Ke i miñañ

Ke i miño mi bibuk

ÑAÑ U NIÑ I BÔT

I kôna ndémbél ilam i bôt, i bi lona me ngandak bisai

I kôna ndémbél ilam i bôt, i bi lona me ngandak bisai

NGÉDA me bé mañge wanda, likalô li bé lédél me ngandak. Ngéda me bi nañ, me bi bôdôl boñ mam me bé hégda bé. Nwaha le me pôdôl bé ndémbél ilam i bôt i i bi hôla me i yémbél woñi me bééna inyu likalô, ni bisai bi mbuma ñañ me bi kôhna mu 58 nwii mi bôlô nsañal.

Me bi gwéé i tison i Québek, i pes mbok i Kanada i het ba mpot Pulasi. Bagwal bem Louis bo Zélia ba bé gwés me ngandak. Pua yem a bé pot bé ngandak, a bé gwés soñgol. Me me bé gwés matila, me ban-ga mapida le me ga yila ntjam manwin tole ntila bakégikel.

Ngéda me bééna 12 nwii, solôñ i bôlô i pua yem ba bé sébél le Rodolphe Soucy ni liwanda jé ba bi lo i yuuga bés. Ba bé Mbôgi Yéhôva. Me bé yi bé Mbôgi Yéhôva, me bééna bé to ngôñ i yi bonjee ba yé. Ndi hala a bi lémél me i tehe lelaa ba bé gwélél Bibel inyu timbhe mambadga més. Hala a bi hélés yak bagwal bem, jon di bi neebe yigil Bibel.

Ha ngéda i, me bé i suklu i Lôk Pada. Me bé béna añle mawanda mem ma suklu i mam me bé nigil. Mbus, balét ba ba bé bipada ba bi sôk ba yi hala. Iloole a gwélél Bitilna inyu unda le i yom me bé kal i bé bé mbale, wada wap a bi ôm me nsohi le me nkolba base yap. Tolakii hala a bé tééñga me, i ngolba i i bi bane toi me nseñ inyule i bi hôla me i tehe le biniigana ba bé ti bi bé kiha bé ni yom Bibel i niiga. Me bi sôk me léba le me nlama nyodi mu suklu i. Bagwal bem ba bi ha me i suklu ipe.

ME NIGIL I GWÉS LIKALÔ

Me bi ke ni bisu i nigil Bibel, ndi me bi pala bé hol i pes mbuu inyule me bé kon likalô li mandap ni mandap woñi. Base i Lôk Pada i bi bémbe mbok yosôna, i bé lôôha kolba nson wés likalô. Mut m’bô wada i Québek le Maurice Duplessis, a bé nôgla ngandak ni base i Lôk Pada kiki libal bo ’isi. Inyu hala nyen i bé i pam le limut li bôt li tééñga Mbôgi Yéhôva. I bé béda toi makénd inyu téé likalô i Québek ha ngéda i.

I mankéé a bi hôla me i yémbél woñi wem a bé John Rae, nu a bi tagbe i suklu i nyônôs 9 i Giléad. John a bé nhôôlak mankéé, nwee mut, a bak suhulnyuu ni minyaô. Ndémbél yé yotama i bi niiga me ngandak mam iloo bibuk. Kiki Pulasi i bé lédél John, me bé hôla nye ngéda di bé pam ntôñ likalô. I tégbaha ngéda ni John i bi hôla me i yoñ makidik i yila Mbôgi Yéhôva. Me bi sôblana i hilo 26 hi sôñ Mpuye i nwii 1951, 10 nwii i mbus le me bi boma Mbôgi Yéhôva.

Ndémbél ilam i mankéé John Rae (A) i bi hôla me, (B) i bi hôla me i yémbél woñi me bééna i téé likalô li mandap ni mandap

Man wés likoda nu tison i Québek a bé nyonok ni basañal. Ndémbél yap ilam i bi tinde me i yila nsañal. Ha ngéda i, di bé gwélél ndik Bibel yotama likalô li mandap ni mandap. Kiki di bééna bé bikaat bi bi ntoñol Bibel, di bé lama tibil gwélél Bitilna. Jon me bi yoñ bitelbene i tééda minlôñ mi Bibel inyu nit maliga. Ndi ngandak i bé tjél añ bini bi Bibel bipe, ha mah bi, Lôk Pada i bi ti kunde i gwélél.

I nwii 1952, me bi biiba ni mankéé Simone Patry nu a bé likoda jés. I mbus libii jés, di ke i tison i Montréal, nyoo nyen i mbus nwii wada di bi kôs nsima i gwal ngond yés Lise. Tolakii me bi téé bôlô nsañal ndék ngéda ilole di mbiiba, me ni Simone di bi suhus likala jés li niñ inyu boñ le di bana ngéda i yoñ ngaba i mam ma mbuu.

I mbus 10 nwii me bi témb me yoñ makidik i yila nsañal. I nwii 1962, ba bi naña me i suklu mimañ i Bétel i Kanada, i i bé nom sôñ yada, ba ha me i tun yada ni mankéé Camille Ouellette. Makénd ma Camille inyu nson likalô ma bi lôôha tihba me téntén inyule a bééna nwaa ni bon. Ha ngéda i, i bé bé bun i tehe i Québek le mankéé a yé nsañal, ndi a ban-ga man. Camille a bi pam i boñ hala. Mu ngéda di bi tégbaha ntôñ, a bi ti me makénd i wanba inyu yi too me bé le me boñ nlélém. Hala a bi boñ le i mbus ndék sôñ, me bi témb me yila nsañal. Lôk kéé ihogi i bé badba too me nyoñ makidik malam, ndi me bé nkwoog nkaa le Yéhôva a ga sayap biliya gwem.

DI NTÉMB I TISON I QUÉBEK DI BAK BASAÑAL BA TÔBÔTÔBÔ

I nwii 1964, me ni nwaa wem Simone di bi yila basañal ba tôbôtôbô i tison i Québek homa wés ligwééne, di bi sal ki ha ngandak nwii. Ha ngéda i, ngolba i bé i ma sôs ndék, ndi bôt bahogi ba bé ke ni bisu i kolba bés.

Kôkôa yada i ngwa jôn, ba bi gwel me i man tison le Sainte-Marie, i i bé bé haa ni Québek. Ñane bisônda wada a bi kena me i ñamb wap, a ha me i ndap mok inyule me bé téé likalô li mandap ni mandap ngi kunde. I mbus ba bi kena me bisu bi nkéés le Baillargeon, mpémba mut. A bi bat me le njee a ga ba loya yem. Ngéda me bi kal nye le Glen How, * nu ba bé yi kiki loya i Mbôgi Yéhôva, a bi unup a kal le: “To, to, to! Wee njee?” A bi unup inyule mankéé Glen How a bé yiba kiki loya i i bé béna sôñ Mbôgi Yéhôva i bikééhene ha ngéda i. Jon ba bi pémés me i mok ibabé i tégbaha me bikééhene.

Kiki ba bé kolba nson wés, hala a bé bé jam li ntomb i léba bahoma ba kôli inyu makoda. Di bé tégbaha makoda i nlômbi litéédana li matôa. Inyu nôgda lék ngéda lisuni, lôk kéé i bé gwélél kei ba bé ha belesin. Ilole likoda li mbôdôl, di bé béna kodba ipañ i kei i, di kwelek.

Kinje maséé i tehe mahol ma nson wés likalô mu nwii mi nwominsôna! Di mbigda le ipôla nwii 1960 ni 1969, makoda ma bé bé ngandak i tison i Québek. I len ini, iloo makiiña ima ma yé mu mabôga ma, yak bilôk bikéé bi nkodba i Mandap ma Ane ma yé malam.

NSON U MAKIIÑA

I nwii 1977, me yé i suklu i bagwélél ba makiiña i Tôrôntô, i Kanada

I nwii 1970, ba bi naña me ni nwaa wem Simone i nson makiiña. I nwii 1973, ba om bés i yuuga bagwélél ba makiiña. Mu nwii mi, minhôôlak mi bilôk bikéé mi mi bé bagwélél ba makiiña kiki bo Laurier Saumur * ni David Splane, * ba bi niiga me ngandak mam. Mbus hiki likoda likeñi, me ni David di bé kwel inyu yi lelaa di nla kô- nde lémés ngap yés i niiga. Me ngi bigdaga le kel yada, mankéé David a kal me le: “A Léonce, me ngwés nkwel woñ u nsôk nga- ndak. U bak nlam, mahoñol momasôna u mpémés ma bak le ma hôla me i tégbaha minkwel maa!” Me bééna lem i ti ngandak ndoñi mu minkwel nwem. Ndi me bi sôk me nok le me nlama ndik pôdôl mam ma yé nseñ.

Me bi sal i ngandak mabôga i pes likôl i Kanada

Bilôk bikéé bi bé sal kiki Surveillant de district, bi bé yuuga bagwélél ba makiiña inyu ti bo makénd. Jon ngandak batéé likalô i Québek i bé yi me loñge. Ba bé gwés ba nsal ni me likalô ngéda me bé yuuga makiiña map. Tolakii i sal ni bo likalô i bé lémél me ngandak, me bé lôôha bé tégbaha ngéda ni ngwélél makiiña. Lisañ jada, mankéé nu gwéha wada nu a bé ngwélél makiiña, a bi bigdaha me le: “U mboñ loñge i tégbaha ngéda ni bilôk bikéé, ndi u hôya bañ le sonde yem ini. Ngo yak me me gwé ngôñ ni makénd!” Maéba malam ma, ma bi hôla me i yi bagal mam.

Ngoo le, ndutu ikeñi i bi kwél me i nwii 1976. Simone, nwaa wem nu gwéha, a bi kwo kon, i mbus a nwo. A bi ba loñge nwaa inyule a bé tôñ bape, ni le a bé lôôha gwés Yéhôva. I tégbaha ngandak ngéda i nson likalô i bi hôgbaha me i mbus nyemb yé, jon me nti Yéhôva mayéga inyule a bi nit me mu mangéda mabe ma. Mbus ngéda, me ni sita Carolyn Elliott di biiba, a bé nsañal nu makénd, a podok Ngisi, a bi lo i Québek inyule ngôñ i batéé likalô i bé ikeñi. Carolyn a yé minyaô, a ntôñ ki bape, téntén i bet ba yé nsut, tole bôt ba yé botama. Bilem gwé bi, bi bi nhôla me ngandak mu nson wem makiiña.

NWII U TÔBÔTÔBÔ

I sôñ Kondoñ i nwii 1978, ba bi ep me i niiga i suklu bisu i basañal i Québek. Me bé kon woñi ngandak inyule me bé ngi boñ i suklu i, me bé ngi tehe to kaat i suklu. Masoda le ngandak minhôôlak mi basañal mi bé mu suklu i. Tolakii men me bé lama niiga mu, baudu ba bi hôla me i yi ngandak mam!

I mbus ngéda, di bi bana likoda li ndôn li li nkot bôt ba ngandak biloñ i Stade olympique i Montréal i nwii 1978, li bééna ño le: “La foi victorieuse.” Di bé ngi bana i nya likoda li ndôn i i Québek, ni iloo 80 000 baemble. Ba bi ep me i sal i service Pres- se. Hala a bi boñ le me sal ni ngandak ba- tjam manwin, kinje maséé i soñgol mam malam ba bi tila inyu Mbôgi Yéhôva. Mi- nkuu mi mahop ni mi bititii mi bi tégbaha iloo 20 ma ngeñ i bat bés mambadga, mi tila ki ngandak mam inyu yés. Kinje mbôgi ilam!

NSON MONDO LIBÔGA LIPE

Me bi kôs nson umpe i nwii 1996. Ibôdôl nu me sôblana ipam ha ngéda i, me bé me ma sal ndik i pes Québek i het ba mpot Pulasi, i mbus ba om me i pes mbok i Tôrôntô i het ba mpot Ngisi. Me bé kon woñi i ti minkwel inyule Ngisi yem i bé bé ilam. Me bé béna soohe Yéhôva inyu bat nye mahôla.

Me bi kon woñi i sal mu libôga li bibôdle, ndi me nla kal i len ini le, me bi tégbaha nwii ima mi nlôôha minlam nyoo Tôrôntô. Nwaa wem Carolyn a bi hônba me mu biliya me bé boñ i pot Ngisi, yak bilôk bikéé bipe bi bi nit me. Di bi bot ngandak mawanda.

U héya mam di bé boñ inyu kôôba makoda makeñi ma ma bé tagbe i mamélél ma sonde, me bé béna tégbaha jam kiki bo ngeñ yada kôkôa i ngwa koo likalô li mandap ni mandap. Jon lôk kéé ihogi i bé bat me le: ‘Inyuki u ta bé le u noi, u yik le likoda likeñi li mbôdôl yani?’ Me bi léba le i kwel ni bôt likalô i ntina ngui. Yak i len ini, i yoñ ngaba i nson likalô i mbéna ti me maséé.

I nwii 1998, ba bi témb ba om me ni Carolyn i Montréal kiki basañal ba tôbôtôbô. Me bi tégbaha ngandak nwii i tjek nson likalô li mbamba, me bi sal ki ni batjam manwin inyu kodol bitembee bôt ba bé tjam i ngii yés. I len ini, me ni Carolyn di ngwés di ntééne bôt ba ntip lo i Kanada likalô.

Ni nwaa wem Carolyn

Ngéda me nhoñol 68 nwii me ntégbaha maliga, me nôgda le Yéhôva a nsayap me ngandak. I nigil i gwés likalô ni i hôla ngandak bôt i yi maliga i bi lôôha kônha me maséé. Ngéda ngond yem Lise bo nlôm ba bi mal néñés bon bap, ba yoñ bôlô nsañal. Me nlôôha ba maséé i tehe nye a ntéé likalô ni makénd. Me yé maséé ni ndémbél ilam i bilôk bikéé i i bi hôla me i hol i pes mbuu, ni i i bi hôla me i tibil gwel minson nwem ikété ntôñ. Me bi léba le inyu téñbe ni nson u tôbôtôbô di nkôs, di nlama bat Yéhôva mbuu wé mpubi. (Tjémbi 51:13) Me ngi tinak Yéhôva mayéga inyule a ngi neebege le me bana nsima nkeñi i bégés jôl jé!​—Tjémbi 54:8.

^ liboñ 16 Béñge ñañ u niñ i mankéé W. Glen How, u u gwé ño le, “La bataille n’est pas la vôtre, mais celle de Dieu,” ikété Réveillez-vous! i 22 avril 2000.

^ liboñ 20 Béñge ñañ u niñ i mankéé Laurier Saumur, u u gwé ño le, “J’ai trouvé quelque chose pour lequel il vaut la peine de lutter,” ikété Nkum Ntat nu 15 février 1977.

^ liboñ 20 Mankéé David Splane a nsal nano i Juu li bakena ntôñ li Mbôgi Yéhôva.

[Nkéñég matila i lipep 30]