1, 2. (a) Lelaa Yésu a bé tehe Mbén Djob? (b) Lelaa bayimbén ni Farisai ba bi kôdôs Mbén Djob?

YÉSU a bé gwés Mbén Môsi. Hala a nhélés bé bés! Inyule Mbén i bé lôl yak mut a nlôôha ba mahee ikété niñ i Yésu​—Isañ le, Yéhôva. Gwéha ikeñi Yésu a bééna inyu mbén i Nyambe i bé pémél i mbañ i, i nlébna kaat Tjémbi 40:9: “A Nyambe wem, me nkon maséé i boñ sômbôl yoñ, ñ, mbén yoñ i yé ikété ñem wem.” Ikété bipôdôl ni bibôñôl, Yésu a bi éba le Mbén Nyambe i bé peles, i bak nseñ, ni le i nyon ibabé set.​—Matéô 5:17-19.

² Kinje ndutu Yésu a bé le a nôgda, ngéda a bi tehe bayimbén ni Farisai ba nkôdôs Mbén Isañ! Ba bé nôgôl yak disii di mam mu Mbén, inyu hala nyen Yésu a kal le: “Ni nti yom yada ikété hi jôm kii bo kinjiñkembe, bo hisiñ, bo hiomi.” Ndi, ndutu i bé lôl hee? A kônde le: “Ni nwas bañga mam i Mbén, kii bo mbagi sép, bo konangoo, bo hémle [ndéñbe].” (Matéô 23:23) Maselna ni Farisai, i i bé bot mambén, Yésu a bé yi njômbi i Mbén, ni kii hiki mbén i bé yelel inyu Nyambe.

3. Kii di ga wan munu yigil ini?

 ³ Kiki di yé bikristen, di ta bé i si malômbla ma Mbén. (Rôma 7:6) Ndi, Yéhôva a bi tééda Mbén i inyu yés ikété Bañga yé, le Bibel. A ngwés bé ndik le di wan disii di mam, ndi, le di tibil nok ni bii bisélél “bañga mam i mbén,” matiñ ma nyôgi ma ma nit mambén mé. Kiki hihéga, mambe matiñ di nla léba mu bitelbene bi bitison bi lisolbene? I yigil di nsôk tehe, i nti bés biniigana inyu mam nke ngwéé a bé lama boñ. Ndi inyu bitison bi lisolbene, di nigil mam inyu Yéhôva, ni lelaa di nla kôna bilem gwé. Jon, ini yigil i ga timbhe mambadga maa: Lelaa minkoñ mi lisolbene mi nyelel konangoo i Yéhôva? Kii hala a niiga bés inyu litehge jé li niñ? Lelaa minkoñ mi, mi bé unda libak jé li telepsép i nya i yôni? Inyu hiki jam mu, yéñ manjel u nla gwélél inyu kôna Isañ wés nungingii.​—Añ Efésô 5:1.

4, 5. (a) Bimbe bitelbene ba bi yoñ inyu boñ le minkoñ mi lisolbene mi ba bebee ni nke ngwéé, ni inyuki? (b) Kii hala a niiga bés inyu Yéhôva?

⁴ Hala a bé jam li ntomb i ke bitison bi lisolbene bisamal. Yéhôva a bi ti Israel oda le ba kap bitison bi mu bipes gwobiba bi Lom Yordan. Inyuki? Inyu boñ le hiki nke ngwéé a hoo léba lisolbene li li kôli. (Ñanga bôt 35:11-14) Manjel ma bé ke nyoo minkoñ, ma bé ntiblak loñge. (Ndiimba Mbén 19:3) Inoñnaga ni bilem bi Lôk Yuda, ba bi bii biyimbne mu nloñ inyu hôla nke ngwéé i hoo léba minkoñ mi. Kii minkoñ mi lisolbene mi bé ha bebee, nnol mut ngi kôôba a bé bé nyégsaga i ke ngwéé i loñ ipe, i het a bé le a bégés bikwéha bi mop.

⁵ Hoñol le: Yéhôva​—Nwet a bi ti oda i nol i bet ba nkôôba kôp matjél​—a bi ti nnol mut ngi kôôba pôla i pei ni i kôhna konangoo! Ntoñol Bibel wada a tila le: “Hiki jam li bé ntjegek loñge, li tombok, li bé let bé to ndék. Nya liboñok i, i bé lôl ni Djob li konangoo.” Yéhôva a ta bé nkéés nu béba ñem nu a yé bebee i kogse bagwélél bé. Ndi a “yôgi ni lingwañ li konangoo.”​—Efésô 2:4.

6. Lelaa libak li Farisai li bé maselna ni konangoo Djob?

⁶ Ndi Farisai, i bé gwés bé unda bôt bape konangoo. Kiki hihéga, inoñnaga ni bilem gwap, ba bé top bé nwéhél mut inyu nlélém béba iloo ngélé aa. Yésu a bi yelel libak jap ngéda a bi ti hihéga hi Farisai yada, i i bé soohe le:  “A Nyambe, me nyéga we inyule me ta bé me kiki bôt bape​—bôt ba ngadla, bôt ba téé bé sép, bôt ba ndéñg​—to kiki nkottas yaga nunu”​—Ndi nkottas a bé soohe ni suhulnyu le Djob a kon nye ngoo. Inyuki Lôk Farisai i bé bé bebee i unda bôt bape konangoo? Bibel i kal le ba “ba yanak bôt bape bobasôna.”​—Lukas 18:9-14.

7, 8. (a) Ibale mut a mboñ we béba, lelaa u nla kôna Yéhôva? (b) Inyuki i mbéda suhulnyu inyu nwéhél?

⁷ Kôna Yéhôva, ndi ha Farisai bé. Unda konangoo. (Añ Kôlôsé 3:13.) Njel yada inyu boñ hala i yé le, u boñ le bôt bape ba bana makénd i bat we nwéhél. (Lukas 17:3, 4) Badba le: ‘Baa me yé bebee i nwéhél bôt ba bi boñ me béba, yak bet ba mboñ hala ngandak ngélé? Baa me nyamnda ni ngôñ i kôp nsañ ni mut a mbabaa me?’

⁸ Inyu ba bebee i nwéhél, i mbéda bés suhulnyu. Farisai i bé la bé nwéhél bôt bape inyule i bé hoñol le, i bé lel bôt. Ndi bés bikristen, ni suhulnyu, di nlama “hek le bôt bape ba nloo” bés, ni le ba kôli le di nwéhél bo. (Filipi 2:3) Baa u ga kôna Yéhôva, u lôôs ki manoodana ma suhulnyu? Yék “njel” yoñ nwéhél i néhi, i bak ki ntiblak loñge. Hoo nwéhél, u tiñha ki nok liyot.​—Ñañal 7:8, 9.

9. Lelaa Yéhôva a bi yigye ikété mahoñol ma bon ba Israel le niñ i mut i yé mpubhaga?

⁹ Njômbi i bisu i bitison bi lisolbene, i bé i sôñ bon ba Lôk Israel le ba bana bañ pil matjél. (Ndiimba Mbén 19:10) Yéhôva a ngwés niñ, a ñoo ki mut nu a gwé “moo ma nkôp matjél ma nginsohi.” (Bingéngén 6:16, 17) Djob li telepsép ni li mpubi, li ta bé le li yan matjél ma nkuba ngi kôôba. I yé maliga le, nnol mut ngi kôôba a bé kôs konangoo. To hala, a bé lama tehe mimañ inyu añle bo jam li bi tagbe. Ibale i nene le a nkôôba bé boñ hala, a bé lama yén i tison lisolbene letee ni nyemb i prisi keñi. Hala a bé kobla le a bé le a tégbaha bebee le niñ yé yosôna nyoo. Bikuu bini bi bé yigye bon ba Israel le niñ i mut i yé mpubhaga. Inyu ti Nwet niñ lipém, ba bé lama keñgle liboñok jo ki jo li bé le li hubus niñ i bôt bap ba libôk.

10. Inoñnaga ni Yésu, lelaa bayimbén ni Farisai ba bé unda le ba bé diihe bé niñ?

¹⁰ Maselna ni Yéhôva, bayimbén ni Farisai ba bi unda le ba bé diihe bé niñ. Lelaa ni? Yésu a kal bo le: “Ni bi héya hiliba hi yi; bébomede ni bi jôp bé, ni kéñ ki ba ba bé ba nhe jôp!” (Lukas 11:52) Ba bé lama hôla bôt bape i nok Bañga i Djob, ni hôla bo i kil mu njel niñ boga. Ndi, ba bé kena bo haa ni “Nwet niñ,” le Yésu, ba tindge bo i jôp njel i nkena tjiba. (Minson mi baôma 3:15) Nyonok ni ngôk, ni lem i tôñ ndigi ni bomede, bayimbén ni Farisai  ba bé yoñ bé ngéda ni niñ i bôt bape, to ni loñge yap. Kinje béba ñem, u ngi konangoo!

11. (a) Lelaa ñôma Paul a bi unda le a bééna litehge li Djob inyu niñ? (b) Kii i ga hôla bés i bana libak li Paul i nson u ñañ nlam?

¹¹ Lelaa di nla keñgle libak li bayimbén ni Farisai, ni kôna Yéhôva? Di nlama diihe, ni gwés ki likébla li niñ. Ñôma Paul a boñ hala ni njel nson u ñañ lam. Jon a bé le a sugus le: “Me yé mpubi ni matjél ma bôt bobasôna.” (Añ Minson mi baôma 20:26, 27.) Paul a bé añal bé miñañ minlam ndik inyu ke pil matjél ngwéé, tole inyule a bé nyégsaga. Maselna ni hala, a bé gwés bôt, yak niñ yap i bé tik i mis mé. (1 Korintô 9:19-23) Di nlama boñ biliya i bana nlélém litehge li niñ kiki Djob. Yéhôva ‘a ngwés le bôt bobasôna ba pam i hiel ñem.’ (2 Pétrô 3:9) Baa yak we? U nla léba le libak li loñgeñem ni li konangoo bi nla tinde we i hôlôs makénd u nti inyu nson u ñañ lam, w’a ba ki maséé i boñ hala.

12. Inyuki i yoñ matat ni niñ, i yé nseñ inyu bagwélél ba Djob?

¹² Yak bés di ñunda le di gwé litehge li Yéhôva inyu niñ, ngéda di nyoñ matat le matjél ma kuba bañ. Ngéda di nluk, ni ngéda di nsal, di nlama yoñ matat. Yak ngéda di yé oñ, ngéda di mbôñgôl mandap, tole ngéda di nke makoda. I yoñ yihe ni niñ i bôt, ni mbôô wap, bi yé mahee iloo yéñ nseñ, moni, tole ntjega wés ngéda. Nyambe wés a mboñ jam li téé sép hiki ngéda, li bak ki loñge. Di gwé ngôñ i ba kiki nye. Mimañ mi nliya i sôñ niñ yap ni i bôt bape. (Bingéngén 22:3) Ibale mañ u nhôñlaha we matiñ ma ma nhôla i sôñ niñ i bôt, soho diihe mo. (Galatia 6:1) Tehe niñ kiki Yéhôva a ntehe yo, to ‘matjél m’a ba bé ngii yoñ.’

13, 14. Lelaa mimañ mi Israel mi bé kôna telepsép i Yéhôva?

¹³ Yéhôva a ti mimañ mi Israel oda le, mi noñ matiñ mé ma nyôgi ma telepsép. Pog, mimañ mi bééna ngôñ i tibil wan mam ma bi tagbe. Ni le, mi bé lama tibil wan ndip mahoñol ma nnol mut, libak jé, ni bilem gwé, ilole mi nkit le a kôli ni konangoo. Inyu kôna telepsép i Nyambe, mi bé lama yi too nke ngwéé a mboñ hala ni “ôa” tole inyule a bé “yiñil nye béba.” (Añ Ñanga bôt 35:20-24.) I bé béda ki le mi bat mbôgi bôt, ni le i ndék yosôna, bôt iba ba nit le a bi kôôba nol nye.​—Ñanga bôt 35:30.

¹⁴ Mbus mi bé tibil wan mam ma bé tagbe, mimañ mi bé lama béñge mut nyemede, ha ndik bé i jam a mboñ. Mi bééna ngôñ ni pék tole ni ngap i tibil yi wan ngim jam ikété kété, inyu tehe mam ma sôli mu. I ngii mam momasôna, mi bééna ngôñ ni mbuu mpubi u Yéhôva, u u bé hôla bo i kôna pék yé, konangoo ni telepsép yé.​—Manyodi 34:6, 7.

15. Pémés maselna ma bé ipôla litehge li Yésu ni li Farisai inyu baboñbéba.

¹⁵ Ndi Farisai i bé bok mis i ngii béba mut a bi boñ, iloo le ba bé béñge jam li bé nye ñem. Ngéda ba bi tehe Yésu a yé ngand i ndap Matéô, ba bi bat banigil bé le: “Malét nan a njéla nye ni bakottas ni baboñbéba inyuki?” Yésu a timbhe bo le: “Bôt ba yé mbôô ba nyéñ bé ngangañ [bidokta], ndik ba ba nkon. Ndi bé kena, niglana likoble li jam lini le: ‘Me ngwés konangoo, ha bisesema bé,’ inyule me bi lo bé me i sébél bôt ba téé sép, ndik baboñbéba.” (Matéô 9:9-13) Baa ndimbhe i Yésu i bé kobla le a bé nit maboñok mabe ma  bôt ba? Heeni. Nwin wé u bé naña nya bôt i, i hiel miñem. (Matéô 4:17) Ndi to hala, Yésu a bi yimbe ni pék le bahogi ikété bana “bakottas ni baboñbéba” ba bééna toi ngôñ i héñha. Ba bé ndik bé i ndap Matéô inyu je. Ndi ‘ba ba ngandak, inyule ba ba noñ ki nye [Yésu].’ (Markô 2:15) Ngoo le, ngandak ikété Farisai i bi tehe bé bôt ba kiki Yésu a bé tehe bo. Maselna ni Nyambe nu telepsép ni nu konangoo, nu ba bé kadba le ba mbégés, Farisai i bé tehe bôt bap ba libôk kiki baboñbéba, i tehge ki bo kiki minimlak mi bôt.

16. Kii juu li bikodlene li mimañ li nliya i wan?

¹⁶ I len ini, mimañ mi nlama ba nkwoog nkaa le mi nkôna Yéhôva, nu “a ngwés telepsép.” (Tjémbi 37:28) Jam li bisu li yé le, mimañ mi nlama “toñol, wan ni tibil bat” inyu yi too béba i mbôña toi. Ibale ñ, mi ga bagal jam li inoñnaga ni Bitilna. (Ndiimba Mbén 13:12-14) Ngéda mi nkéés mut, mi nlama tibil yi too i kristen i, i yé toi i hiel ñem​—tole a ta bé i hiel wo​—hala a mbéna bé ba jam li ntomb. Hala a mbat le mi yi mahoñol ma mut nu, le mi yi libak jé, ni ñem wé. (Masoola 3:3) Inyu boñ le mboñbéba a kôhna konangoo i Yéhôva, i mbéda le a hiel ñem. *

17, 18. Lelaa mimañ mi nla yimbe too mut a nhiel toi ñem? (Béñge titii i bibôdle.)

¹⁷ Maselna ni Yéhôva bo Yésu, mimañ mi nla bé añ miñem. Ibale u yé mañ, lelaa u nla yémbél ndutu i yé i yimbe too mut a nhiel toi ñem? Pog, soohe inyu bana pék ni yi. (1 Bikiñe 3:9) Iba, wan Bañga i Djob ni bikaat bi nkol maliga ni u pék bi bi nhôla we i yi boñ maselna ipôla “ndutu ñem i nkoñ isi” ni “ndutu kingéda sômbôl Nyambe,” i i yé bañga lihiel ñem. (2 Korintô 7:10, 11) Béñge lelaa Bitilna bi ntoñol libak li bôt ba nhiel miñem, ni li bôt ba nhielek bé nwo. Lelaa Bibel i ntoñol yom ba bé nôgda, libak jap, ni maboñok map?

¹⁸ Sôk i nsôk, boñ biliya i tehe libak li mut jolisôna u yé nigil. Mu kii u nigil, bigda binéñél bi mut nu, mam ma bi tinde nye i boñ béba, ni minwaa nwé. Bibel i bôk i legel inyu nwet a yé ño ntôñ le Yésu: “A’ kéés bé bôt kingéda binunul bi mis, to pémés mbagi kingéda binôgôl bi maôô. Ndi a’ kéés diyeyeba ndôñ i téé sép, a pémhenege ki ba ba nsamb hana ’isi mbagi tete.” (Yésaya 11:3, 4) A mimañ ni yé batat bémba ba ba yé i si Yésu, a ga hôla ki bé i kéés kiki yak nye a nkéés. (Matéô 18:18-20) Baa di ta bé maséé i bana mimañ mi ntôñ ni bés, mi niglege Yésu? Kinje mayéga di nti inyu biliya mimañ mi mboñ inyu hôñôs konangoo ni telepsép mu makoda més!

19. Bimbe biniigana bi nlôl i bititison bi lisolbene u gwé ngôñ i bii bisélél?

¹⁹ Mbén Môsi i gwé “bibuk bi bañga yi ni bi maliga” bi Yéhôva ni matiñ mé ma téé sép. (Rôma 2:20) Kiki hihéga, bitison bi lisolbene, bi niiga mimañ lelaa mi pémés “mbagi maliga,” bi niiga yak bés bobasôna lelaa di “unda ki loñgeñem ni konangoo, hi mut ni maasañ.” (Sakaria 7:9) Di ta ha bé i si Mbén. Ndi Yéhôva a nhéñha bé, yak bilem kiki bo telepsép ni konangoo bi gwé nseñ i mis mé. Kinje nsima di gwé i bégés Djob li li bi hek bés i pôna yé, li di nla kôna bilem, ni li li nla bane bés lisolbene!