I nwii 2022, moni ba bi pémés inyu nit bisônda mi bi pam 2 240 di milliard di Dôlar (U.S.). Ndi téntén inyu gwét bi loñ i Ruslan, i i yé jôs loñ Ukren gwét. Inoñnaga ni ñañga wada u sôñ Matôp  nwii 2023, i i nlôl i Institut international de recherche sur la paix de Stockholm (SIPRI), mu nwii 2022:

•   Moni ba bi gwélél in yu bisônda bi Érôpa “mi bi bet letee 13 ikété mbôgôl mu nwii mini, ibôdôl i nwii guerre froide i bi mal, ngélé i bisu ini le mi mbet ngandak hala.”

•   “Loñ i Ruslan i bi bédés i moni ba mpémés inyu nit gwét yom kii bo 10 ikété mbôgôl, i bi nyodi mu nsoñgi i bôt ba nyônôs batan i ke letee ni bôt ba nyônôs baa ikété biloñ bi bi mpémés ngandak moni inyu gwét munu i nkoñ ‘isi.”

•   Loñ Amérika yon i ngi yii loñ i bisu i i mpémés moni mi gwét i nkoñ ‘isi wonsôna iloo bini biloñ bipe, “yom kii bo 39 ikété mbôgôl.”

 “Ba nkônde ndigi ki pémés moni inyu gwét i nwii mi nsôk mini, hala a ñunda toi le di niñil i nkoñ ’isi i het woñi u nai, u mbet ndigi bet ni bet,” jon i Dokta ini le Nan Tian a nkal, munu i kaat ini le du SIPRI.

 Bibel i bi bôk kal le sañ i ga ba ipôla baane bakeñi i len ini, i nyelel ki hee di nléba bañga botñem.

•   Bibel i nsébél ngéda di niñil len ini le ntéak “ngéda u lisuk.”​—Daniel 8:19.

•   Daniel a bi bôk kal le ha yo ngéda, nkoñ isi u ga boma bañga pémsan ipôla mimpémba mi biane. Biane bi, bi ga bôdôl jo sañ, inyu bémbe nuu numpe. Mu sañ i, ba ga pémés ngandak “masôô ma nkus” tole jôga li moni.​—Daniel 11:40, 42, 43.

 Inyu nigil mam mape u hélha mbañ u Bibel ini, béñge vidéô ini le Mbañ i i mal yon​—Daniel pes 11.

•   Bibel I nkal le Djob a ga héñha biane bi bôt ba binam. A “ga téé ngim ane i i ga tjiba bé kekikel. I ane i, i ga tagbe bé i moo ma litén lipe. I ga nyugut biane bi gwobisôna, i bôk ki gwo ngéñ ngéñ, ndi yotama yon i ga nom i boga ni boga.”​—Daniel 2:44.

•   Yéhôva a Nyambe, ndék ngéda, a ga boñ i yom i mbum bôt ba binam​—i lona bañga nsañ i boga ni boga. Lelaa? Ane yé i i yé i ngii i ga mélés mangaa ni manola momasôna.​—Tjémbi 46:8, 9.

 Ibale u nsômbôl nigil mam mape inyu yom Ane Djob i ga boñ, añ i Tôde ’ilo nunu, nu a gwé ño nkwel le “I si énél i ane Djob “nsañ w’a ba.”’