1. Mambe mandutu bikristen bi hiai hi bisu bi bi boma?

IPÔLA nwii 62 ni 64 N.Y., ñôma Pétrô a tilna ‘mintebek mi bé biyoyo mi mi sanda i Pôntô, ni Galatia, ni Kapadôkia, ni Asia, ni Bitinia.’ (1 Pétrô 1:1) Bilôk bikéé bi, bi bi bi lôl bahoma bahoma mu pes mbok i Asia Ntitigi, bi bééna ngôñ ni makénd lôñni maéba. Bi bé boma ngolba, bôt ba solok ki bo. Bi bi boma ‘manoodana ma nlet kiyaga.’ Bi bé niñ i béba ngéda. Jon Pétrô a tila le: “Lisuk li mam momasôna li gwé ni moo.” Ñ, tjiba i hiai hibe hi Lôk Yuda i bé lama lo ilole jôm li nwii li mal. Kii i bé le i hôla bikristen bi, i pamba mu mangéda mabe ma?​—1 Pétrô 4:4, 7, 12.

2, 3. Inyuki Pétrô a bi yigye lôk kéé yé le i yi leege bakén? (Béñge titii i bibôdle.)

² Ikété mam Pétrô a yigye lôk kéé yé, jada mu li bé le: “Ni yoñnaga bé ni bé kiki bakén.” (1 Pétrô 4:9) I buk ini le, “i yi leege bakén,” i nkobla le “i bana loñgeñem inyu bakén tole gwéha inyu bakén.” Ndi yimbe le, Pétrô a bi yigye lôk kéé yé i bôlôm ni i bôda le ba ‘yoñna bo ni bo kiki bakén,’ tolakii ba  bé yina loñge, ba boñok mam ntôñ. Lelaa i yi leege bape i bé le i hôla bo?

³ Hala a bé lama lédés maada map. Yoñ le hihéga hioñ wemede. Baa mut a ma naña we i mbai yé? Baa u ngi hoñlak loñge ngéda ni bi tégbaha ntôñ? Tole ngéda u bi leege lôk kéé i likoda joñ i weeni, baa hala a bi kônde bé lédés maada manan? Mu kii di ñunda maleege malam, di mpam i tibil yi hiki mankéé. Bikristen bi ngéda Pétrô bi bééna ngôñ i kônde bana maada malam mu kii mam ma bé ke ni bisu i bep. Nlélém inyu bikristen bi niñ “dilo di nsôk” tini.​—2 Timôtéô 3:1.

4. Mambe mambadga di ga tehe munu yigil ini?

⁴ Mambe manjel di gwé i ‘yoñna bés ni bés kiki bakén’? Lelaa di nla yémbél mam ma nsôña bés i leege bakén? Kii i nla hôla bés i ba biloñge bi bakén?

5. Lelaa di nla leege bakén ba bôt ba nlo makoda més?

⁵ I Makoda: Di nleege bôt bobasôna ba ba nlo i makoda més, kiki bôt le bés ni bo di nkabna bijek bi mbuu. Ha ngéda i, Yéhôva ni ntôñ wé bon ba naña bés. (Rôma 15:7) Ngéda di ntehe masu ma mondo makoda més, di nyi le Yéhôva nyen a naña yak bo. Inyuki di ta bé le di ba bôt ba bisu i leege bo loñge, ibabé i béñge mahabga map, tole bieñg gwap? (Yakôbô 2:1-4) Ibale u nyimbe le mut a yii nyetama, baa u yé le u naña nye i yén ipañ yoñ? A nla ba maséé ni mahôla w’a ti nye i tibil emble mam ma ga pôda, ni i hoo léba minlôñ mi Bibel. Hala a nla ba loñge njel i unda le di yé bebee i “yis bakén.”​—Rôma 12:13.

6. Bonjee di nlama ndugi naña i ndap yés?

⁶ Inyu je ni nyo: Ngéda ba bé tila Bibel, i leege bakén i bé kobla le u naña mut i je i mbai yoñ. (Bibôdle 18:1-8; Bakéés 13:15; Lukas 24:28-30) I naña mut i je i bé unda le u bé sômbôl yila liwanda jé, ni tééda nsañ ni nye. Bonjee ba yé bôt ba bisu di nlama naña? I bet bés ni bo di yé ntôñ hiki ngéda, hala wee lôk kéé i bôda ni bôlôm i likoda jés. Ngeñ di mboma mangéda mabe, baa di gwé bé ngôñ ni mahôla ma lôk kéé yés? Di gwé ngôñ ni mawanda ma ma tiñi ni bés, i niñ ni bobasôna ikété nsañ. I nwii 2011, Juu li bakena ntôñ li bi héñha ngeñ yigil i Nkum Ntat ikété lihaa li Bétel li Amérika. Yigil i bé bôdôl i ngeñ 6 i kôkôa, i ma tagbe 45 manut, ndi ba bi bii yo i ngeñ 6 i kôkôa, i ma tagbe 15 manut. Inyuki? Ba bi legel le hala a bé lama ti bo pôla i naña, ni neebe nsébla u basal i Bétel bape, ngéda yigil i bé i hoo mal. Yak dikuu dipe di biloñ di bi boñ nlélém. Bitelbene bi, bi bi lédés maada ma mahaa ma Bétel iloo ngéda bisu.

7, 8. Lelaa di nla leege bati minkwel ba ba nyuuga makoda més?

⁷ Di yé di bana pôla i leege bati minkwel ba nlôl makoda mape, bagwélél ba makiiña, ni bilôk bikéé bi Bétel bi bi mbéna ti minkwel makoda més ngim mangéda. (Añ 3 Yôhanes 5-8.) I naña bo i je ni nyo, i nla ba loñge njel i boñ hala. Baa u yé le u yoñ ngaba mu jam li?

⁸ Mankéé nu muda wada i Amérika a mbigda le: “Kiki nwii mi bé tagbe, me ni nlô wem di bééna lem i leege bati minkwel ni baa bap i mbai yés. Kinje maséé di bé nôgda hiki ngéda di bé boñ hala​—hala a bé ngéda hiol, a bé ki téntén ngéda inyu lédés wada ni nuu i pes mbuu. Di mah hôya bé mangéda ma.”

9, 10. (a) Njee a nla bana ngôñ ni maleege ma ntandaa ngéda? (b) Baa yak i bet ba gwé disii di mandap ba nla hôla? Ti hihéga.

 ⁹ Bakén ba ba nom jôga dilo: Ngéda kôba, hala a bé lem i leege bakén, ni i kôôbana bo homa lilélél. (Hiôb 31:32; Filémôn 22) Yak munu dilo tjés, hala a yé a bôña. Makoda mon ma nlama yéñ homa liyééne inyu bagwélél ba makiiña. I mbéda homa liyééne inyu bilôk bikéé bi bi nyoñ ngaba bisuklu bi ntôñ, ni inyu bet ntôñ ba ñom i oñ mandap ma Ane. Tole ngéda bikuu bi nkwo, i yé i pam le mahaa mahogi ma bana ha bé homa liyééne, letee bitelbene bi yôña inyu tiimba ôñôl mo mandap. Di hoñol bañ le ndik i bet ba gwé mandap makeñi ni malam bon ba nla hôla; i nla ba le ba ma boñ hala ngandak ngélé. Baa u yé le u leege bôt i ndap yoñ to ibale u nyep?

¹⁰ Mankéé nu munlôm wada i loñ Kôré i Nwelmbok, a ngi hoñlak ngéda a bi leege bilôk bikéé bi bé lo i bisuklu bi ntôñ. A ntila le: “Me bi bôk ndugi me kon woñi, inyule me bé me ma tip bii, di yénék i man ndap. Ndi i tégbaha ngéda ni baudu ba, i bi ba loñge ngéda kiyaga. Kiki di bé di ma tip biiba, di bi la nôgda maséé babiina ba nla bana, ngéda ba ngwélél Yéhôva, ba ban-ga minlélém mi mam i yônôs i pes mbuu.”

11. Inyuki i bet ba ntip lo likoda linan, ba nla bana ngôñ le ni leege bo?

¹¹ Lôk kéé i i ntip lo likoda: I nla pam le bilôk bikéé bihogi tole mahaa, ba loo yén libôga joñ. Bebek le ba nlo i nit likoda linan li li gwé ngôñ ni batéé likalô. Tole ba nla om basañal i nit likoda linan. Inyu bakén ba bobasôna, hala a yé mahéñha makeñi​—libôga li mondo, likoda li mondo, bebek yak hilémb tole bilem bi loñ bi mondo. I naña bo i je, i nyo, tole i hiôm ni bo i ga hôla bo i bana mawanda ma mondo, ni i meya mahéñha ma.

12. Umbe ñañ u ñéba le di ta bé nyégsaga i bana ngandak gwom inyu leege bakén?

¹² Di gwé bé ngôñ i bana ngandak gwom inyu leege bakén. (Añ Lukas 10:41, 42.) Mankéé wada a ngi hoñlak i jam li bi pémél bo ngéda ba bé ba ma tip bôdôl nson nsañal u tôbôtôbô i loñ ipe. A nkal le: “Di bé di yii boñge ba wanda, ni ndék yi, di ban-ga ndutu i meya homa ba bi om bés. Kôkôa yada nwaa wem a bé nôgda ndutu i mahéñha ma, biliya gwem inyu hôla nye bi bé nene yañga. Ha nyen, i ngeñ 7 ni pes i kôkôa, di nok mut a nkoode likôga. Kii di nyibil, di tehe nnigil Bibel wada a téé, ni bapuma baa inyu yés. A bé lo i kal bés malo malam. Di bi jubus nye i ndap, di ti nye tômblô malép. Mbus di ti nye libôndô li kofi. Di bé pot bé hop u Swahili, to nye a bé nok bé hop u Ngisi. Ndi jam li, li bé bibôdle bi maséé makeñi di bi bana i bot mawanda ni lôk kéé i libôga.”

13. Bimbe bisai di nkôs ngéda di nleege bakén?

¹³ Baa u ma kon woñi i leege bakén? Ibale ñ, wee u bi nimis pôla i bana maséé mut a yé a bana i tégbaha loñge ngéda ni bôt, ni i bot mawanda. Lem i leege bakén i yé loñge njel kiyaga i keñgle binyuu. Ndi u nla badba le: ‘Inyuki mut a yé a kon woñi i leege bakén?’ Manjom ma nla ba ngandak.

14. Kii di nla boñ ibale di gwé bé ngandak ngéda ni ngui inyu leege bakén?

¹⁴ Ngéda ni ngui: Bagwélél ba Yéhôva ba pégi ngandak, ba ban-ga minson nya ndi nya. Jon bilôk bikéé bihogi bi nla  hoñol le bi gwé bé ngéda, tole bi nhañ ngui inyu leege bakén. Ibale hala a ma pémél we, wee u nla tiimba wan ntjegek woñ ngéda. Baa u nla lona mahéñha mu mam u gwé i boñ, inyu bana ngéda ni ngui i leege bakén? Bitilna bi nti bikristen makénd i ke ni bisu i leege bakén. (Lôk Héber 13:2) I ta bé béba i ti ngéda yoñ; hala a yé yaga loñge jam. I yé ntiik le, inyu pamba, u nla tehe nseñ i tjél boñ mam mape ha ngéda i, inyu boñ mo ngéda ipe.

15. Kii i nkônha bôt bape woñi i leege bôt i ndap yap?

¹⁵ Yom u nôgda: Baa i ma pémél we le, u bana ngôñ i leege bakén, ndi u nôgdaga wengoñle u nla bé? Bôt bahogi ba yé nsut, ba konok woñi le nkwel w’a nom, tole bakén ba nla nwaa yén, inyule ba nyi bé jam ba nla kal bo inyu ti bo maséé. Bape ba ba gwé bé moni, ba nhoñol le ba nla bé leege bakén kiki ini lôk kéé ipe. Hôya bañ le, jam li yé nseñ inyu ngim ndap, li ta bé bilama gwé pak, ndi le i ba mapubi, mbogok loñge, ni le i bôt ba yii mu, ba bak liyômba.

16, 17. Kii i nla suhus nduña i mut nu a mbem bakén?

¹⁶ Ibale u nkon woñi i leege bôt, yi le u ta bé wetama. Mañ wada i loñ Britania u nkal le: “Mut a nla kon woñi ndék ngéda a mbem bakén. Ndi kiki lem inyu hiki jam di mboñ i nson u Yéhôva, bisai ni maséé di ga kôs ma nloo woñi u, huum. Me bi nok maséé i kwel ni bakén, di yoñok kofi.” Bigda le, i yé i ba ndik loñge i tôñ ni bakén. (Filipi 2:4) Bebek le hiki mut a ngwés añal mam ma niñ yé. Ngéda di ntégbaha ntôñ i yé mpom ngéda bôt bape ba gwé inyu yi mam di ma boma i niñ yés. Mañ umpe u nkal le: “I leege mawanda ma likoda i mbai yem i nhôla me i nok bo, hala a nti ki me pôla i yi bo loñge, téntén i yi lelaa ba bi jôp maliga.” Ibale di ñunda bakén gwéha, di nla ba nkwoog nkaa le yak bo b’a kon maséé.

¹⁷ Mankéé nu muda wada nu a yé nsañal, ni nu a ma leege ngandak baudu ba suklu i ntôñ, a kal le: “Nano a yé ntandaa ngéda le me bé kon woñi i leege bakén, inyule me bééna man ndap, ni bibôk bi biyééne. Nwaa malét wada mu suklu i ntôñ, a kal me le me tôñ bañ. A kal ki me le, ngéda nye ni nlôm ba nhiôm mu nson wap u makiiña, i sonde i yé i lôôha ba lam i yé i, di yé di tégbaha lôñni minhôôlak mi bôt i pes mbuu, mi mi gwé bé bigwel moo, ndi mi ban-ga nlélém litehge li mam​—hala wee i gwélél Yéhôva, ni suhus likala li niñ. Hala a nhôñlaha me yom m’ma yem a bé kal bés bon bé le: ‘Lije biam het gwéha i yé li yé loñge.’” (Bingéngén 15:17) Gwéha yon i nlama tinde bés i leege bakén, di gwé bé ki to le di kon woñi.

18, 19. Lelaa i leege bakén i nla hôla bés i yémbél mahoñol mabe di gwééne bo?

¹⁸ Yom u nôgda inyu bape: Baa mut a yé likoda linan nu a nhot we? I nla pam le u mbôdôl bana mahoñol mabe inyu mut nu, ibale u nhoo bé héya mo, ma ga nom. Mahéñha ni gwé, ma nla boñ le u tjél naña nye i mbai yoñ. Bebek le ngim mut i bi hindha we ñem behee, hala a nlédél ki we i nwéhél nye.

¹⁹ Inyu lémés maada més ni baoo bés, Bibel i nti bés makénd i leege bo. (Añ Bingéngén 25:21, 22.) I leege mut, i nla nsuhus hiun ni sañgal mindañ ngim mangéda. I nla ki boñ le bilem gwé bilam bi nene, bi Yéhôva a bi tehe ndi a ôt nye i maliga. (Yôhanes 6:44) Ngéda gwéha yon i ntinde we i naña mut i mbai yoñ nu a bemek bé le hala a’ bôña, hala a nla ba bibôdle bi liwanda. Lelaa u nla  yi ntiik too gwéha yon i ntinde we i boñ hala? Ngéda u noñ maéba ma kaat i Filipi 2:3 i i nkal le: “Ni suhus nyuu, le hi mut a hek le bôt bape ba nloo nye.” Di nlama wan inyu yi bilem bilam bi bilôk bikéé, bi bés di gwé bé​—Hémle yap, hônba yap, makénd map, ni bilem gwap bilam bipe​—hala a’ kéñbaha gwéha yés inyu yap, a yibil ki njel i maleege malam.

20. Inyuki di nlama bé tôl ngéda di mal neebe nsébla, lelaa ki di yé le di boñ ibale di nla bé ba ha?

²⁰ Ntôp tjémbi le David a bat le: “Njee a’ yén hikôa hioñ hipubhaga?” (Tjémbi 15:1) Mbus a bat mbadga i, a bi sima bilem bilam bi mbuu, Djob a nyéñ ipañ bôt a naña. Lem lam yada mu yon i yé le, di yônôs mbônga wés: “Nu a nkum soñ i yé le i kuuha nyemede ndutu, ndi a héñha bé.” (Tjémbi 15:4) Ibale di mal neebe nsébla, di nlama bé héñha mahoñol ibabé bañga njom. Bebek le, nwet a naña bés a nkôôba ngandak, ibale di ntjél ke, ki biliya gwé bi nkwo lép. (Matéô 5:37) Bahogi ba yé ba tjél nsébla ba bi bôk ba neebe, inyu neebe nsébla umpe u u nene nlam ngandak. Baa hala a ñunda le di ngwés nwet a naña bés ni ti nye lipém? Maselna ni hala, di nlama neebe maleege ma mankéé wés ni ñem wés wonsôna, to ibale a nti kii bés. (Lukas 10:7) Ibale inyu ngim manjom di yé nyégsaga i tôl, njel gwéha i yé le di hoo yis nwet a naña bés.

21. Lelaa i yi bilem bi bôt ba libôga jés, i nla hôla bés i ba biloñge bi bakén?

²¹ Makidik més ma nlama kiha ni bilem bi bôt ba libôga. I bahoma bahogi, to u mpuhe bôt, ba nleege we loñge; ndi bahoma bape, u nlama ndugi yis bôt ba ndap malo moñ. I bahoma bape, bôt ba ndap ba yé ba ti bakén bañga gwom ba gwé, ndi ki le bahoma bape, ba nkabna gwom bilam ni bakén. I bahoma bahogi, bakén ba nlona ngim yom inyu nit ngand; ki le bahoma bape, i bet ba nleege bakén ba gwé bé ngôñ le ba ti bomede i nya ndutu i. I ngim bahoma ki, ba mbem le nwet ba naña a tjél neebe nsébla ngélé yada tole iba; bahoma bape ibale u ntjél, hala a yé béba jam. Jon, di boñ biliya bi ngui inyu kônha i bet ba naña bés maséé.

22. Inyuki i nlôôha ba nseñ le di ‘yoñna bés ni bés kiki bakén’?

²² I yé toi ntiik le, “lisuk li mam momasôna li gwé ni moo.” (1 Pétrô 4:7) Ngéda di niñil i len ini i nlôôha ba nledek i nya di mah tehe bé. Kiki mam ma mbep ndigi bep ni bep, i yé nseñ i kéñbaha gwéha yés inyu bilôk bikéé gwés bi bôda ni bi bôlôm. Maéba ma Pétrô ma nkiha toi ni ngéda yés: “Ni yoñnaga bé ni bé kiki bakén,” hala a yé njel i maséé ni i i nlôôha nseñ i mba ni mba.​—1 Pétrô 4:9.