1, 2. I len ini, imbe ndutu boñge ba wanda ba gwé, kii ba nla boñ inyu yémbél i ndutu ba gwé?

ÑUDU wada a bi kal mankéé nu muda nu loñ Britania le: “Lelaa mañge pék kiki we a nhémle le Djob a yé.” Mankéé nu munlôm numpe i loñ Jaman a bi tila le: “Balét bem ba ntehe le ñañ u Bibel u u nkal le Djob a bi heg mam momasôna u yé bitembee. Ba nhoñol le baudu bobasôna ba nhémle le mam momasôna ma bi lo ndigi ni momede.” Mañge nu muda nu a yé ki mankéé wés i loñ Pulasi a nkal le: “Balét bem ba suklu ba bé nhelek i tehe le baudu bape ba ngi hémlege Bibel.”

² I len ini, ngandak bôt i nhémle bé le Djob nyen a bi heg bés. Ibale u yé mañge nu a ngwélél Yéhôva tole u ngi niglak i yi nye, bebeg le ngim mangéda u mbadba lelaa u nla unda bôt le Djob nyen a yé Nheg wés. Bibel i nhôla bés le di yoñ ngéda i soñda mam di nok tole mam di ñañ, di hegek ki pék mu mam ma. Bañga i Djob i nkal le: “Pék i bagal mam y’a tééda we.” Lelaa? I ga hôla we i tjôô biniigana bi bi ta bé maliga, ni i lédés hémle yoñ i Yéhôva.​—Añ Bingéngén 2:10-12.

3. Kii di ga wan munu yigil ini?

³ Bañga hémle i niñne i ngii bañga yi i Djob. (1 Timôtéô 2:4) Jon, ngéda u nigil Bañga i Djob mu bikaat gwés, u añ  ndigi bañ i ngii ni ngii. Gwélél pék yoñ i bagal mam kayéle u ‘tibil ki yi’ mam u ñañ. (Matéô 13:23) Di béñge ni nano lelaa i boñ jam li, li nla hôla we i lédés hémle yoñ le Djob nyen a yé Nheg, ni le Bibel i yé maliga. Manjom ma nkwés bés nkaa mu mam ma, ma nhañ bé.​—Lôk Héber 11:1.

4. Inyuki i mbéda hémle inyu kal le Djob a bi heg, ni inyu kal le mam ma bi lo ni momede? Lelaa di nla ni hek pék loñge mu jam li?

⁴ Baa mut a ma kal we le a nhémle le mam momasôna ma bi lo ndigi ni momede inyule njôôñ yi yon i nkal hala, ni le biniigana le Djob nyen a bi heg mam bi niñne i ngii hémle? Ngandak i nkal hala? Ndi i yé loñge le di hôya bañ jam lini: Too mut a nhoñol le Djob nyen a bi heg, tole mam ma bi lo ndigi ni momede, hémle i mbéda. Inyuki di nkal hala? Mut nye ki nye a yé ngi tehe Djob, to tehe nye a yé heg jam. (Yôhanes 1:18) Mbale i yé ki le mut binam to wada, to bôt ba njôôñ yi, ba mah bé tehe ntén niñ wada u nheñla, inyu yila ntén niñ umpe. Kii héga, mut nye ki nye a yé ngi tehe kôi i yé heñla inyu yila mut binam. (Hiôb 38:1, 4) Inyu hala nyen, bés bobasôna di nlama wan jam li, di gwéélak ki yi ni pék yés inyu pam i nokna ilam. Ngéda a bé béñge mam ma bi héga, ñôma Paul a bi tila le: “Ngo mam [ma Djob], . . . to lakii ma ntéa bé, ma nene bañga bañga ibôdôl yaga bihégél bi nkoñ isi, inyule bôt ba yé le ba yimbe mo ikété mam ma héga, le ndi ba bana bañ likéé.”​—Rôma 1:20.

5. Bimbe bisélél di gwé ikété ntôñ, bi bi nhôla bés i gwélél pék yés?

⁵ Ini buk le “yimbe,” i nkobla le u nyi ngim mam i i nkwés we nkaa inyu ngim jam li li mpala bé nene i mis, tole li ba mpala bé nok. (Lôk Héber 11:3) I bôt ba gwé ngap i pala yimbe mam, ba ngwélél bé ndigi mis map ni maôô map, ndi ba nsélés yak boña wap. Ntôñ u Yéhôva u nti ngandak bisélél inyu hôla bés i boñ hala. Bisélél bi, bi nla hôla bés i ‘tehe’ Nheg wés ni mis ma hémle. (Lôk Héber 11:27) Bisélél bi, bi yé bo ini vidéô ni hop Pulasi le Les merveilles de la création révèlent la gloire de Dieu, bon ba bikaat ni hop Pulasi le La vie a-t-elle été créée? ni Cinq questions à se poser sur l’origine de la vie, ni ini kaat le Y a-t-il un Créateur  qui se soucie de vous? Yak mimbamble nwés mi nti bés bijek bi mbuu bi nlôôha ba bilam, bi bi nhôla bés i hek pék. Mbamble ni hop Pulasi le Réveillez-vous! u mbéna unda miñañ mi bôt ba njôôñ yi, tole bôt bape ba ba ntoñol inyuki ba nhémle Djob i len ini. Biniigana bi gwé ño nkwel ni hop Pulasi le “Hasard ou conception?,” bi nti bés dihéga di bihélha bi mam di ntehe hana isi. Bôt ba njôôñ yi ba noode nigle makeñge ba ntehe mu mam Djob a bi heg.

6. Umbe nseñ di nkôs i gwélél bisélél di gwé, lelaa bisélél bi, bi ma hôla we?

⁶ Inyu bon ba bikaat di ntip sima, mankéé nu munlôm nu 19 ñwii i loñ Amérika a bi kal le: “Bikaat bi, bi mbane me nseñ ngandak. Me bi nigil gwo iloo jôm li ngélé.” Mankéé nu muda i loñ Pulasi a bi tila le: “Minkwel mini le ‘Hasard ou conception?’ mi nhélés me! Mi ñunda le bôt ba njôôñ yi bakeñi ba nla nigle mam ba ntehe mu bihégél, ndi kekikel ba ga pam bé i likala li makeñge li nene mu mam ma. Bagwal ba mañge 15 ñwii i loñ Afrika i nwelmbok ba nkal le: “Jam li bisu ngond yés i ñañ ikété Réveillez-vous! li yé minkwel mi gwé ño le ‘Interview’.” Baa hala a yé nlélém jam inyu yoñ? Baa yak we u ngwélél bisélél bi? Bi nla hôla le hémle yoñ i yila kiki e i i ñôm minkañ isi. Ha ngéda i, hémle yoñ i ga ti we ngap i kolba biniigana bi bitembee.​—Yérémia 17:5-8.

7. Inyuki Djob a ngwés le u gwélél pék yoñ?

⁷ Baa hala a yé béba i bat mambadga inyu Bibel? Heni! Yéhôva a ngwés le u gwélél “mahoñol” moñ, hala wee pék yoñ inyu kwés wemede nkaa le u gwé maliga. Yéhôva a ngwés bé le u hémle ndik inyule u ntehe bape ba mboñ hala. Jon, gwélél ngap yoñ i hek pék inyu bana bañga yi. I yi i, i nla yila hikuu hi ngui inyu bañga hémle. (Añ Rôma 12:1, 2; 1 Timôtéô 2:4.) Njel yada inyu bana ntén yi u, i yé le u pohol mam u nigil.

8, 9. (a) Mambe mam bahogi ba bi kon maséé i nigil? (b) Lelaa bape ba bi kôs nseñ i hek pék mu mam ba bi nigil?

⁸ Bahogi ba bi pohol i nigil mbañ i Bibel, tole i mam ma ñunda le miñañ mi Bibel mi yé maliga, tole i nigil lelaa mam bôt ba njôôñ yi ba nléba ma ñunda le Bibel i mpot maliga. Loñge mbañ u nla wan i yé kaat Bibôdle 3:15. Nlôñ u, u nkal bés ño nkwel u bisu u Bibel u u yé le: I sôñ kunde i Djob i ba Ñane Nungingii, lôñni i téé jôl jé lipubi ni njel Ane Djob. Nlôñ u wotama, u ngwélél ngén inyu kal bés lelaa Yéhôva a ga mélés mandutu bôt ba binam ba nok ibôdôl i wom Éden. Lelaa u nla nigil Bibôdle 3:15? Njel yada i yé le u tand nlôñ u ñunda lelaa ngéda i ntagbe. Mu nlôñ u u ntand, tila bipes bi kaat bi bi ñunda lelaa Djob a bi yelel ndék ni ndék bonjee pes kaat i, i bé pôdôl ni kii i bé pôdôl. Mu kii u mba u ntehe le Bitilna bi ntoñol nlôm jam wada ibôdôl bibôdle pam lisuk, ibabé pééna, u ga pam i tehe le ‘mbuu mpubi won u bi gwel mahoñol ma’ bapôdôl ni batila Bibel.​—2 Pétrô 1:21.

⁹ Mankéé wada i loñ Jaman a bi tehe lelaa hiki kaat i Bibel i ntoñle bés ngim mam ma mbéñge Ane. A sôk a kal le: “Bibel i gwé ño nkwel wada, to hala kii 40 ma bôt bon ba bi tila yo. Ngandak ikété yap i bé niñ bé i nlélém ngéda, ba bé yina bé ki to.” Nkwel wada ikété mbamble ni hop Pulasi le La Tour de Garde du 15 décembre 2013 u u bé toñol mam inyu Ngand Pasa, u bi tihba ñem u mankéé nu muda wada i loñ i Ôstrélia. I ngand tôbôtôbô i, i gwé maada ni kaat Bibôdle 3:15, yak lôñni malo ma Mésia. Nu mankéé a bi tila le: “Yigil i, i bi yibil  me mis i tehe lelaa Yéhôva a yé hélha. I hoñol nya bitelbene ini inyu bon ba Israél, ni i boñ le bi yônôl i niñ Yésu, i nhélés me ngandak. I bi mbéda me le me telep, me yoñ ngéda i tehe lelaa Ngand Pasa i yé mbañ i mbuma ñañ!” Inyuki mankéé nunu a bi bana mahoñol ma? A bi bok mahoñol mé sum sum ikété mam a bé añ, a ‘tibil ki yi’ ndoñi i mam ma. Hala a bi hôla nye i lédés hémle yé ni i kôôge bebee ni Yéhôva.​—Matéô 13:23.

10. Lelaa libak li maliga li batila Bibel li nkônde tinde bés i hémle mam ba bi tila?

¹⁰ Jam lipe li nla lédés hémle yés li yé le di wan libak li maliga li batila Bibel, lôñni makénd map. Ngandak batila ba ngéda kôba ba bé tila ndigi inyu bégés baéga ba biloñ gwap, ba tinak litén jap lipém. Mahéñha ni la, bapôdôl ba Yéhôva ba bé pot maliga hiki ngéda. Ba bé bebee i pahal mahôha ma litén jap, yak mahôha ma bikiñe gwap. (2 Miñañ 16:9, 10; 24:18-22) Ba bi yelel bibéba gwap bomede i mbamba lôñni bibéba bi bagwélél ba Djob bape. (2 Samuel 12:1-14; Markô 14:50) Mañge wada nu a yé mankéé wés i loñ Britania a nkal le: “I pot maliga, hala a ntôl bé.” Hala a nhôlôs hémle yés le Bibel i yé toi Bañga i Yéhôva.”

11. Kii i ga hôla boñge ba wanda i kônde diihe maéba ma Bibel?

¹¹ Bibel i gwé maéba malam, jon ngandak bôt i yé nkwoog nkaa le i nlôl ni Djob. (Añ Tjémbi 19:9-13.) Mañge muda nu a yé mankéé wés i loñ Yapan a nkal le: “Ngéda lihaa jem li bé noñ maéba ma Bibel, hala a bé a lona toi bés maséé. Di bé niñ ikété nsañ, adna, ni gwéha.” Matiñ ma Bibel ma nsôñ bés le di jôp bañ ikété kwéha base, ni biniigana bi bitembee bi bi nyilha bôt minkol. (Tjémbi 115:3-8) Baa bôt ba nhémle biyi bi nkoñ isi bi bi nkal le Djob a ta bé? Biniigana kiki bo bini le mam momasôna ma bi lo ndigi ni momede, bi nyoñ mam Yéhôva a bi heg kiki mop, inyule bi nti bihégél ngui i kôli ndigi ni Djob. I bôt ba nkal le Djob a ta bé, ba ntoñol le dilo tjés di niñ di yé bés i moo. Ndi, biniigana bi, bi nti bé bôt botñem inyu dilo di nlo.​—Tjémbi 146:3, 4.

12, 13. Ngéda u nkwel inyu bibôdle bi niñ tole inyu Bibel ni bisega gwoñ, balét boñ, tole bôt bape, njel pék i mbat le u boñ kii?

¹² Lelaa u nla tibil hôla bôt bape i hek pék, ngéda u nkwel ni bo inyu bibôdle bi niñ tole inyu Bibel? Jam li bisu li yé le u pala bañ kalba le u nyi mam bôt bape ba nhémle. Bôt bahogi ba nkal le ba nhémle le mam momasôna ma bi lo ndigi ni momede, ndi i nlélém ngéda, ba nkal ki le Djob a yé. Ba nhoñol le Djob a bi heg ngim mam, i mbus, i mam ma ma heñla momede inyu ti gwom bipe. Bape ba nhémle le mam ma bi lo ni momede inyule ba nkalba le, ibale jam li li bak bé maliga, ki ba niiga bé jo i bisuklu. Bape ki ba bi waa hémle le Djob a yé inyule ba ntehe mam mabe bibase bi mboñ. Jon, ngéda u nkwel ni mut inyu bibôdle bi niñ, njel pék i yé le u bat ndugi nye ngim mambadga inyu yi jam a nhémle toi. Emble nye, u ba ki bebee i nok mahoñol mé. Ibale u mboñ hala, bebeg le yak nye a mba bebee i emble we.​—Titô 3:2.

¹³ Ibale mut a nkolba we inyule u nhémle le Djob nyen a bi heg mam momasôna, u nla ti nye pôla le nyen a toñle we inyuki a nhémle bé le Djob nyen a bi heg mam momasôna. U nla bat nye le a toñle we lelaa niñ i bi bôdôl, ibale i bi héga bé. Inyu boñ le mintén mi niñ mi bisu mi mal bañ, i bé sômbla le mi gwal, mi bôl ki. Malét njôôñ yi wada a bi kal le, i bé sômbla le mintén mi niñ mi, mi bana (1) kôgôô i i nsôñ nwo, (2) ngap i bana ngui ni i gwélél yo, (3) ngim biniigana bi tôbôtôbô mukété yap  (ADN), ni (4) ngap i bulus biniigana bi. Nu malét a nkônde kal le: “Yak ntén niñ u nene yañga, u nhélhana inyule u yé ndutu ngandak i nok.”

14. Kii u nla boñ ibale u nôgda le u ta bé nkôôbaga loñge inyu toñle bôt mam inyu bibôdle bi niñ?

¹⁴ Ibale u nôgda le u ta bé nkôôbaga loñge inyu toñle bôt le mam ma bi héga, ni le ma bi lo bé ndigi ni momede, u nla hôla bo i hek pék kiki ñôma Paul a bi boñ. A bi tila le: “Hi ndap ni ndap i ñôña ni mut, ndi Nyambe nyen a oñ mam momasôna.” (Lôk Héber 3:4) Nya pék i, i yé lam, i ntihba ki miñem mi bôt ngandak! Maliga ma yé le, makeñge di ntehe ikété mam ma yé hana isi, ma yé bôlô i mut a gwé pék. U nla ki gwélél loñge kaat i mpôdôl mu jam li. Mankéé nu muda wada a bi gwélél bon ba bikaat biba di mbôk di sima inyu kwel ni mañge munlôm wada nu a bi kal le a nhémle bé le Djob a yé, a neebege biniigana bi nkal le mam ma bi lo ndigi ni momede. Jam kiki bo sonde yada i mbus ha, nu mañge munlôm a kal le: “Nano me nhémle le Djob a yé.” A bi neebe yigil Bibel, i mbus a yila yak mankéé wés.

15, 16. Lelaa u nla kônde hôlôs likeñge joñ ngéda u nkwel mam ma Bibel, u nlama boñ hala ni imbe ngôñ?

¹⁵ U nla gwélél minlélém mi maéba ngéda u nkwel ni mut nu a mpééna le Bibel i yé Bañga i Djob. Yéñ le u yi kii a nhémle toi, ni mimbe minkwel mi nlémél nye. (Bingéngén 18:13) Ibale mam ma njôôñ yi mon ma nlémél nye, a nla ba maséé le u pôdôl nye mam ma njôôñ yi ma ma ñunda le Bibel i mpot maliga. Inyu bôt bape, jam li nla tihba bo ñem li yé le u unda bo dihéga di nit le mbañ i Bibel i nyon, ni le miñañ mi Bibel mi yé maliga. U nla unda nye maéba malam ma yé ikété Bibel, kiki bo mana ma yé mu nkwel i ngii hikôa.

¹⁶ Di hôiga bañ le, ngôñ yés i ta bé le di nomol ni bo, ndi ngôñ yés i yé le di tihba miñem nwap. Jon, ba mut a ñemble loñge. Bat mambadga malam, pot ni loñgeñem, u tinak bôt lipém, téntén ngéda u mpot ni mimañ mi bôt. Hala a ga kônde boñ le ba diihe bibañga gwoñ. Ba ga tehe ki le u ntibil yaga hek pék mu mam u nhémle. Hala a yé jam le ngandak boñge ba wanda i mboñok bé. Ndi, u hôya bañ le u ta bé nyégsaga i timbhe mambadga ma bôt ba ngwés bé emble, tole bôt ba ngwés jôha ni hémle yoñ.​—Bingéngén 26:4.

17, 18. (a) Kii i nla hôla we i ba nkwoog nkaa le u gwé maliga? (b) Imbe mbadga di ga timbhe mu yigil i noñ?

¹⁷ Inyu bana hémle i ngui, di nlama bé ndigi kida ni biniigana bi bisu bi Bibel. Jon, u nlama tibil tém Bañga i Djob wengoñle u nyéñ nkus u sôli. (Bingéngén 2:3-6) U nla bana bisélél kiki bo Watchtower Library i DVD, KOBOT BIKAAT i Watchtower I INTERNET, ni Index des publications des Témoins de Jéhovah, tole Guide de recherche pour les Témoins de Jéhovah, bi bi yé ikété ngandak dilémb. Gwélél bisélél bi loñge. Yoñ ki bitelbene i an Bibel yosôna. U nla noode boñ hala ikété ngim ñwii. Jam lipe li li nlédés hémle kiki Bañga i Djob, li ta bé. Ngwélél makiiña wada a ngi hoñlak ngéda a bé mañge wanda, a nkal le: “I jam li bi hôla me i tehe le Bibel i yé Bañga i Djob, li yé le me bi soñgol yosôna. Hala a bi hôla me i tibil nok miñañ mi Bibel ba bé añle me ibôdôl me mañge ntitigi. I Jam li, li bi lôôha ba nseñ inyu boñ le me hol i pes mbuu.”

¹⁸ A bagwal, ni gwé bôlô keñi i boñ inyu hôla bon banan i hol i pes mbuu. Lelaa ni nla hôla bo i bana hémle i ngui? Yigil i noñ i ga timbhe mbadga i.