1. ?Kannzɛ bla nin bian jalɛ’n ɔ bo i bo klanman titi’n, sanngɛ ngue yɛ ɔ fata kɛ be nga be ja bla nin bian’n be wun i wlɛ ɔ? (An nian foto ng’ɔ o kan like suanlɛ’n bo i bo lɛ’n.)

KƐ YASUA nin bla kun be bo soman’n, be kunndɛ kɛ cɛn wie lele bé já. Blɛ sɔ’n nun’n, be klo be wun kpa. Yɛ be ta be wiengu’n i nda kɛ be nin i bé trán klanman. Kpɛkun, cɛn nga bé já’n w’a ju. Kɛ yasua’n wun wafa nga i atɔnvlɛ’n w’a wlɛwlɛ i wun’n, ɔ yo i fɛ dan. Yɛ ɔ yo bla’n i fɛ wie. Siɛn’n mɔ b’a ja’n, ɔ fata kɛ be yo ninnge wie mun annzɛ be yaci ninnge wie’m be yolɛ naan be afiɛn’n sɛ kpa. Ɲanmiɛn Zoova m’ɔ mannin yasua nin bla kun be atin kɛ be ja’n, ɔ kunndɛ kɛ be nga be ja bla nin bian’n be klun jɔ. I sɔ’n ti’n, ɔ man be afɔtuɛ kpakpa mun. Afɔtuɛ sɔ’m be o Biblu’n nun. (Nyanndra Mun 18:22) Sanngɛ, e ti klɔ sran. I sɔ’n ti’n, Biblu’n se kɛ be nga be ja bla nin bian’n, “bé wún be nyinsu.” (1 Korɛntfuɛ Mun 7:28) ?Sɛ ɔ ti sɔ’n, ngue yɛ yasua kun nin i yi’n bé yó naan ndɛ kekle w’a tɔman be afiɛn ɔn? ?Ngue yɛ Klistfuɛ kun nin i yi’n bé yó naan b’a tran klanman titi ɔ?

2. ?Klolɛ wafa benin mun yɛ ɔ fata kɛ be tran yasua kun nin i yi’n be afiɛn ɔn?

 ² Biblu’n kle kɛ sran klolɛ’n ti nzuɛn kpa dan. Sran klolɛ’n i wafa sɔnnin. Yɛ ɔ fata kɛ klolɛ i wafawafa sɔ’m be tran yasua kun nin i yi’n be afiɛn. Ɔ le klolɛ ng’ɔ o awlo kun nunfuɛ’m be afiɛn’n. Yɛ ɔ le klolɛ ng’ɔ o sran kun nin i janvuɛ be afiɛn’n. Ɔ le klolɛ ng’ɔ o yasua kun nin i yi be afiɛn’n. Yɛ ɔ le sran klolɛ m’ɔ taka Ɲanmiɛn mmla’n su’n. Kɛ klolɛ’n i wafa sɔ’n o yasua kun nin i yi’n be afiɛn’n, be tran klanman. Sran klolɛ sɔ’n yɛ Pɔlu kunndɛli kɛ ɔ tran yasua kun nin i yi’n be afiɛn ɔn. Ɔ seli kɛ: “Maan yasua kun klo i yi kɛ ɔ fa klo i bɔbɔ wun’n sa, yɛ maan mmla’m be kusu be bu be wun’m be sran.”​—Efɛzfuɛ Mun 5:33.

3. ?Wafa sɛ yɛ ɔ fata kɛ Klistfuɛ kun nin i yi’n be klo be wun ɔn?

³ Pɔlu seli kɛ: “Yasua mun, kɛ Krist kloli Asɔnun’n, amun kusu an klo amun yi mun sɔ.” (Efɛzfuɛ Mun 5:25) Klistfuɛ’m be klo be niaan mun kɛ nga Zezi kloli i sɔnnzɔnfuɛ mun’n sa. (An kanngan Zan 13:34, 35; 15:12, 13 nun.) Ɔ fata kɛ Klistfuɛ kun nin i yi’n be klo be wun klolɛ kpa. Yɛ maan be wun klolɛ sɔ’n ti’n, be fa be wun man. Sanngɛ wie liɛ’n, ndɛ kekle tɔ yasua wie mun nin be yi’m be afiɛn. Kɛ ɔ yo sɔ’n, be bu i kɛ be kloman be wun kpa kun. I lɛ’n nun yɛ be wun klolɛ m’ɔ taka Ɲanmiɛn mmla’n su’n, ɔ ti cinnjin ɔn. Afin, Biblu’n se kɛ: “Sran b’ɔ klo sran’n, sa’n kwlaa sɔn i nun, sa’n kwlaa nun ɔ lafi Nyanmiɛn su, i wla’n wo i su, ɔ trɛ i anwlɛn sa’n kwlaa nun.” Sran m’ɔ klo sran kɛ nga lɛ’n sa’n, ɔ “klo i guɛ i ti nin i bo.” (1 Korɛntfuɛ Mun 13:7, 8) Kɛ yasua nin bla kun be ko ja’n, ɔ fata kɛ be wla kpɛn su titi kɛ be tali be wiengu i nda. Be seli be wiengu kɛ bé kló i naan be nin i bé trán klanman titi. Klistfuɛ nga be wla kpɛn i sɔ’n su titi’n, be fa be wla gua Zoova su. Ɔ maan, kɛ ndɛ tɔ be afiɛn’n, be bo’n yo kun be siesie.

4, 5. (a) ?Kɛ mɔ yasua yɛ ɔ ti bla i su kpɛn’n ti’n, ngue yɛ Ɲanmiɛn kunndɛ kɛ ɔ yo ɔ? (b) ?Wafa sɛ yɛ Ɲanmiɛn kunndɛ kɛ bla’n bu i wun’n niɔn? (c) ?Ngue yɛ yasua kun nin i yi’n be yoli mɔ be bo’n yoli kun ɔn?

⁴ Wafa nga Ɲanmiɛn kunndɛ kɛ yasua kun nin i yi’n be tran’n, Pɔlu kɛnnin i ndɛ. Ɔ seli kɛ: “Bla mun, an bu amun wun’m be sran, kɛ an bu e Min’n i sran’n sa. Nán an fa amun nyin wlawla be, afin yasua yɛ ɔ ti bla i su kpɛn kɛ Krist kusu ti Asɔnun i su kpɛn’n sa.” (Efɛzfuɛ Mun 5:22, 23) I sɔ’n kleman kɛ ɔ fata kɛ yasua kun yo i yi’n i tɛtɛ. Zoova mannin bla’m be junman nanndoliɛ kun. Ndɛ ng’ɔ kannin’n kle sɔ weiin. Ɔ seli kɛ: “Ɔ ti-man kpa kɛ sran ngunmin tran. Ń wá yó i ukafuɛ kun b’ɔ nin i bé kwlá trán.” (Bo Bolɛ 2:18) Kɛ yasua kun ko ja bla’n, bla sɔ’n ti i ukafuɛ. Ɔ maan, ɔ fata kɛ ɔ klo i kɛ Zezi m’ɔ ti “asɔnun i su kpɛn’n,” ɔ kloli asɔnun’n sa. Yasua ng’ɔ klo i yi’n sɔ’n, i yi’n i wla gua ase. Yɛ ɔ bu i sran sa’n kwlaa nun.

⁵ Be flɛ bla kun kɛ Kati, yɛ be flɛ i wun’n kɛ Fledi. Kati seli kɛ: “I nun mɔ n nin a jaman bian’n, min ngunmin yɛ n yo min ninnge mun ɔn. Siɛn’n mɔ m’an ja bian’n, n yoman sɔ kun. Ɔ fata kɛ n lafi min wun’n i su. Ɔ timan pɔpɔ n sa nun blɛ kwlaa nun. Sanngɛ, e nin min wun’n e yo ninnge mun Zoova liɛ’n su. Ɔ maan, e bo’n ti kun.” ^[1] (An nian “ndɛ wie mun  ekun” nun.) Fledi kusu seli kɛ: “Ajalɛ’m be falɛ’n timan pɔpɔ n sa nun. Siɛn’n m’ɔ fata kɛ m bu min yi’n i akunndan naan m’an fa ajalɛ mun’n, w’a yo kekle kpa ekun. Sanngɛ, n srɛ Zoova kɛ ɔ kle min atin. Kpɛkun, n sie min su min yi’n i nuan bo. Ɔ maan, ajalɛ falɛ’n timan kekle kun. Nanwlɛ, n wun kɛ e bo’n ti kun sakpa!”

6. ?Wafa sɛ yɛ yasua kun nin i yi’n be kwla kle kɛ be wun klolɛ’n ti yɛ maan sa’n kwlaa ‘kwla yo ye’ ɔ?

⁶ Ɲanmiɛn Ndɛ se kɛ: “Sa nga amun wiengu yo bɔ an wun i’n, maan ɔ sɔn amun nun.” Kɛ yasua kun nin i yi’n be nanti afɔtuɛ sɔ’n su’n, be tran klanman. Sanngɛ, e ti klɔ sran. Ɔ maan, yasua nin i yi’n be yo be wiengu sa. Kɛ ɔ yo sɔ’n, ɔ fata kɛ be fa sa nga be yoli’n be tu be wun fɔ. Maan be yaci sa’n cɛ. Yɛ maan be kle kɛ be wun klolɛ’n taka Ɲanmiɛn mmla’n su. Afin, be wun klolɛ sɔ’n yɛ maan sa’n kwlaa ‘kwla yo ye’ ɔ. (Kolɔsfuɛ Mun 3:13, 14) Sran ng’ɔ nin i yi’n be klo be wun sɔ’n, be tra be awlɛn. Be yo be wiengu ye. Yɛ be faman ‘sa sieman be klun.’ (1 Korɛntfuɛ Mun 13:4, 5) Sɛ ndɛ tɔ sran kun nin i yi’n be afiɛn’n, ɔ fata kɛ be siesie i ndɛndɛ. Nán maan wia’n tɔ su. (Efɛzfuɛ Mun 4:26, 27) Yɛ maan be se be wiengu i yaci. I lɛ’n nun’n, sran ng’ɔ ti wun ase kanfuɛ’n yɛ ɔ kwla yo sɔ ɔ. Yasua ng’ɔ nin i yi’n be ti i sɔfuɛ’n, be siesie ndɛ ng’ɔ tɔ be afiɛn’n. Ɔ maan, be afiɛn’n mantan kpa.

7, 8. (a) ?Yasua nin i yi’n be sua silɛ’n i su afɔtuɛ benin yɛ Biblu’n man ɔn? (b) ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ yasua kun nin i yi’n be kle kɛ be klo be wun kpa ɔ?

⁷ Wafa ng’ɔ fata kɛ yasua kun nin i yi’n be bu sua silɛ’n, Biblu’n mɛn i su afɔtuɛ klanman kpa. (An kanngan 1 Korɛntfuɛ Mun 7:3-5 nun.) Ɔ ti cinnjin kpa kɛ lawlɛ lɔ’n, yasua kun nin i yi’n be bu be wiengu i akunndan. Kɛ yasua’n miɛn i yi’n kɛ be si sua’n, bla’n kwlá wunmɛn i wun fɛ. Ɔ fata kɛ yasua kun si kɛ i yi’n i wunmiɛn’n jumɛn i liɛ’n nun. (1 Piɛr 3:7) Nanwlɛ, ɔ fataman kɛ yasua’n annzɛ bla’n ɔ miɛn i wiengu’n kɛ be si sua. Ɔ fata kɛ be sua silɛ’n ɔ yo be sran nɲɔn’n be klun su. Yasua’m be ɲin tran sua silɛ’n su ndɛndɛ tra bla mun. Sanngɛ, ɔ fata kɛ yasua kun nin i yi’n be minndɛ blɛ mɔ be nɲɔn’n be kunndɛ kɛ bé sí sua’n.

⁸ Like ng’ɔ fata kɛ yasua kun nin i yi’n be yo be fa kle kɛ be klo be wun’n, i su mmla trele nunman Biblu’n nun. Sanngɛ, Biblu’n kan sa wie mɔ sran kun nin i yi’n be kwla yo m’ɔ kle kɛ be klo be wun’n, i ndɛ. (Ngɔjue Fɛfɛ Kpa’n 1:2; 2:6) Nanwlɛ, ɔ fata kɛ yasua kun nin i yi’n be kle kɛ be klo be wun kpa.

9. ?Sɛ sran kun timan e yi annzɛ e wun’n, ngue ti yɛ ɔ fataman kɛ e nin i e tra ndalie ɔ?

⁹ Kɛ yasua kun nin i yi’n be klo Ɲanmiɛn’n, mɔ be klo be wun kpa’n, be yaciman like fi lɛ naan ɔ saci be afiɛn. Yasua nin bla wie’m be nzuɛn tɛ wie ti’n, be afiɛn’n sacili. Yɛle kɛ wie liɛ’n, be nian bian nin bla nna nga be fa fite nzra  nun’n. Maan e nian e wun su naan y’a niɛnmɛn i sɔ like, annzɛ sa sukusuku uflɛ wie. Sran ng’ɔ timan e yi’n annzɛ e wun’n, nán e nin i e yo ninnge wie m’ɔ kwla kle kɛ e su tra ndalie’n. I sɔ’n timan sran klolɛ. Maan ɔ kpɛn e klun titi kɛ Ɲanmiɛn si sa kwlaa nga e yo’n, ɔ nin e klun akunndan’n. I liɛ’n, é mían e ɲin é yó like nga be yo i fɛ’n. Kpɛkun, e nin e yi’n annzɛ e wun’n é trán klanman titi.​—An kanngan Matie 5:27, 28; ɔ nin Ebre Mun 4:13 be nun.

10, 11. (a) ?Kɛ ndɛ tɔ yasua wie mun nin be yi’m be afiɛn’n, ngue yɛ be yo ɔ? (b) ?Yasua nin i yi be nun tilɛ’n i su ndɛ benin yɛ Biblu’n kan ɔn? (c) ?Ngue yɛ sɛ yasua kun nin i yi’n be wun i wlɛ’n, bé síesíe ndɛ ng’ɔ tɔ be afiɛn’n i ndɛndɛ ɔ?

¹⁰ Kɛ ndɛ tɔ yasua wie mun nin be yi’m be afiɛn’n, be nun kun tu awlo’n nun. Annzɛ be yra. Nvle wie’m be nun’n, sran kpanngban kpa be yra. E si kɛ Klistfuɛ’m be tɛmɛn i sɔ yo. Sanngɛ, ndɛ kekle tɔ Klistfuɛ mun nin be yi’m be afiɛn le nɲɔn nga nun.

¹¹ Biblu’n se kɛ: “Nán maan bla nin i wun’n be ti nun. Sɛ ɔ nin i be ti nun’n, maan ɔ ka lɛ annzɛ ɔ sɛ i sin i wun kunngba’n su lɔ. Yɛ nán maan yasua kusu nin i yi’n be ti nun.” (1 Korɛntfuɛ Mun 7:10, 11, NW) Kɛ ndɛ tɔ yasua wie mun nin be yi’m be afiɛn’n, be bu i kɛ be lemɛn i yowlɛ naan ɔ fata kɛ be ti nun. Sanngɛ, Zezi kleli kɛ ɔ fataman kɛ yasua nin bla’m be bu be nun tilɛ’n i aɔwi like. Yasua klikli’n nin i yi’n be su ndɛ nga Ɲanmiɛn kannin’n, Zezi kannin wie. Kpɛkun, ɔ seli kɛ: “Like nga Nyanmiɛn kan be bo nun’n, nán maan sran fi ti be nun.” (Matie 19:3-6; Bo Bolɛ 2:24) Ɲanmiɛn Zoova kunndɛman kɛ yasua kun nin i yi’n be ti nun. (1 Korɛntfuɛ Mun 7:39) Maan e kwlakwla e wun i wlɛ kɛ é wá kán sa nga e yo’n, i ndɛ é klé Zoova. I liɛ’n, é síesíe ndɛ nga be tɔ e afiɛn’n, be ndɛndɛ.

12. ?Ngue ti yɛ yasua kun nin i yi’n be kwla kunndɛ kɛ bé tí nun ɔn?

¹² ?Sanngɛ, ngue ti yɛ ndɛ kekle tɔ yasua nin bla wie’m be afiɛn ɔn? Yɛle kɛ wie liɛ’n, b’a bumɛn i le kɛ ndɛ kwla tɔ be afiɛn naan be kwla fa ya. Sanngɛ, ɔ le sran kun i wafa mɔ be tɛli i ɔ. Yɛ ɔ le sran kun i ndɛ m’ɔ yo i ya ɔ. Wie liɛ kusu’n, be nin be sia’m be nuan sɛman. Annzɛ be nuan sɛman wafa nga bé dí sika’n, annzɛ wafa nga bé tá ba mun’n, ɔ nin sa wie mun ekun be su. Sanngɛ, Klistfuɛ sunman be nin be yi’m be siesie be afiɛn. Afin be fa ndɛ ng’ɔ tɔ be afiɛn’n wla Ɲanmiɛn sa nun. Kɛ be yo sɔ’n, ɔ ti kpa dan.

13. ?Ngue ti yɛ Klistfuɛ kun nin i yi’n be kwla ti nun ɔn?

¹³ Sa wie’m be ti’n, yasua kun nin i yi’n be kwla ti nun. I wie yɛle kɛ yasua’n annzɛ bla’n i ɲinfu, ɔ niɛnmɛn i awlo’n i lika. Annzɛ be nun kun yo i wiengu i like yaya. Sran wie’m be liɛ’n, be wun’n  annzɛ be yi’n tanndan be ɲrun kɛ nán be su Ɲanmiɛn. Sɛ ndɛ kekle tɔ Klistfuɛ kun nin i yi’n be afiɛn’n, ɔ fata kɛ be usa asɔnun kpɛnngbɛn’m be ngwlɛlɛ afɛ. Afin b’a wun sa sunman le. Yɛ be kwla nian Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun be man be afɔtuɛ. Asa ekun’n, ɔ fata kɛ Klistfuɛ’n nin i yi’n be srɛ Ɲanmiɛn kɛ ɔ fɛ i wawɛ’n man be. I liɛ’n, bé kwlá nánti Ɲanmiɛn i mmla’m be su. Kpɛkun, bé kwlá yó sa nga Ɲanmiɛn wawɛ’n maan sran yo’n. (Galasifuɛ Mun 5:22, 23) ^[2]—An nian “ndɛ wie mun ekun” nun.

14. ?Sɛ Klistfuɛ kun i yi’n annzɛ i wun’n suman Zoova wie’n, afɔtuɛ benin yɛ Biblu’n man ɔn?

¹⁴ Sɛ Klistfuɛ kun i yi’n, annzɛ i wun’n suman Zoova wie’n, Biblu’n seman kɛ be ti nun. (An kanngan 1 Korɛntfuɛ Mun 7:12-14 nun.) Ɲanmiɛn “sɔ” yasua’n nun i yi’n ti, yɛ ɔ sɔ bla’n nun i wun’n m’ɔ su Ɲanmiɛn’n ti. Sɛ be le ba’n, Ɲanmiɛn “sɔ” i nun wie. Yɛ ɔ sɛsɛ i. I sɔ’n ti, Pɔlu seli kɛ: “?Mmo, sɛ ɔ ti yɛ maan ɔ wun’n ɔ́ nyɛ́n i ti o, a wun i wlɛ sɛ? ?Nja, sɛ ɔ ti yɛ maan ɔ yi’n ɔ́ nyɛ́n i ti o, a wun i wlɛ sɛ?” (1 Korɛntfuɛ Mun 7:16) Klistfuɛ sunman be nzuɛn kpa’n ti’n, be yi’n annzɛ be wun’n suli Zoova wie.

15, 16. (a) ?Kɛ Klistfuɛ kun i yi’n, annzɛ i wun’n suman Ɲanmiɛn wie’n, ndɛ benin yɛ Biblu’n kan ɔn? (b) ?Sɛ “yasua o, sɛ bla o b’ɔ lafi-man Krist su’n i waan ɔ́ yáci i yi annzɛ i wun’n,” ndɛ benin yɛ Biblu’n kan ɔn?

¹⁵ Akoto Piɛli seli Klistfuɛ bla mun kɛ maan be bu be wun’m be sran, yɛ nán be fa be ɲin wlawla be. Kpɛkun, ɔ seli kɛ: “I liɛ’n, sɛ be nun wie’m be fa-man Nyanmiɛn ndɛ’n su’n, kɛ be wun amun nzuɛn kpa’n nin sran bɔ an bu be’n, an su kan-man ndɛ fi naan b’a yaci.” Sɛ bla kun kan Ɲanmiɛn ndɛ’n kle i wun’n, ɔ ti kpa. Sanngɛ, like ng’ɔ ti kpa dan’n yɛle kɛ maan be wun i klanman’n i ‘anwlɛn wɛtɛɛ’n, ɔ nin diin m’ɔ ti’n nun. Klanman sɔ’n wieman, ɔ ti kpa Ɲanmiɛn ɲrun.’ Kɛ bla kun le i sɔ nzuɛn’n, wie liɛ’n, i wun’n su Ɲanmiɛn wie.​—1 Piɛr 3:1-4.

 ¹⁶ ?Yɛ sɛ sran ng’ɔ timan Klistfuɛ’n se kɛ ɔ jɛmɛn i yi’n, annzɛ i wun’n kun nin? I lɛ’n nun’n, Biblu’n se kɛ: “Sɛ yasua o, sɛ bla o b’ɔ lafi-man Krist su’n i waan ɔ́ yáci i yi annzɛ i wun’n, maan ɔ yaci i, e niaan Kristfuɛ’n ti-man mianfuɛ i sɔ sa liɛ’n nun. Afin Nyanmiɛn flɛli ye kɛ e di anuansɛ.” (1 Korɛntfuɛ Mun 7:15, NW) Kɛ sran ng’ɔ timan Klistfuɛ’n, ɔ nin i wun’n annzɛ i yi’n be ti nun’n, ndɛ wie’m be ti kpɛ. Sanngɛ Ɲanmiɛn ɲrun’n, Klistfuɛ’n kwlá jaman sran uflɛ. Sanngɛ, ɔ fataman kɛ ɔ miɛn i wun’n annzɛ i yi’n m’ɔ timan Klistfuɛ’n kɛ be tran kekle nun. Wie liɛ’n, i wun’n annzɛ i yi’n sɛ i sin awlo. Kpɛkun kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, wie liɛ’n ɔ kaci Zoova i sufuɛ.

17. ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ ɔ yo Klistfuɛ kun nin i yi’n be cinnjin kpa ɔ?

¹⁷ E o ‘mɛn’n i bue nuan,’ yɛ lika’n w’a yo “kekle” sran kwlaa be su. (2 Timote 3:1-5) I sɔ’n ti, ɔ fata kɛ e nian e wun su naan e nin Zoova e afiɛn’n mantan kpa. Pɔlu seli kɛ: “E nyrun a ka koko, i sɔ’n ti’n, sran ng’ɔ lɛ bla’n, maan ɔ yo kɛ ɔ lɛ-man bla sa. [...] Be nga be fa mɛn’n nun ninnge’n yo be wun sa ye’n, nán maan be nyin blo i kunndɛlɛ su ngboko.” (1 Korɛntfuɛ Mun 7:29-31) Pɔlu seman kɛ maan be nga b’a ja bla nin bian’n, be ɲin kpa be wiengu su. Sanngɛ, e o mɛn’n i bue nuan. I sɔ’n ti’n, like ng’ɔ fata kɛ ɔ yo be cinnjin kpa’n yɛle Zoova sulɛ’n.​—Matie 6:33.

18. ?Ngue ti yɛ Klistfuɛ kun nin i yi’n be kwla tran klanman lele guɛ i ti’n nin i bo ɔ?

¹⁸ Lika’n w’a yo kekle. Yɛ be nga b’a ja bla nin bian’n, ndɛ kekle tɔ be nun sunman be afiɛn. Sanngɛ, yasua kun nin i yi’n be kwla tran klanman lele guɛ i ti’n nin i bo. Sɛ y’a ja bla annzɛ bian’n, maan e fa e wun mantan Zoova nin i sufuɛ mun. Maan e nanti Ɲanmiɛn i mmla’m be su. Yɛ atin ng’ɔ kle e’n, maan e fa su. Be nga be yo sɔ’n, be kle kɛ “like nga Nyanmiɛn kan be bo nun’n,” ɔ fataman kɛ sran fi ti be nun.​—Mark 10:9.