1-2. (a) Lelaa Satan a nlôk bôt? (b) Kii di ga wan munu yigil ini?

SATAN, “isañ bitembee,” a nlôk bôt ibôdôl dilo di Adam bo Éva. (Yôhanes 8:44) Bitembee gwé bihogi bi ntihba bikwéha bi biniigana inyu nyemb, ni kii i ntagbe mbus nyemb. Biniigana bi gwon bi yé hikuu hi ngandak bilem bi biloñ bi bi gwé maada ni woñi u bawoga. Jon, ngandak lôk kéé i bôlôm ni i bôda i ‘nhianda bañga lihianda inyu hémle,’ ngéda mut wap lihaa tole mut litén jap a nwo.​—Yuda 3.

² Ibale u mboma i nya manoodana i, kii i nla hôla we i téñbe ni biniigana bi Bibel inyu nyemb? (Éfésô 6:11) Lelaa u nla lédés mankéé, u nit ki nye ngéda ba nyégsa nye i yoñ ngaba bilem bi bi nlémél bé Djob? Munu yigil ini, di ga tehe maéba Yéhôva a nti bés. Di bôk ndugi di wan i jam Bibel i nkal inyu nyemb.

3. Tembee bisu i bi lona kii?

³ Djob a bé gwés bé le bôt ba binam ba wo. Inyu boñ le ba niñ i boga ni boga, Adam bo Éva ba bé lama nôgôl Yéhôva, nu a ti ndik bo man oda le: “U jek bañ matam ma e i yi loñge ni béba, inyule i kel u nje mo, wee u nwo.” (Bibôdle 2:16, 17) Ha nyen Satan a bi kôp njaga minsôa. A bi gwélél nyoo inyu kal Éva le: “N’a wo yaga bé.” Ngoo le, a bi hémle bitembee bi, a je litam li e. Mbus, yak nlôm a je jo. (Bibôdle 3:4, 6) Ni i njel i nyen, béba ni nyemb bi bi tôla bôt bobasôna.​—Rôma 5:12.

4-5. Lelaa Satan a nke ni bisu i tembee bôt ba binam?

⁴ Kiki Djob a kal bo, Adam bo Éva ba bi wo. Ndi Satan a bi waa bé tjam bitembee inyu nyemb. Mbus ngéda, a bi  kônde bitembee bipe. Tembee yada mu i niiga le nyuu minsôn yon i nwo, ndi ngim yom ikété mut i nke ni bisu i niñ homa mpe, bebek homa ba nkal le mimbuu mi bawoga mi niñ. Ngandak bôt i ngi neebege bitembee bi ipam i len ini.​—1 Timôtéô 4:1.

⁵ Inyuki ngandak bôt i neebe bitembee bi? Kiki Satan a nyi le di bi héga bé inyu wo, ni le ngôñ niñ i boga ni boga i yé nyonok miñem nwés, a ngwélél i pôla i inyu lôk bés. (Ñañal 3:11) Di ntehe nyemb kiki ñoo wés.​—1 Korintô 15:26.

6-7. (a) Mu kii Satan a bi sôô maliga inyu bawoga, baa minsoñgi nwé mi bi tômban? Toñol. (b) Lelaa maliga ma Bibel ma nsôñ bés ni woñi u bawoga?

⁶ Tolakii Satan a nai ni lôk bôt, maliga inyu nyemb ma bi soolana. Ñ, ngandak bôt i len ini i nyi, i añlak ki yom Bibel i niiga inyu bawoga, ni botñem inyu bawoga. (Ñañal 9:5, 10; Minson mi baôma 24:15) Maliga ma ma nlédés bés, ma nhéya bés woñi u bawoga, yak ni pééna. Kiki hihéga, di nkon bé bawoga woñi; di nkon bé to woñi inyu yom i ga pémél bo. Di nyi le ba niñ ha bé, ba nla bé to tééñga bôt. A yé wengoñle ba yé ke i njip ’ilo. (Yôhanes 11:11-14) Di nyi ki le ngéda mut a nwo, a nyi bé too ngéda i ntagbe. Jon i bitugne, yak i bet ba bi wo nano a yé nwii ndi nwii b’a tehe ngéda i ntagbe kiki likéébana li jis.

⁷ Baa wemede u nôgda bé le maliga inyu bawoga ma ntomb i nok, ma bak ma téé? Kinje maselna ni bitembee bi Satan! U héya le a nyumus bôt ni bitembee gwé, bi nhoo yak jôl li Nhek wés mahindi. Inyu hôla bés i tibil nok ndutu bitembee bi Satan bi nlona, di ga wan mambadga mana le: Lelaa bitembee bi Satan bi nhoo toi jôl li Yéhôva mahindi? Lelaa bitembee bi, bi bi kéñ bôt i ke ni bisu i hémle sesema i binoñ i Kristô? Lelaa bi bi kéñbaha njôghe ni mandutu ma bôt ba binam?

8. Kiki kaat Yérémia 19:5 i ñunda, lelaa bitembee bi Satan inyu bawoga bi nhoo jôl li Yéhôva mahindi?

⁸ Bitembee bi Satan inyu bawoga bi nhoo jôl li Yéhôva mahindi. Mu bitembee bi, di nléba biniigana kiki bo bawoga bahogi b’a son njonok i bee hié. I nya  biniigana i, i nhoo jôl li Djob mahindi! Lelaa hala? Ni lini libak le, bi nyilha Djob li gwéha béba kiki Nsohop. (1 Yôhanes 4:8) Kii u nôgda ngéda u nok hala? Jam li nlôôha nseñ li yé i yi lelaa Yéhôva a nôgda? A ñoo bet ba nôgha bôt bape njôghe manjel momasôna.​—Añ Yérémia 19:5.

9. Lelaa bitembee bi Satan bi nkéñ bôt i hémle sesema i binoñ i Kristô, i ba mpôdôl i Yôhanes 3:16 ni 15:13?

⁹ Bitembee bi Satan inyu nyemb bi nkéñ bôt i ke ni bisu i hémle sesema i binoñ i Kristô. (Matéô 20:28) Tembee i Satan ipe i yé le, bôt ba binam ba gwé ngim yom ikété yap i i nwo bé. Ibale hala a bak maliga, ki hiki mut a niñ i boga ni boga. Ki i bé bé to nseñ le Kristô a ti niñ yé kiki binoñ inyu yés, inyu boñ le di bana niñ boga. U hôya bañ le, ikété mam momasôna ba ma bôñôl bôt ba binam inyu unda bo gwéha, sesema i Kristô yon i nlôôha keñi. (Añ Yôhanes 3:16; 15:13.) Hégda lelaa Yéhôva bo Man wé ba nôgda inyu bitembee bi, bi bi nyilha i tik sesema ini yañga!

10. Lelaa bitembee bi Satan inyu nyemb bi nkéñbaha njôghe ni mandutu ma bôt ba binam?

¹⁰ Bitembee bi Satan bi nkéñbaha njôghe ni mandutu ma bôt ba binam. I nla pam le ba kal bagwal ba ba nok njôghe i nyemb man wap le Djob nyen a nyoñ nye, bebek inyu ba añgel i ngii. Baa i tembee i Satan i, i nhôyôs njôghe yap, tole i nkéñbaha yo nkéñbahaga? Ba bi gwélél biniigana bi bee hié inyu tét bôt, inyu péne i bet ba nkolba biniigana bi base ni inyu ligis bo. Inoñnaga ni ngim kaat i i ñañal bikééhene bi bôt ba bé kolba base i Lôk Pada i Panya, baéga ba ba bé kéb bakolba bo mbai, ba hoñlak le ba “nôôdaha bo njôghe ba bé lama kôs i bee hié,” inyu tinde bo i tam béba yap ilole ba nwo, kayéle ba laa pei bee hié. I ngandak biloñ, bôt ba bé nyégsaga i ti moni inyu bégés basôgôlsôgôl bap ba ba bi wo, inyu ti bo lipém, tole inyu kôhna bisai gwap. Bape ba ngwés suhus basôgôlsôgôl bap ñem inyu boñ le ba kogse bañ bo. Ngoo le, i hémle biniigana bi Satan i nti bé hogbe yo ki yo. Maselna ni hala, biniigana bi bi nkônha woñi, bi nlon-ga nduña i nlôôha.

11. Lelaa bôt bés ba lihaa tole mawanda ba ba gwé mahoñol malam ba nla noode nyégsa bés i bôk Mbén Djob?

¹¹ Gwéha i Djob ni i Bañga yé i ntinde bés i nôgôl Yéhôva ngéda bôt bés ba lihaa tole mawanda més, ba ba gwé mahoñol malam ba nyégsa bés i yoñ ngaba bilem bi mbok inyu bawoga. Ba nla yéñ wéha bés nyuu, bebek ngéda ba nkal le di gwéhék bé nwet a nwo, di nti bé to nye lipém. Tole ba nla kal le maboñok més ma ga boñ le nwet a nwo a tééñga i bet ba yii i niñ. Lelaa di nla ni sôñ maliga ma Bibel ha ngéda i? Di wan lelaa u nla bii matiñ ma Bibel ma noñ ha bisélél.

12. Bimbe bilem bi loñ inyu bawoga bi nkolba biniigana bi Bibel?

¹² Yoñ bitelbene i “bagla” ni biniigana, yak ni bilem bi loñ bi bi nkolba bitilna. (2 Korintô 6:17) I ngim loñ i Karaib, ngandak bôt i nhémle le i mbus nyemb mut, “nkugi” wé u nyén ndék dilo i het a yéénege inyu kogse i bet ba tééñgaga nye. Kaat yada i nkal le, “nkugi” u u nla yak “lona bikuu i ngim litén.” I Afrika, bôt ba gwé lem i bude tole i hô biléman  ikété ndap maéa, yak bifôtô bi mut a nwo. Inyu imbe njom? Ngandak bôt i nkal le bawoga ba nlama bé béñgba i léman! Bés bagwélél ba Yéhôva, di ta bé bebee i yoñ ngaba bindéé tole bibôñôl bi bi nhôñôs bitembee bi Satan!​—1 Korintô 10:21, 22.

13. Inoñnaga ni kaat Yakôbô 1:5, kii u nlama boñ ibale u nyi bé too ngim lem i yé lam i mis ma Djob?

¹³ Ibale u nyi bé too ngim lem tole liboñok li yé lilam i mis ma Djob, soohe Yéhôva, u bat nye hémle ni pék. (Añ Yakôbô 1:5.) Mbus boñ minyiña ikété bikaat bi ntôñ. U nla ki bat mahôla ma mimañ mi likoda joñ. B’a kal bé we kii u boñ, ndi ba nla hôla we i léba matiñ ma Bibel, kiki ma di nwan munu. Ngéda u mboñ i mam mana momasôna, u nsélés ‘ngap yoñ i hek pék,’ i ngap i i ga hôla we i “bagal jam lilam ni jam libe.”​—Lôk Héber 5:14.

14. Kii i nla hôla bés le di bane bañ bôt bape ngok baagene?

¹⁴ ‘Boñ mam momasôna le Nyambe a kôs lipém. U yila bañ ngok baagene inyu bôt.’ (1 Korintô 10:31, 32) Ngéda di nsômbôl kit too di ga yoñ ngaba i ngim lem i loñ, di nlama badba lelaa makidik més m’a tihba bôt bape, téntén lôk kéé yés i pes mbuu. Di gwé bé ngôñ le mut numpe a baage! (Markô 9:42) Ni ki le, di gwé bé ngôñ i babaa i bôt ba ta bé Mbôgi Yéhôva yañga. Gwéha i nla tinde bés i ti bo lipém ngéda di mpôdôs bo, i nya i nti Yéhôva lipém. Di nlama bé nomol ni bôt, to yahal bilem bi loñ yap. Bigda le, gwéha i gwé ngui! Jon, ibale di ñunda bo gwéha mu kiki di nti bo lipém, hala a nla boñ le hiun ba gwééne bés hi sôs.

15-16. (a) Inyuki hala a yé njel pék i yis bôt bape i yom di nhémle? Ti hihéga. (b) Lelaa bipôdôl bi Paul bi bi nlébna i kaat Rôma 1:16 bi mbéñge bés?

¹⁵ Yis bôt ba litén joñ le u yé Mbôgi Yéhôva. (Yésaya 43:10) I nla pam le hala a tômbôô we i hôla bôt boñ ba lihaa ni ba libôk i nok inyuki u nla bé yoñ ngaba i ngim lem loñ, ibale u bi bôk u yis bo hala behee le u mboñ hala inyule u mbégés Yéhôva Djob. Mankéé wada nu jôl jé le Francisco, nu a yé i Môsambik a nkal le: “Ngéda me ni nwaa wem Karôlina di bi yi maliga, di bi añle lihaa jés le di ga  bégés ha bé bawoga. Makidik més ma bi noodana ngéda manyañ Karôlina nu muda a bi wo. Inoñnaga ni litén jés, ba bé lama boñ ngim bilem i loñ ngéda ba nugus mim. Mbus, mut lihaa wada nu a bé nôgla ngandak ni nye a nlama nañal dilo diaa i het ba nugus mim. I kal yap, bo bilem bi, bi yé inyu mômôs mbuu u nwet a nwo. Lihaa li Karôlina li bé bemek le yak nye a nañal het ba bi nugus mim.”

¹⁶ Lelaa Francisco bo nwaa ba bi boñ? Francisco a nkal le: “Kiki di ngwés Yéhôva, di ban-ga ki ngôñ lémél nye, jon di bi tjél yoñ ngaba ni bilem bi. Lihaa li Karôlina li bi bep unup. Ba bi ôm bés nsohi le di nyan nwet a nwo, ba kal ki le, b’a lôl ha bé bés mahôla, to yuuga bés. Kiki di bi bôk di toñle bo biniigana gwés, di bi lôôha bé pot ni bo mu kiki ba bé ñunbak. Bahogi ikété yap ba bi yoñ yak pes yés, ba kalak le di bi bôk di kal bo i jam li. Mbus ngéda, bôt ba lihaa li Karôlina ba bi mom nwee, kayéle nsañ u kuba. Ñ, bape ba bi bôdôl bat bés bikaat.” Di boñ biliya le di wo bañ nyuu ni makidik di nyoñ i sôñ maliga inyu nyemb.​—Añ Rôma 1:16.

17. Kii i nla hôla bés i ba bañga mawanda ngéda mankéé wés wada a nkôs maéa?

¹⁷ Ngéda mankéé i pes mbuu a nimis mut a ngwés, di nlama boñ biliya gwés gwobisôna i ba ‘bañga liwanda . . . , manyañ a ngwééne ikété ndutu.’ (Bingéngén 17:17) Lelaa di nla ba ‘bañga liwanda,’ téntén ngéda ba nyégsa mankéé nu munlôm tole nu muda nu a nkôs maéa i yoñ ngaba ni bilem bi loñ bi bi nkolba bitilna? Di wan matiñ ma Bibel ima ma ma nla hôla bés i lédés mut a nkôs maéa.

18. (a) Kii i bi boñ le Yésu a ee? (b) Bimbe biniigana di nla ôt mu ndémbél yé?

¹⁸ ‘Ee lôñni bet ba ñee.’ (Rôma 12:15) I nla pam le di nyi bé i yom di kal nwet njôghe i nyemb i ntét. Ngim mangéda gwiiha gwotama bi nloo bibuk. Ngéda liwanda li Yésu le Lasarô a bi wo, Maria, Marta, ni bape ki ba bé ee manyañ wap ni  liwanda jap nu ba bé gwés. Ngéda Yésu a loo mbus dilo dina, yak nye ‘a bi ee,’ tolakii a bé yi le a bé lama tugul Lasarô. (Yôhanes 11:17, 33-35) Gwiiha bi Yésu bi bé unda yom Isañ a nôgda ngéda mut a nwo. Bi bé unda ki le Yésu a bé lôôha gwés lihaa li, jam li li bi lama lédés Maria bo Marta. Nlélém ni bés, ngéda bilôk bikéé bi nôgda le di ngwés bo ni le di ntôñ bo, ba nyi le ba ta bé botama, ndi le ba yé nkéñaga ni biloñge bi mawanda bi bi nkôhle bo.

19. Ngéda di nlédés mankéé a nimis mut a ngwés, lelaa di nla gwélél maéba ma kaat i Ñañal 3:7?

¹⁹ “Ngéda i mom nwee, ni ngéda i pot.” (Ñañal 3:7) Njel ipe inyu lédés mankéé i pes mbuu nu a nimis mut i yé le, di yoñ ngéda i emble nye. Ti manyuñ nu mbuu pôla i yiblene we ñem wé, hala a tééñga bañ we i nok nye a ‘mpopoda.’ (Hiôb 6:2, 3) I nla ba le ndééñga i bôt bé ba lihaa ba ba ta bé Mbôgi Yéhôva i yé nye nduña ipe. Jon soohe ni nye. Nyemhe “nu a ñemble masoohe” le, a ti nye ngui ni libak li nwee. (Tjémbi 65:3) Ibale pôla i nene, di añ Bibel ntôñ. Tole di nla éñél nye yigil yada mu bikaat gwés i i gwé maada ni jam a ntégbaha, kiki bo ñañ u ngim mut u u ntina makénd.

20. Kii di ga pôdôl i yigil i noñ ha?

²⁰ Kinje nsima di gwé i yi maliga inyu bawoga, yak bilôl bilam inyu i bet ba niñi ikété soñ mbigda! (Yôhanes 5:28, 29) Jon, ikété bipôdôl gwés ni maboñok més, di sôñ maliga ma Bibel ni makénd, di añle ki mo bôt bape hiki ngéda nu pôla i nene. I yigil i noñ ha, i ga unda bés njel ipe Satan a ngwélél inyu kéñ bôt i yi maliga​—hala wee maada ni mimbuu mimbe. Di ga tehe inyuki di nlama keñgle mintuk ni bibôñôl bi bi gwé maada ni mimbuu mimbe.