1. Ilole Yésu a nwo, kii a bi kal ntonba u bé ipañ yé? (Lukas 23:39-43)

 YÉSU ni mintonba ima ba bé nok ndutu, ba bak bebee ni wo. (Lukas 23:32, 33) I mintonba mi nwo ima mi bi ndegle Yésu, hala a ñunda le mi bé bé banigil bé. (Matéô 27:44; Markô 15:32) Ndi wada wap a bi héñha. A bi kal Yésu le: “A Yésu, hoñol me i ngéda w’a lo i Ane yoñ.” Yésu a bi timbhe nye, a kal le: “I len ini me nkal we maliga le, w’a ba ni me i Paradis.” (Añ Lukas 23:39-43.) Yom to yada i ñunda bé le i ntonba unu u bi neebe ñañ u “Ane ngii,” u Yésu a bé añal. To Yésu a ma kal bé le i mut nu a bé lama ke i Ane ngii. (Matéô 4:17) Yésu a bé pôdôl Paradis i i ga ba hana ’isi. Inyuki di nkal hala?

2. Kii i ñunda le ntonba u u bi héñha, u bé man Lôk Yuda?

² I nene le ntonba u u bi héñha, u bé man Lôk Yuda. I ntonba u, u bi kal uu ntonba umpe le: “Baa u nkon yaga bé Nyambe woñi, yak nano nu u nkôhna nlélém kogse kiki nye?” (Lukas 23:40) Lôk Yuda i bé bégés ndik Nyambe wada, ndi bôt ba matén ba bé bégés ngandak banyambe. (Manyodi 20:2, 3; 1 Korintô 8:5, 6) Ibale i mintonba mi nwo ima mi bé bôt ba matén, ki i ntonba u, u bi bat le: “Baa u nkon yaga bé banyambe woñi?” Handugi hala, Djob a bi ep bé Yésu yak bôt ba matén, ndi a bi ep nye yak “minimlak mi mintômba mi ndap Israel.” (Matéô 15:24) Djob a bi yeelene Lôk Israel le a ga tugul bawoga. I nene le ntonba u u bi héñha, u bé yi i jam li, yak bibañga gwé bi ñunda le a bi yi le Yéhôva a ga tugul Yésu le a ba Kiñe i Ane Djob. I nene le i mut nu a bé hémle le yak nye, Djob a yé le a tugul nye.

3. Kii ntonba u u bi héñha u bé lama hoñol i ngéda Yésu a bi pôdôl nye Paradis? Toñol. (Bibôdle 2:15)

³ Kiki ntonba u u bi héñha, u bé man Lôk Yuda, u bé lama yi ñañ u Adam bo Éva ikété Paradis Yéhôva a bi ti bo. Jon i ngéda Yésu a bi pôdôl nye Paradis, i ntonba u, u bé lama yi le Yésu a bé pôdôl loñge homa bôt ba ga yééne hana ’isi.​—Añ Bibôdle 2:15.

4. Yom Yésu a bi kal ntonba, i nla tinde bés i boñ kii?

⁴ Yom Yésu a bi kal ntonba i nlama tinde bés i hoñol lelaa niñ i ga ba ikété Paradis. I maliga, di nla hégda lelaa Paradis i ga ba ibale di ñôt mahoñol mu nsañ u bé i ngéda Kiñe Salômô a bé ane. Bibel i nkal le Yésu a nloo Salômô, jon di kôli bem le Yésu ni bôt ba ga ane ni nye, ba yilha ’isi loñge paradis kiyaga. (Matéô 12:42) Ibabé nkaa, “mintômba mimpe” mi nlama yéñ yi kii mi nlama boñ inyu niñ i boga ni boga ikété Paradis.​—Yôhanes 10:16.

5. Lelaa u nhoñol le niñ i ga ba i Paradis?

⁵ Lelaa u nhoñol le niñ i ga ba ikété Paradis? Bebek le u ntehe loñge homa mbônji, kiki i wom Éden. (Bibôdle 2:7-9) Bebek le u mbigda mbañ Mika, i homa a nkal le bagwélél ba Djob ba ga yén “hiki mut isi nkôô wé wai ni e yé faigé.” (Mika 4:3, 4) Bebek ki le u nhoñol minlôñ mi Bibel mi mi nkal le bijek bi ga ba ngandak. (Tjémbi 72:16; Yésaya 65:21, 22) Jon, u ntehe kiki wemede u yé i loñge homa mbônji, u bak u yii i téblé i i yé nyonok ni bijek, u nogok loñge njiñ i bie ni i mbônji. I nla ki ba le u nok bôt ba nol, bebek bôt boñ ba lihaa ni mawanda moñ, yak bôt ba ba bi tuge, bobasôna ba nol, ba tégbahaga loñge ngéda. Ndi i mam mana ma ta bé eem. Ibabé pééna, hala toi nyen mam ma ga ba hana ’isi. Handugi hala, ikété Paradis, hiki mut a ga bana loñge bôlô.

6. Kii di ga boñ i Paradis? (Béñge titii.)

⁶ Yéhôva a bi hek bés le di ba maséé i sal. (Ñañal 2:24) Di ga ba di pégi ngandak, téntén isi Ane i Kristô i Hikôô hi nwii. I bôt ba ga pei njiiha ikeñi, yak i didun di bôt di ga tuge, ba ga bana ngôñ ni mambot, ni bijek, yak ni homa liyééne. Inyu ti bo i gwom bi, i ga béda le di ba maséé i sal ni ngui. Kiki Adam bo Éva ba bé lama sal wom Éden, hala nyen yak bés di ga bana bisai i yilha ’isi Paradis. Didun di bôt di ga tuge, bahogi ikété yap ba ga yi bé bañga jam inyu Yéhôva ni inyu sômbôl yé. Hégda ni maséé di ga bana i niiga i bôt ba, ni  i niiga bagwélél ba Yéhôva ba ba bi niñ behee ilole Yésu a nlo!

7. Di nla ba nkwoog nkaa ni kii, inyuki?

⁷ Di nla ba nkwoog nkaa le mu Paradis i y’a loo, di ga niñ ikété nsañ, di ga bana i mam momasôna ma nkon bés ngôñ, yak oda i ga ba homa nyensôna. Inyuki di nkal hala? Inyule Yéhôva a mal ti bés dinyo malép, di di ñunda bés lelaa niñ i ga ba isi ane i Man wé. Di nla tehe hala mu ñañ u ane i Kiñe Salômô.

8. Lelaa bibañga Kiñe David a bi tila i kaat Tjémbi 37:10, 11, 29 bi bi yik yon? (Béñge “Mambadga ma basoñgol” munu mbamble unu.)

⁸ Mbuu u Djob u bi tinde Kiñe David i tila inyu toñol lelaa niñ i ga ba i ngéda kiñe i i gwé pék, i téñbege ni Yéhôva, i ga yén i yéene ane. (Añ Tjémbi 37:10, 11, 29.) Di mbéna éñél bôt kaat Tjémbi 37:11, i homa Bibel i mpôdôl Paradis i i ga lo. Di kôli boñ hala inyule Yésu a bi sima i pes kaat i mu nkwel wé i ngii hikôa, a unda ki le i yé mbañ i i ga yon i dilo di nlo. (Matéô 5:5) Ndi bibuk bi David bi bé unda ki lelaa niñ i ga ba isi ane i Kiñe Salômô. I ngéda Salômô a bé ane Israel, litén li Djob li bé niñ ikété nsañ, li ban-ga mam momasôna ma nkon bo ngôñ, li bak ikété loñ i “nkuli milik ni wei.” Djob a bi kal le: “Ibale ni nke ni bisu i noñ matéak mem . . . , m’a boñ le nsañ u ba mu loñ, ni ga nañal ibabé le mut nye ki nye a kônha bé woñi. (Lôk Lévi 20:24; 26:3, 6) I mimbônga mini mi bi yon isi ane i Kiñe Salômô. (1 Miñañ 22:9; 29:26-28) Yéhôva a bi bôn le bibéba bi bôt, bi bi mbégés banyambe bape, “bi ga ba ha bé.” (Tjémbi 37:10) Hala a ñunda le i bibañga bi yé i kaat Tjémbi 37:10, 11, 29 bi, bi bi yon i ngéda kôba, bi ga yon ki i dilo di nlo.

9. Kii kiñemuda i Séba i bi kal inyu ane i Kiñe Salômô?

 ⁹ Kiñemuda i Séba i bi nok le isi ane i Salômô, bôt ba niñ ikété nsañ, ba ban-ga i mam momasôna ma nkon bo ngôñ. I kiñemuda i, i bi ke ntandaa liké letee ni i Yérusalem, inyu boñ le nyemede a tehe i jam li ni mis mé. (1 Bikiñe 10:1) I ngéda a bi mal béñge mam ma ane i Kiñe Salômô, a kal le: “Ndék mam ndigi yon me bi nok. . . . Bôt boñ ba yé nsaibak, yak bagwélél boñ ba ba yé ni we hiki ngéda, ba emblege bibañga gwoñ bi bi yé nyonok ni pék, ba yé nsaibak!” (1 Bikiñe 10:6-8) Ndi niñ isi ane i Kiñe Salômô i bé ndik dinyo malép di mam malam Yéhôva a ga boñ inyu bôt ba binam isi ane i Man wé Yésu.

10. Lelaa Yésu a nloo Salômô?

¹⁰ Yésu a nloo Salômô i manjel momasôna. Salômô a bé kwéha mut i i bi boñ dihôha dikeñi, di di bi lona litén li Djob ngandak mandutu. Ndi Yésu nye a yé Ñane nu a yé peles, a mboñ bé dihôha. (Lukas 1:32; Lôk Héber 4:14, 15) Yésu a bi yémbél manoodana ma ngui Satan a bi lona nye. Kristô a bi unda le kekikel, a ga kwo bé i béba, a ga boñ bé to jam jo ki jo li li nla lona bôt ba yé isi ane yé mandutu. Kiki a yé Kiñe yés, di yé toi nsaibak!

11. Bonjee ba ga ane ni Yésu?

¹¹ Yésu a ga ane ni 144 000 bôt, ba ba ga hôla nye i tééda bôt ba binam, ni i yônôs sômbôl i Yéhôva inyu hisi. (Masoola 14:1-3) I bôt bana ba bi boma ngandak manoodana, ba kôhna ki ngandak mandutu i ngéda ba bé hana ’isi. Jon ba nla nok i yom bôt ba binam ba nôgda. Ndi umbe nson u tôbôtôbô ba ga gwel?

12. Imbe bôlô Yéhôva a ga ti 144 000 bôt?

¹² I bôlô Yésu ni i bôt ba ga ane ni nye ba ga sal, i nloo i bôlô Salômô a bi sal huum. Kiñe Salômô a bi tééda didun di bôt, di di bé niñ i nlélém loñ. Ndi i bôt ba ga ba bikiñe i Ane Djob, ba ga tééda didun di didun di bôt, di di ga ba ntjamak ni nkoñ ’isi wonsôna. Kinje bisai bi mbuma ñañ Yéhôva a nti 144 000 bôt!

13. Imbe bôlô i tôbôtôbô i bôt ba ga ane ni Yésu ba ga bana?

¹³ Kiki Yésu, 144 000 bôt i ga ba bikiñe ni biprisi. (Masoola 5:10) Isi Mbén Môsi, biprisi bi bé hôla litén i ba mbôô i pes minsôn, ndi bi hôlga ki jo i ba mbôô i pes mbuu. Mbén Môsi i bé “ndik titii i mam malam ma nlo,” jon di kôli bem le i bôt ba ñane ni Yésu, ba hôla litén li Djob i nya i yé tôbôtôbô le li ba mbôô i pes minsôn, li ba ki mbôô i pes mbuu. (Lôk Héber 10:1) Di nyi bé ni imbe njel i bikiñe bini ni i biprisi bini, bi ga kwel ni bôt ba ga ba isi Ane Nyambe hana ’isi. Ndi to imbe njel Yéhôva a’ gwélél, di nla ba nkwoog nkaa le nyoo i Paradis i i nlo, i bôt ba ga ba hana ’isi, ba ga kôhna biniigana bi bi ga bane bo nseñ.​—Masoola 21:3, 4.

14. Mambe maada ma yé ipôla “mintômba mimpe” ni lôk kéé i Kristô (tole bémba ititigi)?

¹⁴ Yésu a bi sébél i bôt ba ba ga ane ni nye le “bémba ititigi.” (Lukas 12:32) A pot ki inyu ntôñ bôt umpe, u a bi sébél le “mintômba mimpe.” I mintôñ mi nwo ima mi yé ndik bémba yada. (Yôhanes 10:16) I mintôñ mi nwo ima mi bi bôdôl sal ntôñ, mi ga kônde ki sal ntôñ letee hisi hiosôna hi yila Paradis. Ha  ngéda i, i bôt ba yé mu bémba ititigi, ba ga ba i ngii; ba ba yé “mintômba mimpe” ba ga bana nsima i niñ i boga ni boga hana ’isi. Ndi inyu niñ i Paradis, ngim mam i yé le “mintômba mimpe” mi nlama boñ nano.

15. (a) Lelaa “mintômba mimpe” mi nsal ni lôk kéé i Kristô? (b) Lelaa u nla nigle ndémbél i mankéé nu a yé i sabe? (Béñge titii.)

¹⁵ I ntonba u u bi héñha, u bi wo, ndi u bi bana bé pôla i ti toi Kristô mayéga inyu mam a bi bôñôl nye. Ndi bés ba di yé “mintômba mimpe,” di gwé ngandak manjel i ti Yésu mayéga inyu i yom a bi bôñôl bés. Kiki hihéga, di nla unda le di ngwés nye i ngéda di nit lôk kéé i Yésu, hala wee minhook. Yésu a bi kal le a ga kéés mintômba inoñnaga ni kiki mi ga nit lôkisañ. (Matéô 25:31-40) Di nla nit lôk kéé i Kristô i ngéda di ntéé likalô, ni i ngéda di nyilha bôt banigil. (Matéô 28:18-20) Inyu hala nyen di nlama tibil gwélél bikaat bi ntoñol Bibel, kiki bo ini kaat le Ñiñ ilam i boga ni boga!. Ibale u yé ngi bôdôl nigil Bibel ni mut, i bôt bobasôna u mboma, baa u ta bé le u bat bo too ba ga ba maséé le u bôdôl yigil Bibel ni bo?

16. Kii di yé le di boñ i len ini inyu ba nkôôbaga i niñ isi Ane Djob?

¹⁶ Di gwé bé le di bem le di niñ ikété Paradis inyu ba mintén mi bôt Yéhôva a ngwés. Ibôdôl nano yaga, di nla sal inyu ba maliga i bipôdôl gwés ni i maboñok més, di ban-ga bilem bilam. Di nlama téñbe ni Yéhôva, di téñbe ni nwaa wés tole nlô wés, di téñbe ki ni lôk kéé yés. Kiki di ga kônde boñ biliya i nôgôl mambén ma Yéhôva munu béba nkoñ ’isi unu, hala a ga ba bés jam li ntomb i nôgôl mo i Paradis. Di nla ki hôlôs bilem ni makeñge bi bi ñunda le di yé nkôôbaga i niñ ikété Paradis. Béñge i nkwel unu le “Baa u yé nkôôbaga i ‘kôdôl ’isi’?” munu mbamble unu.

17. Baa bibéba di bi boñ behee bi nlama tômbôs bés? Toñol.

¹⁷ Di nlama ki boñ biliya le bibéba  bikeñi di bi boñ behee bi tômbôs bañ bés. I yé maliga le di nlama bé hoñol le sesema i binoñ i nti bés kunde i “kôôba boñ béba.” (Lôk Héber 10:26-31) Ndi di nla ba nkwoog nkaa le ibale di bi tam toi béba yés, di yéñ mahôla ma Yéhôva ni ma mimañ, di héñha ki maboñok més, Yéhôva a bi nwéhél bés nwéhél yosôna. (Yésaya 55:7; Minson mi baôma 3:19) Di hôiga bañ i yom Yésu a bi kal Farisai: “Me bi lo bé me i sébél bôt ba téé sép, ndi baboñbéba.” (Matéô 9:13) Ibabé pééna, sesema i binoñ i nhô bibéba gwés gwobisôna.

18. Kii w’a ba maséé i kwel ni ntonba u u bi wo ipañ Yésu?

¹⁸ Hégda le u yé i Paradis, u kwelek ni ntonba u u bi pôdôs Yésu. Ibabé pééna, bé bo iba ni nti mayéga inyu sesema i Yésu. Bebek le u ga bat nye le a toñle we lelaa mam ma bi tagbe ndék ngéda ilole Yésu a nwo, ni lelaa a bi nôgda i ngéda Yésu a bi timbhe nye. I yé pés, bebek le yak nye a ga bat we lelaa niñ i bé munu dilo di nsôk di hiai hi Satan. Ibabé nkaa, hala a ga ba toi bisai i nigil ni i bôt ba ga ba kiki i mut nu!​—Éfésô 4:22-24.

19. Inyuki niñ ikété Paradis i mba bé i nwééhana? (Béñge titii i lipep li bisu.)

¹⁹ Niñ ikété Paradis i mba bé i nwééhana to ndék. Ngéda yosôna, di ga tehe masu ma mondo, di ban-ga loñge bôlô. Ndi i jam li nlôôha lilam, li yé le hiki kel, di ga kônde nigil i yi Tata wés nu ngii, di konok maséé ni i mam a nti bés. Di mba di ngi gwé ngandak mam i nigil inyu pam i yi nye, di ga bana ki ngandak mam i nigil mu gwom a bi hek. Kiki di ga kônde niñ, hala nyen gwéha yés inyu Djob i ga kônde keñep. Di nlôôha ti Yéhôva bo Yésu mayéga inyu mbônga ba bi ti bés le di nla niñ i boga ni boga ikété Paradis!