñéba bés, i bet ba nwas le mbuu mpubi won u éga bo, “b’a yônôs yaga bé minheña mi minsôn nwo ki nwo.”

14. Inyuki di nlama ke ni bisu i hôlôs mahoñol malam?

¹⁴ I mbus le di mal boñ ntjega u mam ma mbuu, di kee ni bisu i noñ ntjega u inyu boñ le di kônde bana mahoñol malam. Inyuki? Inyule ñoo wés wada a nke bé ’ilo. I ñoo nu, a yé ngôñ di gwé i boñ mam mabe. Yak i mbus sôble yés, ngandak mam i di nlama keñgle i nla yoña bés, kiki mintuk mi moni, ngandak nyôba, ni malal ma nyega. (Éfésô 5:3, 4) Njohok mankéé nu munlôm a nkal le: “Sañ i ngui me gwé i jôs i yé ngôñ i lalna baso bôlôm. Me bé hoñol le yañga jam i, ndi mahoñol ma ma bé sum sum ikété boña wem.” Kii i yé le i hôla bés ibale di mpam bé i héya ngim mahoñol ikété boña wés?

15. I ngéda di nhoñol le ngôñ ibe di gwé yak “bôt bape” ba mbéna bana yo, inyuki hala a nlédés bés? (Béñge titii.)

¹⁵ Ibale u njo sañ inyu yémbél ngôñ ibe, u hoñol bañ le u yé wetama. Bibel i nkal le: “Manoodana mo ki mo ma yé ngi kwél bé handugi ma ma mbéna kwél bôt ba binam.” (1 Korintô 10:13a) Ngobol ipe i Bibel i nkal ha homa nunu le: “Ni ta bé le ni boma manoodana mo ki mo ma yé nkén yak bôt ba binam.” Lôk kéé i bôda ni i bôlôm yon Paul a bi kal bibañga bini. Bahogi ipôla yap ba bé ndugi bôt ba ndéñg, bôt ba lalna baso bôlôm ni bôt ba nhiôô maok. (1 Korintô 6:9-11) Baa u nhoñol le i mbus sôble yap ba bééna ha bé ngôñ ibe ba bé jôs? Baa wee. Bobasôna ba bé minhook mi bikristen, ndi ba bé bé peles. Ibabé pééna yo ki yo, ngim mangéda ba bé jôs ngôñ ibe. Hala a nlédés bés. Inyuki? Inyule hala a ñéba bés le to imbe ngôñ ibe di njôs, yak bôt bape ba ma jôs yo. Ñ, a lôk kéé, ni nla yén siñ ikété hémle ni yik le “ntôñ wonsôna u lôk kéé nan ikété nkoñ ’isi u mboma minlélém mi mandutu.”​—1 Pétrô 5:9.

16. Kii di nlama keñgle, inyuki?

¹⁶ Di nlama bé hoñol le mut nye ki nye a nla bé nok bés i ngéda di mboma mandutu. Mahoñol ma, ma nla boñ le di lehel ñem, di hoñol ki le di nla bé jôs i ngôñ ibe i. Ndi, hala bé nyen Bibel i niiga. Bibel i nkal le: “Ndi Nyambe a yé maliga, a ga nwas bé le ni kôhna manoodana iloo kiki ni nla nihbe, ndi ikété manoodana, a ga néhne bé njel le ni pam i hônba mo.”  (1 Korintô 10:13b) Jon yak i ngéda ngôñ ibe i gwé ngui ngandak, di nla yémbél yo. Ni mahôla ma Yéhôva, di nla waa boñ i jam li.

17. Tolakii di nla bé keñgle ngôñ ibe, kii di nla boñ?

¹⁷ Bigda le di yé bikwéha bi bôt, di nla bé keñgle ngôñ ibe. Ndi i ngéda i nlo, i béda le di hoo buñga yo kiki Yôsep a bi boñ i ngéda nwaa Pôtifar a bi noode nye. (Bibôdle 39:12) U gwé bé le u kwoo ikété manoodana inyule u gwé ngôñ ibe!

18-19. Inyu i yilha mahoñol més yondo, mambe mambadga di nlama badba?

¹⁸ I yilha mahoñol més yondo i nkobla le di nke ni bisu i boñ le mahoñol més ni maboñok més ma kiya ni sômbôl i Yéhôva. Inyu pam i boñ i jam li, badba mambadga mana hiki ngéda: ‘Baa niñ yem i ñéba le me nyi le di niñ i dilo di nsôk? Baa me nke ni bisu i haba mut yondo? Baa me nwas le mbuu u Yéhôva u hôla me i kolba ngôñ ibe?’

¹⁹ I ngéda u mbadba mambadga mana, u hôya bañ le u ta bé peles. Kon maséé ni biliya gwoñ. Ibale u nléba le u mboñ bé ngim jam, u tomb bañ, noñ maéba ma yé munu kaat Filipi 3:16 ma ma nkal le: “To ibale mahol més ma mpam to limbe likala, wee di kilak ndigi ikété oda mu nlélém njel.” Yi le Yéhôva a ga sayap we ibale u nke ni bisu i yilha mahoñol moñ yondo.