1. Imbe ngéda i nla bane bés ndutu i gwélél Yéhôva?

WE U nhoñol lelaa, imbe ngéda i nla lôôha bane bés ndutu i gwélél Yéhôva? I ngéda di mboma mandutu tole i ngéda hogbe? I ngéda di mboma mandutu, di mbéna yéñ Yéhôva. Ndi kii di yé di mboñ i ngéda hogbe? Baa di yé di hôya Djob? Yéhôva a bi béhe Lôk Israel mu jam li.​—Ndiimba Mbén 6:10-12.

2. Imbe ndémbél Kiñe Asa a bi yigle bés?

² Kiñe Asa a yigle bés ndémbél ilam i mut pék nu a mbôdôl Yéhôva ñem ni ñem wé wonsôna. A bi gwélél ndik bé Yéhôva i béba ngéda ndi yak i ngéda hogbe. Ibôdôl nye mañge, “ñem Asa u ba peles ni Yéhôva.” (1 Bikiñe 15:14) Jam jada li ñunda le Asa a bi gwélél Yéhôva ni ñem wé wonsôna li yé le, a bi tjé bisat i loñ Yuda yosôna. Bibel i nkal le: “A héa bakén ba muu ma bisesema, ni bahoma ba nyôgi, a bôk bituk, a kek bi-Aséra.” (2 Miñañ 14:3, 5) A bi héya yak mbômbô yé Maaka tel i kiñemuda. Inyuki? Inyule a bé tinde bôt i bégés ôñgba i nsuñgaha ñem.​—1 Bikiñe 15:11-13.

3. Kii di ga tehe munu yigil ini?

³ Asa a bi tjé ndik bé bisat. A bi hôla yak Lôk Yuda i témbna maada malam ni Yéhôva. Yéhôva a bi  ti Asa ni Lôk Israel hogbe. * Jôm li nwii ikété ane i Asa, “loñ i kôs hogbe.” (2 Miñañ 14:1, 4, 6) Munu yigil ini, di ga tehe lelaa Asa a bi gwélél i ngéda hogbe i. Di ga tehe ki ndémbél i bikristen bi hiai hi bisu, bi bi bi tibil gwélél ngéda hogbe kiki Asa. I mbus, di ga timbhe mbadga ini: Ibale u yé i het bagwélél ba Yéhôva ba gwé kunde i bégés nye, lelaa u nla gwélél i ngéda hogbe i?

4. Inoñnaga ni kaat 2 Miñañ 14:2, 6, 7, lelaa Asa a bi gwélél ngéda hogbe?

⁴ Añ 2 Miñañ 14:2, 6, 7. Asa a bi kal litén le Yéhôva nyen “a nti [bo] noi i bipes gwobisôna.” Asa a bi gwélél bé ngéda hogbe i inyu tuk niñ. A bi gwélél yo inyu oñ bitison, mapénd, minkum mi mandap, ni makôga. A bi kal litén le: “Loñ i ngi yii yés.” Kii a bé sômbôl kal? A bé sômbôl kal le litén li bééna kunde i oñ mandap mu hisi Djob a bi ti bo ibabé ngolba. A bi kal Lôk Israel le ba tibil gwélél i ngéda hogbe i.

5. Inyuki Asa a bé lédés ntôñ wé gwét?

⁵ Asa a bi gwélél ki ngéda hogbe i inyu lédés ntôñ wé gwét. (2 Miñañ 14:8) Baa hala a nkobla le a bé bôdôl bé Yéhôva ñem? To jam. Asa a bé yi le mbegee yé i yé le a kôôba litén inyu dilo dibe di di bé le di lo i mbus ngéda. A bé yi ki le ngéda noi i Lôk Yuda i bé lama mal kel yada, hala ki nyen mam ma bi tagbe.

6. Lelaa bikristen bi hiai hi bisu bi bi gwélél ngéda hogbe?

⁶ Tolakii bikristen bi hiai hi bisu bi bé béna boma ngolba, ba bééna yak ngéda hogbe. Lelaa ba bé gwélél i ngéda i? I lôk kéé i bôlôm ni i bôda ini i bé añal ñañ nlam ibabé waa. Kaat Minson mi baôma i nkal le ba “bé kon Yéhôva woñi.” Ba bi ke ni bisu i añal ñañ nlam, hala nyen yak “nsoñgi u banigil u bé bet.” Ñ, Yéhôva a bi sayap nson ba bi sal ni makénd i ngéda hogbe.​—Minson mi baôma 9:26-31.

7-8. Kii Paul ni bikristen bipe ba bé boñ i ngéda pôla i bé nene? Toñol.

⁷ Bikristen bi hiai hi bisu bi bé añal ñañ nlam hiki ngéda pôla i bé nene. Ngéda ñôma Paul a bi tehe le nwemel nkeñi u nyibla nye i Éfésô, a bi gwélél i pôla i inyu añal ñañ nlam ni yilha bôt banigil mu tison i.​—1 Korintô 16:8, 9.

⁸ Pôla ipe i bi nene inyu Paul ni bikristen bipe ngéda makidik ma bi yôña inyu jam li likwee i nwii 49 N.Y. (Minson mi baôma 15:23-29) Ngéda ba bi legel makoda i makidik ma bi yôña inyu jam li likwee, banigil ba bi kahal añal ‘ñañ nlam u Bañga i Yéhôva’ ni makénd. (Minson mi baôma 15:30-35) Mam ma bi sôk lelaa? Bibel i nkal le: “Makoda ma bi kônde bana ngui ikété hémle, yak nsoñgi wap u bedek hiki kel.”​—Minson mi baôma 16:4, 5.

9. Mam ma yé lelaa i ngandak biloñ i len ini, imbe mbadga di nlama badba?

⁹ I ngandak biloñ i len ini, lôk kéé i ñañal ñañ nlam ibabé ngolba. Baa i loñ yoñ bagwélél ba Yéhôva ba gwé kunde i añal ñañ nlam? Ibale hala, badba le: ‘Lelaa me ngwélél i ngéda hogbe ini?’ Munu dilo di nsôk dini, bagwélél ba Yéhôva ba pégi i añal ñañ nlam ni i niiga bôt kiki hala a bé ngi bôña. (Markô 13:10) Bagwélél ba Yéhôva ba nla gwélél ngandak manjel inyu yoñ ngaba mu nson u.

10. Kaat 2 Timôtéô 4:2 i ntinde bés i boñ kii?

¹⁰ Lelaa u nla ôt nsen ni ngéda noi? (Añ 2 Timôtéô 4:2.) Inyuki ni nla bé wanba inyu tehe too ni nla lona mahéñha inyu boñ le mut wada ikété ndap nan lihaa a kéñbaha nson wé likalô, bebek a yila yak nsañal? Nano a ta bé ngéda i bok nkus to lingwañ, inyule di ga pei bé ni i gwom bi i njiiha ikeñi.​—Bingéngén 11:4; Matéô 6:31-33; 1 Yôhanes 2:15-17.

11. Kii lôk kéé ihogi i mboñ inyu pam i añle libim li bôt ñañ nlam?

¹¹ Ngandak batéé likalô i nigil hilémb hi mondo inyu añle bôt bape miñañ minlam ni niiga bo. Inyu hôla bo, ntôñ Djob u mpémés bikaat ikété ngandak dilémb. Kiki hihéga, i nwii 2010, bikaat gwés bi bé pam ikété 500 dilémb. I len ini, nsoñgi u dilémb u nloo 1 000!

12. Umbe nseñ bôt ba gwé i nok nwin u Ane ikété hilémb hiap? Ti hihéga.

¹² Kii bôt ba nôgda i ngéda ba ntééne bo likalô ikété hilémb hiap?  Di yoñ hihéga hi sita yada i i bi tégbaha likoda li ndôn ikété hilémb hié i tison i Memphis, Tennessee, i Amérika. Likoda li, li bé ni hop Kinyaruwanda, hop u u mpôda i Ruwanda, i Kôñgô Kinshasa ni i Ugañda. I mbus likoda li ndôn, i sita i, i bi kal le: “Lisañ lini nyen me ntibil nok biniigana ibôdôl nu me bi lo i Amérika, nano a yé 17 nwii.” Bipôdôl gwé bi ñunda le, biniigana a bi nok bi bi tihba nye ñem inyule bi bé ni hilémb hié. Ibale pôla i nene, baa u yé le u nigil hilémb hi mondo inyu hôla bôt ba libôga joñ ba ba mpot hio? Baa ngim bôt mu libôga joñ i yé le i ba maséé i nok nwin u Ane ibale u nkwélés bo ni hilémb hiap? Biliya bi ngui u ga boñ bi ga lona we maséé.   

13. Lelaa lôk kéé yés i Ruslan i bi gwélél ngéda hogbe?

¹³ Bilôk bikéé gwés gwobisôna bé gwon bi gwé pôla i téé likalô i mbamba. I ngim biloñ, ngomin a yé a tééne lôk kéé yés minwaa mu nson wap likalô. Di béñge i yom i bi pémél lôk kéé yés i Ruslan. Ba bi kôs ndééñga ngandak nwii, i mbus ba kôs kunde i sôñ Matumb i nwii 1991. Ha ngéda i, ba bé yom kiki bo 16 000 batéé likalô. Yom kiki bo môm ma ma nwii i mbus ngéda, nsoñgi wap u bi loo 160 000 batéé likalô! Ñ, bilôk bikéé gwés bi bi tibil gwélél ngéda hogbe inyu añal ñañ nlam. Ndi i ngéda hogbe i i bi nom bé. To hala kii mam ma bi héñha, ba nimis bé makénd map. Ba nke ni bisu i gwélél Yéhôva ba gwéélak manjel momasôna ma nla nene.

14-15. Lelaa Yéhôva a bi hôla Kiñe Asa?

¹⁴ Dilo di Asa, ngéda hogbe i bi sôk tagbe. Soso ntôñ bisônda u bebee le hidun hiada u bi lôl i Étiôpia. Ñane ntôñ u le Zéra, a bé nkwoog nkaa le b’a bép Lôk Yuda. Ndi Kiñe Asa a bé bôdôl Yéhôva Djob ñem, he nsoñgi wé bôt bé. Asa a bi soohe le: “Hôla bés, a Yéhôva Nyambe wés, inyule di mbôdôl we ñem, di nlo ki i jôl joñ i jôs limut lini.”​—2 Miñañ 14:11.

¹⁵ Tolakii ntôñ gwét u Étiôpia u bé loo u Lôk Yuda ngélé iba, Asa a bé yi le Yéhôva a gwé ngui, ni le a nla hôla litén jé. Ñ, Yéhôva a bi wéha bé nye nyuu; ntôñ gwét u Étiôpia u bi biba.​—2 Miñañ 14:8-13.

16. Lelaa di nyi le ngéda hogbe i ga mal?

¹⁶ Tolakii di nyi bé yom i mbem hiki wada wés dilo di nlo, i yom di nyi i yé le, to ibale ntôñ Djob u gwé ndék hogbe i len ini, i hogbe i i ga nom bé. Bigda le, Yésu a kal le dilo di nsôk, “biloñ gwobisôna gw’a oo” banigil bé. (Matéô 24:9) Nlélém litehge won ñôma Paul a bééna, jon a kal le: “I bôt bobasôna ba ngwés niñ ikété adna ni Kristô Yésu, ba téñbege i gwélél Nyambe, yak bo b’a kôhna ndééñga.” (2 Timôtéô 3:12) Satan a yé nyonok ni “hiun hikeñi,” jon di ta bé le di hégda le di ga pei ndééñga.​—Masoola 12:12.

17. Mambe manoodana ma mbem bés?

¹⁷ Dilo di nlo, bés bobasô di ga boma manoodana. Ndék ngéda, wee ‘njiiha ikeñi i mbôdôl, i nya i yé ngi ba ibôdôl bibôdle bi nkoñ ’isi letee ni nano.’ (Matéô 24:21) Ha ngéda i, i nla pam le bôt bés ba lihaa ba kolba bés, tole ngomin a sôña nson wés. (Matéô 10:35, 36) Baa yak we u ga bôdôl Yéhôva ñem kiki Asa?

18. Inoñnaga ni kaat Lôk Héber 10:38, 39, kii i ga hôla bés i ba nkôôbaga inyu manoodana ma mbem bés?

¹⁸ Yéhôva a yé kôôba bés i pes mbuu inyu mam ma mbem bés. A ngwélél  “nkol u maliga ni u pék” inyu ti bés ‘bijek bi mbuu i loñge ngéda’ bi bi nhôla bés i tééda ndéñbe yés. (Matéô 24:45) Ndi hiki wada wés a nlama boñ biliya inyu bana hémle i ngui.​—Añ Lôk Héber 10:38, 39.

19-20. Ngéda di nsoñgol kaat 1 Miñañ 28:9, mambe mambadga ma nlo bés mahoñol, inyuki di nlama badba mo?

¹⁹ Di nlama “yéñ Yéhôva” kiki Kiñe Asa. (2 Miñañ 14:4; 15:1, 2) Mut a mbôdôl yéñ Yéhôva i ngéda a nigil i yi nye, a kôs ki sôble. Di nlama boñ kii yosôna di nla inyu boñ le gwéha di gwé inyu Yéhôva i kônde keñep. Inyu yi too di ngwés toi nye, di nla badba le: ‘Baa me mbéna ke makoda momasôna?’ Biniigana di nkôs makoda bi nhôla bés i tééda ndéñbe yés, ni i tina makénd wada ni nuu. (Matéô 11:28) Di nla ki badba le: ‘Baa me gwé lem i nigil Bibel? Ibale u niñ ni lihaa joñ, baa ni mbéna bégés Djob hiki sonde? Ibale u niñ wetama, baa u mpohol ngim ngéda inyu nigil kiki u bak le u boñ ni lihaa joñ? Baa u nyoñ ngaba i nya i yôni i nson likalô ni i yilha bôt banigil?’

²⁰ Inyuki i mbéda le di badba mambadga mana? Bibel i nkal le Yéhôva a nyi mahoñol més, a nwan ki miñem nwés, jon di nlama boñ nlélém. (Añ 1 Miñañ 28:9.) Ibale di nôgda le di nlama lona mahéñha mu mam di gwé le di mboñ, libak jés tole mahoñol més, di nlama bat Yéhôva mahôla. Nano nyen di nlama kôôba inyu manoodana ma mbem bés. Jam jo ki jo li kéñ bañ bés i tibil gwélél ngéda hogbe di gwé nano!