1, 2. ?Kɛ Zezi ɔli ɲanmiɛn su’n, kosan benin yɛ atrɛkpa’n akoto’m be fa usali be wun-ɔn?

CƐN kun’n, Zezi nin i sɔnnzɔnfuɛ’m be ɔli Olivie oka’n su. Kɛ bé nían be min Zezi’n, Ɲanmiɛn mɛnnin i su. Yɛ ɲanmiɛn ble kun kɛtɛli i su. (Sa Nga Be Yoli’n 1:9, 10) Zezi dunnin be ɲrun mmua afuɛ kɔe nɲɔn. Blɛ sɔ nun’n, ɔ kleli be like. Yɛ ɔ wlali be fanngan. ?Siɛn m’ɔ w’a ɔ ɲanmiɛn su’n, ngue yɛ i sɔnnzɔnfuɛ’m bé yó-ɔ?

² Kwlaa naan Zezi w’a ɔ ɲanmiɛn su’n, ɔ seli i sɔnnzɔnfuɛ mun kɛ: “An wá kán min ndɛ Zerizalɛm wa, nin Zide mɛn wunmuan’n nun, ɔ nin Samari lɔ lele fá jú asiɛ’n i awieliɛ.” (Sa Nga Be Yoli’n 1:8) ?Bé yó sɛ naan b’a kwla di junman sɔ’n? Zezi seli be kɛ Ɲanmiɛn fɛ́ i wawɛ’n úka be. (Sa Nga Be Yoli’n 1:5) ?Sanngɛ wan yɛ ɔ́ dún be ɲrun mmua naan w’a siesie jasin fɛ mɔ bé wá bó i mɛn wunmuan’n nun’n niɔn? Akoto’m be si kɛ laa’n Zoova fali sran wie mun naan be dun Izraɛlifuɛ’m be ɲrun mmua. Ɔ maan atrɛkpa’n, be usali be wun kɛ: ‘?Zoova wá fá sran uflɛ kun naan ɔ dun e ɲrun mmua?’

3. (a) ?Kɛ Zezi ɔli ɲanmiɛn su’n, ajalɛ cinnjin benin yɛ akoto’m be fali-ɔ? (b) ?Kosan benin mun yɛ like suanlɛ nga wá tɛ́ be su-ɔ?

 ³ Kɛ Zezi ɔli ɲanmiɛn su’n, i sɔnnzɔnfuɛ’m be niannin Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun. Be srɛli Ɲanmiɛn naan ɔ uka be. Yɛ be fali Matiasi naan ɔ kaci Zida Iskariɔtu m’ɔ yoli Zezi i akoto 12 be nun kun’n. (Sa Nga Be Yoli’n 1:15-26) I sɔ yolɛ’n ti cinnjin kpa man be. Yɛ ɔ ti Zoova i cinnjin wie. ?Ngue ti-ɔ? Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m be wunnin i wlɛ kɛ ɔ fata kɛ akoto’m be yo 12. * (An nian nzɔliɛ’n i su ndɛ’n.) Kɛ Zezi fali akoto mun’n, ɔ kleli be like naan be di junman cinnjin kun man Ɲanmiɛn i sufuɛ mun. ?Junman sɔ’n yɛle benin? ?Ngue yɛ Zoova nin Zezi be yoli naan b’a kwla di junman sɔ’n niɔn? ?Andɛ’n, sran wie’m be di junman nga akoto’m be dili’n wie? ?Ngue yɛ é yó naan y’a kle kɛ e ‘bu e kpɛnngbɛn’m be akunndan-ɔn?’ Be ng’ɔ fata kɛ e bu be akunndan kpa’n yɛle “sran kpa nanwlɛfuɛ b’ɔ si ngwlɛlɛ’n.”—Ebre Mun 13:7; Matie 24:45.

4. ?Junman benin yɛ akoto mun nin asɔnun kpɛnngbɛn nga be o Zerizalɛmun lɔ’n be dili-ɔ?

⁴ Kɛ ɔ fɛ i afuɛ 33, Pantekɔtu nun’n, akoto’m be dunnin Klistfuɛ’m be ɲrun mmua. Biblu’n se kɛ “Piɛr nin i wiengu blu-nin-kun’m be jaoli” be kan ndɛ kleli sran kpanngban kpa. Like ng’ɔ fata kɛ be yo naan b’a ɲan anannganman nguan’n, be kan kleli be. (Sa Nga Be Yoli’n 2:14, 15) Cɛn sɔ nun’n, sran nga be tili ndɛ’n be nun kpanngban be kacili Klistfuɛ. I sin’n, sran sɔ’m be fali be su sieli “be bɔ Jésus sunmannin be’n be ndɛ’n su kpa.” (Sa Nga Be Yoli’n 2:42) Akoto mun yɛ be niannin sika nga be niaan Klistfuɛ’m be man’n su-ɔ. (Sa Nga Be Yoli’n 4:34, 35) Be kleli be niaan’m be like. Yɛ be srɛ Ɲanmiɛn mannin be. Be seli kɛ: “E liɛ’n, e nin Nyanmiɛn é kókó yalɛ, yɛ é kɛ́n i ndɛ’n tititi.” (Sa Nga Be Yoli’n 6:4) Asa ekun’n, be sunmannin Klistfuɛ wie mun naan be ko bo jasin fɛ’n kle sran nga be nin a timan wie’n. (Sa Nga Be Yoli’n 8:14, 15) I sin’n, asɔnun kpɛnngbɛn wie mɔ Ɲanmiɛn kpali be sieli be ngunmin wie’n, be nin akoto’m be yoli Klistfuɛ’m be ɲrun dinfuɛ. Klistfuɛ’m be ɲrun dinfuɛ sɔ mun yɛ be kleli asɔnun’m be kwlakwla ajalɛ mun-ɔn.—Sa Nga Be Yoli’n 15:2.

5, 6. (a) ?Ngue yɛ ɔ kle kɛ Ɲanmiɛn fɛli i wawɛ’n tinnin Klistfuɛ’m be ɲrun dinfuɛ mun-ɔn? (An nian desɛn ng’ɔ o kan like suanlɛ’n bo i bo lɛ’n.) (b) ?Wafa sɛ yɛ anzi’m be ukali be-ɔ? (c) ?Ngue yɛ ɔ kle kɛ be nantili Ɲanmiɛn Ndɛ’n su-ɔ?

⁵ Klistfuɛ klikli’m be wunnin i wlɛ kɛ Zoova fanngan nun’n, Zezi sie be ɲrun dinfuɛ mun. ?Ngue ti yɛ be wunnin i wlɛ sɔ-ɔ? I klikli’n, yɛle kɛ Ɲanmiɛn fɛli i wawɛ’n tinnin Klistfuɛ’m be ɲrun dinfuɛ mun. (Zan 16:13) Ɲanmiɛn fɛli i wawɛ’n mannin Klistfuɛ ng’ɔ kpali be sieli be ngunmin’n be kwlakwla. Sanngɛ, akoto nin kpɛnngbɛn nga be o Zerizalɛmun lɔ’n be liɛ’n, Ɲanmiɛn  fɛ i wawɛ’n tinnin be kpa naan b’a kwla nian be niaan Klistfuɛ’m be lika. I wie yɛle kɛ afuɛ 49 nun’n, Ɲanmiɛn wawɛ’n fanngan nun’n, be kpɛli klɛn wlalɛ i su akplowa ng’ɔ tɔli’n nun. Ajalɛ nga be fali’n, Klistfuɛ’m be ngba be nantili su. Ɔ maan, “asɔnunfuɛ’m be lafi Nyanmiɛn su kpa, yɛ sran’m be uka su tititi.” (Sa Nga Be Yoli’n 16:4, 5) Klɛn wlalɛ’n i su fluwa nga be klɛli’n, ɔ kle kɛ Ɲanmiɛn wawɛ’n sie be, yɛ be klo Ɲanmiɛn nin sran, naan be lafi Ɲanmiɛn su.—Sa Nga Be Yoli’n 15:11, 25-29; Galasifuɛ Mun 5:22, 23.

⁶ I nɲɔn su’n yɛle kɛ anzi’m be ukali Klistfuɛ’m be ɲrun dinfuɛ mun. I wie yɛle kɛ cɛn kun’n, anzi kun seli Kɔrnɛyi kɛ ɔ sunman sran naan ɔ ko flɛ akoto Piɛli. I sin’n, kɛ Piɛli kannin Ɲanmiɛn ndɛ’n kleli Kɔrnɛyi nin i awlofuɛ mun’n, Ɲanmiɛn fɛli i wawɛ’n mannin be. Kusu nn be timan Zuifu, yɛ b’a wlaman be klɛn. Be nga b’a wlaman be klɛn mɔ be kacili Klistfuɛ’n, Kɔrnɛyi yɛ ɔ ti be nun klikli’n niɔn. Kɛ akoto mun nin aniaan wie’m be tili ndɛ sɔ’n, be wunnin i wlɛ kɛ Ɲanmiɛn kunndɛ kɛ be nga be timan Zuifu’m be kaci Klistfuɛ wie. Ɔ maan, be sɔli be nun klanman asɔnun’n nun. (Sa Nga Be Yoli’n 11:13-18) I sɔ’n kle kɛ anzi’m be suannin Klistfuɛ’m be ɲrun dinfuɛ’m be bo kpa naan b’a kwla siesie jasin bolɛ junman’n. (Sa Nga Be Yoli’n 5:19, 20) I nsan su’n, Klistfuɛ’m be ɲrun dinfuɛ’m be nantili Ɲanmiɛn Ndɛ’n su. Ajalɛ kwlaa nga bé fá’n, sɛ ɔ ti ndɛ ng’ɔ fata kɛ aniaan’m be wun i wlɛ’n nin o, annzɛ wafa ng’ɔ fata kɛ be yo ninnge mun asɔnun’n nun o, be nian Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun naan b’a fa.—Sa Nga Be Yoli’n 1:20-22; 15:15-20.

7. ?Ngue ti yɛ e kwla se kɛ Zezi yoli Klistfuɛ klikli’m be su kpɛn-ɔn?

⁷ Klistfuɛ’m be ɲrun dinfuɛ’m be nian asɔnun’m be lika. Sanngɛ be wun i wlɛ kɛ Zezi yɛ ɔ ti be su kpɛn’n niɔn. ?Ngue ti yɛ e si sɔ-ɔ? Yɛle kɛ akoto Pɔlu seli kɛ Klist sieli “sran wie mun kɛ ɔ́ súnman be.” Ɔ seli ekun kɛ Klist yɛ ɔ ti asɔnun’n “i ti nin-ɔn.” (Efɛzfuɛ Mun 4:11, 15) Asa ekun’n, b’a faman akoto’m be nun kun i dunman’n b’a sieman asɔnun’n su. Sanngɛ, Ɲanmiɛn maan be flɛli Zezi i sɔnnzɔnfuɛ mun kɛ ‘Klistfuɛ mun.’ (Sa Nga Be Yoli’n 11:26) Like nga akoto mun nin kpɛnngbɛn’m be kle’n, Pɔlu si kɛ ɔ ti cinnjin kɛ Klistfuɛ’m be nanti su. Afin, be fɛ i Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun. Kannzɛ ɔ ti sɔ’n, Pɔlu seli kɛ: ‘N klo kɛ an wun i wlɛ kpa kɛ Krist yɛ ɔ sie yasua-ɔ.’ Ndɛ sɔ’n ti Klistfuɛ’m be ɲrun dinfuɛ’m be tinuntinun be liɛ wie. Kpɛkun, ɔ kan guali su kɛ: “Nyanmiɛn kusu sie Krist.” (1 Korɛntfuɛ Mun 11:2, 3) I sɔ’n kle wein kɛ Zoova sieli i Wa Zezi Klist asɔnun’n i su kpɛn.

8, 9. ?Junman cinnjin benin yɛ aniaan bian Risɛli dili-ɔ?

⁸ Kɛ ɔ fɛli i afuɛ 1870 nun’n, Sali Risɛli nin i janvuɛ wie’m be kunndɛli kɛ bé nían Biblu’n nun ndɛ’n su naan bé sú Ɲanmiɛn kpa. Yɛ be kunndɛli kɛ bé úka sran wafawafa kwlaa naan be yo sɔ wie. I sɔ’n ti, afuɛ 1884 nun’n, be takali be anuannzɛ kun. (Be flɛli i kɛ Zion’s Watch Tower Tract Society.) Aniaan bian Risɛli yɛ ɔ yoli i su kpɛn-ɔn. * (An nian nzɔliɛ’n i su ndɛ’n.) Ɔ boli i ɲin ase suannin Biblu’n nun like. Asɔnun kpanngban be kan kle sran mun kɛ Ɲanmiɛn ti atre nsan, naan kɛ sran wu’n, i wawɛ’n wuman wie. Sanngɛ yakpa su, Risɛli kan kleli sran mun kɛ ndɛ sɔ’m be nunman  Biblu’n nun. Asa ekun’n, ɔ wunnin i wlɛ kɛ kɛ Zezi wá bá’n, sran’m be su wunmɛn i. Ɔ wunnin i wlɛ ekun kɛ ‘be mɔ be timan Zuifu’n, be blɛ liɛ’n’ wíe afuɛ 1914 nun. (Lik 21:24) Aniaan bian Risɛli tuli i klun kleli sran’m be like naan be wun ndɛ sɔ’m be wlɛ. Ɔ fɛli i bo sika yɛ ɔ fa dili junman sɔ’n niɔn. I sɔ’n kle wein kɛ Zoova nin Zezi be fanngan nun yɛ aniaan bian Risɛli yoli Zoova i sufuɛ’m be ɲrun dinfuɛ blɛ sɔ’n nun-ɔn.

⁹ Aniaan bian Risɛli w’a kloman kɛ sran’m be mɛnmɛn i kaan sa. Afuɛ 1896 nun’n, ɔ klɛli kɛ i bɔbɔ nin aniaan nga be ti kpɛn’n, be kunndɛman kɛ be yi be ayɛ. Be kunndɛman kɛ sran’m be fa manmanlɛ dunman flɛ be. Yɛ be kunndɛman kɛ be dunman tran asɔnun wie fi su. Kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, ɔ seli kɛ: “Junman nga finman sran.”

10. (a) ?Afuɛ benin yɛ Zezi fali “sran kpa nanwlɛfuɛ b’ɔ si ngwlɛlɛ’n” sieli i sɔnnzɔnfuɛ’m be su-ɔ? (b) An kan wafa nga aniaan’m be wa wunnin i wlɛ kɛ Anuannzɛ’n i ɲrun dinfuɛ mun nin anuannzɛ nga Risɛli nin i janvuɛ’m be takali’n, i su kpɛnngbɛn’m be timan kun’n i ndɛ.

¹⁰ Afuɛ 1916 nun’n, aniaan bian Risɛli wuli. Kpɛkun, afuɛ 1919 nun’n, Zezi fali “sran kpa nanwlɛfuɛ b’ɔ si ngwlɛlɛ’n” sieli Klistfuɛ’m be su naan ɔ man be “aliɛ blɛ ng’ɔ ti i nuan su’n” i su. (Matie 24:45) Blɛ sɔ nun’n, aniaan nga Ɲanmiɛn kpali be sieli be ngunmin’n, be nun kaan sa be kleli Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m be like. Aniaan sɔ’m be o Anuannzɛ’n i bo bia’n su lɔ Niyɔki lɔ. Kɛ afuɛ 1940 sinnin’n yɛ e fluwa’m be boli Anuannzɛ’n i ɲrun dinfuɛ’m be ndɛ kanlɛ bo-ɔ. Blɛ sɔ nun’n, kɛ aniaan’m bé kán Anuannzɛ’n i ɲrun dinfuɛ’m be ndɛ’n, anuannzɛ (Watch Tower Bible and Tract Society) nga aniaan bian Risɛli nin i janvuɛ’m be takali’n i su kpɛn’m be akunndan yɛ be bu-ɔ. Sanngɛ afuɛ 1971 nun’n, be wunnin i wlɛ kɛ ɔ timan sɔ. Anuannzɛ nga Risɛli nin i janvuɛ’m be takali’n i su kpɛn’m be junman liɛ nga be di’n, yɛle kɛ be kpli jasin fɛ’n i ti awa ja su. Kɛ ɔ fɛ i lɛ’n, sɛ aniaan kun o be nga Ɲanmiɛn kpali be sieli be ngunmin be nun wie’n, ɔ kwla yo Anuannzɛ’n i ɲrun dinfuɛ kun. Sanngɛ, ɔ timan cinnjin kɛ aniaan sɔ’n yo anuannzɛ nga Risɛli takali i su kpɛn’n kun. Koko nun wa’n, asɔnun kpɛnngbɛn wie mɔ be ti Klist i “bua’m be wie’m” be yoli anuannzɛ nga Risɛli takali’n, ɔ nin nga aniaan’m be takali be nvle’m be nun’n, be su kpɛn. Ɔ maan, Anuannzɛ’n i ɲrun dinfuɛ’m be ɲin kwla tran Ɲanmiɛn ndɛ’n i klelɛ, nin asɔnun’n be lika nianlɛ’n su. (Zan 10:16; Sa Nga Be Yoli’n 6:4) Afuɛ 2013, Zuie 1, Sasafuɛ Tranwlɛ’n kleli kɛ “sran kpa nanwlɛfuɛ b’ɔ si ngwlɛlɛ’n” ti sran akpasua kaan kun. Ɲanmiɛn kpali be sieli be ngunmin wie. Be yɛ be ti Anuannzɛ’n i ɲrun dinfuɛ mun-ɔn.

11. ?Wafa sɛ yɛ Anuannzɛ’n i ɲrun dinfuɛ’m be fa ajalɛ mun-ɔn?

¹¹ Kɛ lemɔcuɛ kwlakwla’n Anuannzɛ’n i ɲrun dinfuɛ’m bé yó be aɲia’n, yɛ be fa ajalɛ mun-ɔn. Kɛ bé yó aɲia sɔ’n, sran kun kɛn i ndɛ liɛ ng’ɔ wun i’n. Yɛ be nuan sɛ ajalɛ  nga bé fá’n su. (Nyanndra Mun 20:18) Aniaan kun leman ɲrun trɛmɛn i wiengu mun. I sɔ’n ti, aɲia’n i tinngɛlɛ’n, ɔ to be ɔ to be afuɛ kwlakwla. (1 Piɛr 5:1) Junman nga Anuannzuɛ’n i ɲrun dinfuɛ’m be di’n, be bubuli nun nsiɛn. Yɛ junman nga aniaan kun di i afuɛ kun nun’n, nɛ́n i kunngba’n yɛ ɔ di i afuɛ ng’ɔ́ bɛ́ i sin’n nun-ɔn. Be nun wie fi bumɛn i kɛ ɔ ti be kwlaa be su kpɛn. Be tinuntinun be ti Zezi i sran. Yɛ fluwa nga sran kpa nanwlɛfuɛ’n yi be’n, be kanngan nun wie. Kpɛkun, be nanti like ng’ɔ kle’n su.

12. ?Kosan benin mun yɛ é wá tɛ́ be su-ɔ?

¹² Ndɛ nga Anuannzɛ’n i ɲrun dinfuɛ’m be klɛ be’n, Ɲanmiɛn w’a fa manman be trele. Asa ekun’n, fɔ’n o be nun. Ɔ maan, kɛ bé yíyí Biblu’n nun ndɛ wie’m be nun’n, annzɛ kɛ bé klé aniaan’m be ajalɛ wie mun’n, be kwla fɔn. Ndɛ nga kɛ ɔ fɛ i afuɛ 1870 nun be wa wunnin be wlɛ kasiɛn su’n, be o e like kunndɛlɛ fluwa kun nun. (Index des publications des Témoins de Jéhovah “ Compréhensions affinées ”) Zezi w’a seman  kɛ sran kpa nanwlɛfuɛ’n su diman fɔ le. ?Sɛ ɔ ti sɔ’n, é yó sɛ naan y’a tɛ kosan nga Zezi usali’n su? Ɔ usali kɛ: “?Sran kpa nanwlɛfuɛ b’ɔ si ngwlɛlɛ’n [...] yɛlɛ wan?” (Matie 24:45) ?Ngue yɛ ɔ kle wein kɛ Anuannzɛ’n i ɲrun dinfuɛ mun yɛle sran kpa nanwlɛfuɛ’n niɔn? Maan e kan sa nsan nga ti yɛ Klistfuɛ klikli’m be ɲrun dinfuɛ’m be kwla dili be junman’n i ndɛ.

13. ?Ngue yɛ ɔ kle kɛ Ɲanmiɛn fɛli i wawɛ’n tinnin Anuannzɛ’n i ɲrun dinfuɛ mun-ɔn?

¹³ Ɲanmiɛn fɛ i wawɛ’n uka Anuannzɛ’n i ɲrun dinfuɛ mun. I sɔ’n ti, Biblu’n nun ndɛ nga b’a wunman be wlɛ laa’n, be wa wunnin be wlɛ kasiɛn su. Ndɛ sɔ’m be nun wie o like kunndɛlɛ fluwa mɔ e dun mmua kɛnnin i ndɛ’n, i nun. Ndɛ kɛ ngalɛ sa mɔ be ti “Nyanmiɛn bɔbɔ i akunndan’n,” sran fi kwlá kpɛmɛn i ti nun yiyiman be nun. (An kanngan 1 Korɛntfuɛ Mun 2:10 nun.) Anuannzɛ’n i ɲrun dinfuɛ’m be kan ndɛ kunngba nga akoto Pɔlu kannin’n wie. Ɔ seli kɛ: “Kɛ é kán ninnge sɔ’m be ndɛ’n, nán like nga ngwlɛlɛfuɛ’m be kle ye’n i sɔ ndɛ yɛ e kan-an, sanngɛ nga Nyanmiɛn Wawɛ’n kle ye’n e fa tu Nyanmiɛn ninnge’m be bo.” (1 Korɛntfuɛ Mun 2:13) Ɲanmiɛn sulɛ wafa’m be su kpɛn’m be kleli sran’m be ato ndɛ’n afuɛ ya kpanngban kpa. Yɛ b’a kleman be ajalɛ kpa. Sanngɛ kɛ ɔ fɛ i afuɛ 1919 nun’n, sran kpanngban be wun Biblu’n nun ndɛ’n i wlɛ kpa. ?Ngue ti-ɔ? Afin, Ɲanmiɛn fɛ i wawɛ’n uka be.

14. ?Kɛ nga Sa Nglo Yilɛ 14:6, 7 fa kan’n sa’n, ngue yɛ ɔ kle kɛ anzi’m be uka Anuannzɛ’n i ɲrun dinfuɛ mun nin Ɲanmiɛn i sufuɛ mun andɛ-ɔ?

¹⁴ Anzi’m be uka Anuannzɛ’n i ɲrun dinfuɛ mun. Jasin fɛ mɔ aniaan miliɔn 8 tra su be bo’n, Anuannzɛ’n i ɲrun dinfuɛ’m be nian su. ?Ngue ti yɛ jasin fɛ bolɛ junman’n i dilɛ kwla yo ye-ɔ? Anzi’m be uka be ti-ɔ. (An kanngan Sa Nglo Yilɛ 14:6, 7 nun.) Anzi’m be ukali jasin bofuɛ wie mun. Ɔ maan, be ko toli sran wie mɔ be su srɛ Ɲanmiɛn kɛ ɔ uka be’n. * (An nian nzɔliɛ’n i su ndɛ’n.) Sran’m be tanndan jasin bofuɛ’m be ɲrun. Sanngɛ, be bo jasin fɛ’n kle sran kpanngban, yɛ be kle be like titi. Afin, anzi’m be uka be.

15. ?Ngbaciɛ benin yɛ ɔ o Anuannzɛ’n i ɲrun dinfuɛ mun nin be nga be tɔn be wun suɛn kɛ be ti Klistfuɛ’n be kpɛnngbɛn’m be afiɛn-ɔn? An fa sa kun yiyi nun.

¹⁵ Anuannzɛ’n i ɲrun dinfuɛ’m be nanti Ɲanmiɛn Ndɛ’n su. (An kanngan Zan 17:17 nun.) Maan e kan sa kun m’ɔ juli afuɛ 1973 nun’n i ndɛ. Afuɛ sɔ’n nun Zuɛn 1, Sasafuɛ Tranwlɛ’n nun’n, be usali kosan yɛ’n: ‘?Sɛ sran kun te nɔn siklɛti’n, be kwla yo i batɛmun?’ Kɛ be niannin Biblu’n nun’n, be tɛli su kɛ cɛcɛ. Sasafuɛ Tranwlɛ’n sɔ’n boli Biblu’n nun ndɛ wie’m be su. Kpɛkun, ɔ kleli sa nga ti yɛ sɛ Klistfuɛ kun w’a yaciman siklɛti nɔnlɛ’n, ɔ fata kɛ be tu i asɔnun’n nun’n. (1 Korɛntfuɛ Mun 5:7; 2 Korɛntfuɛ Mun 7:1) Ɔ seli ekun kɛ ndɛ sɔ’n finman klɔ sran. Sanngɛ, ɔ ‘fin Ɲanmiɛn m’ɔ fɛli i nuan ndɛ’n mannin sran mun’n.’ Ɲanmiɛn Ndɛ’n i su nantilɛ timan pɔpɔ. Sanngɛ, Anuannzɛ’n i ɲrun dinfuɛ’m be kunndɛ kpa kɛ be niaan’m be nanti su. Ɲanmiɛn sulɛ wafa’m be kpɛnngbɛn’m be kwlá yoman sɔ. Koko nun wa’n, fluwa kun kannin Ɲanmiɛn sulɛ wafa nga be o Etazinin lɔ’n be ndɛ. Ɔ seli kɛ: “Be nga be se kɛ be ti Klistfuɛ’n, be su kpɛn’m be kaci like nga be kle’n be nun wie mun titi. Be yo sɔ naan like nga be kle’n, ɔ yo be asɔnunfuɛ mun nin sran kpanngban be liɛ’n su.” Nán ndɛ nga sran sunman be kunndɛ kɛ bé tí’n, yɛ Anuannzɛ’n i ɲrun dinfuɛ’m be kan kle be-ɔ. Sanngɛ, Ɲanmiɛn  Ndɛ’n yɛ be fa sie be ɲrun-ɔn. I sɔ mɔ be yo’n, ɔ kle kɛ Zoova yɛ ɔ dun i sufuɛ’m be ɲrun andɛ-ɔ.

16. ?Wafa nga e kwla kle kɛ e bu Anuannzɛ’n i ɲrun dinfuɛ’m be akunndan’n i kun yɛle benin?

¹⁶ An kanngan Ebre Mun 13:7 nun. Biblu’n se kɛ: ‘An bu amun kpɛnngbɛn’m be akunndan.’ Wafa nga e kwla yo sɔ’n, i kun yɛle kɛ maan e srɛ Ɲanmiɛn man Anuannzɛ’n i ɲrun dinfuɛ mun. (Efɛzfuɛ Mun 6:18) Be di junman kpanngban. I wie yɛle kɛ be kle be niaan’m be like naan be si Ɲanmiɛn. Be nian mɛn wunmuan’n nun jasin bolɛ junman’n su. Sika nga aniaan’m be man’n, be yɛ be nian su-ɔ. I sɔ’n ti, ɔ fata kɛ e srɛ e man be titi.

17, 18. (a) ?Wafa nga e kwla kle kɛ e bu Anuannzɛ’n i ɲrun dinfuɛ’m be akunndan’n i wie ekun yɛle benin? (b) ?Kɛ e bo jasin fɛ’n, ngue ti yɛ e kwla se kɛ e suan Anuannzɛ’n i ɲrun dinfuɛ mun nin Zezi be bo-ɔ?

¹⁷ Wafa nga e kwla kle kɛ e bu Anuannzɛ’n i ɲrun dinfuɛ’m be akunndan’n, i kun ekun yɛle kɛ maan e nanti like nga be kle e’n su. Like nga be kle e’n, be o e fluwa’m be nun. Kɛ é yó e aɲia kanngan nin aɲia dandan mun’n, be kle e like wie. Asa ekun’n, be sie akpasua sunianfuɛ mun. Be kusu be sie asɔnun kpɛnngbɛn mun. Kɛ akpasua sunianfuɛ mun nin asɔnun kpɛnngbɛn’m be nanti like nga Anuannzɛ’n i ɲrun dinfuɛ’m be kle be’n su’n, be kle kɛ be bu be akunndan. Maan e kwlakwla e nanti like nga Zezi i ja nunfuɛ’m be kle e’n su. I liɛ’n, é klé kɛ e ɲin yi Zezi m’ɔ ti asɔnun’n i su kpɛn’n.—Ebre Mun 13:17.

¹⁸ Wafa nga e kwla kle kɛ e bu Anuannzɛ’n i ɲrun dinfuɛ’m be akunndan’n i kun ekun yɛle kɛ, maan e tu e klun e bo jasin fɛ’n. Ebre Mun ndɛ tre 13, i mma 7 se Klistfuɛ mun kɛ be nian wafa nga be kpɛnngbɛn’m be lafi Ɲanmiɛn su’n, naan be lafi i su sɔ wie. Anuannzɛ’n i ɲrun dinfuɛ’m be kle kɛ be lafi Ɲanmiɛn su kpa. Afin, be tu be klun bo jasin fɛ’n. Maan e suan be bo naan be di junman cinnjin sɔ’n. Afin, cɛn wie lele Zezi wá sé e kɛ: “Like kwlaa nga an yo mannin n niaan nga be yalɛ’n tra wie’m be liɛ’n be nun kun’n, wuun min yɛ an yo mannin min-ɔn.” Kɛ é wá tí ndɛ sɔ’n, é klun jɔ́ dan.—Matie 25:34-40.

19. ?Ngue ti yɛ a kunndɛ kpa kɛ á sú Zezi m’ɔ ti asɔnun’n i su kpɛn’n i su-ɔ?

¹⁹ Kɛ Zezi sɛli i sin ɲanmiɛn su’n, i wla w’a fiman i sɔnnzɔnfuɛ’m be su. (Matie 28:20) Ɔ si kɛ i nun m’ɔ o asiɛ’n su wa’n, Ɲanmiɛn fɛli i wawɛ’n tinnin i. Anzi’m be ukɛli i. Yɛ ɔ nantili Ɲanmiɛn Ndɛ’n su. I sɔ’n ti, ɔ kwla dunnin i sɔnnzɔnfuɛ’m be ɲrun mmua. Andɛ’n, Ɲanmiɛn fa ninnge kwlaa sɔ mun man sran kpa nanwlɛfuɛ m’ɔ si ngwlɛlɛ’n wie. “Lika kwlaa nga Bua Gbanflɛn’n kɔ́’n,” Anuannzɛ’n i ɲrun dinfuɛ’m “be su i su.” (Sa Nglo Yilɛ 14:4) I sɔ’n ti, maan e nanti like nga be kle e’n su. I liɛ’n, é klé kɛ Zezi m’ɔ ti asɔnun’n i su kpɛn’n i su yɛ e su-ɔ. Ɔ cɛ kan’n, Zezi wá mán e anannganman nguan. (Sa Nglo Yilɛ 7:14-17) Mɛn’n nun kpɛnngbɛn fi kwlá yomɛn i sɔ like’n.