1. Kii bôt ba nlôôha boñ i len ini?

 BAA ni nyimbe bé le i len ini ngandak bôt i nlôôha ndigi tôñ yomede? Kiki hihéga, ngandak i ntégbaha ngéda yap yosôna i internet inyu mbambal i gwom gwobisôna ba gwé. Ndi i len ini, ndék bôt yon i nti Yéhôva Nyambe lipém. Munu yigil ini di ga tehe kii i yé i ti Yéhôva lipém, ni kii i nlama tinde bés i boñ hala? Di ga tehe ki lelaa di nla ti Nyambe lipém li li kôli ni nye, ni lelaa nyemede a ga pubus jôl jé i dilo di nlo.

I TI YÉHÔVA LIPÉM I NKOBLA LE KII?

 2. Lelaa Yéhôva a bi unda lipém jé i nya i mbuma ñañ i hikôa Sinai? (Béñge yak titii i .)

² Kii i yé lipém? Ikété Bibel, i buk ini le “lipém” i nla ba hiki yom i mboñ le mut a ba nkeñi i mis ma bôt bape. Yéhôva a bi unda lipém jé i nya i mbuma ñañ, ndék ngéda ilole litén li Israel li mpam i minkôm i Égiptô. Hégda le i jam lini: Didun di bon ba Israel, di kôdi isi hikôa Sinai di nlo boma Nyambe wap. I mbus soso ond i jiibe i nhô hikôa. Kunda yada, hisi hi nyeñg, mbambat i bam, nwegnwek a nwek, ba nok ki kiñ i hioñ i nlond makeñi. (Manyodi 19:​16-18; 24:17; Tjémbi 68:8) Hégda lelaa hala a bi lama hélés bon ba Israel, i ngéda ba bi tehe Yéhôva a ñunda lipém jé i nya i mbuma ñañ.

 3. I ti Yéhôva lipém i nkobla le kii?

 ³ Kii di nla kal inyu bôt ba binam? Baa yak bés di nla ti Yéhôva lipém? Ñ, di nla. Di nti Yéhôva lipém i ngéda di ñañle bôt bape mam malam a bôñôl bés, ni bilem gwé. Di nti ki nye lipém i ngéda di nti nye mayéga inyu ngui a nti bés i boñ ngim mam. (Yésaya 26:12) Kiñe David a bi ti Yéhôva lipém, a yéne bés ndémbél i nlôôha ilam. I masoohe David a boñ i bisu bi likoda li Israel a kal Nyambe le: “A Yéhôva, bikeñi, lipémba, bilama, mapubi ni lipém bi yé gwoñ; inyule mam momasôna i ngii ni hana ’isi ma yé moñ.” I mbus a mélés masoohe mé ni bini bi buk le, “bôt ba litén bobasôna ba bégés Yéhôva.”​—1 Miñañ 29:​11, 20.

 4. Lelaa Yésu a bi ti Yéhôva lipém?

⁴ I ngéda Yésu a bé hana ’isi, a bi ti jôl li Isañ lipém i ngéda a bi kal bôt le Yéhôva nyen a bi ti nye ngui i boñ bihélha bi mam. (Markô 5:​18-20) Yésu a bé pôdôl Isañ loñge, a bôñlak bôt bape loñge, hala a bi tinde ngandak bôt i ti Isañ lipém. Lisañga jada a bé niiga bôt i ndap bibégés yada, muda wada a bé ha hala a bé 18 nwii a bééna mbuu mbe. A bé a hudi, a bé la bé to telep loñge. Kinje ndutu i muda nunu a bééna! Yésu a bééna ngôñ i hôla nye, jon a bi kôôge nye bebee, a pôdôs nye ni loñgeñem, a kal nye le: “A muda, u nkobla ni kon woñ.” Ha nyen a bi kéhi moo i ngii yé, kunda yada muda a telep loñge “a bôdôl ti Nyambe lipém,” inyule Yéhôva a bi tiimba ti nye mbôô wé! (Lukas 13:​10-13) I muda nu a bé a kôli ti Yéhôva lipém, yak bés di kôli boñ nlélém.

INYUKI DI MBÉGÉS YÉHÔVA?

 5. Mambe manjom ma ntinde bés i ti Yéhôva lipém?

⁵ Di mbégés Yéhôva inyule di nlôôha ti nye lipém. Di gwé ngandak manjom i ti nye lipém. Yéhôva a yé nu ngui yosôna; ngui yé i gwé bé minwaa. (Tjémbi 96:​4-7) Pék yé i mbuma ñañ i nene loñge loñge mu mam a bi boñ. A yé Lingen li niñ, a nti ki bés mam momasôna ma mbéda bés inyu niñ. (Masoola 4:11) A yé maliga. (Masoola 15:4) Mam momasôna a mboñ ma nke loñge, a nyônôs ki mimbônga nwé hiki ngéda. (Yôsua 23:14) Inyu hala nyen, inyu pôdôl Yéhôva mpôdôl Yérémia a kal le: “Ikété bôt ba pék ba biloñ gwobisôna ni biane gwobisôna, mut to wada a ta bé kiki we!” (Yérémia 10:​6, 7) Ibabé pééna, di gwé ngandak manjom i ti Tata wés nu ngii lipém. Ndi Yéhôva a kôli ndigi bé le di ti nye lipém, di nlama ki gwés nye.

 6. Inyuki di ngwés Yéhôva?

⁶ Di mbégés Yéhôva inyule di ngwés nye ngandak. Di wan bilem bi Yéhôva bi bi ntinde bés i gwés nye. A yé konangoo a ban-ga i ñem ngôô. (Tjémbi 103:13; Yésaya 49:15) A nôgda i yom di nôgda; i ngéda di nok ndutu yak nye a nok ndutu. (Sakaria 2:8) A neebe le di kôôge nye bebee, le di ba mawanda mé. (Tjémbi 25:14; Minson mi baôma 17:27) A yé ki suhulnyuu; Bibel i nkal le, “a nhôdôp inyu béñge ngii ni ’isi, a nyodol yañga mut ikété nluñ ték.” (Tjémbi 113:​6, 7) Inyu hala nyen di gwé ngôñ i bégés Nyambe wés nunkeñi.​—Tjémbi 86:12.

 7. Umbe nsima di gwé?

 ⁷ Di mbégés Yéhôva inyule di nsômbôl le bôt bape ba yi ye. Ngandak bôt i nyi bé maliga inyu Yéhôva. Inyuki? Inyule Satan a bi tjam bitembee bi ngui ikolba Nyambe. (2 Korintô 4:4) Satan a bi tinde bôt i hémle le Yéhôva a yé Djob li mapuna, a ntôñ bé bo, nye ki nyen a yé njom i mandutu ma nkoñ ’isi. Ndi bés di nyi maliga inyu Nyambe! Di gwé pôla i niiga bôt bape imbe ntén Djob Yéhôva a yé, ni i hôla bo i bégés nye. (Yésaya 43:10) Tjémbi 96 a nti bés makénd i ti Yéhôva lipém. Kiki di mba di nwan ngim minlôñ mi Bibel munu i pes kaat ini, di ga tehe lelaa di nla ti Yéhôva lipém li kôli ni nye.

LELAA DI NLA TI YÉHÔVA LIPÉM A KÔLI I KÔHNA?

 8. Sima jam jada di nla boñ inyu ti Yéhôva lipém? (Tjémbi 96:​1-3)

⁸ Añ Tjémbi 96:​1-3. I mam di nkal inyu Yéhôva ma nla ti nye lipém. Minlôñ mi Bibel mini, mi nti bés makénd i “tubul Yéhôva tjémbi,” i “bégés jôl jé,” i “añal ñañ nlam u tohi yé,” ni i “añal lipém jé ikété biloñ.” Ni manjel mana mon di nla bégés Tata wés nungingii. Bagwélél ba Yéhôva ba ngéda kôba ba bé nyamnda ni ngôñ i añle bôt mam malam momasôna Yéhôva a bi bôñôl bo, ba bé nyamnda ki ni ngôñ i pubus jôl jé. (Daniel 3:​16-18; Minson mi baôma 4:29) Lelaa di nla kôna bo?

9-10. Kii i jam li bi pémél Angelena li niiga bés? (Béñge yak titii.)

⁹ Di béñge i jam li bi pémél Angelena, a sita yés yada i loñ i Amérika. Ni makénd momasôna a bi pubus jôl li Yéhôva i homa wé i bôlô. Kiki a bi tip bôdôl bôlô, ba bi naña nye i ngim boma, i het a bé lama kal solôñ yé i bôlô njee a yé. Angelena a bi kôôba ngim bifôtô i i ñunda maséé a nôgda i ba Mbôgi Yéhôva. Ndék ngéda ilole a nyoñ hop, solôñ yé i bôlô yada i telep, i kal le yak nye a bi néñél i lihaa li Mbôgi Yéhôva. A bôdôl yan hémle yés. Angelena a nkal le: “Me bé kon woñi ngandak, me badba le: ‘Baa me ga nwas le mut a pot bitembee, le a  ôbôs jôl li Yéhôva? Tole me ga sôñ jôl li Yéhôva?’”

¹⁰ I ngéda solôñ yé i bôlô i bi mal pot, Angelena a bi soohe ikété i ñem. Ni nwee nyensôna a kal nye le: “Yak me me bi néñél i lihaa li Mbôgi Yéhôva. Me nginda yii Mbôgi Yéhôva letee ni len.” To hala kiki solôñ yé i bé ñunbak, Angelena a bé nwee, a bi unda solôñ yé i bôlô bifôtô gwé ni lôk kéé ipe i i ngwélél Yéhôva ni maséé, a toñlene bo hémle yé ni nwee nyensôna. (1 Pétrô 3:15) Bimbe bisai a bi kôhna? Ilole Angelena a mélés, i mut nu hiun hié hi bi sôs. I mut nu nyemede a bi toñol mangéda malam a bi tégbaha ni Mbôgi Yéhôva. Angelena a nkal le: “Di nlama sôñ jôl li Yéhôva. Hala a yé bés nsima, i pubus jôl li Yéhôva.” Yak bés di gwé nsima i bégés Yéhôva, ni i pubus jôl jé, yak i ngéda bôt bape ba ñôbôs jo.

11. Ibôdôl behee lelaa bañga bikristen i nôgôl litiñ li yé i kaat Tjémbi 96:8?

¹¹ Añ Tjémbi 96:8. Di nla ti Yéhôva lipém ni tik yés gwom. Ibôdôl i ngéda kôba bagwélél ba Yéhôva ba nti nye lipém ni tik yap gwom. (Bingéngén 3:9) Kiki hihéga, Lôk Israel i bi ti makébla inyu oñ ni bôñgôl témpel. (2 Bikiñe 12:​4, 5; 1 Miñañ 29:​3-9) Banigil ba Kristô bahogi ba bi ti “nkus wap” inyu nit nye ni baôma bé. (Lukas 8:​1-3) Bikristen bi hiai hi bisu bi bi lôl lôk kéé yap i i bééna bé yom i je mahôla. (Minson mi baôma 11:​27-29) Yak bés i len ini, di nla ti jôl li Yéhôva lipém ni njel makébla més.

12. Lelaa makébla més ma nla ti Yéhôva lipém? (Béñge yak titii.)

¹² Di wan le hihéga hiada hi hi ñunda lelaa makébla més ma nti Yéhôva lipém. I nwii 2020, sép i bééna ngui ngandak i loñ Zimbabwé, i nom ki ntandaa ngéda. Iloo hiduñ hi bôt hi bé bebee ni nyemb, inyule njal i bé nnayak, sita Prisca i bé mu nsoñgi u. Prisca a bi tééda lem yé i téé likalô i ngwa ngéé ni i ngwa koo, yak mu i béba ngéda i. Bôt bé ba libôk ba bé nol nye inyule a bé ke likalô iloole a kee i sal nwom nwé ba kalak nye le: “W’a wo njal.” Prisca a bé nkwoog nkaa le Yéhôva a ga yoñ ndun  ni nye. Jon a bé timbhe bo le, “Yéhôva a ma tjôô bé bagwélél bé kekikel.” Ndék ngéda i mbus ha, a bi kôhna mahôla ma ntôñ. Prisca a bi bana bijek ni gwom bipe bi bé béda nye ni njel makébla hiki wada wés a nti. Bôt bé ba libôk ba bé nhelek, ba kal nye le, “Nyambe a ma nwéha bé we nyuu, jon yak bés di nsômbôl yi nye.” Bôt basaambok ipôla yap ba bôdôl lo i makoda.

13. Lelaa maboñok més ma nla ti Yéhôva lipém? (Tjémbi 96:9)

¹³ Añ Tjémbi 96:9. Di nla ti Yéhôva lipém ni bilem gwés bilam. I biprisi bi bé gwélél Yéhôva i témpel bi bé lama ba mapubi. (Manyodi 40:​30-32) Ndi, bi bé lama ndigi bé pubus manyuu map ni mambot map, bi bé lama yak keñgle i mam momasôna Yéhôva a ñoo. (Tjémbi 24:​3, 4; 1 Pétrô 1:​15, 16) Di nlama sal ni ngui inyu héya “nlômbi mut,” hala wee mahoñol ni maboñok mabe, di haba “mut yondo,” hala wee mahoñol ni maboñok ma ma nti Yéhôva lipém. (Kôlôsé 3:​9, 10) Ni mahôla ma Yéhova, yak i bôt ba bi boñ mam ma nlôôha mabe ba nla héñha ba haba mut yondo.

14. Kii u nigil mu hihéga hi Jack? (Béñge yak titii.)

¹⁴ Kiki hihéga Jack, béba mut kiyaga, a gwéhék bisañ, ba bi o yak nye jôl le Mbuu mbe. Inyu i mam mabe Jack a bi boñ, ba bi kit le a nlama nôla. Ndi kiki a bé bemek i kel ba nlama nol nye, Jack a bi neebe yigil i Bibel ni i mankéé a bé ke i téé likalô i mok i het Jack a bé. To hala kiki Jack a bi boñ mam mabe ngandak, a bi héñha, i mbus a sôblana. Jack a bi héñha kiyaga, kayéle i kel ba bé lama nol nye, batat mok bahogi ba bôô maéya, ba kalak le u kenek loñge. Sônda yada i i bé sal i ndap mok i kal le: “Jack a bé mut mok a nlôôha béba kiyaga. Ndi nano a yé loñge mut ngandak.” Sonde yada i mbus le ba bi nol Jack, i lôk kéé i bi ke nyoo i ndap mok inyu lôôs likoda li mamélél ma sonde i bi boma mut mok wada nu a bi lo inyu ngélé yé bisu i likoda. Kii i bi boñ le a loo likoda? I tehe i pam limbe likala Jack a bi héñha i bi lôôha tihba nye, kayéle a bé yéñ yi kii a  nlama boñ inyu bégés Yéhôva. Maliga ma yé le, maboñok més ma nla ti Tata wés nu ngii lipém!​—1 Pétrô 2:12.

NDÉK NGÉDA LELAA YÉHÔVA A GA TI JÔL LIPÉM?

15. I dilo di nlo lelaa Yéhôva a ga ti jôl jé lipém ngélé yada inyu ngélé yosôna? (Tjémbi 96:​10-13)

¹⁵ Añ Tjémbi 96:​10-13. Minlôñ mi nsôk mi kaat Tjémbi 96 mi ñunda le Yéhôva a yé Nkéés nu a téé sép ni Kiñe. I dilo di nlo lelaa Yéhôva a ga ti jôl jé lipém? A ga kéés bôt ni telepsép. Ndék ngéda a ga tjé Babilôn Nunkeñi inyule a nhoo jôl jé lipubi mahindi. (Masoola 17:​5, 16; 19:​1, 2) Bôt bahogi ba ba ga tehe tjiba i Babilôn Nunkeñi ba ga bôdôl bégés Yéhôva lôñni bés. Sôk i nsôk, i Armagédôn, Yéhôva a ga tjé hiai hi Satan hiosôna, a tjé ki ba bobasôna ba nkolba nye, ba ôbhak jôl jé. Ndi a’ tohol i bôt bobasôna ba ngwés nye ba nôglak nye, ba bak maséé i ti nye lipém. (Markô 8:38; 2 Tésalônika 1:​6-10) I ngéda manoodana ma nsôk ma ga tagbe i mbus Ane i hikôô hi nwii i Kristô, Yéhôva a mba a ma mal pubus jôl jé ngélé yada inyu ngélé yosôna. (Masoola 20:​7-10) Ha i ngéda i, “hisi hi mba nyonok ni yi i lipém li Yéhôva kiki malép ma nhô Tuye.”​—Habakuk 2:14.

16. Kii di nkit le di mboñ? (Béñge yak titii.)

¹⁶ Kinje maséé i ngéda bôt bobasôna ba ga ti Yéhôva lipém li li kôli ni nye! Letee i hilo hi hi kola, bés di boñ kii yosôna di nla inyu ti Nyambe lipém. Inyu hôla bés i bok mahoñol més i jam li mahee li, Juu li bakena ntôñ li mpohol kaat Tjémbi 96:8 kiki pes kaat i nwii 2025: “Tina Yéhôva lipém li li kôli ni jôl jé.”