Baa u yik hala?
Baa ngim mut i bi niñ toi le Mordékai?
KAAT Éster ikété Bibel i mpôdôl man Lôk Yuda wada le Mordékai nu a bi boñ ngandak mam. A bé man Lôk Yuda nu a bé sal i yale i kiñe Persia. Hala a bé jam kiki bo nwii 500 B.N.Y., i “dilo di Kiñe Ahasuérus.” (Ngandak bayimam ba nsébél i kiñe i, i len ini le Xerxes I.) Bôt ba bi ôô jimb inyu nol kiñe, ndi Mordékai a yelel i jimb li. Inyu ti nye mayéga, kiñe i bi yoñ bitelbene le loñ yosôna i ti Mordékai lipém. I mbus nyemb Haman, nu a bé oo Mordékai ni bon ba Lôk Yuda bobasôna, kiñe i bi ti Mordékai tel ikeñi, a boñ le a ba mut nu yônôs iba i mbus yé. I tel i, i bi ti Mordékai kunde le a pémés mbén i i bi tohol bon ba Lôk Yuda ba ane Persia bobasôna le ba wo bañ.—Éster 1:1; 2:5, 21-23; 8:1, 2; 9:16.
Ngim bayimam ba kôba ba nkal le kaat Éster i yé ndik dingaana, ni le ngim mut i bi niñ bé le Mordékai. Ndi i nwii 1941, bahun ’isi ba bi léba ngim mam ma ma ñunda le i jam Bibel i nkal inyu Mordékai li yé maliga. Kii ba bi léba?
Bahun ’isi ba bi léba ngim gwom i i bééna matila ma kôba ma loñ Persia. Jôl li yé mu matila ma le Marduka (ni hop Basaa Mordékai). A bé mut ngomin i tison Susan, bebek a bé nsoñgol moni. I ngéda bahun ’isi ba bi léba i matila ma, nyimam ma loñ Persia wada le Arthur Ungnad a bi kal le: “Handugi Bibel, i matila ma motama mon ma mpôdôl Mordékai.”
Ibôdôl ha ngéda i, bayimam ba bi léba ki dikôô di gwom dipe di di bééna matila ma loñ Persia, ba kobol ki matila ma. Kiki hihéga, ba bi léba dibambha di ték lima i nlômbi tison Persépolis. I dibambha di, di bé i ngim litéédana li nkus, bebee ni lipénd li tison. I matila ma yé mu dibambha di, ba bi tila mo i ngéda Kiñe Xerxes I a bé ane. I matila ma ma yé ni hop Élam, ma gwé ki ngandak môl ma ma yé ikété kaat Éster. a
I jôl lini le Mordékai (Marduka) li yé ikété minlômbi mi matila mi loñ Persia
Ngandak dibambha dipe ba bi léba nyoo i tison Persépolis di gwé jôl le Marduka, nu a bé mut matila nu kiñe, a bi sal ki i yale kiñe i Susan, isi ane i Kiñe Xerxes I. Hibambha hipe hi nkal le Marduka a bé nkobol. Hala a nkiha ni i yom Bibel i nkal inyu Mordékai. A bé mut ngomin nu a bé sal i ndap Kiñe Ahasuérus (Xerxes I), a bé pot ki i ndék yosôna mahop ima. Mordékai a bééna lem i yén i nwemel u ndap kiñe, i Susan. (Éster 2:19, 21; 3:3) I nwemel u ndap kiñe u, u bé ndap ipe i het bôt ba ngomin ba bé sélél.
Maada ma yé ngandak ipôla Marduka nu dibambha di mpôdôl ni Mordékai nu Bibel i mpôdôl. Bo iba ba bi niñ i nlélém ngéda, i nlélém loñ, ba sal nlélém bôlô i nlélém homa. I maada ma momasôna ma ñunda le Marduka bo Mordékai ba yé ndik nlélém mut.
a I nwii 1992, malét miñañ mi kôba le Edwin Masao Yamauchi, a bi tila kaat i i bééna jôm li môl ma ma bé mu matila ba bi léba i tison Persépolis, ma bak ki ikété kaat Éster.
