Bo Bolɛ 31:1-55
31 I sin’n, Zakɔbu tili ndɛ nga Laban i mma’m be kan’n. Be se kɛ: “Zakɔbu fali e si i ninnge kwlaa. E si i ninnge mun yɛ w’a fa ɲɛn i wun-ɔn.”+
2 Kɛ Zakɔbu nian Laban i ɲrun’n, ɔ wun kɛ ɔ nin i be yoman kɛ laa’n sa kun.+
3 Ɔ maan Zoova seli Zakɔbu kɛ: “Sa ɔ sin ɔ nannan’m be mɛn’n nun, kan ɔ osufuɛ’m be o lɔ’n.+ Ń jrán ɔ sin titi.”
4 I sin’n, Zakɔbu flɛli Rasɛli nin Lea kɛ be bla kan i nnɛn’m be o lɔ’n.
5 Kpɛkun ɔ seli be kɛ:
“N sieli i nzɔliɛ kɛ amun si nin min yoman kɛ laa’n sa kun.+ Sanngɛ min si i Ɲanmiɛn’n o min sin.+
6 Amun bɔbɔ amun si kɛ n tuli min klun n dili junman mannin amun si.+
7 Amun si dili min lufle. Ɔ kacili min akatua’n kpɛ blu. Ɔ nin i sɔ ngba’n, Ɲanmiɛn w’a kplinman su kɛ ɔ yo min abɔlɛ.
8 Afin kɛ ɔ se kɛ: ‘Nnɛn nga be wunnɛn’n tata nun’n yɛ ń fá túa ɔ kalɛ’n,’ kpɛkun ba nga nnɛn’m be wu be’n be kwlaa be wunnɛn’n tata nun. Sanngɛ sɛ ɔ kaci i nuan se kɛ: ‘Nnɛn nga be wunnɛn’n klɛklɛ nun’n yɛ ń fá túa ɔ kalɛ’n,’ kpɛkun ba nga nnɛn’m be wu be’n, be kwlaa be wunnɛn’n klɛklɛ nun.+
9 Ɔ maan Ɲanmiɛn deli amun si i nnɛn mun titi fa mannin min.
10 Nnɛn’m be wun fulɛ blɛ nun’n, cɛn kun’n, n cɛnnin laliɛ. N wunnin kɛ boli kpakpuɛ nga be su fu boli bla mun’n, wie’m be wunnɛn’n klɛklɛ nun yɛ wie’m be wunnɛn’n tata nun.+
11 Kpɛkun laliɛ sɔ’n nun’n, Ɲanmiɛn Kpli i anzi’n seli min kɛ: ‘Zakɔbu!’ Yɛ n tɛli su kɛ: ‘Wee, min yɛ n wo yɛ.’
12 Ɔ seli ekun kɛ: ‘Man ɔ ɲin su naan nian. Boli kpakpuɛ nga be su fu boli bla mun’n, be nun wie’m be wunnɛn’n klɛklɛ nun, yɛ wie’m be wunnɛn’n tata nun. Afin n wunnin like kwlaa nga Laban su yo wɔ’n.+
13 Min yɛ n ti Ɲanmiɛn Kpli’n niɔn. Min yɛ n fiteli ɔ ɲrun Betɛli+ lɔ mɔ a takali yɔbuɛ kun, a guali su ngo kpɛkun a tali min nda’n niɔn.+ Siɛn’n, jaso mɛn nga nun wa naan sa ɔ sin mɛn nga be wuli ɔ lɔ’n nun.’”+
14 Yɛ Rasɛli nin Lea be tɛli i su kɛ: “?Kɛ e o yɛ’n, e te le aja like e si i awlo’n nun?
15 ?E timan kɛ aofuɛ sa i ɲrun? ?Afin kɛ ɔ yoli e atɛ’n, ɔ diman e ti sika’n?+
16 Ninnge kwlaa nga Ɲanmiɛn deli be e si sa nun’n, ɔ ti e bɔbɔ nin e mma mun e liɛ.+ I sɔ’n ti’n, like kwlaa nga Ɲanmiɛn seli wɔ kɛ a yo’n, yo.”+
17 I sin’n, Zakɔbu fɛli i yi nin i mma mun fuli ɲɔnngɔnmin’m be su.+
18 Ɔ fɛli i nnɛn’m be kwlaa ɔ nin ninnge kpakpa ng’ɔ ɲannin be’n.+ Nnɛn ng’ɔ ɲannin be Padan-Aramun lɔ’n, ɔ suali be kwlaa naan ɔ́ kɔ́ i si Izaaki sin Kanaan mɛn’n nun lɔ.+
19 Kɛ ɔ́ yó sɔ’n, nn Laban w’a wɔ i bua’m be ndrɛ’n i kpɛkpɛlɛ. Kpɛkun Rasɛli wuɛli i si+ Laban i amuin ba mun.*+
20 Kɛ Zakɔbu wánndi kɔ́’n, w’a kan kleman Laban m’ɔ ti Aramunfuɛ’n. Ɔ fiɛli i wun.
21 Ɔ fɛli i ninnge kwlaa, kpɛkun ɔ kpɛli Nzue’n*+ yɛ ɔ ɔli-ɔ. Ɔ toli i ti Galaadi+ asa’n su lɔ okaoka lika’m be nun.
22 I le nsan su’n, be kan kleli Laban kɛ Zakɔbu w’a wanndi.
23 I sɔ’n ti’n, Laban fɛli i niaan* mun. Kpɛkun ɔ suli Zakɔbu su lele cɛn ba nso, naan w’a ko to i Galaadi asa’n su lɔ okaoka lika’m be nun.
24 Sanngɛ kɔnguɛ’n,+ Ɲanmiɛn fiteli Laban m’ɔ ti Aramunfuɛ’n+ i ɲrun laliɛ nun. Ɔ seli i kɛ: “Sɛ ndɛ kpa annzɛ ndɛ tɛ yɛ a su wa kan kle Zakɔbu’n, nian ɔ wun kpa.”*+
25 Zakɔbu kplɛnnin i tannin sua’n oka’n su lɔ. Laban kusu nin i niaan’m be kplannin be liɛ’n Galaadi asa’n su lɔ okaoka lika’m be nun. Kpɛkun Laban ko toli Zakɔbu lɔ.
26 Yɛ ɔ seli Zakɔbu kɛ: “?Ngue ti yɛ a yoli sɔ-ɔ? ?Ngue ti yɛ a kpɛli min gblɛ-ɔ? ?Ngue ti yɛ a sua min mma mun kɔ kɛ a fin alɛ kunlɛ naan w’a ko tra be sa-ɔ?
27 ?Ngue ti yɛ a lakali min mɔ a fiali min wun ɔli-ɔ? ?Ngue ti yɛ w’a kaleman min-ɔn? Sɛ ɔ ti kɛ a kaleli min’n, nn ń mán ɔ atin klanman. Kpɛkun é tó jue yɛ é bó klɛn nin jru é fá dí cɛn.
28 W’a manman min blɛ bɔɔ kaan sa naan m’an kale* min anunman* nin min wa bla mun. Nanwlɛ, a dili sinnzin.
29 Sɛ min waan ń yó ɔ tɛ’n, nn n yoli. Sanngɛ anunman kɔnguɛ’n, ɔ si i Ɲanmiɛn’n kannin ndɛ kleli min. Ɔ seli kɛ: ‘Sɛ ndɛ kpa annzɛ ndɛ tɛ yɛ a su wa kan kle Zakɔbu’n, nian ɔ wun kpa.’+
30 Ɔ wla lo ɔ si i awlofuɛ mun ti yɛ a wanndili-ɔ. ?Sanngɛ ngue ti yɛ a wuali min amuin ba mun-ɔn?”+
31 Zakɔbu tɛli Laban su kɛ: “Srɛ kunnin min ti-ɔ. Afin n seli min wun kɛ á wá dé ɔ wa bla mun min sa nun wue kekle su.
32 Sran nga be wun ɔ amuin ba mun i sa nun’n, maan be kun i. Niannian trɔ’m be nun e niaan’m be kwlaa be ɲrun lɛ naan fa like ng’ɔ ti ɔ liɛ’n.” Sanngɛ Zakɔbu siman kɛ Rasɛli yɛ ɔ wuali be-ɔ.
33 Laban wluli Zakɔbu i tannin sua’n nun lɔ. I sin’n, ɔ wluli Lea liɛ’n nun. Ɔ wluli junman difuɛ bla nɲɔn’m+ be tannin sua’n nun wie. Sanngɛ w’a wunman be. Kɛ ɔ fin Lea i tannin sua’n nun fiteli’n, ɔ wluli Rasɛli liɛ’n nun lɔ wie.
34 Kɛ ɔ́ yó sɔ’n, nn Rasɛli w’a fa amuin ba mun* w’a fiɛ i bla’m be gbogbo nga be fa sie i ɲɔnngɔnmin’m be su’n i nun, kpɛkun ɔ trannin be su. Ɔ maan Laban nianniannin sua’n i longo kwlaa nun, sanngɛ w’a wunman be.
35 Kpɛkun Rasɛli seli i si kɛ: “Min min, nán fa min wun ya, n kwlá jasoman ɔ ɲrun. Afin sa ng’ɔ ju bla kwlaa su’n, i wie w’a ɲan min.”+ Ɔ maan Laban kunndɛli i amuin ba mun* lele sanngɛ w’a wunman be.+
36 I sɔ’n ti’n, Zakɔbu fali ya naan w’a ijɔ Laban. Ɔ seli Laban kɛ: “?N yoli wɔ sɛ? ?Sa tɛ benin yɛ n yoli mɔ i ti yɛ a wanndi fuan min-ɔn?
37 ?Kɛ a nianniannin min ninnge’m be kwlaa be nun lele’n, ngue yɛ a wunnin i m’ɔ ti ɔ liɛ-ɔ? Fa be guɛ i min osufuɛ mun nin ɔ niaan mun be ɲrun wa, naan be di e sran nɲɔn’n e jɔlɛ.
38 Afuɛ ablaɔn (20) nga n dili ɔ wun lɔ’n, ɔ bua nin ɔ boli wie fi w’a kpɔman ba le.+ Asa kusu’n, m’an diman ɔ bua’m be nun kun sa le.
39 W’a wunman kɛ blo nnɛn kunnin ɔ nnɛn’m be nun kun naan n fa blɛli wɔ.+ Sɛ nnɛn kun tu nun’n, n sie i osu. Sɛ be wua ɔ nnɛn kun wia nun annzɛ kɔnguɛ’n, a jran min wun kɛ n yi n sie i osu.
40 Wia’n boli min lele. Kɔnguɛ kusu’n, ayrɛ’n kunnin min lele. Lafilɛ bɔbɔ sa’n, m’an kwlá lafiman.+
41 N trannin ɔ sa nun afuɛ ablaɔn (20). Ɔ wa bla nɲɔn’m be ti’n, n dili junman mannin wɔ afuɛ blu-nin-nnan (14). N niannin ɔ nnɛn’m be su afuɛ nsiɛn. Ɔ nin i sɔ ngba’n, a kacili min akatua’n kpɛ blu.+
42 Sɛ min si i Ɲanmiɛn’n,+ yɛle kɛ Abraamun i Ɲanmiɛn mɔ Izaaki i ɲin yi i dan’n+ ɔ nunman min sin’n, nn á fúan min sa ngbɛn, a su manman min like fi. Sanngɛ Ɲanmiɛn wunnin ɲrɛnnɛn ng’ɔ o min su’n, ɔ nin junman kekle nga n dili’n. I sɔ’n ti yɛ ɔ ijɔli wɔ anunman kɔnguɛ’n niɔn.”+
43 Yɛ Laban tɛli Zakɔbu su kɛ: “I bla-o, i ba-o, i nnɛn-o, be kwlaa be ti min liɛ. Ninnge kwlaa nga ɔ ɲin ta be yɛ’n, be ti e nin min mma mun e liɛ. ?Ngue yɛ ń kó yó min mma mun annzɛ ba nga be wuli be’n mun-ɔn?
44 Ɔ maan bla maan e nin wɔ e tra aenguɛ naan ɔ yo e sran nɲɔn’n e lalofuɛ.”
45 Zakɔbu fali yɔbuɛ kun naan w’a taka.+
46 Ɔ seli i osufuɛ’m be kɛ: “Amun isa yɔbuɛ bla!” Be isali yɔbuɛ be tiɛntiɛnnin i nuan. I sin’n, be dili like yɔbuɛ kwle sɔ’n su.
47 Laban tɔnnin lika sɔ’n i dunman kɛ Zegaa-Saadita.* Zakɔbu liɛ’n, ɔ flɛli i Galeɛdi.*
48 Laban seli kɛ: “Yɔbuɛ kwle nga ti e sran nɲɔn’n e lalofuɛ andɛ.” I ti yɛ be tɔnnin i dunman kɛ Galeɛdi+
49 nin Sasafuɛ Tranwlɛ’n niɔn. Afin ɔ seli kɛ: “Kɛ e ɲinma su taman e wiengu kun’n, maan Zoova i ɲin ta e.
50 Sɛ a yo min wa bla’m be tɛtɛ’n, kusu sɛ a ja bla uflɛ uka min mma’m be su’n, kannzɛ klɔ sran fi i ɲin taman e’n, sanngɛ nán ɔ wla fi su kɛ Ɲanmiɛn ti e sran nɲɔn’n e lalofuɛ.”
51 Laban seli Zakɔbu ekun kɛ: “Yɔbuɛ kwle’n yɛ ɔ o yɛ. Yɔbuɛ kusu nga n tɛkɛli i e sran nɲɔn’n e afiɛn’n yɛ.
52 Yɔbuɛ kwle nga ti lalofuɛ. Yɛ yɔbuɛ nga n takali’n, ɔ ti lalofuɛ wie.+ N su tu traman yɔbuɛ kwle nga n ko yoman ɔ tɛ. Yɛ ɔ kusu a su tu traman yɔbuɛ kwle nga nin yɔbuɛ nga n takali’n ko yoman min tɛ.
53 Maan Abraamun i Ɲanmiɛn’n,+ Naɔɔ i Ɲanmiɛn’n, be si i Ɲanmiɛn’n, ɔ di e nɲɔn’n e jɔlɛ.” Kpɛkun Zakɔbu fali Ɲanmiɛn nga i si Izaaki i ɲin yi i dan’n,+ i dunman’n tali nda.
54 I sin’n, Zakɔbu yili tɛ oka’n su lɔ kpɛkun ɔ yiɛli i osufuɛ mun kɛ be bla be wa di kpanwun. Kɛ be dili’n, be lali oka’n su lɛ kɔnguɛ.
55 Kɛ aliɛ cɛnnin’n, Laban jasoli nglɛmun ndɛ kpa’n, ɔ kaleli* i anunman mun*+ nin i wa bla mun. Kpɛkun ɔ boli muae mannin be.+ Yɛ ɔ sɛli i sin i awlo-ɔ.+
Ja ngua lɔ ndɛ mun
^ Annzɛ “awlo amuin mun.” Ebr., “terafimun mun.”
^ Yɛle kɛ, Efrati.
^ Annzɛ “osufuɛ.”
^ Ebr., “Nian ɔ wun kpa naan ndɛ nga á wá kán klé Zakɔbu’n, sɛ a bo i bo kpa’n, w’a guɛmɛn i bo tɛ.”
^ Ebr., “M’an fa min nuan m’an bo be fuka’n su.” Be lɔ’n, kɛ be yo sran like kɛ ngalɛ’n sa.
^ Ebr., “mma mun.”
^ Annzɛ “awlo amuin mun.” Ebr., “terafimun mun.”
^ Annzɛ “awlo amuin mun.” Ebr., “terafimun mun.”
^ Aramun nun-ɔn. I bo’n yɛle kɛ “Yɔbuɛ kwle m’ɔ ti lalofuɛ’n.”
^ Ebre nun-ɔn. I bo’n yɛle kɛ “Yɔbuɛ kwle m’ɔ ti lalofuɛ’n.”
^ Ebr., “ɔ fɛli i nuan’n boli be fuka’n su.” Be lɔ’n, kɛ be yo sran like kɛ ngalɛ’n sa.
^ Ebr., “mma mun.”
