Élia a tip nok nwin: Kiñe Ahab a nwo. Di nla hégda mañ mpôdôl u tihba liyéé jé, nnimlak ikété mahoñol mé, a ngi hoñlak lelaa a bi kolba béba kiñe Ahab ngandak nwii. Élia a bi nok ndutu ngandak! Ba bi han nye, ba yéñék ki nye ni nwani a bé yak le a nimis niñ yé, ndik inyu Ahab ni nwaa wé Yésabel. Kiñe a bi boñ bé yom yo ki yo inyu kéñ Yésabel le a nol bañ bapôdôl ba Yéhôva. Huluk ñem i bi tinde, babiina ba bo ba i ôô jimb inyu nol mut ngi nsohi ni telepsép le Nabot ni bon bé. Élia a bi legel nwin u mbagi nôgôs u Yéhôva i kolba Ahab ni ndaye yé yosôna. Nano, bipôdôl bi Yéhôva bi bôdôl yon. Ahab a bi wo kiki Yéhôva a bi kal.​​—1 Bikiñe 18:4; 21:​1-​26; 22:37, 38; 2 Bikiñe 9:​26.

Ndi to hala, Élia a bé yi le a nlama ke ni bisu i hônba. Yésabel a bé a ngi yii i niñ, a kenek ni bisu i bémbe loñ ni lihaa jé ni maboñok mé mabe. Élia a bi boma ki mandutu mape, a bé a ngi gwé ngandak mam i niiga liwanda jé ni i nwet a bé lama yégle i boñ bôlô yé le Élisa. Jon, di ga tehe miñson mi tôbôtôbô mi nsôk maa mi Élia. Di ga tehe ki lelaa hémle yé i bi hôla nye i hônba, ni lelaa yak bés di nla lédés hémle yés i mangéda mabe mana.

Ahazia man Ahab ni Yésabel nyen a bé kiñe Israel. Iloole a ôt biniigana mu bijôñ bagwal bé ba bi boñ, a bi nigle maboñok map mabe. (1 Bikiñe 22:52) Kiki bagwal bé, Ahazia a bi bégés Baal. Base i Baal i bé hindis bôt ba bé mu, i tindge ndéñg i témpel ni bisesema bi boñge. Baa yom i bé le i tinde Ahazia i héñha bilem gwé bibe ni i kéñ litén i ndogbene Yéhôva?

Kunda yada, kuu i bi kwél mañge wanda nu a bé kiñe inyu lipamal jé. A bi kwo i tuñ yé ibôdôl nyoo i ngii ndap, a babaa béba le. To mu ndutu yé, a bi yéñ bé Yéhôva inyu kôhna mahôla. Ndi to hala, a bi ep bake nwin i ñkoñ baoo bé i tison Filistia i Ekron inyu bat mahôla ma kwéha djob le Baal-Zebub too a nla mbôôp. Yéhôva a bi waa ni nye. A bi kal Élia ni njel añgel le a ke boma ba bake nwin. Mpôdôl a bi timbis ni bo yak kiñe ni béba nwin. Ahazia a bi boñ béba ikeñi, a boñ wengoñle Israel a bééna bé Djob. Yéhôva a bi kit ni le Ahazia a ga nyodi bé i nañ yé kon.​—2 Bikiñe 1:​2-4.

Ikété ngôk wonsô, Ahazia a bat bo le: ‘I mut a nlo i boma bé, a kal ki bé bibañga bini, a bak lelaa?’ Bake nwin ba toñle nye le a bak a héba kiki mpôdôl. Ahazia a timbhe le: ‘Élia nu.’ ( 2  Bikiñe 1: ​7, 8) I yé ñseñ i yi le Élia a bi suhus likala jé li niñ inyu bok mahoñol mé i mam ma mbuu kayéle ba bé yimbe mahabga mé kiki ma mpôdôl. Ahazia ni bagwal bé ba bé bé hala, inyule ba bé hép nkus. Ndémbél i Élia i hôñlaha bés nseñ i bii maéba ma Yésu i bisélél le di suhus likala jés li niñ, inyu bok mis més i mam ma lôôha ba ñseñ.​—Matéô 6:​22-​24.

Ñ, ñgôñ mapuna i bé i gwé nye! Ahazia a bi om 50 ma bisôñda ni ñane wap i gwel Élia. Ngéda ba koba Élia “a yii i ngii hikôa” *, i jôl li kiñe, ñane ntôñ bisônda a ti Élia oda le “a sôs”​—bebeg hala a bé kobla le a nlama nôla. Hoñol ki! To hala kii ba bé yi le Élia a bé “mut Nyambe”, hala a bi tuga bé bisônda bi bi kal nye to kii. Kiñje hihôha hikeñi ba bi boñ! Élia a kal ñénél bisônda le: “Ibale me yé mut Nyambe, wee hié hi sôs, hi lôlak ngii, hi siiha [ligis] we ni môm moñ matan ma bisônda”. Ni Djob a emble nye! “Ni hié hi sôs, hi lôlak ngii, hi siiha [ligis] nye ni môm mé matan ma bisônda.” (2  Bikiñe 1:​9,10). Lisuk libe li niñ bisônda i li hôñlaha bés le Yéhôva a njôha bé ni i bet ba yan bagwélél bé.​—1 Miñañ 16:21, 22.

Ahazia a bi om ki ñane numpe ni 50 mé ma bôt. Ndi nu a bé jôñ iloo nu bisu. Pog, a bi ôt bé biniigana mu nyemb i 51 ma bôt ba bi bôg wo, tolakii mabu map ma bé ma ngi yii i hikôa. Iba, a bi tiimba bibuk bi ñane nu bisu le a “sôs”, ndi a kônde ki le “hala a pala bôña”! Kindje bijôñ! Jon, nye ni bôt bé ba bi nimis niñ yap nlélém kiki ba bisu. Ndi kiñe a bé ndok iloo héga. Ibabé woñi wo ki wo, a témb ki a om ñane bisônda numpe. Masoda le, nunu ñane bisônda a bé yi jam. Ni suhulnyuu, a bi kôôge Élia i pañ a soohe nye le a tjé bañ nye ni bôt bé. Élia, nu a bé kon Djob woñi, a ñunda mu i ndimbhe a nti ñane suhulnyuu nu le a kôna konangoo i Yéhôva. Añgel i Yéhôva i bi ti Élia kunde le a ke ni bisônda. Ni Élia a nôgôl nye a ke, mbus, a tiimba lipôdôl li Yéhôva inyu i béba kiñe i. Inoñnaga ni bibañga bi Yéhôva, Ahazia a wo. Enél yé i bi nom ndik nwii maa.​—2 Bikiñe 1:​11-​17.

Kii i bi hôla Élia i téñbe tolakii bôt ba libôga jé ba bé ndok? I mbadga i, i yé nga nseñ i len ini? Baa hala a mah bé siidaha we ñem ngéda u tehe mut u gwés a tjél noñ maéba malam inyu boñ ndik béba? Lelaa di nla hônba i nya ndutu i? Di nla ôt mahoñol mu homa bisônda bi bi kobne Élia:“ i ngii hikôa.”  Di nla bé yi kii i bi tinde Élia i ba ha, ndi di nla ba nkwoog nkaa le kikii a bé mut masoohe, a bi yimbe le i homa nu a bé nwee inyu kôôge bebee ni Djob jé li gwéha ni njel masoohe. (Yakôbô 5:​16-​18) Yak bés di nla ki yoñ ngéda i yén bebee ni Djob hiki ngéda, ni njel masoohe di nlôndlak nye, di toñlege ki nye nduña yés. D’a ba ni nkôôbaga i hônba mandutu ma kwél bés to ibale bôt ba libôga jés ba gwé bilem bibe.

Ngéda i bi kola le Élia a téé nson wé u mpôdôl. Di yimbe kii a bi boñ. Mu ki a bé nyodi i tison i Gilgal bo Élisa, Élia a nyégsa nye le a yén ha, nye a ga ke i tison le Bétel nyetama bebee le likéé li 11 kilôméta. Ni Élisa a timbhe ni makénd le: “Wee niñ Yéhôva, wee niñ i mbuu woñ, m’a yék bé me we”. Ngéda ba bi pam i Bétel, Élia a kal Élisa le a ga ke nyetama i Yérikô bebee le 22 ma kilôméta. Élisa a héñha bé mahoñol, a kal nye nlélém jam a mbôk a kal i ngéda bisu. I Yérikô, nlélém jam i témb i tagbe inyu ngélé yônôs aa, ki Élia a yé kôôba likéé li bebee le 8 kilôméta ikepam Lom Yordan. Ndi yak ha ngéda i, mañge wanda nu a nai ndik le a ga nyék bé Élia!​—2 Bikiñe 2:​1-6.

Élisa a bi unda lem ikeñi: ndéñbe i gwés. I nya ntén gwéha u won Ruth a bééna ipañ Naômi, ntén gwéha u won u ntinde i téñbe ni mut u ngwés, ni tjél tjôô nye to ibale kii i leñek. (Ruth 1:​15, 16) Bagwélél ba Djob bobasô ba gwé ngôn ni i lem i​​— téntén i len ini. Baa di ntehe nseñ i hôlôs i lem i nlélém kiki Élisa?

Di yé nkwoog nkaa le gwéha mañge wanda nu a bi unda, i bi tihba Élia. Jon Élisa a bi kôhna nsima i tehe manyaga ma nsôk ma Élia. I Lom Yordan, i het malép ma nhoo kuli, ma bak ki ndip ngim bahoma, Élia a bi bép malép ni mbot yé u mpôdôl. Ni mo ma bagla! Yak “50 ma bon ba bapôdôl” ba bi tehe manyaga ma, ba bi nigil lelaa ba nla kena bibégés bipubi ikété loñ. (2 Bikiñe 2:​7, 8) Élia a bé nu a bi niiga bo. Ndék nwii i bisu, Élia a bé nôgda wee nyetama nyen a bé a ngi téé sép ikété loñ. Ibôdôl yokela, Yéhôva a bi bom ndéñbe i Élia, a ti nye pôla i yimbe mahol makeñi ma bagwélél bé.​​—1 Bikiñe 19:10.

Kiki ba yap lom Yordan, Élia a kal Élisa le: “Bat jam me nlama bôñôl we, me ngi yôña le me yék we.” Élia a bé yi le ngéda yé maké i nkola. A bi kil bé liwanda jé njôñ inyu nson wé to lipém a ga bana i mbus ngéda. Maselna ni hala, Élia a bééna ngôñ i hôla nye ikété manjel momasô. Élisa a bi bat ndik nye le: “Me nsoohe we, ngaba iba i mbuu woñ u ba ngii yem” (2 Bikiñe 2:9). A nsômbôl bé kal le a kôhna mbuu mpubi ngélé iba iloo Élia. Yom a bi bat, ngababum kiki mbén i bé ti man nu mañ kunde i bana ngababum ikeñi, tole ngaba iba, inyu kena minson nwé mi mondo kiki ñéga lihaa. (Ndiimba mbén 21:17) Lakii a bi yila nkôdôlbum nu Élia i pes i mbuu, a bi nok, ngi pééna yo ki yo le a nlama bana ñem ngui kiki Élia inyu sal loñge.

Ni suhulnyuu, Élia a bi nwas le Yéhôva nyemede a timbhe nye. Ibale Yéhôva a neebe le Élisa a tehe kiki a kena mpôdôl Élia, wee Yéhôva a yônôs njômbi i Élisa. Nano, mu kiki minlômbi mi mawanda mini mi bé ke, ‘ba kenek ba kwelek’, hélha jam i mpémél bo!​—2 Bikiñe 2:​10, 11.

Mapubi ma lôlak i ngii ma bi bôdôl tiige bo pan ndék ni ndék. Di nla hégda manyiñgha makeñi ma mbuk mbebi i yé tagbe, i ñyégsa bo le ba bagla tole ba témb ni mbus inyu woñi. I Yom ba bi tehe i bé kiki litôwa, kak i hié. Élia a bi yi le ngeñ yé i nkola. Baa a bi bet mu? Ñañ u nkal bé bés. I Yom di yi, mbebi i bi betna nye i ngii!

Élisa a bé béñge, a egep. Kikii a bé béñge i hélha jam i, Élisa a bé yi le Yéhôva a bé le a ti nye « ngaba ba » i ngui i Élia. Ndi Élisa a bé hoñol bé jam li inyule ñem i bé ñyonok ni ñduña. A bé yi bé hee liwanda jé a yé ke, ndi a bé nkwoog nkaa le a ntehe ha bé Élia. A lont ni le: «A ta, A ta! Bikak bi Israél ni bakilhosi bé! » A tehe malét wé nugwéha a nke haa. Ha nyen ni ndutu i ñem Élisa a kan mbot yé bipes biba.​—2 Bikiñe 2:​12.

Ngéda Élia a bet ngii, baa a bi nok minlondok mi liwanda jé ? Tole nyemede a bi ee? Ndi a bé nkwoog nkaa le liwanda jé a bi hôla nye i kolba mandutu. Ndémbél i Élia i niiga bés le di nlama bot mawanda ikété ba ba ngwés Yéhôva ni ba ba nyéñ i boñ sômbôl yé!

Baa hee Élia a bi ke i mbus? Bibase bihogi bi niiga le a bi ke i ngii ipañ Djob. Ndi hala a ta bé maliga. Bimbôgôl bi nwii i mbus, Yésu Kristô a bi kal le mut nye ki nye a mah bé bet ngii ilole a nlo hana isi. (Yôhanes 3:​13) Jon, ngéda di ñañ le « Élia a bédél ngii i hiôa mbebi », di nlama badba le : imbe ngii? (2 Bikiñe 2:​ 11) Ini buk Bibel i ngwélél le « Ngii » i nkobla ndik bé liyééne li Yéhôva, ndi i nkobla yak homa het ont i yé ni het dinuni di mpuue. (Tjémbi 147:8) Mu ngii i nyen Élia a bi bet . Nano kii?

Yéhôva a bi ti ndigi mpôdôl wé nugwéha nson u mondo, nano i ane i Yudéa . Bibel i niiga le Élia a bi sal nyoo iloo yom kiki bo nwii misaambok. Yéhôram, béba kiñe, nyen a bé ñénél Yudéa ha ngéda i. A bi biiba ni ngont Ahab bo Jézabel, jon minson nwap mimbe mi bé ke ni bisu i yumus litén. Yéhôva a bi kal Élia le a tila léta inyu mbagi nôgôs u Yéhôram. Kiki hala a bi bôk pôda, Yéhôram a bi bep wo ngandak. I ngii mam ma momasôna, ñañ u mal lana le: «Mut to wada a ee bé nye.»​—2 Miñañ 21: 12-​20.

Kindje maselna ipôla i béba mut i ni Élia! Di nyi bé kelkii ni lelaa Élia a wo. Ndi di ñyi le a bi wo bé kiki Yéhôram, nu mut nye ki nye a ee bé. Élisa a ee liwanda jé. Yak Bapôdôl ba téé sép bape ba bi boñ nlélém. 1 000 nwii i mbus, Yéhôva a bé a ngi bigdaga Élia, inyule a bi gwélél yimbne i mpôdôl wé nu gwéha ngéda Yésu a bi héñha i ngii hikôa. (Matéô 17:​1-9) Baa u gwé ñgôñ i nigil ni Élia ni hôlôs hémle i i kolba manoodana? U hôya bañ i bot mawanda moñ ipôla ba ba ngwés Djob, i bugus mam ma mbuu i niñ yoñ, ni le u soohe ni ñem woñ. Yéhôva a’ tééda we ikété ñem wé ñyonog ni gwéha!