Kɔ i nun ndɛ'n su trele

Kɔ like ng'ɔ o fluwa'n nun'n su trele

Siɛ nin niɛn mun, an kle amun mma’m be “ngwlɛlɛ bɔ maan” be ɲan be ti’n

Siɛ nin niɛn mun, an kle amun mma’m be “ngwlɛlɛ bɔ maan” be ɲan be ti’n

“Kɛ ɔ fin ɔ ba kaan nun’n, a si Nyanmiɛn Ndɛ nga be klɛli’n yɛ maan a si ngwlɛlɛ b’ɔ maan [...] be nyan be ti nin-ɔn.”​—2 TIMOTE 3:15.

JUE: 141, 134

1, 2. ?Kɛ siɛ nin niɛn wie’m be mma’m be waan be yo be batɛmun’n, ngue ti yɛ srɛ kun be-ɔ?

AFUƐ kwlakwla’n, be nga e kle be Biblu’n nun like’n, be nun akpi kpanngban be fa be wun man Zoova, yɛ be yo be batɛmun. Sran sɔ’m be nun sunman be ti gbanflɛn nin talua. Gbanflɛn nin talua sɔ’m be nun wie’m be si nin be nin mun yɛ be kleli be ndɛ nanwlɛ’n niɔn. Yɛ be fali ajalɛ kɛ bé sú Zoova wie. (Jue Mun 1:1-3) Siɛ nin niɛn mun, atrɛkpa’n, amun kunndɛ kpa kɛ be yo amun mma’m be batɛmun wie.​—An nian 3 Zan 4.

2 Sanngɛ, atrɛkpa’n srɛ kun amun. Afin gbanflɛn nin talua nga be yo be batɛmun’n, wie liɛ’n, kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, be akunndan’n yo nɲɔnnɲɔn. Be nun wie’m be yaci Zoova i sulɛ bɔbɔ. Ɔ maan, amun kwla bu i kɛ sɛ be yo amun wa’n i batɛmun’n, i sin’n, ɔ kwla yaci Zoova klolɛ. Ba nga be yo sɔ’n, be ti kɛ laa Klistfuɛ nga be o Efɛzi lɔ’n sa. Zezi seli be kɛ: “Klolɛ nga an fa klo min laa’n, an klo-man min sɔ kun.” (Sa Nglo Yilɛ 2:4) ?Ngue yɛ amun kwla yo naan amun mma’m b’a ‘yo sran’ naan b’a klo Ɲanmiɛn kpa titi-ɔ? (1 Piɛr 2:2) Timote i wun ndɛ’n kwla tike amun ɲin kpa.

“A SI NYANMIƐN NDƐ NGA BE KLƐLI’N”

3. (a) ?Ngue ti yɛ Timote kwla kacili Klistfuɛ-ɔ? (b) ?Kɛ be kleli i like’n, ngue yɛ ɔ yoli-ɔ? (c) ?Like nsan benin yɛ Pɔlu fali Timote i ɲin sieli su-ɔ?

3 Afuɛ 47 nun’n, Pɔlu ɔli Listri lɔ. Blɛ sɔ nun’n, atrɛkpa’n, Timote ti gbanflɛn kan. Be kleli i Zezi i su ndɛ. Yɛ ɔ nantili like nga be kleli i’n su. Kɛ afuɛ nɲɔn sinnin’n, ɔ nin Pɔlu be tuli ajalɛ be ɔli klɔ’m be su. Kɛ afuɛ kɔe 16 sinnin’n, Pɔlu klɛli Timote i fluwa kun. Ɔ seli i kɛ: “Like nga be kleli wɔ bɔ a lafi su’n, nian su kpa. A si sran nga be kleli wɔ like sɔ’n. Kɛ ɔ fin ɔ ba kaan nun’n, a si Nyanmiɛn Ndɛ nga be klɛli’n yɛ maan a si ngwlɛlɛ b’ɔ maan sɛ be lafi Krist su-ɔ be nyan be ti nin-ɔn.” (2 Timote 3:14, 15) Pɔlu seli kɛ (1) Timote si Ɲanmiɛn ndɛ nga be klɛli’n, (2) be kleli i like naan ɔ lafi su, yɛ (3) ɔ si ngwlɛlɛ m’ɔ maan sɛ be lafi Klist su-ɔ be ɲan be ti’n.

Ba kanngan mun bɔbɔ’n, be kwla suan sa annzɛ sran nga Biblu’n kan be ndɛ’n, be su like.

4. ?Ngue yɛ an fa kle amun mma’m be like-ɔ? (An nian foto ng’ɔ o kan like suanlɛ’n bo i bo lɛ’n.)

4 Siɛ nin niɛn mun, amun kunndɛ kɛ amun mma’m be si Ɲanmiɛn ndɛ mɔ be klɛli’n. Bakanngan mun bɔbɔ’n, be kwla suan sa annzɛ sran nga Biblu’n kan be ndɛ’n, be su like. Zoova i anuannzɛ’n w’a yi fluwa nin video kpanngban naan siɛ nin niɛn’m be fa kle be mma’m be like. ?Amun le ninnge sɔ mun amun aniɛn’n nun? Ɔ fata kɛ amun fa kle amun mma’m be Biblu’n nun like, naan be fa be wun mantan Ɲanmiɛn kpa.

“LIKE NGA BE KLELI WƆ BƆ A LAFI SU’N”

5. (a) ?Kɛ bé klé sran kun i like naan ɔ “lafi su’n,” ngue yɛ be yo-ɔ? (b) ?Ngue yɛ ɔ kle kɛ Timote lafili Zezi i su like nga be kleli i’n su-ɔ?

5 Sɛ ba’m be suan sa annzɛ sran nga Biblu’n kan be ndɛ’n be su like’n, ɔ ti kpa. Sanngɛ, nán amun wla fi ndɛ nga Pɔlu kan kleli Timote’n su. Ɔ seli i kɛ: “Like nga be kleli wɔ bɔ a lafi su’n.” Ndɛ sɔ’n kle kɛ be yiyili ndɛ’n nun, annzɛ be tuli i bo kleli Timote. Ɔ maan, ɔ wunnin i wlɛ weiin kɛ ɔ ti nanwlɛ. Kɛ ɔ fin Timote i “ba kaan nun’n,” ɔ si Ɲanmiɛn ndɛ nga be klɛli’n. Kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, ɔ wunnin i wlɛ weiin kɛ Zezi yɛ ɔ ti Mɛsi’n niɔn. Timote lafili Zezi su kpa. Ɔ maan be yoli i batɛmun. Kpɛkun, ɔ nin Pɔlu be yoli ngaliɛ difuɛ.

6. ?Ngue yɛ amun kwla yo naan amun mma’m b’a lafi Ɲanmiɛn ndɛ nga be klɛli’n su-ɔ?

6 ?Ngue yɛ amun kwla yo naan amun mma’m b’a lafi like nga amun kle be’n i su wie kɛ Timote sa-ɔ? Amun tra amun awlɛn be wun. Nán cɛn kunngba yɛ sran kun kwla ka lɛ lafi Ɲanmiɛn su-ɔ. Asa kusu’n, nán kɛ amun bɔbɔ amun lafi like kun su’n, i ti yɛ amun mma’m bé ká lɛ bé láfi su wie-ɔ. Biblu’n nun like nga an kle ba mun’n, ɔ fata kɛ be bɔbɔ be “bu i kwlaa i akunndan nian” naan b’a lafi su. (An kanngan 1 Tɛsalonikfuɛ Mun 5:21 nun.) I lɛ nun’n, amun kwla uka be kpa. I li kɛ be usa kosan’n, yɛ ɔ fata kɛ amun uka be kpa-ɔ. Maan e kan like nga siɛ kun yoli’n, i ndɛ e nian.

7, 8. (a) ?Wafa sɛ yɛ siɛ kun kleli kɛ ɔ trɛ i awlɛn naan w’a kwla kle i wa’n i like-ɔ? (b) ?Blɛ benin nun yɛ amun trali amun awlɛn amun wa’n i wun-ɔn?

7 Be flɛ bian kun kɛ Toma. I wa bla’n le afuɛ 11. I waan ɔ ju wie’n, i wa bla’n usɛ i kɛ: ‘?Baba, ninnge wie’m be boli nun sa ngbɛn, kpɛkun Zoova yoli maan be trɛli asiɛ’n su? ?Ngue ti yɛ e yoman vote kɛ e wiengu mun sa naan mɛn’n w’a yo kpa-ɔ?’ Ɔ ju wie’n, Toma kle i wa’n i like ng’ɔ fata kɛ ɔ lafi su’n. Sanngɛ, Toma si kɛ wie liɛ’n, sɛ e waan é ká lɛ é yíyí ndɛ’n nun é klé sran’n naan ɔ lafi su’n, ɔ kwla yo kekle. Ɔ fata kɛ e yiyi nun e kle i blɛblɛblɛ naan w’a wun i wlɛ.

8 Toma si kɛ ɔ fata kɛ ɔ trɛ i awlɛn naan w’a kwla kle i wa’n i like. I kpa bɔbɔ’n, i sɔ yɛ ɔ fata kɛ Klistfuɛ’m be kwlakwla be yo-ɔ. (Kolɔsfuɛ Mun 3:12) Toma wunnin i wlɛ kɛ nán cɛn kunngba yɛ i wa’n kwla ka lɛ lafi like ng’ɔ kle i’n su-ɔ. Sanngɛ, ɔ fata kɛ ɔ nin i be koko yalɛ titi. Yɛ ɔ fata kɛ ɔ nin i be koko Biblu’n nun like nga be suan’n i su yalɛ nian, sɛ ba’n wun i wlɛ o. Toma waan: “E nin min yi e kunndɛ kɛ é nían, sɛ ɔ wun ndɛ cinnjin wie’m be wlɛ naan ɔ lafi be su o. I sɔ’n ti, kɛ ɔ usa e kosan’n, ɔ yo e fɛ. Sɛ ɔ fa like nga e kle i’n su naan ɔ usaman kosan’n, e wla guaman ase.”

Kɛ amún fá Ɲanmiɛn Ndɛ’n klé amun mma’m be like’n, ɔ fata kɛ amun tra amun awlɛn.

9. ?Wafa sɛ yɛ amun kwla kle amun mma’m be like naan b’a lafi ndɛ nga Biblu’n kan’n su-ɔ?

9 Sɛ e kwla fa Ɲanmiɛn Ndɛ’n e sunnzun like wie’n, é sé kɛ “ɔ ti tɛtrɛ, ɔ ti tɛnndɛnndɛiin, ɔ ti kploun kpa, yɛ ɔ ti kendengleiin.” (Efɛzfuɛ Mun 3:18) Kɛ siɛ nin niɛn’m be tra be awlɛn be kle be mma’m be like’n, ba’m be wun like nga be kle be’n i wlɛ. Kpɛkun, be lafi su. Ɔ fata kɛ, an bu amun mma’m be afuɛ’n nin like nga be kwla wun i wlɛ’n i akunndan, naan amun a kle be like. Sɛ be wun like nga an kle be’n i wlɛ naan be lafi su’n, bé kwlá yíyí nun klé be wiengu suklu ba mun, annzɛ sran uflɛ. (1 Piɛr 3:15) ?Sɛ be wu be o lɔ annzɛ be nunman lɔ’n, amun mma’m be kwla fa Biblu’n yiyi nun? ?Be bɔbɔ be wun ndɛ nga Biblu’n kan’n, i wlɛ? * (An nian nzɔliɛ’n i su ndɛ’n.) Nanwlɛ, kɛ amún fá Ɲanmiɛn Ndɛ’n klé amun mma’m be like’n, ɔ fata kɛ amun tra amun awlɛn. Sɛ amun yo sɔ’n, i bo gúa kpa.​—Mmla’n 6:6, 7.

Ajalɛ nga amun kle amun mma mun’n, ɔ ti cinnjin wie. Ɔ kwla uka be naan b’a lafi Ɲanmiɛn su.

10. ?Kɛ é klé e mma’m be like’n, like cinnjin benin yɛ ɔ fata kɛ e bɔbɔ e yo-ɔ?

10 Ajalɛ nga amun kle amun mma mun’n, ɔ ti cinnjin wie. Ɔ kwla uka be naan b’a lafi Ɲanmiɛn su. Be flɛ bla kun kɛ Stefanin. Ɔ le ba bla nsan. Ɔ seli kɛ: “Kɛ min mma’m be te yo kanngan’n, n usa min wun kɛ: ‘?Like nga ti yɛ n lafi su kɛ Zoova o lɛ’n, naan ɔ klo e’n, naan i mmla’m be ti kpa’n, n yiyi nun kle be? ?Min mma’m be sie i nzɔliɛ kɛ n klo Zoova?’ Sɛ n lafiman Ɲanmiɛn su’n, n su kwlá kleman be like naan b’a lafi i su.”

“A SI NGWLƐLƐ B’Ɔ MAAN” BE ƝAN BE TI’N

11, 12. (a) ?Sran ng’ɔ si ngwlɛlɛ’n, ngue yɛ ɔ yo-ɔ? (b) ?Ngue ti yɛ e kwlá seman kɛ sran ng’ɔ ti kpɛnngbɛn’n, yɛ i ɲin w’a ti-ɔ?

11 E wunnin kɛ Timote (1) si Ɲanmiɛn ndɛ nga be klɛli’n, yɛ (2) ɔ lafili su. Pɔlu seli Timote ekun kɛ, ɔ “si ngwlɛlɛ b’ɔ maan” sɛ be lafi Klist su-ɔ “be nyan be ti’n.” ?Ndɛ sɔ mɔ Pɔlu kannin’n, i bo’n yɛle benin?

12 Kɛ Biblu’n se kɛ sran kun si ngwlɛlɛ’n, fluwa kun (Étude perspicace des Écritures (volume 2)) yiyi nun. Ɔ se kɛ, sran ng’ɔ si ngwlɛlɛ’n, ‘ɔ si sa, yɛ ɔ wun sa wlɛ. Ɔ maan kɛ sa tɔ i su’n, ɔ wun i trawlɛ. Ɔ fɛmɛn i wun yimɛn i sa tɛ’n nun. Kɛ ɔ wun kɛ sa wie su wla trɔ ba’n, ɔ cuɛn i wun. Like ng’ɔ sunnzun kɛ ɔ́ yó’n, ɔ yo. Yɛ ɔ mɛn i wiengu’m be afɔtuɛ naan b’a kwla yo sɔ wie. Ngwlɛlɛ’n i asabesin’n, yɛle sinnzin’n.’ Biblu’n se kɛ: “Sinnzin’n wo bakan’n i nun.” (Nyanndra Mun 22:15) Sɛ sran kun si ngwlɛlɛ’n, i sɔ’n kle kɛ i ɲin w’a ti. Nán kɛ sran kun ti kpɛnngbɛn’n, i ti yɛ é sé kɛ i ɲin w’a ti-ɔ. Sanngɛ, sran nga i ɲin yi Ɲanmiɛn m’ɔ yo i klun sa’n, yɛ e kwla se kɛ i ɲin w’a ti-ɔ.​—An kanngan Jue Mun 111:10 nun.

13. ?Wafa sɛ yɛ ba’m be kwla kle kɛ be ti ngwlɛlɛfuɛ-ɔ?

13 Gbanflɛn nin talua nga be su Ɲanmiɛn mɔ be ɲin w’a ti’n, be timan kɛ sran b’ɔ “kɔ wa kɔ wa kɛ mmeli bɔ aunngban’n fɛ i kɔ wa kɔ wa’n sa.” (Efɛzfuɛ Mun 4:14) Sanngɛ be liɛ’n, b’a “kunndɛ sa ng’ɔ ti kpa’n nin tɛ’n be ngbaciɛ lele b’a si i” kpa. (Ebre Mun 5:14) Ɔ maan, kannzɛ be si nin be nin, annzɛ sran uflɛ nunman be wun lɛ’n, be fa ajalɛ ng’ɔ ti kpa’n. Kɛ be yo sɔ’n, be kle kɛ be ti ngwlɛlɛfuɛ. (Filipfuɛ Mun 2:12) Ɔ fata kɛ e yo ngwlɛlɛfuɛ naan y’a ɲan e ti mlɔnmlɔn. (An kanngan Nyanndra Mun 24:14 nun.) ?Wafa sɛ yɛ amun kwla uka amun mma mun naan b’a yo ngwlɛlɛfuɛ-ɔ? Maan amun mma’m be wun kɛ Ɲanmiɛn i mmla’m be su nantilɛ’n ti amun cinnjin. Maan be wun i sɔ liɛ’n amun ayeliɛ’n nin ndɛ nga amun kan be’n be nun.​—Rɔmfuɛ Mun 2:21-23.

?Ngue ti yɛ ɔ ti cinnjin kɛ siɛ nin niɛn’m be kle be mma’m be like titi-ɔ? (An nian ndɛ kpɔlɛ 14-18 nun.)

14, 15. (a) ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ gbanflɛn annzɛ talua kan nga i waan be yo i batɛmun’n, ɔ bu i akunndan-ɔn? (b) ?Wafa sɛ yɛ amun kwla uka amun mma mun naan b’a bu mmlusuɛ nga kɛ e nanti Ɲanmiɛn i mmla’m be su e ɲɛn i’n, i akunndan-ɔn?

14 Sɛ amun waan amún klé amun mma’m be like naan be lafi Ɲanmiɛn su’n, nán amun se be ngbɛn kɛ like nga sa ti kpa, annzɛ ɔ timan kpa. Sanngɛ, ɔ fata kɛ amun usa be kosan wie mun naan be bɔbɔ be tɛ su. Amun kwla usa be kɛ: ‘?Ninnge wie mun mɔ e bu i kɛ be ti kpa’n, ngue ti yɛ Ɲanmiɛn se kɛ nán e yo be-ɔ? ?Ngue ti yɛ sɛ e nanti Ɲanmiɛn i mmla’m be su’n, e liɛ yó ye titi-ɔ?’​—Ezai 48:17, 18.

15 Sɛ amun wa’n kunndɛ kɛ be yo i batɛmun’n, amun ukɛ i naan ɔ wun i wlɛ kɛ ajalɛ cinnjin kpa yɛ ɔ su fa-ɔ. Afin, ɔ fata kɛ ɔ yo ninnge wie mun. ?Wafa sɛ yɛ ɔ bu ninnge sɔ mun-ɔn? ?Mmlusuɛ benin yɛ ɔ kwla ɲɛn i-ɔ? ?Ngue yɛ ɔ kwla yo kekle mɛn i-ɔ? ?Ngue ti yɛ e kwla se kɛ mmlusuɛ nga e ɲɛn i’n, be sɔnnin tra sa nga be kwla ju e su’n mun-ɔn? (Mark 10:29, 30) Ɔ fata kɛ ba’n bu kosan sɔ’m be su akunndan kpa, kwlaa naan b’a yo i batɛmun. Ɔ fata kɛ amun uka ba’n naan ɔ wun i wlɛ kɛ sɛ ɔ nanti Ɲanmiɛn i mmla’m be su’n, i liɛ yó ye. Sanngɛ, sɛ w’a nantiman be su’n, i bo gúa tɛ. I liɛ’n, ba’n bɔbɔ wún i wlɛ kɛ sɛ ɔ nanti Ɲanmiɛn i mmla’m be su’n, i liɛ yó ye titi.​Mmla’n 30:19, 20.

KƐ BA NGA B’A YO I BATƐMUN’N LAFIMAN ƝANMIƐN SU KPA KUN’N

16. ?Sɛ be yo amun wa’n i batɛmun naan i sin’n, ɔ lafiman ndɛ nanwlɛ’n su kpa kun’n, ngue yɛ amun kwla yo-ɔ?

16 ?Sɛ be yo amun wa’n i batɛmun naan i sin’n, ɔ lafiman ndɛ nanwlɛ’n su kpa kun’n, ngue yɛ amun kwla yo-ɔ? Wienun-ɔn, amun wun kɛ ɔ su klo ninnge nga be nga be suman Zoova’n be yo’n. Annzɛ kusu’n, ɔ wunman kɛ sɛ ɔ nanti Zoova i mmla’m be su’n, i liɛ kwla yo ye sakpa. (Jue Mun 73:1-3, 12, 13) I lɛ nun’n, wafa nga amun nin i trán’n yɛ maan ɔ́ sú Zoova titi, annzɛ ɔ́ yáci i sulɛ-ɔ. Nán amun kpɛnkpɛn i su. Kannzɛ ɔ ti bakan bɔbɔ’n, nán amun yo sɔ. Sanngɛ, maan ɔ wun i wlɛ kɛ amun klo i, naan amun kunndɛ kɛ amún úkɛ i.

17, 18. ?Sɛ ba kun i akunndan’n su yo nɲɔnnɲɔn’n, wafa sɛ yɛ i si nin i nin be kwla ukɛ i-ɔ?

17 Gbanflɛn nin talua nga b’a yo be batɛmun’n, be dun mmua fali be wun mannin Zoova. Yɛle kɛ, be tali Zoova i nda kɛ bé kló i, naan bé sú i tititi. (An kanngan Mark 12:30 nun.) Zoova bu nda sɔ mɔ sran kun ta’n, i like cinnjin kpa. Yɛ ɔ fata kɛ e bu i sɔ wie. (Akunndanfuɛ’n 5:3, 4) Amun yiyi i sɔ liɛ’n nun kle amun wa’n, naan ɔ wun i wlɛ. Sanngɛ, fluwa nga Zoova i anuannzɛ’n yili be kɛ siɛ nin niɛn’m be fa kle be mma’m be like’n, amun dun mmua kanngan be nun. I sin’n, blɛ ng’ɔ ti su i su’n, an yiyi nun kle ba’n i amanniɛn su kɛ i wun m’ɔ fa mannin Zoova mɔ be yoli i batɛmun’n, ɔ ti ajalɛ kpa, naan ɔ kwla ɲan su mmlusuɛ kpanngban.

18 Gbanflɛn nin talua’m be fluwa kun (Les jeunes s’interrogentRéponses pratiques, volume 1) i awieliɛ lɔ’n, be mannin siɛ nin niɛn’m be afɔtuɛ wie mun. Sɛ be sie i nzɔliɛ kɛ be wa’n i akunndan’n su yo nɲɔnnɲɔn’n, nán be ka lɛ be se kɛ ba’n kunndɛman kɛ ɔ́ sú Zoova. Sanngɛ, ɔ fata kɛ be wun sa ng’ɔ o i su’n i wlɛ. Atrɛkpa’n, ɔ leman janvuɛ annzɛ i wiengu nga be suman Zoova’n be kle i yalɛ. Annzɛ, ɔ bu i kɛ ɔ suman Zoova kpa kɛ i wiengu mun sa. Fluwa’n yiyi nun kle siɛ nin niɛn mun kɛ, i sɔ’n kleman kɛ be wa’n kloman ndɛ nanwlɛ’n. Sanngɛ sa uflɛ yɛ ɔ kle i yalɛ-ɔ. Fluwa kunngba’n kleli wafa nga siɛ nin niɛn’m be kwla uka be mma mun naan b’a yaci akunndan nɲɔnnɲɔn bulɛ’n.

19. ?Wafa sɛ yɛ siɛ nin niɛn’m be kwla uka be mma mun naan b’a “si ngwlɛlɛ b’ɔ maan” be ɲan be ti’n niɔn?

19 Siɛ nin niɛn mun, Zoova mannin amun junman cinnjin kpa kun. Yɛle kɛ, an ta amun mma’m be “kpa [i] liɛ’n su, yɛ an tu be fɔ, an kle be ngwlɛlɛ.” (Efɛzfuɛ Mun 6:4) E wunnin kɛ, ɔ fata kɛ an kle amun mma’m be Biblu’n nun like. Yɛ an uka be naan be wun i wlɛ kɛ like nga amun kle be’n ti nanwlɛ, naan be lafi su. Sɛ be lafi like nga be suan’n i su kpa’n, bé fá be wun mán Zoova. Kpɛkun, bé tú be klun bé sú i. É srɛ́ Zoova kɛ ɔ fɛ i wawɛ’n man amun naan amun mian amun ɲin kle amun mma’m be like, naan be “si ngwlɛlɛ b’ɔ maan” be ɲan be ti’n.

^ ndɛ kpɔlɛ 9 Ndɛ akpasua kun o jw.org/fr su. Be flɛ i kɛ “Qu’enseigne réellement la Bible?” Be yili i aniɛn fanunfanun nun. I gbanflɛn nin talua mun o, i kpɛnngbɛn mun o, be kwla fa suan Biblu’n nun like. Yɛ be kwla yiyi nun kle sran uflɛ. Tin LA BIBLE ET VOUS > OUTILS D’ÉTUDE DE LA BIBLE su.