Inyuki Mbôgi Yéhôva i neebe bé minkum mi matjél?
Bitembee
Tembee: Mbôgi Yéhôva i neebe bé matibla ma dokta.
Maliga: Di nyéñ matibla ma nlôôha malam inyu yés ni inyu mahaa més. Ngéda di nkon, di mboma bidokta bi nyi tibil bôt ni kan bo ibabé i gwélél matjél. Di yé maséé ni mahol ma njôôñ yi mu nya matibla i. Ni maliga, matibla ma ngi matjél ma ba ngwélél inyu hôla bakokon ba Mbôgi Yéhôva, ma nhôla yak bôt bape bobasôna nano. Ikété ngandak biloñ, nkokon nyensô a nla pohol i keñgle mandutu ma nlôl minkum mi matjél, ma makon ma nla lôl ni njel matjél ma mut numpe, mandutu ma nlôl bés mu kii nyuu yés i njôs matjél ma nkolna bé ni yo, ni dihôha di bôt ba binam ngéda ba nha bés matjél.
Tembee: Mbôgi Yéhôva i hoñol le hémle yon i mbuubaha mut.
Maliga: Di ngwélél bé ngui i hélha inyu mélés makon.
Tembee: I tjél minkum mi matjél i hee diye ngandak.
Maliga: Matibla ma dokta ma ngi matjél ma yé nseñ. a
Tembee: Ngandak Mbôgi Yéhôva, yak disii di boñge mu nsoñgi u, i nwo hiki ñwii inyule ba ntjél minkum mi matjél.
Maliga: Hala a ta bé maliga to ndék. Bidokta bi bi nkan bôt bi mbéna boñ nkana u nlet ngandak (kiki bo i kan ñem, i kan minsôn ni bihés bi nkôs njôghe, ni i héñha ngim bijô bi nyuu) ibabé gwélél matjél. b Bakokon, yak disii di boñge, ba ba yé ba kan ibabé gwélél matjél, ba yé ba tébna loñge iloo ba ba nyoñ matjél. c To i ba yaa lelaa, mut nye ki nye a ta bé le a kal ntiik le ibale nkokon a ntjél matjél a ga wo, tole ibale nkokon a neebe matjél a ga niñ.
Inyuki Mbôgi Yéhôva i neebe bé minkum mi matjél?
Manjom més ma mbéñge hémle yés, he matibla ma dokta bé. Bipes bi Bibel gwobiba hala wee malômbla ma kwañ ni malômbla ma yondo, bi nti bés oda le di tjél matjél. (Bibôdle 9:4; Lôk Lévi 17:10; Ndiimba Mbén 12:23; Minson mi baôma 15:28, 29) Ni ki le, i mis ma Djob, matjél wee niñ. (Lôk Lévi 17:14) Jon, di ntjél yoñ matjél inyule di nôgôl Djob, ni inyule kiki nyen a nti niñ, di nsômbôl ti nye lipém.
Mahoñol ma nhéñha
A bé ngim ngéda le, matibla ma ma ngwélél bé matjél ma bé téya ipôla bidokta kiki jam li bé le li mboñ le mut a nwo, tole kiki linitba. Ndi nano a yé ndék ñwii le mahoñol ma nhéñha mu jam li. Kiki héga, i ñwii 2004, mbamble u matibla wada u bé kalak ikété yigil yé yada le “ngandak mintén mi matibla ba ngwélél inyu tibil bakokon ba Mbôgi Yéhôva bi ga yila bilem bi matibla i ñwii mi nlo.” d Yigil yada ipe ikété mbamble umpe le Heart, Lung and Circulation i bé kalak i ñwii 2010 le “‘Nkana ibabé gwélél minkum mi matjél’ u nlama ndigi bé ba inyu Mbôgi Yéhôva. Ndi, di nlamga gwélél gwo ngéda di nkan hiki kel .”
I len ini ikété nkoñ ’isi, dikôô di bidokta di ngwélél likeñge li mboñ le matjél ma nimil bañ ngandak, ilole ba mbôdôl nkana ndutu ibabé i gwélél minkum mi matjél. Ba ngwélél yak likeñge li i biloñ bi yé liyep, a bak le yak ngandak bôt i ta bé Mbôgi Yéhôva ba mbat mo.
a Béñge kaat ini le Transfusion and Apheresis Science, Volume 33, No. 3, p. 349.
b Béñge bikaat bi Ngisi bini le The Journal of Thoracic and Cardiovascular Surgery, Volume 134, No. 2, pp. 287-288; Texas Heart Institute Journal, Volume 38, No. 5, p. 563; Basics of Blood Management, p. 2; and Continuing Education in Anaesthesia, Critical Care & Pain, Volume 4, No. 2, p. 39.
c Béñge lipep li manwin lini le The Journal of Thoracic and Cardiovascular Surgery, Volume 89, No. 6, p. 918; and Heart, Lung and Circulation, Volume 19, p. 658.
d Continuing Education in Anaesthesia, Critical Care & Pain, Volume 4, No. 2, page 39.