1-3. (a) Boasa pos rohanta na boi hita maraleale dohot Debata? (b) Aha do na laho taulas di artikel on?

DI BIBEL, tolu hali si Abraham didok aleale ni Debata. (2 Kron. 20:7; Jes. 41:8; Jak. 2:23) Holan goarna do na tarsurat di Bibel aleale ni Debata. Alai, holan si Abraham do aleale ni Jahowa? Ndang, sude hita boi do maraleale dohot Debata.

² Di Bibel, disurat do taringot baoa dohot borua na maraleale dohot Jahowa jala marhaporseaon tu Ibana. (Jaha Psalmen 25:14.) Dohot do nasida digoari ”torop ni sitindangi”, na disurat si Paulus di Bibel.​—Heb. 12:1.

³ Saonari, parrohahon ma tolu halak aleale ni Jahowa na disurat di Bibel, i ma (1) si Rut, sahalak na mabalu sian huta Moab; (2) si Hiskia, raja ni Juda na tigor marroha; dohot (3) si Maria, omak ni Jesus na serep marroha. Aha na boi taparsiajari sian paralealeon ni nasida dohot Debata?

4, 5. Aha do na ingkon pilliton ni si Rut jala boasa maol mangulahon i? (Ida gombar di mula ni parsiajaran.)

⁴ Dao do pardalanan ni si Naomi dohot dua parumaenna si Rut dohot si Orpa, sian Moab laho tu Israel. Alai di tonga dalan, mulak do si Orpa tu hutana di Moab. Di tingki i, ingkon pilliton ni si Rut do na dumenggan di ngoluna, laho mulak tu Moab manang rap dohot si Naomi tu Betlehem.​—Rut 1:1-8, 14.

⁵ Di Moab do tading keluarga ni si Rut. Molo mulak si Rut, rade do nasida mangurupi ibana. Hasomalan, budaya dohot bahasa na adong di Moab ndang asing be di si Rut, ala disi do ibana tubu. Alai, di Betlehem ndang godang sihirimonna. Ndang tarbahen si Naomi be mangalehon tunggani doli manang inganan tu ibana. Jala, disuru si Naomi do ibana mulak tu Moab, songon si Orpa na mulak tu ”bangsona dohot tu debatana”. (Rut 1:9-15) Alai, ndang olo si Rut mulak tu bangsona dohot tu debata ni Moab.

6. (a) Songon dia do si Rut mamillit na dumenggan? (b) Boasa didok si Boas molo si Rut mangalului parlinggoman sian Jahowa?

⁶ Ra, nunga ditanda si Rut hian Debata Jahowa sian tunggani dolina manang sian si Naomi. Asing do Jahowa sian debata ni Moab. Diboto si Rut do, holan Jahowa na ingkon disomba. Alani i, dipillit si Rut do na dumenggan. Didok ibana tu si Naomi, ”Bangsom nama bangsongku, Debatam nama Debatangku.” (Rut 1:16) Las do rohanta mamboto holong na pinatudu ni si Rut tu si Naomi. Alai, tamba dope las ni rohanta mangida holong ni ibana tu Jahowa. Si Boas pe, dipuji do si Rut ala dilului ibana parlinggoman tu toru ni habong ni Debata ni Israel. (Jaha Rut 2:12.) Dos songon anak ni pidong na marlinggom tu habong ni indukna. (Ps. 36:8; 91:1-4) Dibahen si Rut do Jahowa songon natuatuana. Dipasupasu Jahowa do si Rut jala ndang manolsoli ibana mamillit manomba Jahowa.

7. Aha do na boi mangurupi hita molo marduadua rohanta laho mangalehon diri tu Jahowa?

⁷ Torop do halak nunga marsiajar taringot Jahowa, alai marduadua do roha ni nasida mangalului parlinggoman tu Ibana. Adong na mabiarbiar mangalehon dirina tu Jahowa asa tardidi. Molo songon i do na masa tu hita, tasungkun ma dirinta boasa songon i. Sude do ingkon mamillit ise na laho sombaon ni nasida. (Jos. 24:15) Alani i, pillit ma manomba Debata na sintong! Molo talehon dirinta tu Jahowa jala tardidi, on patuduhon na pos do rohanta tu pangondingan ni Jahowa. Asing ni i, urupanNa do hita asa tongtong manomba Ibana, songon na binahen ni Debata tu si Rut.

8. Patorang ma na masa di keluarga ni si Hiskia.

⁸ Ndang songon si Rut, si Hiskia tubu di tongatonga ni bangso na manomba Jahowa. Alai, godang halak Israel di tingki i ndang mangoloi Jahowa. Jahat do Raja Ahas amang ni si Hiskia. Ditogihon si Ahas do halak Juda manomba ganaganaan jala mambahen ramun bagas joro ni Jahowa. Dipelehon si Ahas do anakna marhite api. Godang do parungkilon na masa tingki dakdanak si Hiskia!​—2 Raj. 16:2-4, 10-17; 2 Kron. 28:1-3.

9, 10. (a) Aha do na masa tu si Hiskia na boi mambahen ibana mandele? (b) Boasa ndang boi hita muruk tu Debata? (c) Angka na masa di parngoluon ni keluarganta do na gabe manontuhon parngoluonta?

 ⁹ Angka ulaon na jahat na binahen ni si Ahas, boi do on mambahen si Hiskia gabe halak na jahat jala mangalo tu Debata. Saonari, ala manaon godang hasusaan, adong na mandele jala ”disolsoli rohana ma Jahowa” dohot organisasiNa. (Poda 19:3, Bibel siganup ari) Na asing muse mangkilala ndang denggan parngoluon ni keluargana, on mambahen ndang denggan parngoluonna. Diulahon ma muse songon na niulahon ni natuatuana. (Hes. 18:2, 3) Tutu do pandapot sisongon i?

¹⁰ Sian parngoluon ni si Hiskia, taboto ma ndang tutu pandapot sisongon i! Ndang boi hita muruk tu Jahowa, alana ndang Jahowa na mambahen hita susa. (Job 34:10) Tutu, parniulaon ni natuatua boi do i mangkorhon na denggan manang na roa tu ianakhonna. (Poda 22:6; Kol. 3:21) Alai, ndang angka na masa di parngoluon ni keluarganta na manontuhon parngoluonta. Dipaloas Jahowa do hita laho mamillit aha na laho taulahon. (5 Mus. 30:19) Songon dia do si Hiskia mamillit na dumenggan di ngoluna?

11. Aha do na mambahen si Hiskia gabe raja na dumenggan di Juda?

¹¹ Nang pe si Hiskia anak ni raja Juda na jahat, alai ndang gabe jahat ibana. Ndang adong be raja na burju di Juda dungkon ibana. (Jaha 2 Rajaraja 18:5, 6.) Tutu do, ndang adong tiruan na denggan sian amangna, alai adong do halak na asing na gabe sitiruon na denggan di si Hiskia. Umpamana, si Jesaya, si Mika dohot si Hosea, na gabe panurirang di tingki i na patoguhon rohana mangulahon na sintong. Dipaias ibana ma bagas joro sian angka na ramun, dirumpakhon ma angka ganaganaan jala didok ma tu bangso i asa marhamubaon nasida. (2 Kron. 29:1-11, 18-24; 31:1)  Tingki ro raja Sanherib na sian Assur laho mamorangi Jerusalem, barani jala marhaporseaon do si Hiskia tu Jahowa. Porsea situtu do ibana na paluaon ni Debata nasida jala dipapos do roha ni angka rakyatna. (2 Kron. 32:7, 8) Hea do ginjang roha ni si Hiskia, alai dijalo do sipasingot ni Jahowa jala marhamubaon. (2 Kron. 32:24-26) Ndang dibahen si Hiskia na masa di tingki naung salpu mangkorhon tu ngoluna di ari na naeng ro. Alai, tongtong do dipatogu paralealeonna tu Jahowa jala gabe sitiruon na denggan.

12. Songon si Hiskia, songon dia do torop halak boi gabe aleale ni Jahowa?

¹² Hita mangolu di portibi na gok hajahaton na so adong holong, godang angka dakdanak na so mangkilala holong dohot parlinggoman sian natuatuana. (2 Tim. 3:1-5) Saonari, torop do halak Kristen mangkilala hasusaan sian keluarga, alai boi do hita maraleale tu Jahowa. Songon si Hiskia, ndang na masa di tingki naung salpu na manontuhon parngoluonta di ari na naeng ro. Diloas Debata do hita laho mamillit na dumenggan di hita. Alani i, tapillit ma laho mangoloi Ibana songon si Hiskia.

13, 14. Tanggung jawab na borat aha do dilehon tu si Maria, alai songon dia do didok si Maria tu si Gabriel?

¹³ Marribu taon sian tingki ni si Hiskia, si Maria halak Jahudi na marserep ni roha maraleale tu Jahowa. Dilehon Jahowa tu ibana tanggung jawab na balga. Gabegabean ma ibana, dung i ditubuhon ma sada anak. Dilehon Jahowa tanggung jawab on, ala dihaholongi jala pos roha ni Jahowa tu si Maria. Alai, songon dia do pangkilalaan ni si Maria tingki dilehon tanggung jawab i tu ibana?

¹⁴ Jotjot do hasangapon na dijalo ni si Maria na taingot. Alai, boi do tapingkiri songon dia roha ni si Maria tingki manjalo tanggung jawab on. Nang pe ndang marhasohotan dope si Maria, didok surusuruan na margoar si Gabriel na laho gabegabean ibana. Ndang dipaboa si Gabriel tu keluarga ni si Maria dohot tu hombar jabuna boasa gabegabean si Maria. Aha ma na ro tu pingkiran ni nasida? Songon dia ma ibana laho paposhon roha ni si Josep? Asing ni i muse, songon dia ma ibana manjaga dohot mangajarajari Anak ni Debata Natumimbul i!  Ndang taboto aha na dipingkirhon si Maria tingki i. Alai na taboto, didok ibana tu surusuruan i, ”Naposo ni Debata do ahu hape, sai saut ma songon na nidokmi tu ahu.”​—Luk. 1:26-38, Bibel siganup ari.

15. Boasa boi tadok haporseaon ni si Maria mansai togu?

¹⁵ Mansai togu do haporseaon ni si Maria. Rade do ibana mangulahon na pinangido ni Debata. Didok si Maria do ibana naposo ni Debata. Pos situtu do rohana tu Jahowa na urupanNa ibana. Boasa boi togu haporseaon ni si Maria? Haporseaon i ndang diboan tubu. Alai, hita boi marhaporseaon alani parniulaonta dohot pangurupion ni Debata. (Gal. 5:22; Eps. 2:8) Marsitutu do si Maria patoguhon haporseaonna. Sian dia taboto? Taparateatehon ma songon dia ibana manangihon dohot mandok hatana.

16. Aha do na patuduhon si Maria sahalak na rade manangihon?

¹⁶ Panangihon ni si Maria. Bibel mandok tu hita, girgir ma mananginangi jala bangkol ma mangkatai! (Jak. 1:19) Rade do si Maria manangihon? Rade. Bibel paboahon, girgir do si Maria manangihon jala mangarimangi aha na ditangihonna. Taparrohahon ma dua tudosan. Tingki tubu Jesus, dipaboa angka parmahan tu si Maria aha na didok ni surusuruan tu nasida. Di pudian ni ari, dung marumur sampulu dua taon Jesus, longang do roha ni si Maria marnida pangkataion ni Jesus. Sian tudosan na dua on patuduhon, rade do si Maria manangihon, mangingot jala mangarimangi aha na binegena.​—Jaha Lukas 2:16-19, 49, 51.

17. Aha do na boi taparsiajari sian pangkataion ni si Maria?

¹⁷ Pangkataion ni si Maria. Ndang godang dipaboa di Bibel hata ni si Maria. Hata ni si Maria na gumodang boi tajaha di Lukas 1:46-55. Sian pangkataion ni si Maria patuduhon molo ibana tangkas mangantusi Kitab Ibrani. Angka hatana dos songon tangiang ni si Hana, inang ni si Samuel. (1 Sam. 2:1-10) Dienet ibana do hirahira 20 ayat sian Bibel. Tarida ma sian on, las do roha ni si Maria paboahon aha na diparsiajari sian Jahowa.

18. Songon dia do hita boi maniru haporseaon ni si Maria?

¹⁸ Songon si Maria, olo do ra hita mandapot tanggung jawab na balga sian Jahowa. Alani i, tapatudu ma serep ni roha jala marpos ni roha ma hita, Jahowa mangalehon na dumenggan tu hita. Tatiru ma si Maria na marserep ni roha jala marpos ni roha na urupan ni Jahowa hita. Haporseaonta pe boi do togu songon haporseaon ni si Maria, molo rade hita manangihon jala mangarimangi aha na taparsiajari taringot Jahowa dohot sangkapNa. Dung i, tapaboa ma tu halak na asing.​—Ps. 77:11, 12; Luk. 8:18; Rom 10:15.

19. Molo tatiru haporseaon ni halak na marsihohot na disurat di Bibel, aha ma na tadapot?

¹⁹ Hurang dope pos ni rohanta molo si Rut, si Hiskia dohot si Maria nasida aleale ni Jahowa songon si Abraham? Nasida dohot do dietong tu torop sitindangi humaliang hita. (Heb. 6:11, 12) Molo tabahen songon i, boi ma pos rohanta, mandapot pasupasu i ma gabe aleale ni Jahowa salelengna!