Pintor tu konten

Pintor tu daftar isi

Mateus Bindu 5-7

Mateus Bindu 5-7

5 Tikki diida Jesus halak natorop i, nakkok ma ibana tu dolok. Dung i, hundul ma ibana jala ro ma akka siseanna mandapotton ibana. 2 Dung i, diajari ibana ma nasida jala ninna ma,

3 “Marlas ni roha ma na mamboto rikkot ni marale-ale tu Debata, ai nasida do nappuna harajaon banua ginjang i.

4 “Marlas ni roha ma na marsak, ai siapulon do nasida.

5 “Marlas ni roha ma na lambok roha, ai nasida do nappuna tano on.

6 “Marlas ni roha ma na mauas male tu hasittongan, ai bahenonna ma nasida butong.

7 “Marlas ni roha ma parasi roha, ai dapotan asi ni roha ma nasida.

8 “Marlas ni roha ma na ias roha, ai idaon ni nasida do Debata.

9 “Marlas ni roha ma sibahen dame, ai didok ma nasida akka anak ni Debata.

10 “Marlas ni roha ma halak na manaon na haccit alani hasittongan, ai nasida do nappunasa Harajaon banua ginjang.

 11 “Marlas ni roha ma hamu molo dileai, molo dibahen na haccit tu hamu, jala molo diparoa-roa hamu alani au. 12 Ai songon i do najolo ditaon akka panurirang. a Marlas ni roha jala marolop-olop ma hamu, ai balga do upamuna di banua ginjang.

13 “Hamu do sira ni tano on, alai molo mago assim ni sira i, boha be bahenon asa assim i? Dang adong be guna ni i, dibolokkon nama i tu dalan asa didegei halak.

14 “Hamu do panondang ni portibi on. Dos do hamu songon huta na di atas ni dolok na boi takkas idaon ni halak. 15 Dang bahenon ni halak lampu na galak tu toru ni karanjang. Alai, bahenonna do i tu inganan na timbo asa tiur sude na di jabu i. 16 Hamu pe songon i ma, marsinondang ma hamu di jolo ni halak, asa boi diida nasida pangalahomuna na denggan i. Dung i, pujion ni nasida ma Amamuna na di banua ginjang.

17 “Unang ma dirippu hamu, lao pamagohon Patik dohot na Sinurat ni Akka Panurirang i ro au. Dang lao pamagohon i au umbahen na ro, alai lao pasautton i do. 18 Situtu do na hudok on tu hamu, saleleng adong dope langit dohot tano on, dang na lao mago nanggo sada huruf manang sada titik pe sian Patik i, sahat tu na saut sude isina. 19 Alani i, manang ise na mangalanggar sada sian akka patik i ala dihilala ibana hurang penting patik i, jala diajari muse na asing asa mangulahon sisongon i, dang tama ibana masuk tu Harajaon banua ginjang. b Alai manang ise na mangulahon jala na mangajarhon sude paretta i tu na asing, tama ma ibana masuk tu Harajaon banua ginjang. c 20 Alani i hudok ma tu hamu, molo dang undenggan pangalahomuna sian akka siboto surat d dohot akka halak Parise, dang boi hamu dohot tu Harajaon banua ginjang.

  21 “Hea do dibege hamu hata na didok tu akka ompumuna najolo, ‘Unang hamu mambunu, ai manang ise na mambunu, ikkon diboan do ibana tu pengadilan.’ 22 Alai hudok ma tu hamu, ganup halak na sai muruk tu donganna, ikkon diboan do ibana tu pengadilan. Manang ise na mangaleai donganna, ikkon boanon do ibana tu Pengadilan na Untimbo. Jala manang ise na mandok tu donganna, ‘Na oto do ho!’ hukumon do ibana di Gehena e na marsigorgor.

23 “Molo diboan ho silehon-lehonmu tu langgatan, jala dung sahat ho disi gabe diingot ho adong donganmu na marsogo ni roha tu ho, 24 tadikkon ma silehon-lehonmi di jolo ni langgatan i. Lao ma ho mardame dohot donganmi. Dung pe i, asa ro ho muse pasahatton silehon-lehonmi.

25 “Hatop ma pasae parsoalanmu tu halak na mamboan ho tu pengadilan bissan rap dope hamu di tonga dalan, asa unang dipasahat ho tu hakim, gabe dipasahat hakim i ho tu petugas pengadilan, jala ujungna boanonna ma ho tu penjara. 26 Situtu do na hudok on tu hamu, dang na lao boi ho kaluar sian i sahat tu na digarar ho sude utangmi sappe limper na parpudi.

27 “Dibege hamu do hata na mandok, ‘Unang hamu mangalakkup.’ 28 Alai hudok ma tu hamu, manang ise na sai mamereng sahalak borua huhut marsakkap na so denggan, nungnga mangalakkup ibana di bagasan rohana. 29 Alani i, molo tartuktuk ho dibahen mata kananmi, pulsikkon jala bolokkon ma i. Tumagon do mago sada sian dagingmi, unang apala sude dagingmi disappatton tu Gehena. f 30 Jala molo tangan kananmi mambahen ho tartuktuk, ponggol jala bolokkon ma i. Tumagon do mago sada ruas ni dagingmu, unang apala sude dagingmi disappatton tu Gehena. g

31 “Didok do muse, ‘Manang ise na manirakkon istrina, ikkon lehononna do surat sirang.’ 32 Alai hudok ma tu hamu, molo sasahalak manirakkon istrina hape dang alani na mangulahon seks na so patut, h gabe dibahen ibana do istrina i mangalakkup, jala manang ise na marhasohotan tu borua na disirakkon i, dohot do ibana mangalakkup.

33 “Hea do muse dibege hamu hata na didok tu ompumuna najolo, ‘Unang hamu marsumpa molo dang ulahononmuna i. Ikkon gararonmuna do janjimuna tu Jahowa.’ 34 Alai hudok ma tu hamu: Unang ma marsumpa hamu marhite manang aha pe, nang marhite banua ginjang. Ai tahta ni Debata do i. 35 Unang ma marsumpa hamu marhite tano on, ai sidege-degean ni patna do i. Jala unang ma marsumpa hamu marhite Jerusalem, ai kota ni Raja na sangap i do i. 36 Unang ma marsumpa ho marhite ulum, ai dang boi bahenonmu sada obuk pe gabe bottar manang birong. 37 Molo olo dok ma ‘Olo’, molo dang dok ma ‘Dang’. Lobi sian i, sian Sibolis do i.

38 “Dibege hamu do hata na mandok, ‘Mata gatti ni mata, jala ngingi gatti ni ngingi.’ 39 Alai hudok ma tu hamu, unang ma alo hamu parjahat. Molo adong na mamastap bohim na di sabola kanan, lehon ma nang bohim na di sabola kiri. 40 Molo adong na mamboan ho tu pengadilan lao mambuat abitmu, lehon ma nang abit luar na pinakkemi. 41 Jala molo adong parhuaso na mamaksa hamu mamboan siboanon sakilometer, boan ma i dua kilometer. 42 Molo adong halak na mangido manang aha tu ho, lehon ma i tu ibana. Jala molo adong halak na ro maminjam i tu ho, lehon ma pangidoanna i.

43 “Dibege hamu do hata na mandok, ‘Ikkon haholonganmuna do donganmuna jolma jala hasogohon ma musum.’ 44 Alai hudok ma tu hamu: Toktong ma haholongi musum jala tangiakkon ma halak na mambahen na haccit tu hamu, 45 asa gabe anak ni Amamuna na di banua ginjang i hamu. Ai dipabissar Ibana do mataniari tu akka parjahat dohot tu na burju. Jala diparo do udan tu halak na mangulahon na sittong dohot tu halak na mangulahon na jahat. 46 Molo holan halak na makkaholongi hamu do dihaholongi hamu, dia ma upa sijaloonmuna? Ai akka sijalo pajak pe diulahon do songon i. 47 Jala molo holan akka donganmuna do na didongani hamu, dos ma hamu songon halak na asing. Ai halak na sian bangso na asing pe, diulahon do songon i. 48 Ikkon sun denggan j do hamu patuduhon holongmuna, songon cara ni Amamuna na di banua ginjang i na sun denggan patuduhon holongna.

6 “Molo diulahon hamu na sittong, unang ma diulahon hamu i holan asa diida halak. Alani i manat ma hamu. Ai molo diulahon hamu songon i, dang jaloonmuna be upa sian Amamuna na di banua ginjang i. 2 Jadi molo marsilehon-lehon ho tu na asing k unang ma palu tarompet songon na binahen ni halak na munafik. Ai dibahen nasida do songon i di akka sinagoga l dohot di dalan asa dipuji halak nasida. Situtu do na hudok on tu hamu, nungnga dijalo nasida be upa ni nasida. 3 Molo marsilehon-lehon ho tu na asing, unang ma diboto tangan kirim na nilehon ni tangan kananmu, 4 asa unang adong na mamboto silehon-lehonmi. Dung i, dapotan upa ma ho sian Amangmu na mangida ho sian ingananna na buni.

5 “Jala molo martangiang hamu, unang ma songon halak na munafik. Lomo do roha ni nasida jongjong martangiang di akka sinagoga dohot di sirpang ni dalan asa diida halak. Situtu do na hudok on tu hamu, nungnga dijalo nasida be sude upa ni nasida. 6 Alai molo martangiang ho, lao ma ho tu kamarmu jala tutup ma pintu. Martangiang ma ho tu Amangmu na mangida ho sian ingananna na buni i. Dung i, dapotan upa ma ho sian Amangmu na mangida ho sian ingananna na buni i. 7 Tikki martangiang hamu, unang ma mulak-ulak dokkon hamu hata na sarupa songon na binahen ni jolma sian akka bangso na asing. Ai dirippu nasida do alani ganjang ni tangiangna gabe ditangihon Debata pangidoan ni nasida. 8 Alani i, unang ma songon nasida hamu. Ai nungnga diboto Amamuna manang aha na porlu di hamu andorang so dipangido hamu i tu Ibana.

9 “Songon on ma hamu martangiang:

“‘Ale Amanami na di banua ginjang, sai dipabadia a ma goarmu. 10 Sai ro ma Harajaonmu. Sai saut ma lomo ni roham di tano on songon na di banua ginjang. 11 Lehon ma di hami sipanganon sadari on. 12 Sesa ma dosanami b songon hami naung manesa dosa ni halak na mardosa tu hami. 13 Urupi ma hami asa unang targoda c jala palua ma hami sian Sibolis.’

14 “Molo disesa hamu sala ni halak tu hamu, sesaon ni Amamuna na di banua ginjang i do hasalaanmuna. 15 Alai molo dang disesa hamu sala ni halak tu hamu, dang sesaon ni Amamuna nang hasalaanmuna.

16 “Molo marpuasa hamu, unang ma bahen hamu gale-gale dirimuna songon na binahen ni halak na munafik. Ai dang diurus nasida dirina d asa diboto halak na marpuasa nasida. Alai situtu do na hudok on tu hamu, nungnga dijalo nasida be upa ni nasida. 17 Alai molo marpuasa ho, marsuap ma ho jala bahen ma miak tu obukmu, 18 asa unang adong na mamboto na marpuasa ho, asing ni Amangmu na mangida ho sian inganan na buni i. Dung i, dapotan upa ma ho sian Amangmu na mangida ho sian ingananna na buni i.

19 “Unang be papungu-pungu arta di tano on, ai boi do i segaan ni ngitngit dohot tasik jala boi do i takkoon ni panakko. 20 Alai papungu-pungu ma arta di banua ginjang, di inganan na so boi segaan ni ngitngit manang tasik, jala na so boi takkoon ni panakko. 21 Ai didia artam, disi do roham.

22 “Panondang ni daging do mata. Molo sada do na diida matam, marsinondang ma dagingmu. 23 Alai molo momar e do matam, holom ma saluhut dagingmu. Molo na holom do panondang na di ho, dang na tiur, massai holom situtu ma dagingmi.

24 “Dang tarbahen ni sahalak hatoban mangoloi dua tuan. Ai gabe sogo do rohana tu na sada alai holong rohana tu na sada nai, jala pasangaponna do na sada alai leas rohana tu na sada nai. Dang boi hamu gabe hatoban ni Debata jala gabe hatoban ni Hamoraon.

25 “Alani i hudok ma tu hamu: Unang be holsoan hamu mamikkiri parngoluonmuna, i ma taringot tu sipanganon dohot siinumonmuna. Unang be holsoan hamu mamikkiri pamatangmuna, i ma taringot tu sipakkeonmuna. Ai ummarga do kan hangoluan sian sipanganon? Jala ummarga do kan pamatang sian pakkean? 26 Parrohahon hamu ma akka pidong na di langit, na so manabur boni manang mamanen manang na so papunguhon hasil panen tu gudang. Alai, dilehon Amamuna na di banua ginjang i do sipanganon tu nasida. Hape ummarga do hamu kan sian akka pidong i? 27 Ise sian hamu na boi manambai umurna apala samenit ala sai holsoan? 28 Dung i boasa pola holsoan hamu mamikkiri pakkeanmuna? Parrohahon ma akka bunga na di ladang. Dang mangula akka bunga i jala dang ditonun nasida pakkeanna. 29 Alai hudok ma tu hamu, gari pakkean ni si Salomo uju di hasangaponna, dang songon uli ni akka bunga i. 30 Haru tu akka suan-suanan na di ladang, na tubu sadari on jala marsogot dibolokkon tu panutungan, dilehon Debata do pakkean na uli. Tarlumobi ma tu hamu, lehononna do pakkeanmuna, hamu siotik haporseaon! 31 Alani i, unang ma holsoan hamu jala mandok, ‘Aha ma allangonnami?’ manang, ‘Aha ma inumonnami?’ manang, ‘Aha ma pakkeonnami?’ 32 Ai akka i do na dilului bangso na asing. Jala diboto Amamuna na di banua ginjang i do na porlu sudena i di hamu.

33 “Sai parjolo ma lului Harajaon ni Debata dohot akka na sittong na dihalomohon rohana. Dung i lehononna ma sude na porlu di hamu. 34 Alani i, unang ma holsoan hamu lao mamikkiri taringot ari sogot. Ai asing do na taholsohon sadari on dohot di ari sogot. Ganup ari adong be do hasusaanna.

7 “Unang be uhumi hamu halak na asing, asa unang diuhumi Debata hamu. 2 Ai na lao diuhumi Ibana do hamu dos songon caramuna manguhumi halak na asing. Jala panuhatan na dipakke hamu lao manuhat, i do pakkeonna lao manuhat tu hamu. 3 Boasa ma pola idaonmu durame di mata ni donganmu, hape tiang di matam sandiri dang diida ho? 4 Jala patut do dohononmu tu donganmu, ‘Loas ma hubuat durame sian matami,’ hape adong tiang di matam? 5 E, halak na munafik! Parjolo ma buat tiang sian matami, asa boi takkas idaonmu durame na lao buatonmu sian mata ni donganmu.

6 “Unang ma lehon akka na badia tu biang jala unang ma sappatton mutiara tu babi, asa unang didege-dege, jala gabe marbalik nasida makkarat hamu.

7 “Sai pangido hamu ma, ai na lehononna do i tu hamu. Sai lului hamu ma, ai na dapotmuna do i. Sai tuktuki hamu ma, ai na bukkaonna do i tu hamu. 8 Ai pasti adong do jaloon ni ganup halak na toktong mangido, pasti adong do dapot ni ganup halak na toktong mangalului, jala pasti dibukka do pintu tu ganup halak na toktong manuktuki. 9 Sasittongna, ise ma sian hamu na mangalehon batu tu anakna tikki dipangido roti? 10 Manang, ise ma sian hamu na mangalehon ulok tu anakna tikki dipangido dekke? 11 Alani i, gari hamu nang pe jahat diboto hamu do mangalehon na denggan tu anakkonmuna, tarlumobi ma Amamuna na di banua ginjang i, lehononna do akka na denggan tu halak na mangido tu Ibana!

12 “Sude na dihalomohon rohamuna bahenon ni halak tu hamu, ikkon songon i do bahenonmuna tu nasida. Sasittongna, on do na nidok ni Patik dohot na Sinurat ni Akka Panurirang. f

13 “Masuk ma hamu sian gerbang na soppit. Ai tu hamagoan do gerbang na balga dohot dalan na bidang i. Jala godang do halak na masuk sian i. 14 Alai anggo gerbang na soppit i dohot dalan na maol i, dalan tu hangoluan do i. Jala otik do halak na juppangan i.

15 “Manat ma hamu tu akka panurirang na mangajarhon na so tutu. Ai songon biru-biru do nasida ro tu hamu, alai sasittongna serigala do nasida na naeng mangaribak-ribak hamu. 16 Alai, na lao tandaonmuna ma nasida sian pangalahona. Ai hea huroa adong halak na mamutik parbue ni anggur dohot parbue ni hau ara sian ramba na marsuga? 17 Suang songon i ma, pasti denggan do parbue ni hau na denggan. Alai anggo hau na so denggan, pasti dang hasea parbuena. 18 Dang ro parbue na so hasea sian hau na denggan jala dang ro parbue na denggan sian hau na so hasea. 19 Nasa hau na so denggan parbuena, tabaon do i jala disappatton ma i tu api. 20 Alani i, sian pangalahona ma tandaonmuna nasida.

21 “Dang sude halak na mandok tu au, ‘Tuan, Tuan,’ masuk tu Harajaon banua ginjang i. Alai holan na mangulahon lomo ni roha ni Damang na di banua ginjang i do. 22 Di ari i, godang do na mandok tu au, ‘Tuan, Tuan, kan manurirangi do hami di bagasan goarmu, diusir hami do suru-suruan na jahat di bagasan goarmu, jala dibahen hami do godang tanda halongangan g di bagasan goarmu.’ 23 Alai dohonokku ma tu nasida, ‘Dang hutanda hamu! Lao ma hamu sian labbungkon, hamu siula na jahat!’

24 “Ganup halak na manangihon hatakkon jala na mangulahon i, dos ma i songon bawa na marbisuk na pajongjokkon jabuna di ginjang ni batu. 25 Tikki dobar udan, ro ma banjir dohot alogo na gogo manombom jabu i. Nang pe songon i, dang maruppak jabu i ala dipajongjong di ginjang ni batu. 26 Alai, ganup halak na manangihon hatakkon hape dang mangulahon i, dos ma i songon bawa na oto na pajongjokkon jabuna di ginjang ni pasir. 27 Tikki dobar udan, ro ma banjir dohot alogo na gogo manombom jabu i. Gabe ruppak ma jabu i jala sega ma sude.”

28 Dung sae Jesus makkatai, longang ma roha ni akka halak na disi mambege carana mangajari. 29 Ai mardongan huaso ni Debata do ibana tikki mangajari akka jolma, dang songon akka siboto surat. h

a Halak na paboahon rencana ni Debata dohot na pasahatton hata ni Debata. Ibana do muse na paboahon aha na lao masa. Alai dang holan i tugasna, dohot do paboahon ajaran ni Jahowa, parettana, dohot panguhumanna.​

b As. “didok ma ibana na ummetmet di Harajaon banua ginjang”.

c As. “didok ma ibana na umbalga di Harajaon banua ginjang”.

d Manang “juru tulis”.

e Di bahasa Junani, on goar ni rura Hinom na adong di selatan dohot barat daya ni Jerusalem najolo. Di akka bukku panurirang, didok do inganan on gok bakke ni jolma. Alai dang adong bukti na patuduhon na disappatton akka jolma manang binatang na mangolu tusi asa ditutung. Alani i, inganan i dang manggombarhon inganan ni jolma na ditutung saleleng ni lelengna. Alai didok Jesus dohot akka siseanna do Gehena lao manggombarhon hamatean na saleleng ni lelengna, i ma “hamatean na paduahon”.

f Ida surat na di toru di  5:22.

g Ida surat na di toru di  5:22.

h Bahasa Junanina porneia, na patuduhon sude ulaon seks na so patut. Uppamana mangalakkup, halak na so marhasohotan hape mangulahon seks, bawa na mangulahon seks dohot bawa, borua na mangulahon seks dohot borua, manang halak na mangulahon seks dohot binatang.

i Pinjaman na so marbunga.

j Manang “Ikkon sempurna”.

k Manang “na pogos”.

l On lapatanna “papunguhon; parpunguan”. Alai di godangan ayat, on patuduhon inganan parpunguan ni halak Jahudi. Disi ma nasida manjaha hata ni Debata, manangihon tudu-tudu, marbarita na uli, jala martangiang. Tikki di tano on Jesus, adong sinagoga di akka kota na balga di Israel. Di kota na umbalga, olo do adong piga-piga sinagoga.​

a Manang “dipasangap”.

b As. “utangnami”.

c As. “Unang ma togihon hami tu pangunjunan”.

d As. “Ai maheu do dibahen nasida bohina”.

e As. “roa; jahat”.

f Ida surat na di toru di  5:12

g Manang “mukjizat”.

h Manang “juru tulis”.