1, 2. (a) Ibale di gwé nduña ngim mangéda, inyuki hala a nlama bé hélés bés? (Béñge titii i bibôdle bi yigil.) (b) Kii d’a wan munu yigil ini?

DI NIÑIL i mangéda ma ma yé nledek kiyaga. Satan Nsohop a ñunup iloo héga, inyu hala nyen “a nhiôm kiki mbondo njéé le i nkônt, a yéñék nwet a mil.” (1 Pétrô 5:8; Masoola 12:17) Jon hala a nhélés bé bés le ngim mangéda, bagwélél ba Djob ba gwé nduña. I pôt maliga, yak bagwélél ba Yéhôva ba ngéda kôba kiki Kiñe David, ba bééna “ndutu ñem” ngim mangéda. (Tjémbi 13:2) Hoñol ki le yak ñôma Paul a béna ‘nduña inyu mintôñ nwominsôna.’ (2 Korintô 11:28) Ndi kii di nla boñ ngéda di nlôôha ba ikété nduña?

² Isañ wés nu gwéha nu a yé i ngii, a bi hôla bagwélél bé i ngéda kôba, jon i len ini, a mboñ ki le yak bés di kôhna hogbe inyu njôghe tole nduña di gwé. Bibel i nkal bés le: “Yug-yana ki nye nduña nan yosôna inyule a ntôñ ni bé.” (1 Pétrô 5:7) Ndi lelaa u nla noñ maéba ma? Di wan mana manjel ma-na ma ma nla hôla we i boñ hala: U nla soohe ni ñem woñ wonsôna, u nla añ Bañga i Djob ni soñda yo, u nla kôs ngui ni njel mbuu mpubi u Yéhôva, u nla ki yelene liwanda joñ li ñem nyuu mahoñol moñ. Kiki di mba di nwan  manjel mana, tibil yimbe bitelbene bi tôbôtôbô yak we u nla yoñ.

3. Lelaa u nla “bééga Yéhôva mbegee yoñ” ni njel masoohe?

³ Jam li bisu di nla boñ li yé le di soohe Yéhôva ni ñem wés wonsôna. Ngéda u mboma mandutu ma ma mboñ we le u ta bé nwee, ngéda u nkon woñi tole u ntôñ, yible Isañ woñ nu gwéha ñem woñ. Ntôptjémbi le David a bi soohe Yéhôva le: “Sédne masoohe mem ôô, a Nyambe.” I mbus, a kal ikété nlélém hiémbi le: “Bééga Yéhôva mbegee yoñ, a’ lédés we.” (Tjémbi 55:2, 23) Ngéda u mal boñ kii yosôna u nla inyu mélés ngim ndutu u gwé, i ga ba we nseñ le u soohe Yéhôva ni ñem woñ wonsôna, iloole u kônde tumbba ni nduña. Ndi lelaa masoohe ma nla hôla we ngéda nduña i mahoñol moñ i nlôôha?​—Tjémbi 94:18, 19.

4. Ngéda di gwé nduña ñem, inyuki masoohe ma yé nseñ ngandak?

⁴ Añ Filipi 4:6, 7. Yéhôva a nla timbhe minyemhe nwés, kiki di nyemhe nye ni ñem wés wonsôna, ibabé waa. Lelaa a ntimbhe? Yéhôva a ga ti bés ñem ni mahoñol ma nwee, ma ma ga hôla bés i jôs nduña. Ngandak bôt i nla kémhe le i ma nôgda jam li. Yak ngéda ba bé ikété nduña, ba bé kon bé yani nu a nlo woñi, inyule Yéhôva a bi ti bo bañga bañga nsañ, ni ñem nwee, i nya mut binam nye ki nye a nla bé toñol. Yak we u nla nôgda nlélém jam. Ntiig, “nsañ u Nyambe” u nla yémbél nduña yo ki yo u nla bana. U nla toi tibil bôdôl mimbônga mi Yéhôva ñem, mu kiki a nkal le: “U kon bañ woñi, inyule me yé ni we . . . M’a ba me nti we ngui; hodo, m’a hôla.”​—Yésaya 41:10.

5. Lelaa Bañga i Djob i nla ti bés ñem nwee?

⁵ Jam li nyônôs ima, li li nla hôla bés i bana ñem nwee, li yé le di añ Bibel hiki kel, di soñdaga ki yo. Inyuki hala a nlôôha ba nseñ? Inyule Bibel i gwé maéba ma Djob, ma ma nla toi hôla we i keñgle, i suhus, tole i jôs nduña yoñ. U hôiga bañ le Bañga i Djob i nla hôla we, i ti ki we hôgbe inyule i gwé maéba ma pék ma ma nlôl ni Nhek nu mam momasôna. Kiki u nke ni bisu i soñda maho-ñol ma Djob juu ni njamuha, ni i yi lelaa u nla tibil gwélél maéba Bibel i nti we, hala a ga ti we ngui iloo héga. Yéhôva a ntibil unda maada ma yé ipôla i añ Bañga yé ni i bana ngui ni makénd, kayéle di ‘kon bé woñi to sehla.’​—Yôsua 1:7-9.

6. Bibuk bi Yésu bi nla lona we bimbe bisai?

⁶ Ikété Bañga i Djob, di nléba bipôdôl bi Yésu bi bi nhôyôs miñem nwés. Biniigana ni bibuk gwé bi bé ti bet ba bé emble nye hogbe. Ngandak ikété yap i bé kôôge nye bebee inyule a bé hôyôs ndutu i miñem nwap, a lédhak maboñ ma nsehla, a tinak yak bet ba nimis makénd map hogbe. (Añ Matéô 11:28-30.) A bé lôôha tôñ bôt bape i pes mbuu, ni i mahoñol, ni i pes minsôn, a hôlga ki bo i keñgle nduña. (Markô 6:30-32) Mbônga Yésu a bôn banigil bé le a ga nit bo, u ngi ban-ga mahee i len ini. Mbônga u, u nla ba maliga inyu yoñ kiki u bé ntiig inyu baôma ba ba bé hiôm ni Yésu. U gwé bé le u tehe nye i libak li minsôn inyu kôhna bisai bi. Kiki a yé Kiñe i ngii, Yésu a ga ke ni bisu i unda le a nok we. Jon, ngéda u yé ikété nduña, Yésu a nla lo ni ñem konangoo, a ‘hôla we’ i “ngéda mahôla ma nsômbla.” Ni mbale, Yésu a  nla hôla we i jôs nduña yoñ ni i yônôs ki ñem woñ ni botñem, yak ni makénd.​—Lôk Héber 2:17, 18; 4:16.

7. Umbe nseñ u nkôs ngéda Djob a ga timbhe we mu kiki u nsoohe nye inyu bat mbuu mpubi?

⁷ Yésu a bi bôn le Isañ wés nu a yé ngii a ga hañ bé i ti mbuu mpubi wé yak bôt ba mbat nye wo. (Lukas 11:10-13) Hala nyen di nla kôhna jam li nyônôs maa Djob a nti bés, li li gwé ngandak ngui inyu hôla bés i jôs nduña yés​—litam li mbuu. Mbuu mpubi u Djob won u numus bilem bilam bi, inyu boñ le di kôna libak li Djob Nu ngui yosôna. (Añ Galatia 5:22, 23; Kôlôsé 3:10.) Kiki w’a boñ biliya i sal litam li mbuu, hala nyen maada moñ ni bôt bape ma ga kônde lama. W’a léba ki le u nyi keñgle ngandak mindañ, i i bak le i ti we nduña. Di nyoñ le ndék ngéda inyu wan lelaa litam li mbuu li ga hôla we.

8-12. Lelaa litam li mbuu li Djob li nla hôla we i jôs tole keñgle nduña?

⁸ “Gwéha, ni maséé, ni nsañ.” Ngéda u mboñ biliya i ti bôt bape lipém mu maada moñ ni bo, ibabé pééna w’a léba yaga le hala a nhôla wemede i jôs nduña yoñ. Lelaa hala a nla bôña? I maliga, ngéda u ñunda bape ñem gwéha, u tônôk bo, u tinak ki bo lipém, hala a ga hôla we i keñgle mindañ mi mi nla lona we nduña.​—Rôma 12:10.

⁹ “Wongut, ni longeñem, ni liyômba.” U ntééda nsañ ni bôt bape ngéda u noñ mana maéba le: “Ni bana loñge ñem ikété nan bé ni bé, ni liyômba, ni nwéhlaga ki bé ni bé.” (Éfésô 4:32) Ibale u mboñ hala, hala a ga hôla we i kéñ njel le disiina di mahôha di yila bañ mindañ minkeñi. Hala a ga hôla ki we i sañgal ngimanôgla i nla nlôl mu libak jés li bikwéha bi bôt.

¹⁰ “Hémle.” I len ini, mam ma moni ni bigwel moo gwon bi mbéna lona bés nduña. (Bingéngén 18:11) Inyu hala nyen di nlama hémle ni ngui le Yéhôva a ga hôla bés i jôs ni keñgle ntén nduña u. Lelaa? U nla keñgle ngandak nduña ibale u noñ mana maéba ma Djob ñôma Paul a bi tila: “Kona maséé ni mam ni gwé.” Paul a bi kônde ki tila le: “Inyule [Djob] a pot le: ‘M’a yôi yaga bé me we; to yék we kekikel.’ Kayéle di gwé makénd i kal le: ‘Yéhôva nyen a yé nhôla wem, m’a kon bé me woñi. Mut binam a’ boñ ki me?’”​—Lôk Héber 13:5, 6.

¹¹ “Ñemlima, ni hôtnyu.” Hoñol ki lelaa bini bilem bilam bi nla hôla we, bi bane ki we nseñ. Inyule bi nla hôla we i keñgle maboñok ma nla lona wemede nduña, bi lona ki we bisai inyule u nkeñgle ‘lôlha ôa yosôna, ni nyai, ni hiun, ni jenakiñ, ni liôbôsjôl.’​—Efésô 4:31.

¹² Ibabé pééna, w’a bana ki ngôñ ni suhulnyu inyu suhus wemede isi “woo lipémba u Nyambe,” kayéle u bééga nye ‘nduña yoñ yosôna.’ (1 Pétrô 5:6, 7) Ibale u gwé ñem nsôhga, w’a yoñ njel Djob a nsayap, njel i i nlémél ki nye. (Mika 6:8) Ibale u nyi mam u gwé toi ngap i boñ ni i nihbe, ni mam u nla bé boñ to nihbe, hala a ga hôla yaga we i jôs nduña, inyule w’a bôdôl ngui i Djob ñem, ha yoñ bé.

13. Kii Yésu a bé yéñ kal ni njel bini bibuk le: “Ni tôñ bañ”?

¹³ I kaat Matéô 6:34 (añ), Yésu a nti mana maéba ma ngui: “Ni tôñ bañ.” Bebeg hala a nene we ndutu i noñ maéba ma. Kii Yésu a bé yéñ kal ni njel bini bibuk le: “Ni tôñ bañ”? I pot maliga, a  bé yéñ bé kal le kekikel, ngwélél Yéhôva a ta bé le a tôñ ngim mangéda, kiki di ntibil nôgda mu bibañga bi David ni bi Paul di mbôk di añ. Ndi Yésu a bé hôla banigil bé i nok le nduña i yañga tole nduña i nlôôha, bi nla bé mélés mandutu més. Hiki kel i nlona yé yé nduña, jon bikristen bi nlama bé kônde nduña i yani nu a ntagbe, ni i yani nu a nlo, i ngii nduña i hilo hi len. Lelaa u nla kôhna hogbe inyu nduña yoñ ibale u mbii maéba ma Yésu i bisélél?

14. Lelaa u nla jôs nduña inyu niñ yoñ i behee?

¹⁴ Mut a nla bana nduña inyule a ngi hoñlak maboñog tole mahôha a bi boñ. A nla yak ôm nyemede makoñ inyu jam a bi boñ behee, to ibale ngandak ñwii i mal tagbe. Ngim mangéda, Kiñe David a bé nôgda wengoñle mahôha mé ma ‘ntagbe i ngii ño wé.’ A sôk a kal le: “Me bi kuk inyu miñumnde mi ñem wem.” (Tjémbi 38:4, 5, 9, 19) Ha ngéda i, kii David a bé lama boñ? Baa u nyi kii a bi boñ? A bi unda le a gwé pék, a bôdôl Yéhôva ñem le a ga nwéhél nye, a kônôl ki nye ngoo. A bé nkoog nkaa ni jam li, jon a bi kal le: “Nu lijañk jé li nwéhlana a yé kimasoda.”​—Añ Tjémbi 32:1-3, 5.

15. (a) Inyuki u nlama bé bana nduña inyu len? (b) Bimbe bitelbene u nla yoñ inyu jôs nduña? (Béñge mikéñék mi matila mi gwé ño le: “ Ngim bitelbene inyu suhus nduña.”)

¹⁵ Ndi mangéda mape, u nla bana nduña inyu len len. Kii héga, ngéda David a bi tila kaat Tjémbi 55, a bé kon woñi inyu niñ yé. (Tjémbi 55:3-6) Ndi a bi nwas bé le nduña yé i mélés botñem a bééna i pañ Yéhôva. David a bé soohe inyu mandutu mé ni ñem wé wonsôna, ndi a bi nok ki le, i yé nseñ le a yoñ bitelbene inyu jôs mam ma bé lona nye nduña. (2 Samuel 15:30-34) U nlama ôt suklu mu ñañ u David. Iloole u nwas le nduña i nit we jo, yoñ nduk bitelbene bilam gwobisô u nla inyu jôs yo. I mbus le u mboñ hala, bôdôl Yéhôva ñem, nwas jam li i moo mé.

16. Lelaa ndoñi i jôl li Djob i nla lédés hémle yoñ?

¹⁶ Kristen i nla bana nduña i yañga, ibale i nlôôha tôñ inyu dilo di nlo. Ndi u nlama bé lôôha kon woñi tole tôñ inyu mam u nyi yaga bé kiki m’a ba. Inyuki? Inyule libim li ngéda, mam més ma nlôôha bé bep kiki di bak le di hoñol. U héya hala, mbegee yo kiki yo i nyidil bé Yéhôva i likala le, we u kit le wen w’a begee yo. Jôl li Yéhôva jomede li nkobla le “A nyilha.” (Manyodi 3:14) Ndoñi i jôl li Djob i kwés bés nkaa le a gwé ngui i mboñ kii yosôna i mbéda inyu yônôs bitééne gwé, ni sayap bagwélél bé. Jon u nla toi hémle ni ñem woñ wonsôna le Djob a nla bom bagwélél bé ba ntéñbe ni nye, a hôla ki bo i jôs nduña inyu yani nu a ntagbe, inyu len, ni inyu dilo di nlo.

17, 18. Lelaa i yible mut i ñem woñ i nla hôla we i jôs nduña?

¹⁷ Jam li nyônôs ma-na, li li nla hôla we i jôs nduña yoñ, li yé le u kwel ni mut u mbôdôl ñem, u yible ki nye ñem woñ. Sobiina woñ, liwanda joñ li ñem nyuu, tole mañ wada mu likoda joñ, ba nla hôla we i tehe nduña yoñ i nya i kôli. Bibel i nkal le: “Nduña i ñem mut i mboñ wo le u bandbe, ndi loñge bañga i nkônha wo maséé.” (Bingéngén 12:25) I yible mut ñem woñ ni maliga i nla toi hôla we i tibil nok nduña yoñ ni jôs yo. Bibel i nkal bés le: “Homa likoda li ta bé, mahoñol ma nkwo tua, ndi ma ntééba ni ngandak batipék.”​—Bingéngén 15:22.

¹⁸ Yéhôva a nhôla ki bikristen i jôs nduña yap ni njel makoda ma hiki sonde. Nyoo nyen u nla kodba ni bikristen bipe bi bi ntôñ we, bi bak ki maséé i tina makénd wada ni nuu. (Lôk Héber 10:24, 25) I ngéda ni tina makénd hala, u ga let i pes mbuu kayélé u bana ngui i jôs to imbe nduña.​—Rôma 1:12.

19. Inyuki u nla ba nkwoog nkaa le maada moñ malam ni Yéhôva ma ga lédés we?

¹⁹ Béñge lelaa mañ u likoda jada nyoo i loñ i Kanada u bi nok inyuki i yé mahee le a bééga Yéhôva nduña yé. A bé malét ni ntipék nu baudu ba suklu, i bôlô i i bé wéés nye ngandak. A bé lôôha ki kon woñi inyu dilo di nlo, kayéle hala a yila nye kon. Kii i bi hôla nunu mankéé? A nkal le: “Iloo mam momasôna, me nléba le i lédés maada mem ni Yéhôva yoñ i yé me ngui yem i bisu, i i nla hôla me i jôs nduña yem. Mahôla ma bañga yem mawanda ni lôk kéé i likoda, ma yé nseñ ngandak ngéda me nôgda nduña. Me mbéna yible nwaa wem ñem wem ni maliga. Yak mii mimañ mimpe, ni ngwélél wés makiiña, ba bi hôla me ngandak i tehe mam i nya i kôli. Me bi kôs yak mahôla ma dokta, me nigil i tibil gwélél ngéda yem, me yoñok ki ngéda inyu hiañda tole nyiñgis minsôn, ni inyu noi. Ndék ni ndék, me yé témbna mbôô wem. Hanano, ngéda me nôgda le mam ma nlel me ngui, me mbii mo i moo ma Yéhôva.”

20. (a) Lelaa di nla bééga Yéhôva nduña yés? (b) Kii di ga kwélél mu yigil i noñ?

²⁰ I sem kwep, di nigil le i yé nseñ ngandak le di bééga Yéhôva nduña yés yosô. Di mboñ hala ngéda di nsoohe nye ni ñem wés wonsô, ngéda di ñañ Bañga yé, di yoñok ki ngéda i soñda yo. Di nigil ki le i yé bés nseñ i bana litam li mbuu, i yible mut di mbôdôl ñem mahoñol més, ni i kodba ni bikristen bipe inyu bana ngui i pes mbuu. Yigil i noñ ha i ga toñle bés manjel mape Yéhôva a ngwélél inyu lédés bés, ni ti bés botñem le a ga bom bés.​—Lôk Héber 11:6.