1, 2. Inyuki bagwal ba gwé nduña ikeñi ngéda bon bap ba nsômbôl ti bomede nkikip yak Yéhôva, ni ngéda ba nsômbôl kôs sôble?

DIKÔÔ di banigil Bibel, di bi ti bomede nkikip yak Yéhôva, di kôs ki sôble. Ngandak ikété yap i yé boñge ba wanda ba ba bi néñél maliga, ba pohol i noñ bañga njel. (Tjémbi 1:1-3) Ibale u yé ngwal nu a yé kristen, ibabé pééna u nyamnda ni ngôñ i tehe lok yoñ tole ngond yoñ i nkôs sôble.​—Hégha ni 3 Yôhanes 4.

² Ndi, ngim yom i nla tééñga we. Bebek, u bi tehe boñge ba wanda bahogi ba nsôblana, ndi mbus ba bôdôl pééna mu miñem nwap, ba badbaga too i yé nseñ i niñ inoñnaga ni matiñ ma Djob. Ngandak ikété yap i bi sôk, i tjôô maliga. Jon, u nla kon woñi le man woñ a bôdôl gwélél Yéhôva ndi mbus, a nimis gwéha yé i bibôdle inyu maliga. A nla yila kiki lôk kéé i likoda li Efésô li hiai bisu, i Yésu a tilna le: “U bi nwas gwéha yoñ i bibôdlene.” (Masoola 2:4) Lelaa u nla keñgle i nya jam i, ni hôla man woñ i “hôlôl letee ni pam tohi”? (1 Pétrô 2:2) Inyu timbhe, di yoñ hihéga hi Timôtéô.

3. (a) Lelaa Timôtéô a bi yila kristen ni lelaa a bé ha bisélél yom a bé nigil? (b) Inyu mambe mam maa Paul a béhe Timôtéô?

³ Hala a bé bebee le i nwii 47 N.Y., i mayuuga ma bisu ma Paul i Listra, ha nyen Timôtéô a yila kristen. Tolakii a bé mañge wanda ha ngéda i, a bé ha bisélél yom a bé nigil. Nwii ima mbus ngéda, a bi kahal éga Paul mu nson wé nsañal. Yom kiki bo 16 nwii i mbus ngéda, Paul a bi tilna Timôtéô le: “Ndi we téñbe yaga ni mam u bi nigil, ma u bi hémle, lakii u yi bet ba bi niiga we mo, ni lakii u nyi bitilna bipubi [Bitilna bi Lôk Héber] ibôdôl yaga we nkéñéé man, gwon bi nti we ngui le u bana pék inyu tohi i nlôl hémle i i yé i Kristô Yésu.” (2 Timôtéô 3:14, 15) Yimbe le Paul a mpôdôl (1) i yi bitilna bipubi, (2) i hémle toi mam a bi nigil, ni (3) bana pék inyu tohi ni njel Kristô Yésu.

4. Bimbe bisélél u ntehe loñge i gwélél inyu niiga bon boñ? (Béñge titii i bibôdle.)

⁴ Ibale u yé ngwal nu a yé kristen, u gwé ngôñ le man woñ a yi bitilna bipubi, bi bi yé Bitilna bi Lôk Héber ni bi Grikia i len ini. Inoñnaga ni ngap yap, yak disii di boñge di nla nigil miñañ mi bôt ba kôba, lôñni mam ma bi tagbe ngéda ba bé tila Bibel. Ntôñ Yéhôva u mpémés ngandak bisélél bi bagwal ba nla gwélél inyu hôla bon bap. Baa u nyi bisélél bi ma pam ikété hilémb hioñ? Bigda le, maada ma bas bas ni Yéhôva ma umne i yi i i nlôl Bitilna.

5. (a) Bibuk bini le “u bi hémle” toi, bi nkobla le kii? (b) Lelaa di nyi le ba bi kwés Timotéô nkaa le a hémle miñañ minlam mi Yésu?

⁵ Yi i bitilna bipubi i yé mahee. Ndi, i niiga bon bés mam ma mbuu i ta ndik bé i niiga bo miñañ mi bôt, lôñni mam ma bi tagbe ngéda ba bé tila Bibel. Timôtéô a “bi hémle” toi. Bibañga Paul a ngwélél hana ni hop Grikia, bi nkobla le mut a “ba nkwoog nkaa inyu ngim jam” tole a “bana binet le jam li, li yé maliga.” Timôtéô a bé yi Bitilna bi Lôk Héber ibôdôl nye isii mañge. Ndi mbus, a bi yi ntiik le Yésu a bé toi Mésia. Di nla ki kal le, i yi a bi kôs ibôdôl nye mañge, a bi sôk hémle yo. Hémle i Timôtéô inyu miñañ minlam i bi kônde bana ngui kayéle a sôblana, a kahal yéga Paul i nson nsañal i biloñ ni biloñ.

6. Lelaa u nla hôla bon boñ i bana hémle i ngui mu mam ba nigil ikété Bañga i Djob?

⁶ Lelaa u nla hôla bon boñ i bana hémle i ngui kiki Timôtéô, kayéle yak bo ba kôs biniigana bi bi ga kwés bo nkaa? Pog, bana wongut. I nsômbla ngéda inyu hôlôs hémle. Hémle i ngui, i mpam bé kiki bisuguu, i nlôôhana bé to ki matjél, kayéle bon boñ ba ba nyégsaga i hémle kiki we. Hiki man a nlama ‘wan mam momasôna’ inyu hémle i mam Bibel i niiga. (Añ 1 Tésalônika 5:21.) Bé bagwal ni gwé nson nkeñi i sal mu jam li, téntén ngéda man nan a mbat ngandak mambadga. Di yoñ hihéga.

7, 8. (a) Lelaa isañ mbai wada nu a yé kristen a ñunda wongut mu kii a niiga ngond yé? (b) Baa yak we u bi nôgda le u bééna ngôñ ni i nya wongut i?

⁷ Tômas, isañ mañge muda nu 11 nwii, a nkal le: “Ngond yem i bé béna bat me le, ‘baa i nla ba le, Yéhôva a ngwélél libak le mam momasôna ma bi lo ni momede inyu lona niñ hana isi?’ tole, ‘inyuki di nyoñ bé ngaba ni mam ma loñ​—kii hihéga mam ma m’bô​—inyu lona mahéñha i nkoñ isi?’  Ngim mangéda, me yé me mil hilémb inyu boñ le me timbhe bañ wengoñle me nyégsa nye i neebe biniigana bi base. Mbus mam momasôna, me nyi le, inyu kwés mut nkaa, i mbéda le a nôgda maliga mu ngandak mam u ma niiga nye.”

⁸ Tômas a bé yi le, i mbat wongut inyu niiga ngond yé. Wongut i yé mahee ngandak inyu bikristen gwobisôna. (Kôlôsé 3:12) Tômas a bi nôgda le, i mbéda ngandak ngéda ni minkwel inyu hôla ngond yé i hémle. A bé lama ki gwélél Bitilna inyu boñ le hémle i ngond yé inyu mam a bé nigil i hol. Tômas a nkal le: “Me ni nwaa wem di bé yéñ yi ibale ngond yés i bé hémle toi balôm ba mam a bé nigil, ni ibale ma bé nene nye kiki mam ma téé. Di bé gwés ngéda a mbat mambadga. Maliga ma yé le, hala a bé tééñga me ngéda a neebe ngim jam, ibabé nye i bat mbadga.”

9. Lelaa u nla tibil niiga bon boñ Bañga i Djob?

⁹ Ngéda bagwal ba niiga bon bap ni wongut, hala a mboñ le bon ba bôdôl nok “pôk, ni ntel, ni ndip, ni nkwañ wé” i hémle ndék ni ndék. (Efésô 3:18) U nla niiga bo inoñnaga ni nwii nwap, lôñni nokna yap. Mu kii ba nkwo nkaa ni mam ba nigil, hala a ga ba jam li ntomb i sôñ hémle yap i bisu bi bôt bape, yak i bisu bi mawanda map ma suklu. (1 Pétrô 3:15) Kiki hihéga, baa bon boñ ba nla toñol ni Bibel, kii i mbôña mbus nyemb? Baa ndoñi i Bibel i nene bo kii jam li téé? * Ñ, i tibil niiga boñge Bañga i Djob i mbat toi wongut, ndi biliya bi, bi yé mahee.​—Ndiimba Mbén 6:6, 7.

10. Ngéda ni niiga bon banan, kii i yé jam li nlôôha ba nseñ?

¹⁰ I yé ntiik le, ndémbél nan yak yo i yé mahee inyu hôlôs hémle i bon banan. Stéphanie, nu a gwé bon bôda baa a nkal le: “Ibôdôl nu bon bem ba bé disii, me bé badba le, ‘baa me niiga bon bem mam ma nkwés me nkaa le Yéhôva a yé, baa me mpôdôs bo inyu gwéha yé, ni manjel mé ma ma téé sép? Baa bon bem ba nôgda toi le me ngwés Yéhôva?’ Me nla bé bem le bon bem ba ba nkwoog nkaa ibale memede me nti bé ndémbél ilam.”

11, 12. Kii i yé pék, ni inyuki di nla sugus le i bana pék i tane bé i nwii?

¹¹ Kiki di ntehe, Timôtéô a bééna (1) yi i Bitilna, a (2) hémlege toi biniigana a bi kôhna. Ndi kii Paul a bé sômbôl kal ngéda a bé kal le bitilna bipubi bi bé le bi ti Timôtéô “pék inyu tohi?”

¹² Kaat yés i Pulasi le Étude perspicace des Écritures, Volume 2, i ntoñol le, i buk ini le pék ikété Bibel, i nkobla le “ngap i gwélél yi lôñni bañga yi inyu yémbél mandutu, inyu keñgle mam mabe, i yéñ yônôs ngim mam di ntéé le di mboñ, tole ti mut numpe maéba i boñ nlélém. Pék i yé maselna ni bijôñ.” Bibel i nkal le, “bijôñ bi tiñi ni ñem mañge.” (Bingéngén 22:15) I yé maliga le, pék​—maselna ni bijôñ​—i yé yimbne yada i i ñunda le mut a yé nhôôlak. I ba nhôôlak i pes mbuu i ta bé jam li nwii, ndi i yé ngéda mut a nkon Yéhôva woñi, a nôglak mambén mé.​—Añ Tjémbi 111:10.

13. Lelaa mañge wanda a nla éba le a gwé pék inyu tohi?

 ¹³ Boñge ba wanda ba ba yé nhôôlak i pes mbuu, ba ta bé bôt le ngôñ yap bomede, ni ngui i bilôñ bibe ‘bi nyuge, bi ndéñghak kiki mbebi.’ (Efésô 4:14) Ndi, ba nhol mu kii ba “nhiañda ikété mahoñol map le ba yi bagal jam lilam ni jam libe.” (Lôk Héber 5:14) Ba ñunda le ba nhol inyu yila nhôôlak i pes mbuu, ngéda ba nyoñ makidik malam​—to ibale bagwal bap ni minhôôlak mi bôt mimpe mi ta bé bo ipañ. (Filipi 2:12) I nya pék i, i yé nseñ inyu tohi. (Añ Bingéngén 24:14.) Lelaa u nla hôla bon boñ i bana yo? Jam li bisu li yé, wanba inyu yi too u ntibil toñle bon boñ le mam momasôna u mboñ ma nlôl i Bibel. Ni njel bibuk ni maboñok moñ, unda bo le u mboñ biliya i niñ inoñnaga ni Bañga i Djob.​—Rôma 2:21-23.

14, 15. (a) Mambe mam ma mahee mañge wanda nu a nsômbôl sôblana a nlama wan? (b) Lelaa u nla hôla man woñ i soñda bisai a nkôs i nôgôl mbén Djob?

¹⁴ Ndi, inyu hôla bon banan i bana hémle ngui, i nsômbla ndik bé le di kal bo kii i yé loñge ni béba. U nlama ki hôla bo i hek pék munu mambadga mana le: ‘Inyuki Bibel i nsôña me i boñ mam ma nla lémél nyuu yem? Kii i nkwés me nkaa le matiñ ma Djob ma yé ndik inyu loñge yem?’​—Yésaya 48:17, 18.

¹⁵ Ibale man woñ a gwé ngôñ i sôblana, hôla nye i wan jam lipe​—kii a nhoñol inyu makidik a nyoñ i yila kristen ni njel sôble. Bimbe bisai a’ kôhna? Mambe mandutu a’ boma? Inyuki di nla kal le bisai a’ kôhna bi nloo mandutu a nla boma, huum? (Markô 10:29, 30) Ha a yé ngim mandutu mut a nla boma mbus sôble yé. Jon, i yé nseñ i tibil wan mam ma ilole mut a nyoñ makidik i sôblana.  Ngéda u nhôla bon boñ i soñda mu bisai bi nlôl manôgla, ni bikuu bi nlôl i ngimanôgla, i nla pam le ba ba nkwoog nkaa le, i noñ matiñ ma Bibel i yé ndik inyu loñge yap.​—Ndiimba Mbén 30:19, 20.

16. Kii bagwal ba nlama wan ibale hémle i man wap nu a yé nsôblege, i mbôdôl hoi?

¹⁶ Kii u yé le u boñ ibale hémle i man woñ nu munlôm tole nu muda i mbôdôl hoi mbus sôble yé? Kiki hihéga, i nla pam le mam ma nkoñ isi ma kahal sômbôl yoña nsôblege mañge wanda, tole a bôdôl badba too i yé nseñ i niñ inoñnaga ni matiñ ma Bibel. (Tjémbi 73:1-3, 12, 13) Kiki ngwal, yoñ yihe le u bep bañ unup tiga le hala a tihba makidik ma man woñ. U nla tinde man woñ ni maboñok moñ i kôôge bebee ni hémle yoñ tole i ke haa ni yo. Boñ biliya le gwét bi bôô bañ ipôla we ni nye, to ibale a yii mañge tole njohok. Njômbi yoñ i nlama ba le u nit nye ni gwéha, ni le u kwés nye nkaa le u ngwés ndik hôla nye.

17, 18. Ngéda hémle i mañge wanda kahal hoi, lelaa bagwal ba nla hôla nye?

¹⁷ I yé ntiik le, mañge wanda nu a yé nsôblaga a bi ti nyemede nkikip yak Yéhôva. Ni hala, a bé bôn le a’ gwés Djob, ni le i boñ sômbôl Djob i ga ba jam li bisu i niñ yé. (Añ Markô 12:30.) Yéhôva a nyoñ bé mbônga u kiki jam li minjôha, yak nwet a mboñ wo a nlama bé jôha ni wo. (Ñañal 5:4, 5) I loñge ngéda, ni bibuk bilam, bigdaha man woñ mam ma. Ilole u mboñ hala, gwélél bisélél ntôñ u Yéhôva u nkôôbana bagwal loñge. Ngéda ni mboñ hala, ni ntek hikuu inyu yigye bo le makidik map i ti bomede nkikip yak Yéhôva, ni i sôblana ma ta bé jam li minjôha, ndi ma ga lona bo bisai.

¹⁸ Kiki hihéga, maéba malam di nléba i mbus kaat Pulasi le Les jeunes s’interrogent?​—Réponses pratiques, Volume 1, i si ño nkwel i appendice le “Les parents s’interrogent.” I kaat i i nkal le: “U hoo bañ kit le njohok yoñ man i ntjôô base yoñ. I mbéna ba le, ngim jam i sôli mbus.” I nla ba le, ngui i bilôñ bibe yon i ntééñga nye. Bebek a nôgda wengoñle a yé nyetama, tole a nhoñol le boñge ba wanda bape ba mboñ ngandak i pes mbuu iloo nye. Kaat i nke ni bisu i kal le: “Ni yimbe le mandutu ma, ma gwé bé maada ni biniigana bi base nan. Ma mbéna lôl i mam mape a mboma ma ma mboñ le i sélés hémle yé i ba nye ndutu jam​—di kalak le inyu nano.” Appendice i, i nti ngandak maéba ma ma éba lelaa ngwal nu a yé kristen a nla hôla man wé nu hémle i nhoi.

19. Lelaa bagwal ba nla hôla bon bap i bana “pék inyu tohi”?

¹⁹ A bagwal, ni gwé mbegee ikeñi, ni nsima, i néñés bon banan “ikété maéba ma Nwet [le Yéhôva].” (Efésô 6:4) Kiki di ntehe, hala a mbat ndik bé le ni niiga bo i mam Bibel i nkal, ndi le ni hôla bo i hôlôs hémle mu mam ba nigil. Ñ, ba gwé ngôñ ni hémle i ngui i i ntinde bo i ti bomede nkikip yak Yéhôva, ni i gwélél nye ni ñem wap wonsôna. A bagwal, le Bañga i Yéhôva, mbuu wé, ni biliya ni mboñ bi hôla bon banan i bana “pék inyu tohi.”