1. ?Ngue yɛ ɔ kle kɛ Ɲanmiɛn Ndɛ’n ti, sran’m be kaci-ɔ? (An nian foto ng’ɔ o kan like suanlɛ’n bo i bo lɛ’n.)

E MƆ e ti Zoova i sufuɛ’n, e si kɛ i “ndɛ nga ɔ ko kan’n, wuun w’a kan ɔ kaci-mɛn i, ɔ maan sran’m be kaci.” (Ebre Mun 4:12) Afin laa’n, e nun wie mun e ti awiefuɛ, annzɛ e nɔn drɔgi, annzɛ e ti bla nin bian kunndɛfuɛ. Wie’m be liɛ’n, be ti sikafuɛ. Sanngɛ, be klun jɔman. (Akunndanfuɛ’n 2:3-11) Sran wie mɔ laa be wla bo be wun cɛn kwlakwla’n, siɛn’n, be wla gua ase. Afin Biblu mɔ be kanngannin nun’n ti’n, be si like nga ti yɛ be o asiɛ’n su’n. Be flɛ Sasafuɛ Tranwlɛ’n i nun ndɛ akpasua kun kɛ “Ɲanmiɛn ndɛ’n maan sran’m be kaci.” Ndɛ akpasua sɔ’n kan sran wie mɔ be kacili be nzuɛn’n be ndɛ. Kannzɛ y’a kaci Klistfuɛ’n, ɔ fata kɛ e kanngan Biblu’n nun titi naan e nin Ɲanmiɛn e afiɛn w’a mantan kpa.

2. ?Ngue yɛ ɔ kle kɛ Klistfuɛ Klikli’m be blɛ su’n, Ɲanmiɛn Ndɛ’n ti, sran’m be kacili be nzuɛn’n niɔn?

² Klistfuɛ klikli mɔ be lafi su kɛ bé kɔ́ ɲanmiɛn su’n, be  kacili be nzuɛn’n. Ɔ maan, kɛ e wun kɛ Ɲanmiɛn Ndɛ’n ti, andɛ sran kpanngban be kaci be nzuɛn’n, i sɔ’n boman e nuan. (An kanngan 1 Korɛntfuɛ Mun 6:9-11 nun.) Kɛ Pɔlu wieli be nga Ɲanmiɛn su sieman be’n be ndɛ kan’n, ɔ seli i niaan Klistfuɛ mun kɛ: ‘Kɛ laa amun nun sran wie’m be ti sɔ-ɔ.’ Ɲanmiɛn Ndɛ’n nin Ɲanmiɛn wawɛ’n ti’n, sran sɔ’m be kacili be nzuɛn’n. Sanngɛ, be nun wie’m be sali be sin be yoli sa tɛ’n ekun. Ɔ maan, be nin Ɲanmiɛn be afiɛn sacili. Biblu’n kle kɛ be tuli sran sɔ’m be nun kun asɔnun’n nun. Sanngɛ, kɛ ɔ kacili i nzuɛn’n, ɔ sɛli i sin asɔnun’n nun ekun. (1 Korɛntfuɛ Mun 5:1-5; 2 Korɛntfuɛ Mun 2:5-8) Kɛ e wun kɛ Ɲanmiɛn Ndɛ’n ti, e niaan’m be kwla kacili be nzuɛn’n, i sɔ wla e fanngan dan.

3. ?Ngue yɛ é wá fá e ɲin síe su like suanlɛ nga nun-ɔn?

³ Ɲanmiɛn Ndɛ’n ti’n, sran’m be kaci. I sɔ’n ti, e kunndɛ kɛ é fá dí junman kpa. (2 Timote 2:15) ?Sanngɛ, ngue yɛ é yó naan Biblu’n nun kannganlɛ’n w’a yo e bɔbɔ e ye-ɔ? ?Wafa sɛ yɛ e kwla fa bo jasin fɛ’n niɔn? ?Wafa sɛ yɛ e kwla fa kle like cennje’n su lɔ-ɔ? Like suanlɛ nga nun’n, é wá tɛ́ kosan sɔ’m be su. I liɛ’n, é wún kɛ e bɔbɔ e kpa yolɛ ti yɛ e Si Ɲanmiɛn kle e like-ɔ. Kpɛkun, é lɛ́ i ase.​—Ezai 48:17.

4. (a) ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo naan e nzuɛn’n w’a yo kpa-ɔ? (b) ?Blɛ benin nun yɛ a kanngan Biblu’n nun-ɔn?

⁴ ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo naan e nzuɛn’n w’a yo kpa-ɔ? Ɔ fata kɛ e mian e ɲin e kanngan Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun cɛn kwlakwla. (Zozie 1:8) E ɲanman e ti. Sanngɛ, nán maan like wie ti’n, e yaci Biblu’n nun kannganlɛ. (An kanngan Efɛzfuɛ Mun 5:15, 16 nun.) Sran wie’m be jaso ngwlɛmun ndɛ kpa’n, annzɛ be fa blɛ kan wia nun, annzɛ nnɔsua nun be kanngan Biblu’n nun. Ɔ maan, be kwla kan ndɛ nga jue tofuɛ kun kannin’n wie. Ɔ seli Ɲanmiɛn kɛ: “N klo ɔ mmla’n dan. Cɛn ba’n kwlaa i yɛ m bu i akunndan sa mlɔnmlɔnmlɔn-ɔn.”​—Jue Mun 119:97.

5, 6. (a) ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e bu ndɛ nga e kanngan’n i su akunndan-ɔn? (b) ?Wafa sɛ yɛ e kwla yo sɔ-ɔ? (c) ?Kɛ a kanngannin Biblu’n nun mɔ a buli su akunndan’n, wafa sɛ yɛ ɔ yoli wɔ ye-ɔ?

⁵ Sɛ e kanngan Biblu’n nun’n, ɔ ti kpa. Sanngɛ, ɔ fata kɛ e bu su akunndan wie. (Jue Mun 1:1-3) I liɛ’n, é wún wafa nga e kwla nanti su sa’n kwlaa nun’n. Sɛ e kanngan Biblu’n nun trelele, annzɛ e kanngan nun ajulisu mannzi wie su o, maan e nanti i nun ndɛ’n su.

⁶ ?Kɛ be se kɛ maan e bu ndɛ nga e kanngan’n i su akunndan’n, i bo yɛle benin? Yɛle kɛ, maan e jran kan naan e usa e wun kosan wie mun. E kwla usa  e wun kɛ: ?‘Zoova i su like benin yɛ ndɛ nga kle min-ɔn? ?Ngue yɛ n yoli m’ɔ kle kɛ n nanti ndɛ nga su-ɔ? ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ n yaci i yolɛ-ɔ?’ Kɛ é bú ndɛ nga e kanngan’n i su akunndan’n, maan e srɛ Ɲanmiɛn. I liɛ’n, é ɲán wunmiɛn é nánti i mmla’n su. Kpɛkun, é wún kɛ Ɲanmiɛn Ndɛ’n ti, sran’m be kaci sakpa.​—2 Korɛntfuɛ Mun 10:4, 5.

7. ?Kɛ é bó jasin fɛ’n, wafa sɛ yɛ ɔ fata kɛ e fa Ɲanmiɛn Ndɛ’n e di junman-ɔn?

⁷ Kɛ é bó jasin fɛ’n, annzɛ kɛ é klé sran’m be like’n, ɔ fata kɛ e kanngan Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun. Aniaan kun seli kɛ: “?Sɛ e nin Zoova yɛ e su bo jasin fɛ’n awloawlo’m be nun’n, e ngunmin é íjɔ trilili, annzɛ é mán Zoova i atin naan ɔ ijɔ?” Kɛ e kanngan Biblu’n nun e kle sran mun’n, ɔ ti kɛ y’a man Zoova bɔbɔ i atin naan ɔ ijɔ sa. Ndɛ nga e kɛnngɛn i Biblu’n nun’n, ɔ wluwlu sran’m be wun kpa tra ndɛ kwlaa nga e kan’n. (1 Tɛsalonikfuɛ Mun 2:13) I sɔ’n ti, kɛ é bó jasin fɛ’n, maan e kanngan Biblu’n nun e kle sran mun.

8. ?Kɛ e kanngan Biblu’n nun e kle sran mun’n, ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e yiyi nun e kle be-ɔ?

⁸ Klistfuɛ klikli’m be blɛ su’n, sran kpanngban b’a wunman Biblu’n nun ndɛ’m be wlɛ. Kɛ ɔ ti sɔ wie andɛ-ɔ. I sɔ’n ti, sɛ e kanngan Biblu’n nun e kle sran mun’n, maan e yiyi nun e kle be. (Rɔmfuɛ Mun 10:2) Nán e ka lɛ e bu i kɛ be wun ndɛ nga e kanngan nun’n, i wlɛ. I sɔ’n ti, maan e fa be ɲin e sie i ndɛ mma cinnjin’m be su. Kpɛkun, maan e yiyi nun e kle be. I liɛ’n, bé wún ndɛ’n i wlɛ. Kpɛkun, ɔ́ wlúwlú be wun.​—An kanngan Lik 24:32 nun.

9. ?Ngue yɛ é yó naan sran’m be ɲin w’a tran Biblu’n nun ndɛ mma nga é kánngan nun’n su-ɔ?

⁹ Ndɛ nga e dun mmua e kan naan y’a kanngan Biblu’n nun’n, ɔ ti cinnjin. Afin, ɔ kwla yo maan sran’n fɛ i ɲin sie i Biblu’n i nun ndɛ’n su. I wie yɛle kɛ, e kwla se kɛ: “Maan e nian ndɛ nga Ɲanmiɛn m’ɔ yili e’n kan’n.” Sɛ sran’n kɔman asɔnun’n, e kwla se i kɛ: “Maan e nian ndɛ nga Ɲanmiɛn Ndɛ’n kan’n.” Sɛ e wun kɛ Ɲanmiɛn sulɛ ndɛ’n timan sran kun i cinnjin’n, e kwla se i kɛ: “Nian ndɛ kun mɔ be kɛnnin i lalafuɛ nun’n.” Ɔ le sran kun nin i finwlɛ, ɔ nin i like m’ɔ lafi su-ɔ. Sɛ e wun i wlɛ sɔ’n, é kán ndɛ ng’ɔ kwla yo sran’m be fɛ’n.​—1 Korɛntfuɛ Mun 9:22, 23.

10. (a) ?Kɛ aniaan kun bó jasin fɛ’n, ngue yɛ ɔ yoli-ɔ? (b) ?Kɛ a kanngannin Biblu’n nun kleli sran mun’n, sa benin yɛ ɔ juli-ɔ?

¹⁰ Kɛ aniaan’m bé bó jasin fɛ’n mɔ be kanngan Biblu’n nun be kle sran mun’n, be wun kɛ i bo gua klanman kpa. Maan e kan sa kun m’ɔ juli’n i ndɛ. Aniaan kun fa e fluwa mun man bian oke kun titi. Cɛn kun’n, kɛ ɔ fali Sasafuɛ Tranwlɛ’n fa mannin bian’n, ɔ kanngannin 2 Korɛntfuɛ Mun 1:3, 4 nun kleli i. Biblu’n nun ndɛ mma sɔ’n se kɛ Ɲanmiɛn “ti e Si, ɔ si aunnvuɛ, ɔ ti  Nyanmiɛn kun b’ɔ jran e sin sa’n kwlaa nun. Sa kwlaa b’ɔ tɔ e su’n, i yɛ ɔ fɔnvɔ ye-ɔ.” Ndɛ sɔ’n yoli bian oke’n i fɛ dan. Ɔ maan, ɔ seli aniaan’n kɛ ɔ kɛnngɛn i ekun maan ɔ ti. Afin ɔ nin i yi’n be kunndɛ kpa kɛ sran fɔnvɔ be. Biblu’n nun ndɛ mma sɔ mɔ aniaan’n kanngannin nun’n ti’n, bian oke’n kunndɛli kɛ be kle i Biblu’n nun like. Nanwlɛ, kɛ é bó jasin fɛ’n mɔ e kanngan Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun’n, i bo gua kpa dan.​—Sa Nga Be Yoli’n 19:20.

11. ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ aniaan nga be kle like aɲia’m be bo lɔ’n, be yo-ɔ?

¹¹ E klo kɛ é trán e aɲia kanngan o, i dandan o, be kwlaa be bo. Afin Zoova yɛ ɔ se kɛ e yia naan e su i-ɔ. Asa ekun’n, like nga be kle e aɲia’m be bo lɔ’n, ɔ yo e ye dan. I sɔ’n ti’n, kɛ aniaan nga be fu cenje’n su lɔ be yiyi ndɛ’m be nun’n, ɔ fata kɛ be nian nun be di be junman’n i kpa. (Zak 3:1) Ɔ fata kɛ ndɛ nga be kan’n, ɔ taka Ɲanmiɛn Ndɛ’n su. ?Sɛ e kle like aɲia’m be bo lɔ wie’n, ngue yɛ é yó naan Biblu nun ndɛ’n w’a wluwlu sran’m be wun-ɔn?

12. ?Wafa sɛ yɛ aniaan kun kwla kle kɛ ɔ jran Ɲanmiɛn Ndɛ’n su kle like-ɔ?

¹² Kɛ é yíyí ndɛ’m be nun cenje’n su lɔ’n, like ng’ɔ fata kɛ ɔ yo e cinnjin dan’n, yɛle Ɲanmiɛn Ndɛ’n. (Zan 7:16) I sɔ’n ti, nán maan e fa sran’m be ɲin e sie i sunnzun ase nin sa nga be juli’n, be  su ngboko. Sanngɛ, Biblu’n nun kannganlɛ ngbɛn’n, ɔ timan Biblu’n nun like klelɛ. Sɛ e kanngan Biblu’n nun ndɛ mma kpanngban nun’n, sran’m be su kwlá fa sieman be klun. I sɔ’n ti, maan e fa Biblu’n nun ndɛ mma wie mun. Kɛ e kanngan be nun’n, maan e tu be bo. Yɛ maan e fa sunnzun ase e fa yiyi be nun. Kpɛkun, maan e kle wafa nga e kwla nanti su’n. (Neemi 8:8) Wie liɛ’n, anuannzɛ’n siesie ndɛ’n i fluwa su. Wafa nga e kwla fa Biblu’n nun ndɛ mma nga be o fluwa sɔ’n su e di junman’n, maan e bu i akunndan kpa. Sa nga ti yɛ be klɛli Biblu’n nun ndɛ mma sɔ mun’n, maan e wun i wlɛ. Kpɛkun, maan e fa ndɛ mma sɔ’m be nun wie mun e kle like. (Afɔtuɛ wie’m be o fluwa nga be flɛ i kɛ Tirez profit de l’École du ministère théocratique i like suanlɛ 21 lele 23 be nun.) Kannzɛ e yo i kwlaa sɔ’n, sanngɛ, maan e srɛ Zoova. I liɛ’n, ɔ́ úka e naan y’a kwla yiyi i nuan ndɛ’n nun kpa.​—An kanngan Ɛsdras 7:10 nin Nyanndra Mun 3:13, 14 be nun.

13. (a) ?Kɛ be kanngannin Biblu’n nun ndɛ mma kun aɲia’n i bo lɔ mɔ aniaan bla kun tili’n, wafa sɛ i bo guali-ɔ? (b) ?Wafa sɛ yɛ Biblu’n nun ndɛ mma kun mɔ a tili i aɲia’n i bo lɔ’n, ɔ yoli wɔ ye wie-ɔ?

¹³ Aniaan bla kun fin Ɔstrali. I bakan nun’n, sa kekle sunman be juli i su. Ɔ ti Zoova i sufuɛ. Sanngɛ, ɔ lafiman su kpa kɛ i ndɛ lo Zoova. Cɛn kun’n, Biblu’n nun ndɛ mma kun mɔ be kanngannin  nun aɲia’n i bo lɔ’n, ɔ yoli i fɛ kpa. Ɔ buli ndɛ sɔ’n i su akunndan. Kpɛkun, ɔ niannin fluwa nga Anuannzɛ’n yili be’n be nun naan ɔ́ wún Biblu’n nun ndɛ mma sɔ’n i wlɛ kpa. Kɛ ɔ́ yó sɔ’n, ɔ wunnin Biblu’n nun ndɛ mma uflɛ wie mun naan w’a kanngan be nun. I agualiɛ su’n, ɔ wunnin kɛ i ndɛ lo Zoova kpa. * (An nian nzɔliɛ’n i su ndɛ’n.) ?Sa kɛ ngalɛ’n sa’n i wie w’a ju wɔ su le?​—Neemi 8:12.

14. ?Wafa sɛ yɛ e kwla kle Zoova kɛ e klo i nuan ndɛ’n niɔn?

¹⁴ Kɛ Zoova yoli maan be klɛli i nuan ndɛ’n be mannin e’n, ɔ yo e fɛ dan. ?Nɛ́n i-ɔ? Zoova seli kɛ ɔ́ yó maan i ndɛ’n, ɔ́ trán lɛ tititi. Kpɛkun, ɔ yoli sɔ sakpa. (1 Piɛr 1:24, 25) I sɔ’n ti, maan e kanngan Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun titi, yɛ e nanti like nga e suan’n su. Kpɛkun, maan e fa kle sran’m be like. I liɛ’n, é klé Ɲanmiɛn Zoova kɛ e klo i nuan ndɛ’n, naan e si ye.