Kɔ i nun ndɛ'n su trele

Kɔ like ng'ɔ o fluwa'n nun'n su trele

?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e “manman anannganman” ɔn?

?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e “manman anannganman” ɔn?

“An manman Anannganman! Sɛ e bo e flɛ e Nyanmiɛn’n, ɔ ti kpa. Ɔ yo fɛ, i yowlɛ su ɔ.”​—JUE MUN 147:1.

JUE: 104, 152

1-3. (a) ?Blɛ benin nun yɛ be klɛli Jue Mun 147 niɔn? (b) ?Ngue yɛ ndɛ ng’ɔ o Jue Mun 147 nun’n, ɔ kle e-ɔ?

KƐ SRAN kun yo like kun, annzɛ ɔ kan ndɛ wie m’ɔ yo e fɛ dan’n, wie liɛ’n, e yi i ayɛ. Sɛ ɔ ti sɔ’n, nán Zoova yɛ e su yimɛn i ayɛ, yɛ e su mɛnmɛnmɛn i-ɔ. Zoova kwla sa’n kwlaa yo. Ninnge nglanman ng’ɔ yili be’n, be kle sɔ weiin. Asa ekun’n, klolɛ m’ɔ klo e dan ti’n, ɔ fɛli i Wa’n yili e ti tɛ. I kwlaa sɔ’n ti, ɔ nin manmanlɛ fata.

2 Kɛ e kanngan Jue Mun 147 nun’n, e wun kɛ sran ng’ɔ toli jue sɔ’n, ɔ klo Zoova i manmanlɛ. Yɛ ɔ wla sran’m be fanngan kɛ be yo sɔ wie.​—An kanngan Jue Mun 147:1, 7, 12 nun.

3 E siman sran ng’ɔ toli Jue Mun 147. Sanngɛ atrɛkpa’n, kɛ Zoova deli Izraɛlifuɛ mun Babilɔninfuɛ’m be sa nun, mɔ be sali be sin Zerizalɛmun lɔ’n, ɔ wunnin nun. (Jue Mun 147:2) Kɛ ɔ wunnin kɛ Zoova i nvle nunfuɛ’m be kwla su i be bɔbɔ be asiɛ’n su ekun’n, ɔ yoli i fɛ dan. Kpɛkun, ɔ kannin ninnge nga Zoova yo be mɔ i ti yɛ ɔ fata kɛ be mɛnmɛn i’n, be ndɛ. ?Ninnge sɔ mun yɛle benin? ?Yɛ e li, ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e “manman anannganman” ɔn?​—Jue Mun 147:1.

ZOOVA FƆNVƆ BE NGA BE AWLƐN’N W’A KPƆTƆ BE KLUN’N

4. (a) ?Kɛ Famiɛn Sirisi deli Izraɛlifuɛ mun’n, wafa sɛ yɛ i sɔ’n yoli be-ɔ? (b) ?Ngue ti-ɔ?

4 Kɛ Izraɛlifuɛ’m be o Babilɔnin lɔ’n, be wunman be wun fɛ mlɔnmlɔn. Be nga be trali be ɔli’n, be fa be yiyi be ɲin su. Be seli be kɛ: “An to Siɔn lɔ jue’n wie kle ye.” Sanngɛ, jue tolɛ w’a yoman be fɛ. Afin, Zerizalɛmun klɔ mɔ be fa di be nuan’n, be kpɔfuɛ’m be bubuli i. (Jue Mun 137:1-3, 6) Izraɛlifuɛ’m be wla boli be wun dan. Ɔ maan, ɔ fata kɛ sran fɔnvɔ be. Ɲanmiɛn seli kɛ ɔ́ jrɛ́n i sufuɛ’m be sin. I sɔ yɛ ɔ yoli-ɔ. I fanngan nun’n, Sirisi m’ɔ ti Pɛrsi famiɛn’n, ɔ kwlali Babilɔninfuɛ mun. Kpɛkun, ɔ seli kɛ: “Anannganman [...] seli min kɛ n kplɛn i sua kun Zerizalɛm lɔ Zida nvle’n nun. Amun nun sran nga be ti Nyanmiɛn i nvle’n nunfuɛ’n, maan Nyanmiɛn jran be sɔfuɛ’m be sin naan be wɔ.” (2 Be Nyoliɛ 36:23) Ndɛ sɔ’n yoli Izraɛlifuɛ mɔ be o Babilɔnin lɔ’n be fɛ dan.

5. ?Ndɛ benin yɛ Jue tofuɛ’n kannin m’ɔ kle kɛ ɔ lafi su kɛ Zoova kwla fɔnvɔ e kpa-ɔ?

5 Zoova fɔnvɔli Izraɛli nvle’n dan. Ɔ yoli maan i sufuɛ’m be tinuntinun be wla guali ase. Zoova yo sɔ wie andɛ. Jue tofuɛ’n kan Ɲanmiɛn i ndɛ se kɛ: “Sran nga be anwlɛn’n w’a kpɔtɔ be klun’n, i yɛ ɔ ti be fɔnvɔfuɛ-ɔ.” (Jue Mun 147:3) Kɛ e tɔ tukpaciɛ, annzɛ e wla bo e wun’n, maan e lafi su kɛ e ndɛ lo Zoova. Ɔ kunndɛ kɛ ɔ́ fɔ́nvɔ e. (Jue Mun 34:19; Ezai 57:15) Ɔ kle e like naan e si ngwlɛlɛ. Yɛ ɔ wla e fanngan. Ɔ yo sɔ naan e wun sa nga be o e su’n be trawlɛ.​—Zak 1:5.

Zoova kunndɛ kɛ ɔ́ fɔ́nvɔ e. Afin e ndɛ lo i.

6. ?Ngue like yɛ jue tofuɛ’n i ndɛ ng’ɔ o Jue Mun 147:4 nun’n, ɔ kle e-ɔ? (An nian desɛn ng’ɔ o kan like suanlɛ’n bo i bo lɛ’n.)

6 Jue tofuɛ’n niannin ɲanmiɛn su lɔ. Kpɛkun, ɔ seli kɛ Zoova “ka nzraama mun. Ɔ tɔn be kwlaa be dunman kunngun-kunngun.” (Jue Mun 147:4) Jue tofuɛ’n wun nzraama mun. Sanngɛ, ɔ kwlá siman be nuan. Andɛ’n, fluwa sifuɛ’m be si kɛ nzraama kwle ng’ɔ mantan e koko’n, i nun nzraama’m be ju miliar kpanngban. Yɛ nzraama kwlekwle’m be kwla ju miliar sɔ lele akpi kpanngban. Klɔ sran kwlá kaman nzraama’m be ngba. Sanngɛ, Ɲanmiɛn m’ɔ yili ninnge’n kwlaa ɔ si be nuan. I kpa bɔbɔ’n, ɔ si nzraama’m be kwaa kpan. Yɛ ɔ tɔnnin be dunman kunngunngun. (1 Korɛntfuɛ Mun 15:41) Ɲanmiɛn m’ɔ si lika nga nzraama kun o’n, ɔ si e e tinuntinun wie. Lika nga sran kun o’n, nin wafa nga i wun yo i’n, ɔ nin like nga i sa miɛn i wun’n, ɔ si i kwlaa kpan.

7, 8. (a) ?Ngue yɛ Zoova wun i wlɛ-ɔ? (b) An kan sa kun m’ɔ kle kɛ Zoova si e annvuɛ’n i ndɛ.

7 Zoova wun sa ng’ɔ o e su’n i wlɛ. Yɛ ɔ kwla ti e wun ɲanman nun. (An kanngan Jue Mun 147:5 nun.) Ɔ ju wie’n, e bu i kɛ sa ng’ɔ e su’n ti kekle dan naan e lemɛn i yowlɛ. Ɲanmiɛn si like nga e kwlá yoman’n. Ɔ “si kɛ fa yɛ ɔ fa yili ye ɔ.” (Jue Mun 103:14) Fɔ’n o e nun. Ɔ maan, e fɔn sa sunman nun trilili. Kɛ e ko yo sɔ’n, e sa sin kwla bubu e. Wie liɛ’n, e kannin ndɛ wie m’ɔ yo e nzisɔ-ɔ. Wie liɛ’n, e konvi sɔli like tɛ wie. Annzɛ e ɲin bloli sran like su. Zoova liɛ’n, ɔ kwlá fɔnman le. Sanngɛ kɛ e fɔn’n, ɔ wun wafa nga i sɔ’n yo e’n i wlɛ.​—Ezai 40:28.

8 Atrɛkpa’n, sa wie juli e su. Yɛ e wunnin kɛ Zoova tili e wun ɲanman nun. (Ezai 41:10, 13) I wie yɛle aniaan bla kun liɛ’n. Be flɛ i kɛ Kioko. Yɛ ɔ ti atin bofuɛ. Kɛ be mɛnnin i junman uflɛ’n, i sa sin bubuli i. Sanngɛ, ɔ si kɛ Zoova wunnin i sɔ liɛ’n i wlɛ. Afin, asɔnun uflɛ ng’ɔ ɔli nun lɔ’n nun aniaan’m be sili i aunnvuɛ. Ɔ yoli i kɛ Zoova su se i kɛ: “Nán atin bofuɛ mɔ a ti’n i ti yɛ n klo wɔ-ɔ. Sanngɛ, kɛ mɔ a fali ɔ wun mannin min mɔ a kacili min wa’n ti-ɔ. N kunndɛ kɛ a di aklunjuɛ min Lalofuɛ mɔ a ti’n ti.” ?Yɛ ɔ li, wafa sɛ yɛ Zoova kleli wɔ kɛ “i ngwlɛlɛ’n ɔ lɛman tiwa” ɔ?

ZOOVA MAN E LIKE NGA E SA MIƐN I WUN’N

9, 10. ?Kɛ sa’m be tɔ e su’n, like cinnjin kpafuɛ nga Ɲanmiɛn yo’n yɛle benin? An fa sa kun yiyi nun.

9 Like nga sran kwlakwla kunndɛ’n yɛle aliɛ nin tralɛ, nin lawlɛ, ɔ nin ninnge cinnjin wie mun ekun. Atrɛkpa’n, ɔ ju wie’n, a se ɔ klun lɔ kɛ a su ɲanman aliɛ diman. Sanngɛ, maan e wun i wlɛ kɛ wafa nga Zoova yili asiɛ’n ti’n, sran ngba kwla ɲan aliɛ kpanngban di. “Kɛ kɔkɔkuankuan i mma’m be kpan’n, i yɛ ɔ maan be like be di ɔ.” (An kanngan Jue Mun 147:8, 9 nun.) Sɛ Zoova man kɔkɔkuankuan’m be aliɛ be di’n, maan e lafi su kɛ ɔ́ nían e lika wie.​—Jue Mun 37:25.

10 Like cinnjin kpafuɛ nga Zoova yo’n, yɛle kɛ ɔ man e like ng’ɔ fata kɛ e ɲɛn i naan y’a lafi i su kpa’n. Biblu’n se kɛ: “[Ɲanmiɛn] maan amun wun jɔ́ amun fɔuun, amun su wun-man sa ti bɔ amun wun jɔ amun fɔuun sɔ’n i bo mlɔnmlɔn.” (Filipfuɛ Mun 4:6, 7) Be flɛ aniaan bian kun Mutusuo. Ɔ nin i yi’n be wunnin kɛ Zoova niannin be lika kpa. Yɛle kɛ, kɛ afuɛ 2011 nun asiɛ’n kejeli Zapɔn lɔ mɔ jenvie’n dili lika’n, be fuli be sua’n su naan b’a wuman. Nzue’n sacili be bo ninnge ngba. Be lali ble’n nun. Yɛ ayrɛ’n kunnin be dan. Kɛ lika’n cɛnnin’n, be kunndɛli like ng’ɔ kwla fɔnvɔ be’n. Like kunngba cɛ nga be wunnin i’n, yɛle fluwa nga be flɛ i kɛ Annuaire 2006 des Témoins de Jéhovah. Kɛ Mutusuo nían fluwa sɔ’n nun’n, ɔ wunnin ndɛ kun. Be klɛli i kɛ afuɛ 2004 nun asiɛ ng’ɔ kejeli Sumatra lɔ mɔ jenvie’n dili lika’n, ɔ kunnin sran kpanngban trali titi liɛ’n. Kɛ Mutusuo nin i yi’n bé kánngan aniaan nga be o lɔ’n be su ndɛ’n nun’n, nn bé sún. Be wunnin kɛ Zoova yɛ ɔ su fɔnvɔ be blɛ kekle sɔ’n nun-ɔn. Zoova yoli ninnge wie mun ekun fa niannin be lika. Yɛle kɛ, aniaan nga be tran Zapɔn lɔ’n, be ko mannin be aliɛ nin tralɛ. Kpɛkun, anuannzɛ’n sunmannin aniaan wie mun naan be ko wla be fanngan. Mutusuo seli kɛ: “N wunnin kɛ Zoova jran e tinuntinun e sin. Yɛ ɔ man e like nga e sa miɛn i wun’n. I sɔ’n fɔnvɔ e dan.” Kɛ sa’m be tɔ e su’n, Ɲanmiɛn dun mmua man e like ng’ɔ fata kɛ e ɲɛn i naan y’a lafi i su kpa’n. I sin’n, ɔ yo maan e ɲan ninnge kɛ aliɛ nin tralɛ nin lawlɛ sa’n be wie.

LIKE NGA É YÓ NAAN ƝANMIƐN W’A SUAN E BO’N

11. ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo naan Ɲanmiɛn w’a suan e bo-ɔ?

11 Zoova “suan yalɛfuɛ’m be bo.” E ndɛ lo i. Yɛ ɔ kunndɛ kɛ ɔ́ súan e bo. (Jue Mun 147:6a) Sɛ e kunndɛ kɛ ɔ suan e bo’n, ɔ fata kɛ e yo wun ase kanfuɛ, naan e fa e wun mɛntɛn i kpa. (Sofoni 2:3) Wun ase kanfuɛ’m be fa be wun wla Zoova sa nun naan ɔ ti be wun ɲanman nun. Ɔ maan, i klun jɔ be wun.

12, 13. (a) ?Sɛ e kunndɛ kɛ Ɲanmiɛn suan e bo’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo-ɔ? (b) ?Wan mun yɛ be wun yo Zoova fɛ-ɔ?

12 Zoova “kan klunwifuɛ’m be ase lele be tɔ asiɛ wun bɔ.” (Jue Mun 147:6b) E kunndɛman kɛ ɔ yo e sɔ wie. Sanngɛ, e kunndɛ kɛ ɔ sasa e. I sɔ’n ti, maan e kpɔ sa nga Ɲanmiɛn kpɔ be’n. (Jue Mun 97:10) Nán e yo bla nin bian kunndɛfuɛ. Like kwlaa ng’ɔ kwla fa e yi i sɔ sa nun’n, maan e kpɔ i. I wie yɛle kɛ, nán e nian bian nin bla nna nga be fa fite nzra nun’n, ɔ nin sa tɛtɛ mun. (Jue Mun 119:37; Matie 5:28) I sɔ’n kwla yo kekle man e. Sanngɛ, sɛ e mian e ɲin’n, Zoova yrá e su.

13 Sɛ e kunndɛ kɛ é kpɔ́ sa tɛ’n, nán e lafi e bɔbɔ e wun su. Sanngɛ, maan e fa e wun wla Zoova sa nun. Sɛ Zoova wun kɛ e lafi like wie su, annzɛ e bɔbɔ e wun su, annzɛ e lafi klɔ sran su’n, ɔ su yomɛn i fɛ. Biblu’n se kɛ: “Sɛ nnɛn kpanngɔ’n ɔ ti kpinndin-kpinndin o, nán [Zoova] i ndɛ ɔ. Sɛ sran’n ɔ lɛ wunmiɛn naan i ti ɔ kwla wanndi kpa o, ɔ bumɛn i sɔ’n i like fi.” (Jue Mun 147:10) Maan e srɛ Zoova titi kɛ ɔ suan e bo naan y’a yoman sa tɛ. Sɛ e yo sɔ’n, Zoova síe i su e nuan bo titi. Afin, “be nga be nyin yi Anannganman’n, bɔ be lafi i klun-ufue’n su’n, be yɛ be wun yo i fɛ ɔ.” (Jue Mun 147:11) Zoova ti nanwlɛfuɛ, yɛ ɔ klo e. I sɔ’n ti, e lafi su kɛ ɔ́ súan e bo naan e konvi w’a sɔman sa tɛ yolɛ’n.

14. ?Ngue yɛ jue tofuɛ’n si kɛ Zoova yó-ɔ?

14 Zoova waan sɛ sa o e su’n, ɔ́ súan e bo. I sɔ’n gua e awlɛn su nzue dan. Kɛ Izraɛlifuɛ’m be sali be sin Zerizalɛmun lɔ’n, jue tofuɛ’n wunnin kɛ Zoova niannin be lika. I sɔ’n ti, ɔ seli kɛ: “Ɔ yo maan sa fi kwlá nyanman amun mlɔnmlɔn. Ɔ yo amun mma’m be kpa. Amun asiɛ liɛ nga amun tran su’n, fɔundi bɔ cɛ yɛ ɔ fa man amun ɔn.” (Jue Mun 147:13, 14) Kɛ jue tofuɛ’n si kɛ Zoova niɛn i sufuɛ’m be su naan sa fi kwlá ɲanman be’n, i wla’n guali ase dan.

?Kɛ sa m’ɔ o e su ti e koko’n, wafa sɛ yɛ Ɲanmiɛn ndɛ’n kwla yo e ye-ɔ? (An nian ndɛ kpɔlɛ 15-17 be nun.)

15-17. (a) ?Kɛ sa’m be o e su’n, ngue yɛ e kwla yo-ɔ? (b) ?Sa benin yɛ ɔ kle kɛ Ɲanmiɛn suan e bo naan kɛ ɔ kan ndɛ kun’n, “i su sa’n ɔ ju ndɛndɛ” ɔ?

15 Kɛ sa’m be o e su’n, e kwla koko. Sanngɛ, Zoova kwla kle e like ng’ɔ fata kɛ e yo naan y’a wun sa sɔ’m be trawlɛ’n. Jue tofuɛ’n seli kɛ, kɛ Ɲanmiɛn “kan ndɛ kle asiɛ’n sufuɛ mun’n, i su sa’n ɔ ju ndɛndɛ kpa.” Kpɛkun, ɔ kannin nzue m’ɔ tɔ ɔ kata lika’n fuaii’n, ɔ nin bɔlɛ ufue’n, ɔ nin laglasi’n be ndɛ. I sin’n, ɔ usali kɛ: “?Kɛ Anannganman ko fɛ i ayrɛ’n ko ba’n, wan cɛ yɛ ɔ kwla jran ayrɛ sɔ’n i nyrun ɔn?” (Jue Mun 147:15-18) E Si Ɲanmiɛn si sa’n kwlaa. Yɛ ɔ kwla sa’n kwlaa yo. Ɔ kwla fa like kɛ laglasi sa’n, ɔ yo like ng’ɔ klo’n. I sɔ’n ti, maan e lafi su kɛ i fanngan nun’n, e kwla jran kekle sa’n kwlaa nun.

?A sieli i nzɔliɛ kɛ Zoova sisimɛn i bo naan w’a nian ɔ lika?

16 Andɛ’n, Zoova kle e like. Ndɛ ng’ɔ kan’n, ɔ o Biblu’n nun. Jue tofuɛ’n seli kɛ ndɛ nga Zoova kan’n, “i su sa’n ɔ ju ndɛndɛ kpa.” Ɲanmiɛn fa e sin atin ng’ɔ ti kpa’n su, yɛ ɔ kle e like blɛ ng’ɔ ti su’n i su. Maan e bu ninnge nga Zoova man e’n be akunndan. I wie yɛle Biblu’n, nin fluwa nga “sran kpa nanwlɛfuɛ b’ɔ si ngwlɛlɛ’n” yi be’n, nin JW Télédifusion, nin jw.org. Asa ekun’n, asɔnun kpɛnngbɛn mun nin e niaan Klistfuɛ’m be suan e bo. (Matie 24:45) ?E tinuntinun e sie i nzɔliɛ kɛ Zoova sisimɛn i bo naan w’a nian e lika?

17 Be flɛ aniaan bla kun kɛ Simɔnun. Ɔ buli i kɛ ɔ nunman sran’m be nun wie, naan Zoova klun jɔmɛn i wun. Sanngɛ, kɛ i sa sin bubu i’n, ɔ srɛ Zoova kɛ ɔ suɛn i bo. Asa ekun’n, ɔ suannin Biblu’n nun like titi. Like ng’ɔ suan’n wlɛli i fanngan kpa. Simɔnun seli kɛ sa’n kwlaa nun’n, Zoova suɛnnin i bo. I sɔ’n ti, w’a buman akunndan ng’ɔ bu be laa’n kun.

18. (a) ?Ngue ti yɛ a lafi su kɛ Zoova fɛ i wun mantan wɔ-ɔ? (b) ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ a “manman anannganman” ɔn?

18 Jue tofuɛ’n si kɛ asiɛ wunmuan’n su’n, laa Izraɛli nvle’n yɛ Zoova fa yoli i nvle-ɔ. Ɔ fɛli i “nuan su ndɛ mun,” nin i “mmla mun” mannin nvle sɔ’n i nunfuɛ mun. (An kanngan Jue Mun 147:19, 20 nun.) Andɛ kusu’n, Ɲanmiɛn fɛli i dunman’n sieli e su. Yɛ ɔ fɛli i nuan ndɛ m’ɔ o Biblu’n nun’n mannin e. Ɔ maan, e si i. Asa ekun’n, e kwla fa e wun mɛntɛn i. Kɛ e bu i kwlaa sɔ’n i akunndan’n, ɔ yo e fɛ dan. Nanwlɛ, sa sunman ti’n, ɔ fata kɛ e yo like nga Ɲanmiɛn i sufuɛ ng’ɔ klɛli Jue Mun 147 yoli’n wie. Yɛle kɛ maan e “manman Anannganman.” Yɛ maan e kle e wiengu’m be like naan be yo sɔ wie.