1-2. Lelaa bagwal ba nlama tehe mambadga man wap a mbat bo inyu mam di nhémle ikété Bibel?

 NGANDAK bôt i neebe le i ba ngwal i yé soso bôlô. Ibale u yé ngwal, ndi u ban-ga njohok man, di mbégés we inyu biliya bi ngui u mboñ inyu lédés hémle yé. (Ndiimba Mbén 6:6, 7) Kiki man woñ a nañ, a ga bôdôl bat we ngim mambadga inyu mam a nhémle, yak inyu matiñ ma Bibel ma ma mbéñge loñge ni béba.

² I bibôdle, mambadga ma man woñ ma nla kônha we woñi. Bebek u nla hoñol le mambadga ma, ma nkobla le hémle yé i nkahal sôs. Ndi i maliga, i ngéda boñge ba nkahal nañ, ba kôli bat mambadga inyu lédés hémle yap. (1 Korintô 13:11) Jon, u kon bañ woñi. U nlama tehe mambadga man woñ a mbat inyu hémle yés kiki pôla inyu kônde lédés ngap yé i hek pék.

3. Kii di ga tehe munu yigil ini?

³ Munu yigil ini, d’a tehe lelaa bagwal ba nla hôla man wap tole bon bap (1) i lédés hémle yap, (2) i diihe matiñ ma Bibel ni (3) i sôñ hémle yap. Di ga tehe ki inyuki i yé loñge le boñge ba bat mambadga, ni mam ma nla ti bagwal pôla i kwel ni bon bap mu mam di nhémle.

HÔLA MAN WOÑ I LÉDÉS HÉMLE YÉ

4. Mambe mambadga man woñ a nla badba, inyuki?

⁴ Bagwal ba nyi le bon bap ba ngwééna bé hémle. Hémle i ta bé kiki ngababum ngwal a nla yigle man  wé. Kiki ngéda i ntagbe, boñge ba nla bôdôl badba ngim mambadga kiki bo: ‘Kii i nyis me le Djob a yé toi? Baa me nla toi hémle i yom Bibel i nkal?’ Bibel i nti bés makénd i gwélél “ngap [yés] i hek pék” ni i ‘wan mam momasôna.’ (Rôma 12:1; 1 Tésalônika 5:21) Lelaa u nla hôla man woñ i lédés hémle yé?

5. Lelaa bagwal ba nla lédés hémle i man wap inyu Bibel? (Rôma 12:2)

⁵ Hôla man woñ i ba nkwoog nkaa ni i mam a nhémle. (Añ Rôma 12:2.) I ngéda man woñ a mbat mambadga, gwélél i pôla i inyu hôla nye i léba mandimbhe munu bisélél bini le: Index des publications des Témoins de Jéhovah tole Ñéga inyu nyiña u bikaat bi Mbôgi Yéhôva. Mu kaat i le Ñéga inyu nyiña, a nla béñge ño nkwel unu le “Bibel,” a kee i homa nunu le “I nlôl ni Nyambe” inyu ba nkwoog nkaa le Bibel i ta ndik bé kaat bôt ba binam ba bi tila, ndi le i yé toi Bañga i Djob.” (1 Tésalônika 2:13) Kiki hihéga, a nla boñ nyiña i nlômbi tison Asiria le Ninivé. I ngéda koba, ngandak bôt i i bé kolba Bibel i bé kal le tison i Ninivé i mah ba bé kekikel. Ndi bebee ni nwii 1850, ba bi léba minyégla mi gwom mi tison i Ninivé mi mi bi éba le ñañ u Bibel u yé ntiik. (Sôfônia 2:13-15) Inyu tehe lelaa tjiba i tison i Ninivé i nyônôs mbañ i Bibel, man woñ a nla béñge ño nkwel unu le “Baa u yik hala?” i Nkum Ntat nu sôñ Maye sép, nwii 2021. Mu kiki a mba a nhégha i mam a nigil mu mimbamble nwés ni i mam a nigil mu bikaat bi ndoñi (encyclopédies), ni bikaat bipe, man woñ a’ bana manjom malam i hémle i mam Bibel i nkal.

6. Lelaa bagwal ba nla hôlôs ngap i man wap i hek pék? Ti hihéga. (Béñge yak titii.)

⁶ Hôlôs ngap i man woñ i hek pék. Bagwal ba gwé ngandak pôla i bôdôl minkwel mi mi mbéñge Bibel tole Djob ni man wap. Kiki i ngéda ba nyuuga musée, park, wom mbônji, tole i ngéda ba nke i yuuga Bétel. Kiki hihéga, i ngéda ni nyuuga musée, tole i ngeñ ni mbéñge yo i bikei, u nla ôt mahoñol ma man woñ i ngim miñañ tole i ngim gwom i i ñéba le Bibel i mpot maliga. Baa man woñ a nyi le jôl li Djob li yé ntilga i ngii ngok yada i Lôk Môab i i ma nom iloo 3 000 di nwii? I ngok i Lôk Môab i, i yé i musée i Louvre, i tison i loñ Pulasi le Paris. Titii i ngok i, i yé i litéédana li tik gwom i Hikuu hikeñi hi Mbôgi Yéhôva  i Warwick, i New York i homa nunu le “Bibel ni jôl li Djob.” Ngok i Lôk Môab i ñéba bés le kiñe i Lôk Môab le Mésa a bi kolba litén li Israel. I jam li, li nkiha ni i jam Bibel i nkal. (2 Bikiñe 3:4, 5) I ngéda man woñ a ntehe ni mis mé nyemede le Bibel i yé ntiik, i mpot ki maliga, hémle yé i nkônde let.—Hégha ni 2 Miñañ 9:6.

7-8. (a) Kii di nla nigil mu kiki ngiinda i yé nhegek loñge? Ti hihéga. (Béñge yak titii.) (b) Mambe mambadga ma nla lédés hémle i man woñ le Nhek a yé?

⁷ Ti man woñ makénd i ôt mahoñol mu mam Djob a bi hek. I ngéda ni nhiôm bikai, tole i wom mbônji, ôt mahoñol ma man woñ mu bihégél bi bi nkéña nye. Inyuki? Inyule hala a ga hôla nye i nok le ngim mut yon i bi hek i gwom bi, nu a nyi jam ngandak, a ban-ga pék i i gwé bé nwaa. Kiki hihéga, hala a yé ngandak nwii nano le bayimam ba nigil i jam lini ba nsébél ni hop Pulasi le: Les motifs en spirales. I biophysicien ini ba nsébél le Nicola Fameli a ntoñol le ibale u nsoñgol spirales, tole minlôñ mi mi yé ngiiña mi ngim hégél, u ga léba le nsoñgi u minlôñ mi, u yé bebee le nlélém ni mi hégél ipe i yak yo i yé ngiiña. I jam li jon ba nsébél ni hop Pulasi le la séquence de Fibonacci. Di ntehe minlôñ mi ikété ngandak bihégél kiki bo mauñ ma tjôdôt, likoñga li koo (coquille i koo), ni ngim bibebela. a

⁸ Kiki man woñ a mba a nigil njoñ yi (science) i suklu, a ga léba le Nhek a bi téé mambén ma ngiinda ma ma mboñ le gwom bi ba kiki bi yé. Kiki hihéga, bebee le bie gwobisôna bi nene nlélém. Bi gwé tén, mbôm mintjep, disiina di mintjep, ni tjai. Ndi njee a bi téé mambén ma? Njee a bi hek ngiinda kayéle i ba ilam hala? Kiki man woñ a mba a nhek pék mu mambadga ma, hala nyen a ga ba nkwoog nkaa le Djob nyen a bi hek mam momasôna. (Lôk Héber 3:4) Kiki a mba a nañ, u nla bat nye i mbadga ini le: “Ibale Djob nyen a bi hek bés, baa di kôli bé neebe le a bi unda bés kii i yé loñge ni kii i yé béba inyu boñ le di ba maséé?” U nla toñle nye le Nyambe a bi ha matiñ ma ikété Bibel.

HÔLA NYE I DIIHE MATIÑ MA BIBEL

9. Kii i nla tinde man woñ i badba too matiñ ma Bibel ma yé nseñ?

⁹ Ibale man woñ a gwé mambadga inyu matiñ ma Bibel, noode wan inyuki  a mbadba mambadga ma. Baa a neebe bé matiñ ma, tole ndutu yé i yé le a nyi bé lelaa a toñle bôt bape le matiñ ma, ma yé inyu loñge yés? Ha ngéda i, u nla gwélél i kaat ini le Niñ ilam i boga ni boga! inyu hôla man woñ i diihe matiñ ma Bibel. b

10. Lelaa u nla hôla man woñ i lédés maada mé ni Yéhôva?

¹⁰ Ti man woñ makénd i diihe maada mé ni Yéhôva. I ngéda u nigil ni man woñ, gwélél mambadga ni bititii di nléba munu kaat ini le Niñ ilam i boga ni boga! inyu yi kii a nhoñol inyu ngim mam. (Bingéngén 20:5) Kiki hihéga, pes 8 i nhégha Yéhôva ni liwanda li li ntôñ bés, li tinak bés maéba inyu loñge yés. Ni nla añ kaat 1 Yôhanes 5:3, i mbus u bat nye le: “Kiki u nyi le Yéhôva a yé loñge Liwanda, lelaa u ntehe i mam a mbat bés le di boñ?” Di nla yan i mbadga i, ndi i nla hôla man woñ i tehe le Yéhôva a nti bés mambén mé inyule a ngwés bés.—Yésaya 48:17, 18.

11. Lelaa u nla hôla man woñ i diihe matiñ ma Bibel? (Bingéngén 2:10, 11)

¹¹ Kwel ni man woñ inyu unda nye le matiñ ma Bibel ma yé inyu loñge yés. I ngéda ni ñañ Bibel tole ni mboñ buk kel, ni kwel inyu tehe lelaa matiñ ma Bibel ma nhôla lihaa linan. Kiki hihéga, baa man woñ a ntehe mahee ma yé i ba mut bôlô tole mut a mpot maliga? (Lôk Héber 13:18) Ni nla yak kwel inyu tehe lelaa matiñ ma Bibel ma nsôñ bés i pes minsôn ni i pes mahoñol. (Bingéngén 14:29, 30) I kwélél mu matiñ ma Bibel i nla hôla man woñ i kônde diihe maéba ma Bibel.—Añ Bingéngén 2:10, 11.

12. Lelaa ngwal wada a bi hôla man wé i diihe matiñ ma Bibel?

¹² Steve, isañ mbai wada nu a yé i loñ i Pulasi, a ntoñol lelaa nye ni nwaa ba nhôla lok yap Ethan nu a gwé 16 nwii i tehe le, mambén ma Yéhôva ma ñunda le a ngwés bés. Steve a nkal le: “Di bé bat nye mambadga kiki bo le: ‘Inyuki Yéhôva a nsômbôl le di nôgôl litiñ lini? Lelaa litiñ li, li ñéba le a ngwés bés? Kii i nla pémél bés ibale di nôgôl bé litiñ li?’” Minkwel mi, mi bi hôla Éthan i diihe matiñ ma Yéhôva. Steve a nkônde le: “Njômbi yés i yé le di hôla nye i nok le, i pék i yé ikété Bibel i nloo pék i bôt ba binam huum!”

13. Lelaa bagwal ba nla hôla man wap i bii matiñ ma Bibel i bisélél? Ti hihéga.

¹³ Hôla man woñ i bii matiñ ma Yéhôva i bisélél. I nla pam le ba bat man woñ le a añ ngim kaat i suklu, i nen-ge le i bôt ba mpôdôl mu kaat i ba mboñ mam ma ma nlémél bé Yéhôva kiki bo malal ma nyega tole gwét. Ni ki le i kaat i, i ñunda le i mam ma ma yé loñge. U nla gwélél matiñ ma Bibel inyu ôt mahoñol ma man woñ mu i mam i bôt ba ba mpôdôl mu kaat i ba mboñ. (Bingéngén 22:24, 25; 1 Korintô 15:33; Filipi 4:8) Hala a nla ti nye pôla i tééne solôñ yé i suklu tole malét wé likalô mu kiki ba mba ba ñañ i kaat i.

HÔLA MAN WOÑ I SÔÑ HÉMLE YÉ

14. I suklu, umbe ño nkwel u nla kônha man woñ woñi, inyuki?

¹⁴ Ngim mangéda, i nla pam le njohok mañge i kon woñi i sôñ i mam a  nhémle. I ngéda ba niiga i suklu le mam ma bi lo ndigi momede, hala a nla kônha man woñ woñi. Inyuki? Balét ba nla unda bo le i biniigana bi gwon bi yé maliga. Ibale u yé ngwal, lelaa u nla hôla man woñ i sôñ hémle yé?

15. Kii i nla hôla njohok kristen i ba nkwoog nkaa ni i mam a nhémle?

¹⁵ Hôla man woñ i ba nkwoog nkaa ni i mam a nhémle. Man woñ a nlama bé wo nyuu, inyule a nyi le mam ma bi héga. (2 Timôtéô 1:8) Inyuki? Inyule ngandak bôt ba njoñ yi i neebe bé le mam ma bi lo ndik hala kunda yada. Bomede ba ntehe mam ma nkwés bo nkaa le ngim mut i i gwé pék i bi hek mam di ntehe. Jon ba neebe bé biniigana bini le mam ma bi lo momede. Man woñ a nla lédés hémle yé i ngéda a ñôt pék mu i mam ma bi kwés lôk kéé nkaa le Yéhôva nyen a bi hek ngiinda ni i gwom bi yé mukété. c

16. Lelaa bagwal ba nla hôla man wap i sôñ hémle yé le Nhek a yé? (1 Pétrô 3:15) (Béñge yak titii.)

¹⁶ Kôôba man woñ i sôñ hémle yé le Nhek a yé. (Añ 1 Pétrô 3:15.) Ni nla tehe nseñ i tiimba wan miño mi minkwel mini i jw.org le “Les jeunes s’intérrogent—Création ou évolution?” Man woñ a nla pohol i ndoñi a nhoñol le i nla hôla bôt bape i neebe le Nhek a yé. I mbus, ni kwélél mu. Bigdaha nye le a nomol bañ ni solôñ yé i suklu. Ti nye makénd le a tômbôs biniigana gwé, a gwélél ki bibuk bilam. Kiki hihéga, solôñ yé i suklu i nla kal le: “Me nhémle ndigi i mam me ntehe, ndi me me yé ngi tehe Djob.” A nla timbhe le: “Hégda le u yé ikété lipan li li yé haa ni mambai, ndi u koba bee malép. Kii w’a hoñol? Baa w’a hoñol bé le mut nyen a bi tém yo? Ibale bee i ñunda le mut a gwé pék nyen a bi tém yo, bôô ni ngélé yañen inyu hisi!”

17. Lelaa bagwal ba nla ti man wap makénd i léba pôla i tééne bôt bape likalô? Ti hihéga.

¹⁷ Ti man woñ makénd i léba pôla i téé likalô. (Rôma 10:10) U nla hégha biliya gwé i téé likalô ni biliya mut a mboñ inyu  nigil i kôt nsik. I bibôdle, a ga kôt minsik mi mi nlet bé. Kiki ngéda i mba i ntagbe, hala a’ yila nye jam li ntomb i kôt nsik. Nlélém inyu mañge, i bibôdle a nla gwélél majubul ma nkwel ma ma nlet bé. Kiki hihéga a nla bat solôñ yé i suklu le: “Baa u yik le i bôt ba mbañ gwom ba yé ba béñge bihégél ilole ba mbañ gwo? Béñge le i vidéô ilam ini. I mbus a ñéba nye vidéô yada i homa nunu le, Évolution ou conception?, a nla kônde le: “Ibale ba mbégés i bôt ba mbañ i gwom bi, baa di kôli bé bégés i nwet a bi hek ngiinda?” Likeñge li, li kôli inyu ti mut ngôñ i emble ni i kônde yi.

KEE NI BISU I LÉDÉS HÉMLE I MAN WOÑ

18. Lelaa bagwal ba nla ke ni bisu i lédés hémle i man wap?

¹⁸ Di niñ i nkoñ ’isi i het ngandak bôt i nhémle bé Yéhôva. (2 Pétrô 3:3) Jon a bagwal, mu kiki ni nigil Bibel ni man nan, ni hôla nye i léba minkwel mi mi ga hôla nye i diihe Bañga i Djob ni i tehe nseñ u matiñ mé. Ni hôlôs ngap yé i hek pék mu kiki ni nwan i mam Djob a bi hek. Ni hôla nye i nok mbañ i Bibel i i bi yon. Jam li nlôôha ba nseñ li yé le ni soohe ni man nan, ni soohe ki inyu yé. Ibale ni mboñ hala, ni nla ba nkwoog nkaa le Yéhôva a ga sayap biliya ni mboñ inyu lédés hémle yé.—2 Miñañ 15:7.