Ke i miñañ

Ke i miño mi bibuk

ÑAÑ U NIÑ I BÔT

Yéhôva a bi lédés bés i ngéda gwét, yak i ngéda nsañ

Yéhôva a bi lédés bés i ngéda gwét, yak i ngéda nsañ

Paul: Di bé maséé ngandak! I sôñ Maye sép nwii 1985, di bé ke i loñ i Libéria, i pes hiôñg i Afrika, inyu nson wés u bisu u missionnaire. Avioñ wés a bi telep i Sénégal. Anne a kal le: “I yii ndik bés ngeñ yada, wee di mpam i Libéria.” Kunda yada ba legel le: “I bôt ba nke i Libéria ba sôs. Coup d’état i bak i ma bôña nyoo.” I jôm di dilo di bi noñ ha, di bi yén ni missionnaires i Sénégal. Manwin ma bé lôl i Libéria, ma bé unda le bôt ba bé wo nyoo ngandak, ngomin a kit le mut nye ki nye a nlama bé pam kôkôa, ibale u mpam ba nol we.

Anne: Di yé bôt ba nyoñ yihe ngandak. Ibôdôl me mañge, ba nsébél me le Annie, muda woñi. Ipam nano, me ngi konok woñi i lel nloñ! Ndi di bééna ngôñ i ke i Libéria, tolakii mam ma bé bé loñge nyoo.

Paul: Me ni Anne di bi nañ homa wada, i pes hiôñg i loñ Ngisi. I mbus le di bi mal collège, di bi bôdôl nson nsañal. Bagwal bem bon ba bi ti me makénd i gwel i nson u, inyu Anne, nyañ nyen a bi ti nye makénd. Ba bé maséé i tehe le di bééna ngôñ i tégbaha niñ yés yosôna mu nson u. I ngéda me bi pamna 19 nwii, me bi ke i Bétel, Anne a bi at me nyoo i mbus libii jés i nwii 1982.

Mapam ma Giléad, hilo 8 hi sôñ Dipos, nwi 1985

Anne: Di bé gwés Bétel ngandak, ndi ngôñ yés ibôdôl behee i bé le, di kee i sal i het batéé likalô ba ta bé ngandak. Mu kiki di bi sal ni minlômbi mi missionnaires i Bétel, ndémbél yap ilam ni pék yap bi bi kônde kéñbaha ngôñ yés i ba missionnaire kiki bo. Hiki u di bé soohe mu i jam li, di bi boñ hala nwii maa. Jon di bé maséé ngandak i ngéda ba bi naña bés i suklu i nyônôs 79 i Giléad i nwii 1985. Ba bi om bés i pes hiôñg i Afrika, i Libéria.

GWÉHA I LÔK KÉÉ I BÔLÔM NI I BÔDA I BI LÉDÉS BÉS

Paul: Di bi yoñ avioñ nu bisu a bé ke i Libéria. Bôt ba bé kon woñi ngandak, ba bééna bé kunde i pam mandap map kôkôa. Woñi u bé nnayak kayéle, i bôm, i ngéda bôt ba ntehe litôa li mbep témb ni mbus kunda yada, ba nkahal ke ngwéé! Inyu suhus woñi wés, hiki u, di bé añ kaat i Tjémbi. Ndi di bé gwés toi nson wés. Anne a bé téé likalô hiki kel, me me salak i Bétel ni mankéé John Charuk. a Me bi nigil ngandak mam ipañ yé, kiki a bi nom ngandak i Libéria, a bé yi mandutu ni i mam lôk kéé i bôda ni i bôlôm i bé boma.

Anne: Kii i bi boñ le di gwés nson wés i Libéria? Lôk kéé i bôda ni i bôlôm yon i bi boñ hala. Ba bé liyômba, ba gwéhék bés, ba bak bôt ba hémle. Di bééna maada ma ngui ni bo, ba bi yila lihaa jés li mondo. Maéba map ma bé lédés bés. Nson u likalô u bé nlam ngandak. Bôt ba bé gwés bé i ngéda di mpala nyodi i mandap map! Bôt ba bééna lem i kwel mam ma Bibel i makanda ma nloñ! Hala a bé jam li ntomb i jôp mu nkwel wap. Di bééna ngandak gwigil bi Bibel kayéle hala a bé bé bun i tégbaha gwobisôna. Kinje mangéda malam di bi tégbaha nyoo!

YÉHÔVA A BI LÉDÉS BÉS I NGÉDA DI BÉ KON WOÑI

I yoñ ndun ni bôt ba nke gwét ngwéé i Bétel i Libéria, 1990

Paul: Loñ i bi boñ nwii mina i bak ndék nwee. I nwii 1989 gwét bi bi témb bi bôô i loñ. I hilo 2 hi sôñ Njéba nwii 1990, i bôt ba bé yéñ kadal ane, ba bi yémbél mabôga momasôna ma bé ha ipañ Bétel. Di bi tégbaha sôñ iaa di bé la bé sébél mut to wada, bôt bés ba lihaa to hikuu hikeñi. Mam ma bi bep kiyaga, bijek bi bé ha bé ngandak, ba lalnaga yak bôda ni lôs. I yubda i i bi boñ 14 nwii, i tihba loñ yosôna.

Anne: Bôt ba matén mahogi ba bé jôs bôt ba matén mape, ba nolok bo. Hiki homa mu i tison, bisônda bi bé hiôm, bi bé bi hééba mambot ntén ntén, bi jôbôk mandap inyu yéñ hiki yom bi bééna ngôñ. Inyu bôt bahogi, i nol mut i bé kiki i “nol kôp.” I bahoma bisônda bi bi kéñ nloñ, i bé i pam le ba nol bôt ba nyéñ tagbe, ba kot mim homa wada. Bagwélél ba Yéhôva ba bi wo, yak missionnaires ima mi wo mu.

Lôk kéé i bé bebee i wo inyule i bé sôô lôk kéé i matén mape, i bisônda bi bé yéñ nol. Missionnaires ni basal i Bétel ba bé boñ nlélém. I Bétel, lôk kéé ihogi i i bi so mambai map, i bé nañal i bituñ bi si, ipe i nañlak i bituñ bi ngii ni bés. Di bi kabna tuñ yés ni lihaa li li bééna bôt basaambok.

Paul: Hiki kel bisônda bi bé yéñ jôp i Bétel, inyu tehe too di nsôô bôt mu. Bôt ba-na bon ba bé tat, iba ba bé béñge i winda, bana iba ba bak i lipénd. I ngéda i lôk kéé i i ntat lipénd i mbii moo map bisu, hala wee béba i ta bé. Ndi i ngéda ba mbii môô map i mbus, hala a nkobla le bisônda bi nyai ngandak; ha i ngéda i, i lôk kéé i yé winda i nke i hoo sôô mawanda més.

Anne: I mbus ngandak dilo, ntôñ u bisônda wada u bi sôk u jôp i Bétel ni lôs yosôna. Me ni sita yada di bi kwéhba i ndap jogop i i bééna kobot, mu i kobot i, man homa a bé mu i het mut a bé le a solop. Sita i bi solop mu i man homa nu. Bisônda bi bi bet i ndap ngii i het me bé, bi ban-ga mangaa. Ba bi koode likôga jés makeñi, Paul a soohe bo, a kal le “Nwaa wem a yé i ndap jogop.” I ngéda me bi yip i het sita i bé i sôlne, minyiñgha mi bi nôga, i mbus, me kahal bok gwom inyu tibil sôô i homa nu. Ndi hala a bi yoñ me ngéda, jon me bi hoñol le, ba nla badba le kii me yé i boñ? Lelaa me bé le me yibil likôga, ki le mensôna me bé sehla? Me bi soohe ikété ñem, me kal Yéhôva le a hôla me, i mbus me yibil likôga. Me nyéga bo ni nwee nyensôna. Wada wap a bi nyuge me, a tagbe ngélé yada i het kobot i yé, a hun gwom gwobisôna, a bé hoñlak le a nléba mut nyoo. Nye ni ntôñ wé gwét ba bi hun bituñ gwobisôna ipam i nyôl, ndi ba bi léba bé to yom.

MALIGA MA BÉ BAI, BAI NI BAI

Paul: Sôñ i bi tagbe ngandak di bééna bé bijek bañga. Ndi bijek bi mbuu gwon bi bé ti bés ngui. Buk kel i Bétel yon i bé bés kiki “bijek” bi kegla.

Ibale di pam inyu ke i yéñ bijek, ki ba bi nol i bet ba bé ba sôli i Bétel. Yéhôva a bi yoñ ndun ni bés i nya i nhélha, a hôla bés i ba nwee!

Kiki mam ma bé ke ni bisu i bep bep ni bep, mapubi ma bé ke ni bisu i bai, bai ni bai. Ngandak ngélé lôk kéé i bôda ni i bôlôm i bi so inyu péyés biniñ gwap, ndi ba bi tééda hémle i ngui, ba bak ki nwee. Lôk kéé ihogi i bé kalak le: I ngéda i i bé “kôôba bo inyu njiiha ikeñi.” Mimañ ni njohok lôk kéé i bééna makénd, ba bé boñ kii yosôna ba bé la inyu hôla lôk kéé. I lôk kéé i bé ke gwét ngwéé, i bé téé likalô bahoma i bé ke, i tégbahaga makoda i mandap ma Ane ñoñok to ni bimbe bisélél ikété bikai. Makoda ni likalô bi bé ti lôk kéé makénd, bi hôlga bo i hônba mandutu. I ngéda di bé kébha lôk kéé bijek, hala a bi tihba bés i tehe le i yom ba bé bat, i bé bibot inyu likalô, he mambot bé. Ngandak bôt i i bé hônba mandutu i bé emble ñañ nlam. Hala a bé hélés bo i tehe le Mbôgi Yéhôva i yé maséé, i bak nwee, i bé kiki mapubi ikété jiibe. (Matéô 5:​14-16) Makénd ma lôk kéé yés i nson Djob, ma bi tinde bisônda bihogi bi maki, i jôp i ntôñ.

YÉHÔVA A NLÉDÉS BÉS

Paul: Di bi nyodi i Libéria ngélé itan, ngélé iba di bi boñ nwii wada wada, ini ngélé iaa ipe, di bé nom bé. Sita yada i i bé missionnaire i bi tibil toñol i yom di bé nôgda. I bi kal le: “I Giléad ba bi niiga bés le, di gwés nson wés, hala nyen di bi boñ. Jon hala a bi pat bés ñem i yék lôk kéé i nya béba ngéda i!” Di bé maséé i yi le di bé le di nit lôk kéé i Libéria, di bak biloñ bi yé nwaa ni bo.

Di yé maséé i témb i Libéria, 1997

Anne: I sôñ Mpuye nwii 1996, di bé bés bo ba-na ikété litôa li Bétel, li li bé li bééga bikaat bi bi ñunda lelaa nson u nséla i Libéria. Di bé lama ke liké li 16 kilôméta inyu pam i homa a bé nwee. Di bi ada gwét mu i njel. Bisônda bi bi bé ñunbak, bi leñek ngaa i ngii, bi bi téé bés. Bi pémés bés bo baa, bi kena Paul. Di bi yégle di téé ha, di yik bé kii di boñ. Kunda yada, Paul a tihil ni limut li bôt matjél ma yook nye i mbom. Ni woñi wonsôna di bé hoñlak le ba nleñ nye ngaa, ndi i mbus di nôgda le ibale ba leñ toi nye ngaa, ki a téé bé! Sônda yada yon i bi bép nye i ngéda i bé pémés nye i litôa. Masoda le a bé ndik man mbabaa.

Litôa li bisônda jada li bé ha bebee nyonok ni bôt ba ba bé so gwét. Yak bés di bi kabda mu mapañ ma litôa di ke ni bo. Nluk matôa a bi huñge litôa, di bôdôl kon woñi, di bé yak le di kwo. Di soohe nye le a téé matôa, ndi a bééna bé jam mu, a bé emble bé bés. Ndi di bi sôk di bol. Nyuu i bé sôghe bés, yak woñi u bak mu.

Paul: Di bééna bé yom, di bak mahindi, mambot més ma bak nkénak i mbus, di bi béñgna di badbaga le, baa di mpei toi? Di bi tégbaha u i mbégdé, ipañ hélicoptère nu dikoñgo di bi tôp homa nyensôna, nyen a bi kena bés i Siéra Léôn hilo hi bé noñ ha. Di bé maséé inyule di bi pei, ndi di bé tôñ ngandak inyu lôk kéé i i bi yégle.

YÉHÔVA A BI HÔLA BÉS I HÔNBA MANDUTU MAPE

Anne: Di bi bol i Bétel i Siéra Léôn i Freetown loñge, yak lôk kéé i bi legee bés loñge. Ndi me bi bôdôl bigda i mam ma bi tagbe. Njamuha me bé me nyégi, me hoñlak le jam libe li mbôña ki, i bak wengoñle me yé i emel. Juu me bé me tôde, me sehlaga, me konok woñi le kuu i nkwél bés. Me bé hép bé to loñge. Paul a bé a gwel me, di soohe, di tôp tjémbi di Ane letee me waa sehla. Me bé nôgda wengoñle me nkahal kônd njék, ni le me ga ke bé ni bisu i ba missionnaire.

Me ga hôya bé i jam li bi bôña i mbus ha. I nlélém sonde, di bi kôhna mimbamble ima. Mbamble wada mu u bé Réveillez-vous ! nu 8 juin 1996. Yigil yada mu i bé le “Comment venir à bout des crises de panique.” Ha nyen me bi nok i jam li bé pémél me. Mbamble u nyônôs iba u bé Nkum Ntat nu 15 Mai 1996. Yigil yada i bé mu le “Où puisent-ils leur force?” I Nkum Ntat nu a bééna titii i lilimba i i bééna péda papai. I yigil i i bé toñol le, to kiki i lilimba i i bééna péda papai, i bé ke ni bisu i je ni i puue, ni mahôla ma Yéhôva, yak bés di nla ke ni bisu i hôla bôt bape to ibale di gwé nduña. I gwigil bi, bi bé bijek bi mbuu Yéhôva a bi ti me i loñge ngéda. (Matéô 24:45) Me bi boñ nyiña i gwigil bipe bi bi bé pôdôl i jam li, me téédaga ki gwo, hala a bi hôla me ngandak. Ndék ni ndék woñi wem u bi kahal sôs.

YÉHÔVA A BI HÔLA BÉS I MEYA NSON U MONDO

Paul: Hiki ngéda i bé i pam le di témb i Libéria, di bé maséé ngandak. Ndi i nwii 2004, di bé di ma tégbaha nyoo bebee le 20 ma nwii. Gwét bi bi mal. Ba bé kôôba i bôdôl ngim maoñ i hikuu hi loñ. Ndi kunda yada, ba ti bés nson u mondo.

Hala a bi tééñga bés ngandak. Di bééna maada ma ngui ni lôk kéé yés i bôlôm ni i bôda, di gwéhék bo ngandak, i bé bé bun i bagla ni bo. Di bi yék mahaa més, di ke i Giléad, di tehe lelaa i gwélél Yéhôva i nlona bisai, jon di bi neebe nson u. Ba bi om bés i Ghana, bebee ni Libéria.

Anne: I ngéda di bé nyodi i Libéria, di bi ee ngandak. Hala a bi hélés bés i ngéda nhôôlak mankéé wada le Frank, nu a bé ñunuk a bi kal bés le: “Ni nlama hôya bés!” I mbus a kônde le: “Di nyi le ni nla bé hôya bés, ndi ñem nan wonsôna u nlama ba i nson nan u mondo. Yéhôva nyen a nti bé wo, jon ni gwés lôk kéé i i yé nyoo.” I yom mankéé a bi kal i bi hôla bés i ba bebee i bot mawanda i Ghana, i het bôt ba bé yi bé bés ngandak, ni i het mam momasôna ma bé bés mondo.

Paul: Di bi pala meya lôk kéé i Ghana, di gwés ki bo. Mbôgi Yéhôva i bé nyoo ngandak! Ndéñbe ni hônba i mawanda més i bi hôla bés ngandak. Di bi tégbaha 13 nwii i Ghana, i mbus di kôs nson umpe di bé bemek bé. Ba bi om bés i pes likôl i Afrika, i Kénya. To hala kiki di bi yék mawanda bahoma bape, di bi pala meya lôk kéé i Kénya. Di ngi yii mu i soso nkoñ u, i het bôlô i yii ngandak.

Ni mawanda més hikuu hi loñ hi Kénya i het di nsal nano, 2023

I MAM DI NIGIL

Anne: Mu i nwii mi nwominsôna, me bi boma mandutu makeñi, ma ma bi kônha me woñi. Mam mabe di mboma ma yé le ma kônôs bés, ma tinde ki bés i kon woñi ni i hoñol le di ta bé le pamba. Di bem bañ to le Yéhôva a kobol bés mu i nya hélha. Yak i len ini, i ngéda me nok hikoñgo hi ngaa hi nlôs, libum li bôdôl kogol me, me kahal nok linyoya i moo. Ndi me nigil i ôt nseñ ni mahôla momasôna Yéhôva a bé ti bés inyu lédés bés, yak ni mahôla ma lôk kéé. Me bi nôgda le ibale di ntééda bilem gwés bilam i pes i mbuu, Yéhôva a nla hôla bés i kena nson wés ni bisu.

Paul: Ngim mangéda bôt ba mbat bés le: “Baa nson nan u nlémél bé?” Ngim loñ i nla ba ilam, ndi mam ma nla bep i ngéda gwét bi nkwo. Jon kii di nlama gwés iloo loñ yomede? Lihaa jés i pes mbuu, li di ndiihe ngandak. To ibale di bi néñél bé i nlélém homa, di gwé minlélém mi mahoñol. Di bé hoñol le ba bi om bés i lédés lôk kéé, ndi maliga ma yé le, bon ba bi lédés bés.

Lôk kéé i nkoñ ’isi wonsôna i yé hélha jam i i nlôl ni Yéhôva, di gwé lihaa homa nyensôna. Ntel ngéda wonsôna di ga ba i ntôñ u Yéhôva, di ga bana lihaa likeñi li li ngwés bés. Di yé nkwoog nkaa le, ibale di nke ni bisu i bôdôl Yéhôva ñem, a ga lédés bés, a ti ki bés mahôla momasôna ma mbéda bés.​—Filipi 4:13.

a Béñge ñañ u niñ i bôt u mankéé John Charuk i Nkum Ntat nu 1er juillet 1973 ni ño le: “Je suis reconnaissant à Dieu et au Christ.”