1-3. (a) Inoñnaga ni kaat Tjémbi 5:5-7, kii Yéhôva a nôgda ngéda a ntehe béba? (b) Inyuki di nla kal le liôbôs boñge li nkolba “mbén Kristô”?

YÉHÔVA NYAMBE a ñoo béba yosôna. (Añ Tjémbi 5:5-7.) Jon di nyi le a ñoo yak liôbôs boñge li li yé liboñok libe kiyaga. Kiki Yéhôva, yak bés Mbôgi Yéhôva di ñoo toi jam liôbôs boñge, di neebe bé liboñok li ikété likoda.​—Rôma 12:9; Lôk Héber 12:15, 16.

² Liôbôs boñge li nkolba yaga “mbén Kristô”! (Galatia 6:2) Inyuki di nkal hala? Kiki di bi tehe i yigil i bi tagbe, mbén Kristô​—hala wee mam momasôna Yésu a bi niiga ni bipôdôl gwé lôñni ndémbél yé​—i umne i ngii gwéha, i nhôñôs ki telepsép. Kiki i mbén ini yon i ñéga bo, bañga bikristen i nyoñ ndun ni boñge kayéle boñge bomede ba nôgda toi le ba nsôñ bo ni le ba ngwés bo. Ndi liôbôs boñge li yé béba kiyaga, i mut a mboñ jam li, a nyéñ ndigi yônôs ngôñ yé. Hala a mboñ le mañge a nôgda le ba ngwés bé nye, ni le ba nsôñ bé nye.

³ Ngoo le, liôbôs boñge ni njel malal li yé lem i ntjama ni nkoñ ’isi wonsôna, li ntihba yak bañga bikristen. Inyuki? Inyule inoñnaga ni Bibel, ‘bibéba bi bôt lôñni bôt ba mandon’ ba mbôl, bahogi ba noode yak jôp ikété likoda. (2 Timôtéô 3:13) Jam lipe li yé le, bôt bape ba ba nkadba le ba yé Mbôgi Yéhôva, ba bi kahal bana ngôñ malal ma nyega kayéle ba bôdôl ôbôs boñge. Di béñge inyuki liôbôs mañge li yé béba ikeñi kiyaga. I mbus di  ga tehe kii mimañ mi nlama boñ ngéda mut a nkwo i béba ikeñi, kiki bo i ôbôs mañge; di ga tehe ki lelaa bagwal ba nla sôñ bon bap. *

4-5. Inyuki i ôbôs mañge i yé i boñ nye béba?

⁴ Ngéda ba ñôbôs mañge, bôt ba nok ndutu ntandaa ngéda. Hala a ntééñga mañge ba ñôbôs, yak i bôt ba ntééda nye​—hala wee lihaa jé ni bilôk bikéé bi bôlôm ni bi bôda bi likoda. Liôbôs mañge li yé béba ikeñi kiyaga.

⁵ Liôbôs mañge li yé béba ikeñi ikolba mañge ba ñôbôs. Li yé béba i i nôgha bôt bape njôghe ni ndutu. Kiki di ga tehe i yigil i nlo, i mut a ñôbôs mañge a yé a lôôha boñ nye béba ngandak kayéle a yé a tamba nye ikété ngandak manjel. To hala kiki mañge a mbôdôl nye ñem, a mboñ mañge béba ni ntjeñ kayéle mañge a nôgda le mut nye ki nye a nsôñ bé nye, a mboñ mañge mam mut a kôli bé boñ nye. Di nlama sôñ boñge le i nya jam ini i pémél bañ bo; di nlama lédés ni hôla i bet hala a bi pémél.​—1 Tésalônika 5:14.

6-7. Inyuki liôbôs mañge li yé i boñ likoda ni ngomin béba?

⁶ Liôbôs mañge li yé i boñ likoda béba. Ngéda kristen i ñôbôs mañge, i nhoo likoda mahindi. (Matéô 5:16; 1 Pétrô 2:12) Kinje ngitelepsép inyu didun di bikristen di di ‘nhianda inyu hémle’! (Yuda 3) Di nwas bé le i bôt ba ba mboñ bibéba bikeñi ibabé bo i hiel ñem ba yén ikété likoda, ba nhoo jôl li Djob ni likoda mahindi.

⁷ Liôbôs mañge li yé i bôk mbén ngomin. Bikristen bi nlama ‘suhus bomede i si baane.’ (Rôma 13:1) Di ñunda le di nsuhus bésbomede i si bangomin ngéda di nôgôl mambén ma loñ. Ibale mankéé ikété likoda a mbôk mbén ngomin, kiki bo i ôbôs mañge, wee a mboñ béba ikolba baane. (Hégha ni Minson mi baôma 25:8) To hala kiki mimañ mi gwé bé kunde i kogse mut a mbôk mbén loñ, ba nkam bé i nwet a ñôbôs mañge, ba nsôñ bé to nye le kogse i mbén loñ i tihba nye. (Rôma 13:4) Mboñbéba a kôli bumbul i yom a nsal.​—Galatia 6:7.

8. Lelaa Yéhôva a ntehe béba ba mboñ bôt ba binam?

⁸ I ngii mam momasôna, liôbôs mañge li yé béba i mis ma Djob. (Tjémbi 51:6) Ngéda mut binam a mboñ mut numpe béba, wee a mboñ yak Yéhôva béba. Di yoñ hihéga ikété Mbén Djob a bi ti Lôk Israel. Mbén i bé kal le mut a nibil mut wé libôk, tole a ntembene nye, a ‘ntjañgbene Yéhôva.’ (Lôk Lévi 6:2-4) Maliga ma yé le, ngéda mankéé i pes mbuu a ñôbôs mañge​—a mboñ le mañge a nôgda le mut nye ki nye a nsôñ bé nye​—a ntjañgbene Djob. I mut nu a nhoo jôl li Yéhôva mahindi. Inyu hala nyen di nlama yi le liôbôs mañge li yé béba ikeñi i i nsuñgaha Djob ñem, jon di nlama kolba yo.

9. Bimbe biniigana bi nlôl Bitilna ntôñ u Yéhôva u nti ibôdôl kôba, inyuki?

 ⁹ Ibôdôl kôba, ntôñ u Yéhôva u mpémés ngandak biniigana bi Bibel bi bi mpôdôl liôbôs boñge. Kiki hihéga, gwigil bi Nkum Ntat ni minkwel mi Tôde ’ilo! bi ma toñol lelaa i bôt i jam lini li ma pémél ba nla boñ inyu yémbél kon mahoñol, lelaa bôt bape ba nla hôla bo ni lédés bo, ni lelaa bagwal ba nla sôñ bon bap. Mimañ mi bi kôs biniigana bi nlôl Bitilna inyu yi lelaa ba kéés i mut a ñôbôs mañge. Ntôñ u ngi kenek ni bisu i lémés bitelbene mimañ mi nlama yoñ ngéda mut a ñôbôs mañge. Inyuki hala? Inyu ba nkwoog nkaa le bitelbene bi, bi nkiha loñge loñge ni mbén Kristô.

10-12. (a) Ngéda ba nkéés mut a mboñ béba ikeñi, kii mimañ mi nlama bigda, kii i yé njômbi yap i bisu? (b) Inoñnaga ni kaat Yakôbô 5:14, 15, kii mimañ mi noode boñ?

¹⁰ Ngéda mimañ mi nkéés mut a mboñ béba ikeñi, mi nlama bigda le mbén Kristô i mbat le ba éga bémba ni gwéha, le ba boñ jam li téé sép ni li li yé maliga i mis ma Nyambe. Jon, ngéda ba nok le mut a nkwo i béba ikeñi, ba gwé ngandak mam ba nlama wan. Mimañ nwon mi yé bôt ba bisu i tééda jôl li Djob lipubi. (Lôk Lévi 22:31, 32; Matéô 6:9) Ba nlôôha ki tôñ inyu loñge i lôk kéé yap i bôlôm ni i bôda i likoda i pes mbuu, ba nyéñ ki hôgbaha i bet ba nkôs ndutu, ba lédhak ki bo.

¹¹ Jam lipe li yé le, ibale mboñbéba a yé mankéé ikété likoda, mimañ mi nlama wan too mboñbéba a ntam toi béba yé. (Añ Yakôbô 5:14, 15.) Kristen i i mboñ béba ikeñi inyu yônôs ngôñ ibe i yé kiki mut a nkon. Hala a nkobla le a gwé ha bé maada malam ni Yéhôva. * Mimañ mi yé bidokta i pes mbuu. Mi noode boñ le ‘nkokon [hala wee mboñbéba] a mbôôp.’ Maéba ma Bibel ba nti nkokon ma nla ndik hôla nye i témbna maada malam ni Djob ibale a ntam toi béba yé ni ñem wé wonsôna.​—Minson mi baôma 3:19; 2 Korintô 2:5-10.

¹² Ntiik, mimañ mi gwé mbegee ikeñi. Ba nyoñ ndun ni bémba Djob a bi ti bo. (1 Pétrô 5:1-3) Mi gwé ngôñ le lôk kéé yap i bôlôm ni i bôda i tehe likoda kiki lisolbene. Inyu hala nyen ba mpala yoñ bitelbene ngéda ba nok le mut a mboñ béba ikeñi kiki bo i ôbôs mañge. Kii ba mboñ? Béñge mambadga ma yé i bibôdle bi maben 13, 15 ni 17.

13-14. Baa mimañ mi noñ mambén ma ma nkal le, ngéda ba nsoman mut le a ñôbôs mañge ba nlama yelel nye i ngomin? Toñol.

¹³ Baa mimañ mi nlama nôgôl mbén ngomin i i mbat le ba yelel i mut a ñôbôs mañge? Ñ. Biloñ i het mbén i mbat le ba yis ngomin ibale ba nok le ngim mut i ñôbôs mañge, mimañ mi mboñ biliya i noñ yo. (Rôma 13:1) Nya mbén i i nkolba bé mbén Djob. (Minson mi baôma 5:28, 29) Jon ngéda ba nok le mut a ñôbôs mañge, mimañ mi nlama pala sébél hikuu hi loñ inyu bat bo lelaa ba nla boñ inyu noñ mbén loñ i i mbat le ba yelel liboñok libe li.

¹⁴ Ngéda mimañ mi nkwel ni mañge ba ñôbôs, ni bagwal bé tole ni mut numpe  nu a nyi le ba ñôbôs mañge, mi nyis bo le ba gwé kunde i yeelene ngomin i jam li mbôña. Ndi mam m’a ba lelaa ibale mboñbéba a yé kristen, ni le bôt ba libôga ba nyi jam li? Baa i kristen i nyelel i jam li, i nlama hoñol le yon i nhoo jôl li Djob mahindi? To jam! I mut a ñôbôs mañge nyen a nhoo jôl li Djob mahindi.

15-16. (a) Inoñnaga ni kaat 1 Timôtéô 5:19, inyuki i mbéda i ndék yosôna mbôgi iba ilole mimañ mi nkit le juu li bikodlene li nyén? (b) Kii mimañ mi mboñ ngéda mi nok le mankéé wada a ñôbôs mañge?

¹⁵ Inyuki mimañ mi likoda mi nlama bana i ndék yosôna mbôgi iba ilole mi nkit le juu li bikodlene li nyén? Matiñ ma téé sép ma Bibel momede ma mbat hala. Ngéda mboñbéba nyemede bé nyen a mpahal béba yé, i mbéda i ndék yosôna bôt ba mbôgi iba inyu boñ le juu li bikodlene li yén. (Ndiimba Mbén 19:15; Matéô 18:16; añ 1 Timôtéô 5:19.) Baa hala a nkobla le i nsômbla mbôgi i bôt iba ilole ba nkena i jam li bisu bi ngomin? Heni! Ba ta bé nyégsaga i bana mbôgi iba ngéda ba nyis mimañ tole bôt bape le mut a nkand kuu.

¹⁶ Ngéda ba nsoman mankéé wada le a ñôbôs mañge, mimañ mi nlama boñ biliya i noñ mambén momasôna ma mbat le ba nyelel jam li mbôña, i mbus bomede ba nwan kii i ntagbe toi inyu yi too inoñnaga ni Bitilna, juu li bikodlene li nlama yén. Ibale i mut ba nsoman a ntañ, mimañ mi nlama emble mbôgi i bôt ba nyi jam li. Ibale i ndék yosôna bôt iba​—hala wee nwet a nsoman ni mut numpe nu a nla bok mbôgi le i mut nu a ñôbôs toi mañge nu, tole a ma ôbôs mañge numpe​—ha nyen juu li bikodlene li nla yén. * Ibale mbôgi i yé ndigi yada, hala a nsômbôl bé kal le i jam ba nkal li ta bé maliga. To ibale mbôgi iba i nene bé inyu yigye le mut nu a ñôbôs mañge, mimañ mi nlama nok le, i nla ba le béba ikeñi i mbôña, ni le i béba i, i nlôôha tééñga bôt bape. Mimañ mi ga ke ni bisu i lédés ni i hôgbaha i bet ba nok ndutu. Ni ki le, mimañ mi nlama yén péé inyu boñ le nwet ba nsoman a ôbôs bañ mañge numpe.​—Minson mi baôma 20:28.

17-18. Toñol i jam juu li bikodlene li mboñ.

¹⁷ Kii juu li bikodlene li nla boñ? I buk ini le “bikodlene” i nkobla bé le mimañ nwon mi nkit too ngomin a nlama kogse i mut a ñôbôs mañge tole a nlama bé kogse nye. Mimañ mi gwé bé jam jo ki jo i boñ ngéda ngomin a nkit le a nkogse mut a mbôk mbén; mi nwas i jam li i moo ma ngomin. (Rôma 13:2-4; Titô 3:1) Ndi mimañ nwon mi nkit too mboñbéba a nlama yégle ikété likoda.

¹⁸ Ngéda mimañ mi nyén i juu li bikodlene, njômbi yap i yé le ba wan libak jé i pes mbuu. Mimañ mi ngwélél Bibel inyu yi too i mut a ñôbôs mañge a ntam béba yé. Ibale a ntam bé béba yé, ba ga pémés nye ntôñ, ba legel ki likoda hala. (1 Korintô 5:11-13) Ibale a ntam toi béba yé ni ñem wé wonsôna, ba nla tééda nye ikété likoda. Ndi to hala, mimañ mi nyis nye le a’ yén ngandak nwii ibabé i kôs nson u tôbôtôbô ikété likoda, kiki bo i yila nsañal, mañ u likoda, tole nhôla nson; ibale a nyoñ bé yihe, niñ yé yosôna. Inyu  nduña ba gwé inyu boñge, mimañ mi nlama boma bagwal ba ba gwé disii di boñge ikété likoda inyu yis bo le ba yoñ yihe ni maada mut nu a gwé ni bon bap. Ngéda mi nyoñ bitelbene i sôñ likoda, mimañ mi ga yoñ yihe le mi yelel bañ môl ma boñge mut nu a bi ôbôs.

19-22. Kii bagwal ba nla boñ inyu sôñ bon bap? (Béñge titii i lipep li bisu.)

¹⁹ Bonjee ba nlama ba bôt ba bisu i sôñ boñge? Bagwal. * Boñge ba yé likébla li nlôl ni Djob, “ngababum i nlôl yak Yéhôva.” (Tjémbi 127:3) A bagwal, bé bon Yéhôva a bi bééga mbegee i sôñ bon banan. Kii ni nla boñ inyu sôñ bon banan le mut a ôbôs bañ bo?

²⁰ Pog, nigil mam ma mbéñge jam liôbôs boñge. Yéñ i yi mimbe mintén mi bôt mi ñôbôs boñge ni makeñge ba ngwélél inyu lôk bo. Tibil yibil mis inyu yimbe maboñok momasôna ma ma nla ba bibôdle bi jam li. (Bingéngén 22:3; 24:3) Hôya bañ le mboñbéba a mbéna ba mut mañge a nyi loñge ni nu a mbôdôl ñem.

²¹ Iba, bana lem i kwel ni bon boñ ibabé i sôô jam, boñ le ba yiblene we ñem wap. (Ndiimba Mbén 6:6, 7) Hala a mbat le u ba mut a nyoñ ngéda i emble bon bé. (Yakôbô 1:19) Ni yi le boñge ba mbéna kon woñi i añal i jam li mpémél bo ngéda mut a ñôbôs bo. Bebek le ba nkon woñi le mut a ga hémle bé bo ibale ba mpot, tole i nla ba le i mut a ñôbôs bo, a nhan le a’ boñ bo béba jam ibale ba nyelel nye. Ibale u nôgda le man woñ a ta bé loñge, ni loñgeñem, bat nye mambadga, emble ki nye ni wongut.

²² Aa, niiga bon boñ. Añle bo mam ba kôli yi inyu malal. Kal bo mam inoñnaga ni nwii nwap, ni yom ba nla pala nok. Niiga bo yom ba kal ni yom ba boñ ibale mut a noode tihba bo i nya i kôli bé. Gwélél biniigana ntôñ Djob u mpémés inyu hôla we i sôñ bon boñ.​—Béñge minkéñék mi matila le “ Nigil wemede, u niiga ki bon boñ.”

23. Lelaa bés Mbôgi Yéhôva di ntehe lem i ôbôs boñge, imbe mbadga d’a timbhe i yigil i noñ ha?

²³ Bés Mbôgi Yéhôva di ntehe lem i ôbôs boñge kiki béba ikeñi kiyaga, ni jam li nsuñgaha ñem. Kiki mbén Kristô yon i ñéga bés, makoda més ma nsôñ bé i bôt ba ñôbôs boñge le bikuu bi kwél bañ bo inyu liboñok jap libe. Ndi kii di nla boñ inyu hôla i bet ba bi bana i nya ndutu i? Yigil i noñ i ga timbhe mbadga i.