ME BI gwé i tison i Graz, i loñ Ôstrik. Ngéda me bééna nwii minsaambok, ba bi om me i suklu i maéba ma base. Ndi, me bi tehe malal ma nyega ma nlôôha ipôla bipada ni bingond bi siksa. Jon m’ma yem a bi neebe le me téé suklu nwii wo ngi mal.

Mbus ngéda, me kee i ngim suklu i i bééna homa liyééne inyu baudu. U wada, pua yem a lo i yoñ me, inyule gwét bi bé nayak i tison i Graz, ba leñek bakindim. Di bi solop i tison i Schladming. Kunda yada mbus di bi mal yap nyaañga, kindim i tjé wo. Lisañ lipe, dinuni di bikei di gwét ti di bé pue, di bi leñ kindim ngéda me ni mbômbô yem di bé i mbédgé. I mamélél ma gwét, i bé nene wee bôt ba ngomin ni ba base yés, ba bi tjôô bés.

I nwii 1950, Mbôgi Yéhôva yada i bôdôl tééne m’ma yem likalô. Me bé emble minkwel nwap, me égga ki m’ma yem i makoda mahogi. Kiki a bé nkwoog nkaa le base i Mbôgi Yéhôva yon i gwé maliga, a bi sôblana i nwii 1952.

Ha ngéda i, me bé tehe likoda kiki boma i mimañ mi bôda. Ndi mbus ngéda, me yuuga likoda lipe li li bééna ngandak boñge ba wanda​—li bé pôôna bé boma i mimañ mi bôda! Ngéda me bi témb i Graz, me bôdôl ke i makoda momasôna, mbus ndék ngéda, yak me me ba nkwoog nkaa le mam me bé nigil ma bé maliga. Me bi pam ki i yi Yéhôva kiki Nyambe nu a nit bagwélél bé ibabé set. A mboñ hala yak ngéda di nôgda wengoñle mandutu di mboma ma nkwél ndigi bés botama.​—Tjémbi 3:6, 7.

Me bééna ngôñ i tééne bôt bape likalô. Jon me bi bôdôl ni bilôk bikéé gwem. Bilôk bikéé gwem bi bôda bi-na, bi bi bé me mañ bi bi yék ndap, inyu ke i sal kiki balét ba  suklu. Ndi me bi yuuga bo i bahoma ba bé yééne, me ti ki bo makénd i nigil Bibel. Sôk bi sôk, lôk kéé yem i yosôna i bi nok maéba mem, i yila Mbôgi Yéhôva.

I sonde i yônôs iba le me bi pam i likalô li mandap ni mandap, me bi boma muda wada nu a bééna yom kiki bo 30 nwii, me ni nye di bôdôl yigil Bibel. A bi hol ikepam i sôble, mbus ngéda, yak nlô wé ni bon bé boba, ba sôblana. I yigil i, i bi lédés hémle yem ngandak. Inyuki? Inyule mut to wada a bé ngi boñ me yigil kiki i bé sômbla. Me bé lama kôôba hiki yigil loñge, inyu tégbaha yo loñge. Me nla kal le, me bé niiga ndugi memede, inyu boñ le me la niiga bôt bape! Hala a bi hôla me i nok maliga loñge loñge. Jon me bi sôblana i  sôñ Matôp, i nwii 1954.

I nwii 1955, me bi ke makoda ma ndôn ma ma nkot bôt ba ngandak biloñ i Jaman, i Pulasi, ni i Ngisi. Ngéda me bé i tison i London, me bi boma mankéé Albert Schroeder. A bé malét wada i suklu i Giléad, mbus a sal i Juu li bakena ntôñ. Ngéda di bé yuuga homa litéédana li tik gwom i Britania, mankéé Schroeder a bi unda bés ngim minhôôk mi bikaat mi Bibel. Jôl li Djob li bé mukété ni bibañga bi Lôk Héber, a toñle ki bés nseñ wap. Hala a bi tinde me i gwés Yéhôva ni i kônde gwés maliga, hala a boñ me le me ke ni bisu i tjam maliga ma Bañga i Djob.

Me bi yoñ nson nsañal i hilo hi bisu hi sôñ Kondoñ, i nwii 1956. Mbus sôñ ina, ba om me i sal kiki nsañal nu tôbôtôbô i loñ Ôstrik. Ha ngéda i, Mbôgi Yéhôva i bé bé i tison i Mistelbach, i tison ba bi om me. Ndi me bi boma ndutu i tôbôtôbô. Me ni solôñ yem, di bé maselna ndék. Me bééna bebee le 19 nwii, me lôlak i tison; nye a ban-ga 25 nwii, a lôlak i mbai. Me bé buuha telep bikegla; ndi nye a pulge telep. Kôkôa i bé kola bañ, me bééna lem i nuhul; ndi nye a bé pala nañal. Ndi to hala, i noñ maéba ma Bibel, i bi tinde bés i boñ biliya i yémbél maselna ma, kayéle di bi nok maséé i kôs bisai i sal ntôñ kiki basañal.

Di bi boma ki mandutu mape. Di bé boma yak ndééñga, ndi di bi nôgda le di bé bé bés botama. (2 Korintô 4:7-9) Lisañ jada, ngeñ di bé likalô i man mbai wada, bôt ba bi tiñil ngwo yap yosôna. Ntôñ gwo u, u bi kéña bés, u bôhôk, u nyañglege bés masoñ map. Di bi gwelna i moo, me soohe le: “Soho a Yéhôva, ngéda ngwo ini i nkwo bés nyuu, boñ le di pala wo!” Ngéda ngwo i, i bi kôôge bés bebee yom kiki bo méta wada, i bi telep, i bôdôl nyiñgis nwel nwap, ndi i kôm bés mbus, i kahal témb. Di bi nôgda le Yéhôva nyen a bi sôñ bés. Mbus hala, di bi téé likalô mu man mbai nu nyensôna, kinje maséé i tehe le bôt ba bi leege ki bés loñge. Bebek le hala a bi hélés bo i tehe le ngwo i bi boñ bé bés béba, ni le to hala kii di bi lôôha kon woñi, di bi la tééne bo likalô. Bahogi ikété yap ba bi sôk yila Mbôgi Yéhôva.

Jam lipe li bi kônha ki bés woñi. Kel yada, i mut a bé a gwé ndap di bé lend a loo nhiôôak, a hanak le a nol bés, a kalak le di  ntééñga bôt ba libôga. Nwaa a bi noode mômôs nye, ndi a bi top bé. Di bé nok mam ma momasôna, di bak i tuñ yés i ndap ngii. Ha nyen di bi hoo bii biyééne mbus likôga jés, di bôdôl kot masañgô més. Di bé di yiblak likôga, di tehe nye a téé ni ngweñde i woo. Jon di bi pam ngwéé likôga li mbééga, di lôô i wom u u bé ha mbédgé ni mambegee més momasôna, di témb ha bé nyoo.

Di bi ke di yoñ tuñ i hôtel. Di yén mu bebee le ngim nwii, i bi sôk bane yak bés nseñ inyu likalô. Lelaa? Hôtel i bé i ñem tison, yak ngandak bôt i i bé nigil Bibel ni bés i bé gwés nigil nyoo. Jon di bé tégbaha yigil kaat, ni yigil i Nkum Ntat mukété tuñ yés hiki sonde, ni bebee le 15 bôt.

Di bi nom i tison i Mistelbach iloo nwii wada. Mbus, ba bi tiimba om me i Feldbach, i nwelmbok i Graz, i pes likôl. Me bi bana solôñ nu mondo nyoo, ndi likoda to jada li bé bé. Di bé niñ ikété man tuñ i ndap bikék, i ndegi i nyônôs iba. Ngéda mbebi i bé hôñ, i bé jôp ipôla bikék, jon di bi yéñ le di hô matuba ma ma bé ipôla bikék ni mapep ma kégikel. Di bé nlama ap malép i bee. Ndi biliya bi, bi bi bane bés mahee. Ndék sôñ ndigi i mbus, di bé di ma bot man juu li batéé likalô. Letee ni 30 bôt ba nlélém lihaa, ba bi neebe maliga!

Mam malam ma ma bé pémél bés, ma bi kônde tinde me i yi ntiik le Yéhôva a nke ni bisu i nit i bet ba mbugus gwéñe bi Ane i niñ yap. To ibale di niñ i het bôt ba nla bé hôla bés, Yéhôva a yé bés bebee hiki ngéda.​—Tjémbi 121:1-3.

I nwii 1958, likoda li ndôn li li nkot bôt ba ngandak biloñ li bé lama tagbe i New York City, i nwom mi bol mi Yankee Stadium ni Polo Grounds. Me bi yônôs lipep li kunde inyu ba mu, ni hikuu hi loñ hi Ôstrik hi bi bat me ibale me bé le me neebe i yoñ ngaba i ndap suklu i nyônôs 32 i Giléad. Lelaa me bé le me tjél i nya nsima i? Ibabé i lep ngéda, me bi hoo timbhe le, “Ñ!”

Nyoo i suklu i Giléad, me bé me yii ipañ Martin Poetzinger. A bi hônba ndééñga i nlôôha, ikété ñamb mok mi mbanda i loñ Jaman. Mbus, yak nye a bi sal i Juu li bakena ntôñ. Ngéda suklu i bé tagbe, Martin a  bé béna sooga me le, “a Erika, hala a nkobla kii ni hop u Jaman?”

Mu kiki suklu i bé ke ni bisu, Nathan Knorr a bi yis bés homa di bé lama ke i sal mbus suklu. Me me bé lama ke i loñ i Paragwéi. Kiki me bé me ngi yii mañge, i bé béda le Pua yem a ti me kunde inyu ke nyoo. Mbus me bi kôs yo, me bi bol i Paragwéi i sôñ Matumb i nwii 1959. Me bé lama ke i yén i ndap basañal ba tôbôtôbô ba ba nsal i biloñ bipe i Asunción ni solôñ numpe.

Mbus ndék ngéda, me ni mankéé Walter Bright, nsañal nu tôbôtôbô wada nu a bé yén ni bés mu ndap, ni nu a bi bôk a tagbe i ndap suklu i nyônôs 30 i Giléad, di bôdôl béñgna inyu yi too di nla biiba. Ngéda i bi kola bañ, di biiba. Nano, di bé le di yémbél mandutu ma niñ ntôñ. Hiki ngéda di bé boma ngim ndutu, di bé añ mbônga u Yéhôva i kaat Yésaya 41:10 le: “U kon bañ woñi, inyule me yé ni we. U nwa bañ mis homa ni homa, inyule men me yé Nyambe woñ. M’a ba me nti we ngui.” Hala a bé kwés bés nkaa le, ntel ngéda wonsôna di bé lama téñbe ni Djob ni bii Ane yé bisu, a bé lama bé tjôô bés.

Kii ngéda i bé tagbe, ba om bés i ngim libôga li li bé nwaa ni loñ Brésil. Nyoo baéga ba ndôñ bibase ba bé tinde boñge i leñ ngok i ndap yés i basañal ba tôbôtôbô, i i bé yak bôk. Ha nyen Walter a bi bôdôl nigil Bibel ni ñane bisônda wada. Nyen a yoñ bitelbene le bisônda bi tat ndap yés, ni i njel i nyen bakolba bés ba bi nwas bés nwee. Mbus ndék ngéda, ba héya bés ha i Paragwéi, ba om bés i tison ilam ii pes ipe i nwaa i loñ Brésil. Kinje loñge jam, inyule di bé le di lôôs makoda mu biloñ bi gwobiba, hala wee i Paragwéi ni i Brésil. Ilole di nyodi nyoo, di bi yék makoda ima ma titigi.

Bidokta gwem bi bi kal me le, me nla bé gwal. Ndi me bi hel le i nwii 1962, ba léba le me yé jém! Di bi sôk ke i yén i tison Hollywood, ni i tison Florida, bebee ni lihaa li Walter. Hala a bé ngandak nwii le, me ni Walter di bé la ha bé ba basañal. Di bé lama yoñ ngéda ni lihaa jés. Ndi to hala, di bé ke ni bisu i bugus gwéñe bi Ane.​—Matéô 6:33.

Ngéda di bi bol i Florida, i sôñ Maye sép, i nwii 1962, di bi ba nhelek i tehe le mbagla i bé ipôla bilôk bikéé bi miñindô ni bi bakana, kayéle bakana ba bé lôôs makoda yap pes, yak miñindô yap pes. Nlélém ki inyu likalô. Ndi ki le, Yéhôva a ta bé ntodol bôt. Hala a bi nom bé, makoda ma mintén mi bôt mi nwo ima, ma bi témb ma pôdna. Di bi tehe toi woo u Yéhôva mu jam li, nano makoda ma nloo jôm ni ima mu liboga li.

Ngoo ngandak le, nlô wem Walter a bi wo kon pos u boña, i nwii 2015. A bi bane me loñge nlôm mu 55 nwii di bi tégbaha ntôñ, nu a bé gwés Yéhôva, a bi hôla ki ngandak lôk kéé. Me nyamnda ni ngôñ i tiimba tehe nye mbôô ngéda a ga loo bitugne.​—Minson mi baôma 24:15.

Me yé nyonok ni mayéga inyu 40 ma nwii me ntégbaha i nson nsañal, me nkôs ki ngandak maséé ni bibom. Kiki hihéga, me ni Walter, di bi tehe sôble i bon bés ba mbuu 136. I yé ntiik le, di bi boma yak ngandak mandutu. Ndi, di mah tehe bé mo kiki ngim njom i waa gwélél Djob jés. Maselna ni hala, mandutu ma ma bi hôla bés i kôôge nye bebee, ni bôdôl le a ga hôla bés i yémbél mo i ngéda yé, ni kiki a ngwés. A boñ ki hala!​—2 Timôtéô 4:16, 17.

Walter a nyiñba me ngandak, ndi nson nsañal u nhôla me i pamba. Me ntehe nseñ i niiga bape, ni i unda bo botñem i bitugne. I yé ntiik le, ikété ngandak manjel, Yéhôva a mah tjôô bé me kekikel. Inyu yônôs mbônga wé, a bi nit me, a ti me ngui, a gwel me “ni woo wé walôm u telepsép.”​—Yésaya 41:10.