1. Inyuki di nla kal le Abraham a bé lama bem le a ga bana man munlôm?

 YÉHÔVA a bi bôn liwanda jé Abraham le, biloñ bi nkoñ ’isi gwobisôna bi ga saibana ni njel mbôda yé. (Bibôdle 15:5; 22:18) Kiki Abraham a bééna soso hémle ipañ Nyambe, a bé nkwoog nkaa le mbônga u u ga yon. To hala kiki Abraham a bééna 100 nwii, nwaa a ban-ga 90 ma nwii, i bôt ba hémle bana ba bé ngi bana man. (Bibôdle 21:1-7) Ndi Bibel i nkal le: “Botñem i bi tinde [Abraham] i hémle le a’ yila isañ ngandak biloñ, inoñnaga ni i jam Nyambe a bi kal.” (Rôma 4:18) U nyi le i yom Abraham a bé bem i bi yon. A bi yila isañ man munlôm le Isak. Kii i bi tinde Abraham i bana botñem?

2. Inyuki Abraham a bé nkwoog nkaa le Yéhôva a ga yônôs mbônga wé?

² Inyule Abraham a bééna maada ma bas bas ni Yéhôva, a bé “toi nkwoog nkaa le Nyambe a nla yônôs i jam a bi bôn nye.” (Rôma 4:21) Abraham a bi lémél Yéhôva, Yéhôva a kal ki le a téé sép inyu hémle yé. (Yakôbô 2:23) Kiki kaat Rôma 4:18 i nkal, hémle ni botñem i Abraham bi bé kiha ntôñ. Nano di wan i yom ñôma Paul a bi kal inyu botñem, kiki kaat Rôma pes 5 i nkal.

3. Lelaa Paul a ntoñol kii i yé botñem?

 ³ Paul a bi toñol inyuki di nlama ba nkwoog nkaa le “hémle i nwéha bé nyuu.” (Rôma 5:5) A nhôla yak bés i nok lelaa hémle i nla kônde nañ. Kiki di mba di nwan i mam Paul a bi kal i kaat Rôma 5:1-5, béñge niñ yoñ wemede. Ibale u mboñ hala, kiki nwii mi ntagbe hala nyen botñem yoñ i ga kônde nañ. Hala a ga hôla ki we i tehe lelaa u nla kônde lédés botñem yoñ. Di wan ndugi i botñem Paul a nkal le i nwéha bé nyuu.

4. Kii kaat Rôma 5:1, 2 i mpôdôl?

⁴ Añ Rôma 5:1, 2. Paul a bi tilna likoda li Rôma bibañga bini. Bilôk bikéé bi bôda ni bi bôlôm bi bi bé nyoo, bi bi nigil i yi Yéhôva bo Yésu, bi hémle, bi yila bikristen. Nyambe ‘a bi kal le ba téé sép ni njel hémle,’ a hoo ki bo mbuu wé mpubi. Ñ, ba bi kôhna bañga botñem i i mbuma ñañ.

5. Imbe botñem minhook mi gwé?

⁵ I mbus ngéda, Paul a bi tilna minhook mi bikristen i Éfésô inyu botñem ba bi séble bo. I botñem i yon i yé “ngababum inyu bapubhaga.” (Éfésô 1:18) Paul a toñle ki bikristen bi Kôlôsé hee ba ga kôhna i botñem i. A sébél yo le “botñem Nyambe a bi téédana bé nyoo i ngii.” (Kôlôsé 1:4, 5) Botñem inyu minhook mi bikristen i yé le, ba ga tuge inyu niñ i boga ni boga i ngii i het ba ga énél ni Kristô.—1 Tésalônika 4:13-17; Masoola 20:6.

6. Kii nhook kristen wada u bi kal inyu botñem yé?

⁶ Minhook mi bikristen mi nlôôha diihe i botñem i. Wada wap le, mankéé Frederick Franz, a kal ni ñem wé wonsôna le: “Botñem yés i ta bé eem, i ga yon inyu minhook nwominsôna mu  nsoñgi 144 000 i nya di mah bé hégda.” I nwii 1991, i mbus le mankéé Franz a bi gwélél Nyambe ngandak nwii, a kal le: “[Di] bi ba bé jôñ i diihe i botñem i. . . . Di nke ni bisu i diihe i botñem i, ntel ngéda wonsôna di nginda bemek yo. Di nlama bem yo to i mpam le di bem didun di nwii. Me nlôôha diihe i botñem i, iloo kiki me bé diihe yo i bibôdle.”

7-8. Imbe botñem ngandak bagwélél ba Yéhôva i gwé? (Rôma 8:20, 21)

⁷ Ngandak bagwélél ba Yéhôva i len ini i gwé botñem ipe. I botñem i yon Abraham a bééna, i niñ i boga ni boga hana ’isi, isi Ane i Nyambe. (Lôk Héber 11:8-10, 13) Paul a bi tila i mam malam ma mbem i bôt ba gwé i botñem i. (Añ Rôma 8:20, 21.) I ngéda u bi nigil inyu ngélé yoñ bisu i yom Bibel i nkal inyu dilo di nlo, kii i bi lôôha lémél we? Inyule kel yada u ga yila peles, u boñ ha bé béba? Tole inyule u bé maséé i nigil le, bôt boñ ba ba bi wo ba ga tuge inyu niñ ikété paradis hana ’isi? Hala a bi ti we ‘botñem’ i kônde bem mimbônga mi Djob.

⁸ To ibale di ga niñ i boga ni boga i ngii tole hana ’isi, di gwé botñem ikeñi i i ntinde bés i kon maséé. I botñem i i nla kônde nañ. I yom Paul a bi tila yon i ntoñle bés lelaa hala a nla bôña. Di wan i yom Paul a bi kal inyu botñem yés. I boñ hala i ga kwés bés nkaa le botñem yés i ga kônde let, ni ki le kekikel y’a wéha bé bés nyuu.

9-10. Kiki hihéga hi Paul hi ñunda, kii bikristen bi nlama bem? (Rôma 5:3) (Béñge yak bititii.)

⁹ Añ Rôma 5:3. Di yimbe le njiiha i nla lédés botñem yés. Hala a nla hélés bés. Maliga ma yé le banigil ba Kristô bobasôna ba nlama yi le, ba ga boma njiiha. Di wan hihéga hi ñôma Paul. A bi kal lôk kéé i Tésalônika le: “I ngéda  di bé lôñni bé, di bé béna kal bé, njiiha ngi lo, le d’a kôhna njiiha; kiki ni nyi, hala ki nyen mam ma bi tagbe.” (1 Tésalônika 3:4) Inyu lôk kéé i Korintô, a bi tila le: “A lôk kéé, di ngwés bé sôô bé i njiiha di bi kôhna . . . Di bé kon woñi ngandak yak inyu biniñ gwés.—2 Korintô 1:8; 11:23-27.

¹⁰ I len ini, yak bikristen bi mboma njiiha nya ndi nya. (2 Timôtéô 3:12) Inyu yoñ, mam ma yé lelaa? Baa u gwé njiiha inyule u nhémle Yésu, u noñok nye? Mawanda ni bôt boñ ba lihaa ba nla nol we hiol, ba nla yak kolba we. Baa u mboma mandutu i homa woñ bôlô inyule u nsômbôl ba maliga ikété mam momasôna? (Lôk Héber 13:18) Baa u mboma ngolba i bagomin inyule u ñañle bôt bape botñem yoñ? To imbe njiiha di mboma, Paul a nkal le di nlama ba maséé. Inyuki?

11. Inyuki di nlama ba nkôôbaga i hônba to imbe njiiha?

¹¹ Di nla kon maséé ikété njiiha inyule di nyi i yom njiiha i nti. Rôma 5:3 a nkal le, “njiiha i nti hônba.” Bikristen gwobisôna bi ga boma njiiha, jon gwobisôna bi nlama hônba. Di nlama yoñ makidik i ke ni bisu i hônba to ibale di mboma imbe ndutu. Ndik hala nyen di ga tehe biyônôl bi mam di mbem. Di gwé bé ngôñ i ba kiki i bôt Yésu a nhégha ni mbôô i i nkwo i bahoma ba ngok. Ba bi leege bañga ni maséé ndi “i ngeñ njiiha tole ndééñga” i bi lo, ba pala baage. (Matéô 13:5, 6, 20, 21) I boma ndééñga tole njiiha i ta bé jam lilam, ndi i ngéda di nhônba, hala a nlona bés bisai bi boga. Lelaa hala?

12. Bimbe bisai di nkôhna i ngéda di nhônba manoodana?

¹² Yakôbô a bi pôdôl bisai di nkôhna i ngéda di nhônba mandutu. A bi tila le: “Hônba i nlama mélés nson wé le ndi ni ba nyonok, ni boñok mam momasôna loñge, kayéle jam to jada li héñél bañ bé.” (Yakôbô 1:2-4) Inyu pôdôl hônba, Yakôbô a bi gwélél hihéga hi mut a nsal ngim bôlô. Ndi umbe nson hônba i nlama mélés? I nla hôla we i hôlôs ngim bilem kiki bo wongut, hémle ni i bôdôl Yéhôva ñem. Ndi, di nla kôhna bisai bipe ibale di nhônba.

13-14. I ngéda di nhônba hala a nlona kii bés, mambe maada hônba i gwé ni botñem? (Rôma 5:4)

¹³ Añ Rôma 5:4. Paul a nkal le hônba i nti mut “libak li nlémél Nyambe.” Hônba yoñ i nlémél Yéhôva. Hala a nkobla bé le Yéhôva a yé maséé i ngéda u mboma manoodana tole mandutu. We nyen u nlémél Nyambe. Hônba yoñ yon i nlémél Nyambe. Kinje bisai bikeñi!—Tjémbi 5:12.

¹⁴ Di bigda le Abraham a bi hônba, a lémél ki Nyambe. Yéhôva a bi kal le a yé liwanda jé ni le a yé mut a téé sép. (Bibôdle 15:6; Rôma 4:13, 22) Hala a nla yak bôña inyu yés. Inyu boñ le Yéhôva a kal le di yé liwanda jé, a mbéñge bé minson di ngwel ikété ntôñ wé. Ndi a mbéñge ndéñbe yés ipañ yé. To umbe nwii di gwé, to di néñél hee, to imbe ngap di gwé, bésbobasôna di nla hônba. Baa u yé i hônba ngim ndutu? Ibale hala, yi le u nlémél Nyambe. I yi le di nlémél Nyambe i nla ti bés ngui, i nla lédés botñem yés.

15. Limbe litode lipe Paul a mpôdôl ki, inyuki hala a nla hélés bôt bahogi?

¹⁵ Ñôma Paul a bi toñol le, di nlémél Yéhôva i ngéda di ntéñbe i gwélél nye, di hônbaga mandutu. Ñôma Paul a nkônde le: “Libak le di nlémél Nyambe li nti [nkena i] botñem, ndi botñem i nwéha bé nyuu.” (Rôma 5:4, 5) I jam li li bé le li tééñga bôt bahogi. Inyuki? Inyule i bisu bi ngéda, i kaat Rôma 5:2, Paul a bi kal le bikristen bi Rôma bi bééna ‘botñem le bi ga kôhna lipém li Nyambe.’ Jon bahogi ba bé le ba badba le, ‘Ibale bikristen bi mal kôhna botñem i lipém li Nyambe, inyuki ñôma Paul a mpôdôl ki botñem?’

16. Lelaa botñem i yé i bôdôl nañ? (Béñge yak bititii.)

¹⁶ Di nla nok i yom Paul a bi kal, ibale di mbigda le botñem i yé kiki ngim yom i i nla kônde nañ. Kiki hihéga: Baa u nginda hoñlak ngélé bisu u bi nok mimbônga mi mi yé ikété Bibel? Bebek u bé le u hoñol le niñ boga ikété paradis i yé mbônga nlam, ndi u nla bé yon. Ndi, kiki u bi kônde nigil i yi njee a yé Yéhôva ni mimbônga mi Bibel, u bi ba toi nkwoog nkaa le i botñem i, i yé ntiik.

17. Lelaa botñem yoñ i yé i kônde nañ i mbus le u nti wemede nkikip yak Nyambe u sôblana ki?

¹⁷ Yak i mbus le u bi ti wemede nkikip yak Nyambe u sôblana ki, botñem yoñ i bi kônde nañ, u ke ki ni bisu i nigil ni i hol i pes i mbuu. (Lôk Héber 5:13–6:1) Bebek le, mu niñ yoñ u bi boma minlélém mi mam mi nlébna i kaat Rôma 5:2-4. U bi boma mandutu, ndi u bi hônba mo, Nyambe a bi unda ki we le u nlémél nye. Inyule u nyi ntiik le, Nyambe a ngwés we a yé maséé ni we, jon u mbem le u ga kôhna mam a mbôn. Botñem yoñ i nkônde nañ iloo i u bééna behee. Inyu yoñ i ta bé eem, i yé maliga. Hala  a nlôôha tihba we. I ngim likala, hala a ntihba makas ma niñ yoñ momasôna. Hala a ntihba yak maada moñ ni bôt boñ ba lihaa, makidik u nyoñ, yak lelaa u ngwélél ngéda yoñ.

18. Kii i nkwés bés nkaa le Yéhôva a ga yônôs botñem yés?

¹⁸ Ñôma Paul a nkônde jam li nlôôha ba mahee, li li mbéñge botñem u gwé i mbus le Nyambe a nyis we le u nlémél nye. A nkwés we nkaa le botñem yoñ i ga yon. Inyuki u nla ba nkwoog nkaa le i ga yon? Mbuu mpubi u Nyambe u ntinde Paul i kal i jam lini, li li nkônde kwés bikristen nkaa: “Botñem i nwéha bé nyuu; inyule gwéha Nyambe i yé nyonok ikété miñem nwés ni njel mbuu mpubi u u bi tina bés.” (Rôma 5:5) Ni gwé ngandak manjom i hémle i botñem i, botñem Yéhôva a bi ti bé.

19. Inyu botñem, ni yé nkwoog nkaa ni kii?

¹⁹ Di ôt le pék i mbônga Yéhôva a ti Abraham ni lelaa Nyambe a bé gwés nye a yoñok nye kiki liwanda jé. I botñem Abraham a bééna i bé bé yañga. Bibel i nkal le: “I ngéda Abraham a bi unda wongut nyen a bi kôhna mbônga unu.” (Lôk Héber 6:15; 11:9, 18; Rôma 4:20-22) I botñem i, i bi wéha bé nye nyuu. Ni nla ba nkwoog nkaa le ibale ni ntéñbe i gwélél Nyambe, ni ga kôhna bisai ni mbem. Botñem nan i yé ntiik; i nlona maséé, i nwéha bé nyuu! (Rôma 12:12) Paul a tila le: “Nyambe nu a nti botñem a yônôs bé ni maséé momasôna, yak ni nsañ wonsôna inyule ni mbôdôl nye ñem, kayéle ni yon lôñni botñem ni njel ngui i mbuu mpubi.”—Rôma 15:13.