Ke i miñañ

Ke i miño mi bibuk

Baa u ntehe nseñ i hol i pes mbuu?

Baa u ntehe nseñ i hol i pes mbuu?

“Ligip yaga i añ, ni béhe, ni niiga.”​—1 TIMÔTÉÔ 4:13.

TJÉMBI: 45, 70

1, 2. (a) Lelaa mbañ i Yésaya 60:22 i nyon munu dilo di nsôk? (b) I len ini, kii i mbéda ikété ntôñ u Yéhôva?

“HIMAGAMAGAA hi mut hi’a yila hikôô hi bôt, nu ki a nsôk yaga hies a’ yila mpémba loñ.” (Yésaya 60:22) Ini mbañ i Bibel i yé yon munu dilo di nsôk. Inyuki di nkal hala? I ñwii u nson 2015, 8 220 105 batéé likalô i bi gwel nson ni nkoñ isi wonsôna! Nlôñ u nsôk mu mbañ ini, u nlama tihba hiki kristen, inyule Tata wés nu ngii a nkal le: “Me Yéhôva yaga, m’a boñ jam lini le li hoo i ngéda yé.” Kiki bôt ikété litôa ba nôgda le li mbôdôl hoo, di nôgda le nson u yilha bôt banigil u nkônde hoo. Kii bés di mboñ ngéda di ntehe lelaa Yéhôva a mboñ le bôlô yé i kônde hoo? Baa di yé i boñ biliya gwés gwobisôna inyu añal ñañ nlam u Ane ni makénd? Ngandak bilôk bikéé, bôlôm kiki bôda, i bi yoñ bôlô i nsañal inyu ngéda yosôna, tole inyu pes ngéda. Baa di nok bé maséé i tehe lelaa ngandak i neebe i ke het batéé likalô ba mbéda, tole ba nyoñ ngaba i ngandak minson mimpe inyu Yéhôva?

2 I nlélém ngéda, di gwé ngôñ ni ngandak bagwelnson. Hiki ñwii, bebee le 2 000 di makoda di ngwéé. Ibale i mbéda mimañ mintan ikété hiki likoda li mondo, ki y’a béda le hiki ñwii, 10 000 di bahôla nson di yônôs matiñ Bibel i nti inyu yila mimañ. Hala a nkobla ki le dikôô di bilôk bikéé bi bôlôm di nlama yônôs matiñ Bibel i nti inyu yila bahôla nson. Jam lipe li yé le, too di yé munlôm, too di yé muda, bés bobasôna di nlama ‘ligip ni nson Nwet ngéda yosôna.’​—1 Korintô 15:58.

I HOL I PES MBUU I NKOBLA LE KII?

3, 4. Lelaa u nla boñ mahol i pes mbuu?

3 1 Timôtéô 3:1. Buk Grikia ba nkobol hana le “sômbôl,” i nkobla le i nimbla inyu kabda ngim jam, bebeg jam li li nloo we ntel. Ñôma Paul a bi gwélél buk i, inyu yigye le i mbéda biliya inyu hol i pes mbuu. Hégda le mankéé munlôm wada a yé hoñol libak jé ikété likoda mu dilo di nlo. I nla ba le hanano a ta bé nhôla nson, ndi a nôgda le a nlama hôlôl i pes mbuu. Kiki jam li bisu, a nlama yônôs matiñ Bibel i nti inyu yila nhôla nson. I mbus ngéda, a kônde yônôs matiñ ma Bibel ni botñem le a yila mañ. Inyu yônôs ngôñ yé, a nlama boñ biliya bi ngui i yônôs matiñ Bibel i nti inyu kônde ba bebee i gwel nson ikété likoda.

4 Nlélém jam ni bilôk bikéé bi bôlôm ni bi bôda bi bi nsômbôl yila basañal, tole basal i Bétel, tole i bôlô i oñ mandap ma Ane; yak bo ba nlama boñ biliya inyu yônôs ngôñ yap. Nano, di béñge lelaa Bañga i Djob i nti bés bobasôna makénd i boñ mahol ikété bañga base.

LIGIP YAGA I KÔNDE HOL I PES MBUU

5. Lelaa boñge ba wanda ba nla gwélél ngui yap inyu nson u Ane?

5 Boñge ba wanda ba gwé ngui i mbéda inyu sal ngandak bibôlô ikété nson u Yéhôva. (Añ Bingéngén 20:29.) Ngim boñge ba wanda i Bétel i nyoñ ngaba i ñat ni pémés Bibel, ni bikaat bipe bi bi ntoñol yo. Ngandak boñge bôlôm ni bôda, i nhôla i oñ ni bôñgôl mandap ma Ane. Bape ikété boñge ba wanda ba ñadna ni minhôôlak mi lôk kéé, inyu hôla bôt ngéda bikuu bi nkwél bo. Ngandak boñge ba wanda i i yé basañal, i ntééne likalô i mambai, ni het bôt ba mpot dilémb dipe.

6-8. (a) Lelaa mañge munlôm wada a bi héñha litehge jé li nson u Djob, bimbe bisai a bi kôs? (b) Lelaa di nla ‘noode, di tehe ki le Yéhôva a yé loñge’?

6 Ibabé nkaa, u nyi nseñ i gwélél Yéhôva ni ñem woñ wonsôna. Ndi lelaa u nlama boñ ibale u gwé minlélém mi mahoñol mankéé wada ba nsébél le Arôn a bééna? To hala kii a bi néñél ikété lihaa li bikristen, a nkal le: “Me bé gwés bé me ke i makoda, to i likalô.” A bé yéñ gwélél Yéhôva ni maséé, ndi a bé nok bé inyuki a bé bé maséé. Kii a bi boñ?

7 Arôn a bi bôdôl bana lem i yoñ ngaba i mam ma mbuu, kiki bo i añ Bibel, i kôôba ni timbhe i makoda. Jam li tôbôtôbô li yé le, a bi bôdôl soohe hiki ngéda. Kiki gwéha yé inyu Yéhôva i bi nañ, a bôdôl boñ mahol i pes mbuu. Ibôdôl ha ngéda i, Arôn a yé maséé i ba nsañal, a nhôla bilôk bikéé i bahoma het bikuu bi nkwo, a añlak ki miñañ minlam i loñ ipe. I len ini, Arôn a yé mañ u likoda, a nsal ki i Bétel. Lelaa a ntehe makidik a bi yoñ i niñ yé? A ntimbhe le: “Me bi ‘noode, me tehe le Yéhôva a yé loñge.’ Bisai a nkôp me, bi mboñ me le me nôgda wengoñle me gwé pil i pañ yé. Hala a ntinde me i kônde gwel nson wé, a lon-ga ki me ngandak bisai.”

8 Ntôp tjémbi wada a bi tôp le: “Ba ba nkon nye woñi b’a ee bé yom yo ki yo.” (Añ Tjémbi 34:8-10.) I bôt ba ngwélél Yéhôva ni makénd, kekikel, a ga wéha bé bo nyuu. Bésbomede di ‘noode, di ntehe ki le Yéhôva a yé loñge’ ibale di mboñ kii yosôna di nla inyu nson wé. Ngéda di mbégés Yéhôva, hala a nlona bés ngandak maséé. Maséé mape mo ki mo ma mpam bé ma.

U WAA BAÑ, NDI KE NI BISU I BOÑ BILIYA

9, 10. Inyuki i yé nseñ le u ba mut a ‘nyi bem’?

9 Kiki u mboñ biliya inyu yônôs ngôñ yoñ, unda le u yé mut nu a ‘nyi bem.’ (Mika 7:7, MN) Yéhôva a nit bagwélél bé ba maliga hiki ngéda, to ibale a nla nwas bo le ba bem ndék inyu bana nson u tôbôtôbô ikété ntôñ, tole inyu bem le mam map ma ke loñge. A bi bôn nsôgôsôgô Abraham le a ga ti nye man, ndi Abraham a bé lama unda le a gwé hémle ni wongut. (Lôk Héber 6:12-15) To hala kiki a bi bem ligwéé li Isak ngandak ñwii, Abraham a bi lehel bé ñem, to Yéhôva a bi wéha bé nye nyuu.​—Bibôdle 15:3, 4; 21:5.

10 I bem i ta bé jam li ntomb. (Bingéngén 13:12) Ibale di nlôôha bok mahoñol més i ngii mam ma nkônôs bés ñem, hala a nla ntômbôs bés. Ndi, di ñunda le di gwé pék ibale di ngwélél ngéda yés inyu kônde hôlôs libak jés i pes mbuu. Yimbe mana manjel maa u nla gwélél inyu boñ hala.

11. Bimbe bilem bi mbuu di nla boñ biliya i bana, inyuki hala a yé nseñ?

11 Hôlôs bilem bi mbuu. Ibale di ñañ Bibel, di nyoñok ki ngéda i tibil nok yo, di ga bana pék, bañga yi, liyi bagal mam, yi, ngap i hek pék, ni liyi yoñ makidik malam. Bilem bi, bi yé nseñ ngandak inyu bet ba nyoñ ño ikété base i maliga. (Bingéngén 1:1-4; Titô 1:7-9) Ibale di ñañ bikaat ntôñ u mpémés, di ga tibil yi mahoñol ma Djob inyu ngandak mam. Hiki kel, di nlama yoñ makidik inyu mintuk, mambot ni bienk, i yi gwélél moni, ni i yi niñ ikété nsañ ni bôt bape. Ibale di mbôñôl mam di nigil ikété Bibel, di nla yoñ makidik malam ma ma nlémél Yéhôva.

12. Lelaa bilôk bikéé bi likoda bi nla unda le ba nla bôdôl bo ñem?

12 Unda le ba nla bôdôl we ñem. To di yé bôlôm, to di yé bôda, di nlama boñ biliya gwés gwobisôna inyu yônôs to umbe nson ba nti bés ikété ntôñ. Kiki a bé ngomin, Néhémia a bé lama téé baéga nson ikété litén li Djob. Bonjee a bi téé? A bi gwélél bôt ba bé kon Djob woñi, ni bôt ba nla bôdôl ñem. (Néhémia 7:2; 13:12, 13) Yak i len ini, “i nsômbla ndigi ni bokindak le hi wada a lébna maliga.” (1 Korintô 4:2) Minson minlam mi nsolop bé.​—1 Timôtéô 5:25.

13. Lelaa u nla noñ ndémbél i Yôsef ngéda bôt bape ba mboñ we béba?

13 Nwas le Yéhôva a kônde lémés we. Kii u nla boñ ibale bôt ba mboñ we béba? Bebeg u nla bana ngôñ i pala mélés ndañ u. Ndi ngim mangéda, ibale u nkida i unda le bôt bape bon ba gwé njom, u nkônde ôbôs mam. To hala kiki lôk isañ i Yôsef i bi tééñga nye, a bi téédana bé bo hiun. I mbus ngéda, ba bi ôm Yôsef nsohi u bitembee, ba ha ki nye i ndap mok yañga. Ndi yak ikété mandutu ma momasôna, a bi nwas le Yéhôva nyen a éga nye. Lelaa mam ma bi sôk? Bibel i nkal le: “Lipôdôl li Yéhôva li bi kônde lémés nye.” (Tjémbi 105:19, MN) Ngéda mandutu ma ma bi mal, Yôsef a bé nkôôbaga inyu nson u tôbôtôbô. (Bibôdle 41:37-44; 45:4-8) Ngéda u gwé mandutu ma ñôm we kiki biloo, soohe inyu bana pék. Bipôdôl gwoñ ni maboñog moñ ma ba ni liyômba, bem ki le Djob a lédés we. Yéhôva a ga hôla we.​—1 Pétrô 5:10.

HÔLÔS LIKEÑGE JOÑ I TÉÉ LIKALÔ

14, 15. (a) Inyuki di nlama yoñ “yihe yaga” ni likeñge jés i añal ñañ nlam? (b) Lelaa u nla boñ le likalô joñ li kiha ni mahéñha ma mbôña ha homa u ntééne likalô? (Béñge titii i bibôdle bi yigil, u béñge ki nkéñeg matila le “ Baa u nla gwés noode likeñge lipe?”)

14 Paul a bi kal Timôtéô le: “Ligip yaga i añ, ni béhe, ni niiga, letee me lo. Yihe yaga inyu yoñ wemede, ni inyu mam u niiga.” (1 Timôtéô 4:13, 16) Timôtéô a bé a ma yila nhôôlak ntéé likalô. Ndi, ‘liyoñ yihe’ ni mam a bé niiga, jon li bé lama boñ le likalô jé li num matam malam. A bi ha bé i ño wé le bôt ba ga neebe ndik likalô jé, to ibale a ngwélél nlélém likeñge a meya a ngwélél. Inyu ke ni bisu i tihba miñem, a bé lama hôlôs likeñge jé i téé likalô inyu boñ le li kiha ni mam ma yé bôt nseñ. Kiki yak bés di yé baañal ñañ u Ane, di nlama boñ nlélém jam.

15 Ngim mangéda, di nléba le bôt ba ta bé mambai map ngéda di nke i likalô i mandap ni mandap. I ngim bahoma, di nla bé jôp ikété mandap ma ngii, ni i bahoma ba gwé mapénd. Ibale hala nyen mam ma yé nyoo i homa u ntééne likalô, baa u nla bé gwélél manjel mape inyu añle bôt miñañ minlam?

16. Lelaa di nla yi gwel nson u likalô i mbamba?

16 Likalô i mbamba li yé njel yada i nlôôha ba loñge inyu añle bôt miñañ minlam. Ngandak Mbôgi Yéhôva i nyi gwel nson unu, i kôhnaga ki ngandak bisai ni njel i. Ba nyoñ ngéda i kwélés bôt i bahoma ba nyôñôl mashin tole matôa, i bibôm, ni bahoma i mbamba bape. Mbôgi Yéhôva yada i nla gwélél yi i bagal mam, inyu kwel ni mut. I bibôdle, a nla toñle nye jam mañwin ma nkal, a bégés bon bé, tole a bat nye mbadga inyu bôlô yé. Kii a nkena nkwel ni bisu, mankéé a nla sima Bitilna inyu hôla nye i ti ndimbhe. Mandimbhe mut a nti ma mbéna yibil njel inyu minkwel mi Bibel mimpe.

17, 18. (a) Lelaa u nla kôhna makénd i téé likalô i mbamba? (b) Inyuki i yé loñge le u diihe mahoñol ma David a bééna i bégés Yéhôva ngéda u ntéé likalô?

17 Ibale u nôgda le likalô i mbamba li yé ndutu inyu yoñ, u lehel bañ ñem. Éddi, nu a yé nsañal i tison New York, a bé kon woñi i kwel ni bôt i mbamba. Ndi i mbus ngéda, a bi kôhna makénd. Kii i bi hôla nye? A nkal le: “Mu ntjegek ngéda lihaa jés li bi pohol inyu bégés Yéhôva, me ni nwaa wem di bi yéñ manjel di nla gwélél inyu timbhe bôt ba nyéñ kit, tole mélés minkwel ni bés. Di bi bat ki Mbôgi Yéhôva ipe maéba.” I len ini, Éddi a yé maséé i téé likalô i mbamba.

18 Kiki u nkônde bana ngab ni maséé i añal ñañ nlam, ngandak i ga yimbe mahol moñ. (Añ 1 Timôtéô 4:15.) Ndi iloo mana mam momasôna, w’a bégés Isañ wés nu ngii kiki David, nu a bi tôp le: “M’a bégés Yéhôva ngéda yosôna; bibégés gwé gw’a ba nyo wem hiki ngéda. Ñem wem w’a yadbene inyu Yéhôva; ba ba nsamp [tole bôt ba suhulnyu] b’a nok hala, ba hak.” (Tjémbi 34:2, 3) Ni njel nson woñ u likalô, u nla hôla ngandak bôt ba suhulnyu i jôp ikété bañga base.

HOL I PES MBUU INYU TI DJOB LIPÉM

19. To ibale ngandak mam i nsék nye njel i gwélél Yéhôva kiki a ngwés, inyuki bañga ngwélél Yéhôva a nlama ba maséé?

19 David a bi tôp ki le: “Minson nwoñ nwominsôna nw’a ti we mayéga, a Yéhôva, yak bapubhaga boñ b’a ti we lipém! B’a añal lipém li ane yoñ, ba kwélél ki inyu lipémba joñ; i yis bon ba bôt bibôñôl gwé bi lipémba, ni lipém li bai i lipém li ane yé.” (Tjémbi 145:10-12) Ibabé nkaa, bini bibañga bi ntoñol yaga mahoñol ma Mbôgi Yéhôva yosôna i i ntéñbe ni Djob. Ndi kii u nla boñ ibale kon, tole biuni bi nkéñ we njel i tégbaha ngandak ngéda i likalô? U hôiga bañ le, mu kii u ntééne batééda bakokon ni bôt bape likalô, nson woñ u pubhaga u nti Djob jés li hélha maséé. Ibale u yé ndap mok inyu hémle yoñ, bebeg le u mboñ kii yosôna u nla inyu niiga bôt bape maliga. Yi le hala a nkônha Yéhôva maséé. (Bingéngén 27:11) U nla ki boñ nlélém jam ibale u yé ikété lihaa li li yé mbaglak i pes mbuu. Ndi, noñ ntjegek woñ ngéda inyu mam ma mbuu. (1 Pétrô 3:1-4) Ñ, yak ikété mandutu, u nla bégés Yéhôva, u hol ki i pes mbuu.

20, 21. Ibale ba nkônde ti we bôlô ikété ntôñ u Yéhôva, lelaa u nla ba bisai inyu bôt bape?

20 Ibabé nkaa, Yéhôva a ga sayap we ibale u nke ni bisu i boñ mahol i pes mbuu. Bebeg le, ibale u mboñ ndék mahéñha mu ntjegek woñ ngéda, tole mu bilem gwoñ, hala a ga hôla we i kônde yoñ ngaba i añle maliga ma mahee ma Djob yak bôt ba gwé ngôñ ni botñem. U héa hala, mahol ni bisesema u mboñ i pes mbuu, bi nla lôôha lona bilôk bikéé bipe bisai. Ni njel biliya gwoñ u mboñ ikété likoda ni suhulnyu, u nla bana bisai i tehe lelaa bôt ba ngwés Yéhôva ba ngwés we, ba ndiihe we, ba nit ki we.

21 To ibale di ntégbaha ngandak ñwii i gwel nson u Yéhôva, tole di mboñ ndik hala inyu ndék sôñ, bés bobasôna di nla hol mu bibégés di nti Yéhôva. Ndi, lelaa minhôôlak mi bikristen mi nla hôla bet ba ntip yi maliga i hol i pes mbuu? Di ga wan jam li ikété yigil i noñ.