1-2. (a) Inyuki i bôt ba ntip biiba ba nlama bôdôl Yéhôva ñem? (Tjémbi 37:3, 4) (b) Kii di ga tehe munu yigil ini?

BAA u nsômbôl biiba tole u ntip biiba? Ibale hala, w’a bana niñ i maséé ni mut woñ nu u ngwés ngandak. I yé mbale le babiina ba mboma mandutu, ba nlama ki yoñ makidik ma ngui. Makidik ni nyoñ nano mon ma ga boñ le ni ba maséé mu libii linan dilo di nlo. Ibale ni mbôdôl Yéhôva ñem, ni ga yoñ makidik malam, libii linan li ga ba lilam, ni ga ba ki maséé ngandak. Ibale ni nôgôl bé Yéhôva, ni yé le ni boma mandutu ma ma ga boñ le libii linan li ôbi, ni ba ha bé maséé.—Añ Tjémbi 37:3, 4.

² I yigil ini i mpôdôl i bet ba ntip biiba, ndi i ga ti maéba ma ma nla hôla babiina bobasôna. I ga pôdôl ndémbél i bagwélél ba Yéhôva ba kôba, bôda ni bôlôm. Ndémbél i bagwélél ba Yéhôva i niiga bésbobasôna ngandak mam, yak i bet ba yé mbiibaga. Di ga ôt yak biniigana mu i ndémbél i bagwélél ba Yéhôva ba ngéda yés.

3-4. Mambe mandutu i bôt ba ntip biiba ba yé le ba boma?

³ I bôt ba ntip biiba, ngim bôt i yé le i ti bo maéba le ba niñ kiki bana bôt bape ba niñ. Kiki hihéga, bagwal bap ni bôt bap ba lihaa ba yé le ba kal bo le  ba hoo gwal. Tole mawanda map ni bôt bap ba lihaa ba yé le ba kal bo le ba somb ndap ba yônôs gwom bilam mu ikété.

⁴ Ibale ba nyoñ bé yihe ba yé le ba yoñ makidik ma ma nla jubus bo ikété ngandak mapil. Ha ngéda i, y’a béda le nwaa bo nlôm ba sal ngandak inyu saa mapil ma. I ngéda ba lam-ga tégbaha i nigil Bibel, i bibégés bi ndap lihaa, ni likalô, ba nla kahal tégbaha yo i nyiña moni. Ba nla kahal tôl makoda inyule ba nkônde ngeñ i bôlô inyu kôs ngandak moni ni tééda bibôlô gwap. Hala a ga boñ le ba laa ha bé ti ngéda yap yosôna i nson u Yéhôva.

5. Kii ndémbél i Klaus bo Marisa i niiga bés?

⁵ Ngandak mam i ñéba le, i ngéda di ntégbaha ngéda yés yosôna i nyiña moni di ta bé le di ba maséé. Di béñge le i yom ndémbél i Klaus bo Marisa i niiga bés mu i jam li. * I ngéda ba bi tip biiba, boba ba bé ba nsal inyu boñ le ba bana ngandak nkus. Ndi ba bé bé maséé to ndék hisii. Klaus a nkal le: “Di bééna moni ngandak, ndi di bé boñ bé bañga jam i nson u Yéhôva. I pot maliga, niñ i bé lédél bés ngandak.” Bebek yak bé ni ma yimbe le i ngéda mut a téghaga ngéda yé yosôna i yéñ nkus a ta bé maséé. Ibale hala a ma pémél yak we, u tomb bañ. Ndémbél i bagwélél ba Yéhôva bape i yé le i hôla we. Di béñge ndugi i biniigana balôm ba nla ôt mu i ndémbél i Kiñe Yéhôsafat.

6. Lelaa Kiñe Yéhôsafat a bi nôgôl maéba ma yé hana i kaat Bingéngén 3:5, 6, i ngéda ntôñ gwét nkeñi u bi lo kolba nye?

⁶ A balôm baa ngim mangéda ni nôgda wee ni gwé bôlô ngandak? Ibale hala, wee ndémbél i Kiñe Yéhôsafat i nla hôla bé. Kiñe Yéhôsafat a bé lama tééda loñ yosôna. Lelaa a bi sal i bôlô i yosôna? Yéhôsafat a bi jo sañ inyu tat bôt ba litén jé. A bi oñ mandap i Yudéa, a kot ki ntôñ gwét nkeñi u u bé loo 1 160 000 bisônda. (2 Miñañ 17:12-19) I mbus ngéda, Yéhôsafat a bi boma ngolba ikeñi. Soso ntôñ gwét u Lôk Amôn, Lôk Môab ni bôt ba hikôa hi Séir ba bi lo i kolba nye ni lihaa jé ni bôt ba litén jé. (2 Miñañ 20:1, 2) Kii Yéhôsafat a bi boñ? A bi bat Yéhôva ngui ni mahôla. A bi nôgôl maéba ma yé hana i kaat Bingéngén 3:5, 6. (Añ.) Masoohe ma Yéhôsafat ma ma yé hana i kaat 2 Miñañ 20:5-12, ma ñéba le a bé bôdôl Yéhôva Nyambe ñem ngandak. Lelaa Yéhôva a bi timbhe masoohe ma Yéhôsafat?

7. Lelaa Yéhôva a bi timbhe masoohe ma Yéhôsafat?

 ⁷ Yéhôva a bi ep i man Lôk Lévi nunu le Yahaziel inyu pôdôs Yéhôsafat. Yéhôva a bi kal le: “Hi mut a amp nyuu homa wé, a telep nwee, ni béñge tohi i nlôl bé yak Yéhôva.” (2 Miñañ 20:13-17) Hala bé nyen ba bi meya ba njo gwét, ndi mut binam bé nyen a bi kal bo le ba boñ hala, Yéhôva nyemede nyen a bi ti bo i oda i. Yéhôsafat a bi bôdôl Yéhôva ñem, a boñ kiki a bi kal nye. I ngéda nye ni bôt bé ba bi ke i boma baoo bap, a bi bii bé soso ntôñ gwét ha bisu, ndi batôp tjémbi bon a bi bii ha bisu. Yéhôva a bi tjôô bé Yéhôsafat; a bi yémbél baoo bé.—2 Miñañ 20:18-23.

8. Bimbe biniigana balôm ba nla ôt mu i ndémbél i Yéhôsafat?

⁸ A balôm ni nla ôt biniigana mu i ndémbél i Yéhôsafat. Mbegee nan i yé le ni tééda mahaa manan, jon ni nsal ni ngui inyu tééda mo. I ngéda ni mboma mandutu ni yé le ni hoñol le ni nla mélés mo bébomede. Ndi ni bôdlak bañ ngui nan bébomede ñem. Ni soohe Yéhôva i ngéda ni yé bébotama, ni soohe ki ni ñem wonsôna ni baa banan. Ni añ Bibel, ni añ ki bikaat bi ntôñ u Yéhôva inyu boñ le Yéhôva nyen a éga bé. Ni bii ki i mam ni nigil i bisélél. Bebek ngim bôt y’a ba bé maséé ni makidik w’a yoñ. Ba yé yak le ba kal le u yé joñ. Ba yé le ba kal le nkus won u nla boñ le lihaa joñ li ba toi maséé. Ndi bigda i jam li bi pémél Yéhôsafat. A bi unda ni maboñok mé le a mbôdôl Yéhôva ñem. Yéhôva a bi tjôô bé Yéhôsafat, a ga tjôô bé to we. (Tjémbi 37:28; Lôk Héber 13:5) Kii ipe nwaa bo nlôm ba nla boñ inyu boñ le ba ba maséé mu libii jap?

9. Kii di yé le di kal inyu mpôdôl Yésaya bo nwaa?

⁹ Mpôdôl Yésaya bo nwaa ba bi ti ngéda yap yosôna i nson u Yéhôva. Yésaya a bé mpôdol, i nene ki le nwaa a bé sal ngim minson mi bapôdôl, inyule Bibel i nsébél nye le “mpôdôl nu muda.” (Yésaya 8:1-4) Inyu Yésaya bo nwaa, jam li bisu li bé i boñ sômbôl i Yéhôva. Kinje loñge ndémbél inyu babiina i len ini!

10. Lelaa yigil i mbañ i Bibel i nla hôla babiina i boñ kii yosôna ba nla i nson u Yéhôva?

¹⁰ I len ini, babiina ba nla kôna ndémbél i Yésaya bo nwaa mu kiki ba mboñ kii yosôna ba nla i nson u Yéhôva. Ba nlédés i bôdôl ba gwé ipañ Yéhôva mu kiki ba nigil mbañ i Bibel ntôñ, yak ni biyônôl bi mbañ i. * (Titô 1:2) Ba nla ki ôt pék inyu yi lelaa ba yoñ ngaba inyu biyônôl bi ngim mbañ i Bibel. Kiki hihéga ba nla yoñ ngaba i mbañ i Yésu ini i nkal le ñañ nlam u ga añlana ni nkoñ ’isi wonsôna ilole lisuk li nlo. (Matéô 24:14) I ngéda babiina ba yé nkwoog nkaa le mbañ i Bibel y’a yon, ba mboñ kii yosôna ba nla i nson u Yéhôva.

11. Kii Priskila bo Akila ba bi boñ, inyuki?

¹¹ I bôt ba ntip biiba, ba nla ôt biniigana mu ndémbél i Priskila bo Akila, babiina ba ba bé bon ba Lôk Yuda ba yéénege i tison i Rôma. Ba bi añle bo ñañ nlam inyu Yésu, ba yila bikristen. Ibabé pééna, ba bééna gwom gwobisôna bi bé béda bo inyu niñ. Ndi niñ yap i bi héñha kunda yada i ngéda i ñane nunu le Klaudiô a bi kal le Lôk Yuda yosôna i nyodi i Rôma. Di béñge mahéñha i jam li li bi lona i niñ i Akila bo Priskila. Ba bé lama nyodi i het ba bé ba ma meya, ba yéñ ndap ipe, ba yéñ ki homa numpe inyu kôñôô mandap ma mabadô. Baa kiki niñ yap i bi héñha, ba bi tjôô ndugi nson u Yéhôva? Bésbomede di nyi le ba bi boñ bé hala. I het Akila bo Priskila ba bé nyoo i tison i Korintô, ba bi hôla likoda li, ba bé sal ni ñôma Paul inyu lédés lôk kéé. I mbus ngéda, ba bi ke i bitison bipe i het ngôñ i baañal ñañ nlam i bé. (Minson mi baôma 18:18-21; Rôma 16:3-5) Kinje niñ ilam bo iba ba bi lama bana!

12. Inyuki babiina ba nlama yi kii ba ga boñ i nson u Yéhôva?

¹² Babiina ba ngéda yés ba nla boñ le nson u Djob u ba jam li bisu i niñ yap kiki Priskila bo Akila. Loñge ngéda inyu pôdôl i mam ba ga boñ i nson u Yéhôva i yé i ngéda ba yé léñna inyu libii. I ngéda babiina ba nyoñ makidik, ba sal ki ntôñ inyu yônôs mam ba nkit le ba mboñ, ba ntehe toi le mbuu u Yéhôva u nhôla bo mu niñ yap. (Ñañal 4:9, 12) Di yoñ hihéga hi Russel bo Elizabeth. Russel a nkal le: “Ngéda di bé léñna inyu libii, di bi pôdôl i mam di bé lama boñ i nson u Yéhôva.” Elizabeth a nkal le: “Di bi bana i nkwel u inyu boñ le to di nyoñ ngim makidik i mbus ngéda, ma sôña bañ bés i yônôs i mam momasôna di bi kit le di mboñ.” Russel bo Elizabeth ba bi bana pôla i ke  i Mikrônésia inyu añal ñañ nlam i het ngôñ i bé ngandak.

13. Kiki kaat Tjémbi 28:7 i ñunda, bimbe bisai di ga kôs ibale di mbôdôl Yéhôva ñem?

¹³ Kiki Russel bo Elizabeth, ngandak babiina i bi yoñ makidik i nwas ngim mam i niñ yap inyu ti ngéda yap yosôna i nson u Yéhôva. Ngéda babiina ba nyoñ makidik i boñ ngim mam i nson u Yéhôva, ba sal ki inyu yônôs i mam ba nkit le ba mboñ, ba nkôs ngandak bisai. Ba ntehe kiki Yéhôva a ntééda bo loñge, hala a mboñ le ba kônde bôdôl nye ñem, ba kon ki maséé ngandak.—Añ Tjémbi 28:7.

14. Lelaa ñôma Pétrô bo nwaa ba bi éba le ba ntibil nok bibañga bi yé hana i kaat Matéô 6:25, 31-34?

¹⁴ Babiina ba nla yak ôt biniigana mu ndémbél i ñôma Pétrô bo nwaa. Bebee le sôñ isamal i mbus le ñôma Pétrô a bi boma Yésu, a bé lama yoñ makidik ma ngui. Pétrô a bé nlop tjobi, jon i ngéda Yésu a bi kal nye le a noñ nye inyu añal ñañ nlam, Pétrô a bé lama nôgla ni nwaa inyu yoñ makidik ma. (Lukas 5:1-11) Pétrô a bi kit le a nke i añal ñañ nlam ni Yésu. A bi yoñ makidik malam! Ngandak mam i ñéba ki le nwaa wé a bi lama nit nye mu makidik ma. Bibel i ñunda le i mbus bitugne bi Yésu, Pétrô a bé hiômna nwaa wé ngim mangéda. (1 Korintô 9:5) Ibabé pééna, ndémbél ilam i nwaa Pétrô yon i bi tinde nye i ti baa ni balôm maéba ni makénd momasôna. (1 Pétrô 3:1-7) Di ntehe ni le Pétrô bo nwaa ba bi bôdôl Yéhôva ñem, ba bé yi le a ga ti bo mana mam mape momasôna ibale ba mbii Ane yé i bisu.—Añ Matéô 6:25, 31-34.

15. Kii ndémbél i Tiago bo Esther i niiga bés?

¹⁵ Ibale ni yé mbiibaga hala a yé ndék nwii, kii i nla hôla bé i kônde ti ngéda i nson u Yéhôva? Ni nla pam i boñ hala ibale ni nigle ndémbél i babiina bape. Kiki hihéga, ni nla añ minkwel mi mi noñna, i homa a gwé ño le “Ba nti bomede nkikip ni ñem wap wonsôna.” I gwigil bi, bi bi hôla Tiago bo Esther, babiina ba ba yé i Brésil i kônde bana ngôñ i ke hôla i het ngôñ i yé. Tiago a nkal le: “Ngéda di bi añ i gwigil bi, di tehe lelaa Yéhôva a nhôla bagwélél bé munu ngéda yés, yak bés hala a bi ti bés ngôñ i kônde sélél Yéhôva, ni i tehe mahôla mé mu niñ yés.” I mbus, ba bi ke i Paraguay, ba ñañal ñañ nlam nyoo ni hop u Portugal ibôdôl i nwii 2014. Esther a nkal le: “Nlôñ Bibel wada u di ngwés ngandak u yé kaat Éfésô 3:20. Kiki ngéda i bé tagbe, di bé tehe toi le i nlôñ u u mpot maliga.” Mu kaat Paul a bi tilna lôk kéé i Éfésô, a ñéba le Yéhôva a nla ti bés i gwom bi mbéda bés iloo kiki di yé le di bat nye. Di bi tehe i jam li mu nson wés!

16. Ngéda lôk kéé i i ntip biiba i nsômbôl yoñ makidik, bonjee ba nla bat maéba?

¹⁶ I bôt ba ntip biiba, ba nla ôt biniigana mu ndémbél i bagwélél ba Yéhôva ba ba nsélél nye ibôdôl behee. Ngim babiina i ma tégbaha ngandak nwii i nson u nsañal. Ni bat bo maéba ngéda ni nsômbôl yoñ makidik.  Ngéda ni mboñ hala, ni ñéba le ni mbôdôl toi Yéhôva ñem. (Bingéngén 22:17, 19) Yak mimañ mi nla hôla lôk kéé i i ntip biiba i kônde sélél Yéhôva.

17. Kii i bi pémél Klaus bo Marisa, kii hala a niiga bés?

¹⁷ Ndi ngim mangéda, i yé le i pam le di laa bé sal nson wés kii di gwéhék. Di yoñ hihéga hi Klaus bo Marisa ba di mpôdôl bibôdle. Nwii maa i mbus libii jap, ba bi nyodi i mbai yap ba ke hôla i maoñ i Bétel i Finland. Ndi ba bi yis bo le i mbus sôñ isamal, ba nlama téé nson wap. Hala a bi bôk a tééñga bo. I mbus ngéda, ba bi sébél bo le ba kee ba nigil hop u Arabe, nano ba yé maséé ngandak i añal ñañ nlam i ngim loñ i het ba mpot hop Arabe. Ngéda Marisa a nhoñol i jam li, a nkal le: “Me bé kon woñi ngéda nson wem u bi héñha, jon i bé béda le me bôdôl Yéhôva ñem. Ndi me bi tehe lelaa Yéhôva a bi hôla bés kiki di bé hégda bé. Hala a bi boñ le me kônde bôdôl Yéhôva ñem.” Kiki i ndémbél ini i ñunda bés, ibale di mbôdôl Yéhôva ñem, a’ bom bés inyu nson di nsélél nye.

18. Kii babiina ba nla boñ inyu ke ni bisu i bôdôl Yéhôva ñem?

¹⁸ Libii li yé likébla li Yéhôva. (Matéô 19:5, 6) A nsômbôl le nwaa bo nlôm ba ba maséé mu libii jap. (Bingéngén 5:18) A bé ba ni ntip biiba, ni yoñ ngéda i wan inyu tehe lelaa ni nla tibil gwélél ngéda nan. Baa ni mboñ kii yosôna ni nla inyu éba Yéhôva le ni yé maséé ni likébla a bi ti bé? Soohana Yéhôva. Ni yéñ maéba ma ma nla hôla bé mu Bañga yé le Bibel. Ni noñ maéba Yéhôva a nti bé. Ibale ni nti ngéda nan yosôna i nson Yéhôva, ni ga ba toi maséé mu libii linan!