1. ?Ngue ti yɛ Zoova i Lalofuɛ’m be di aklunjuɛ-ɔ? (An nian foto ng’ɔ o kan like suanlɛ’n bo i bo lɛ’n.)

ZOOVA I LALOFUƐ’M be di aklunjuɛ. Kɛ bé yó be aɲia mun’n, i kanngan o, i dandan o, annzɛ kɛ bé yíyí be ɲin su’n, be koko yalɛ yɛ be sri. ?Ngue ti yɛ be klun jɔ dan sɔ-ɔ? Afin, Ɲanmiɛn Zoova mɔ be su i’n, ɔ ‘di aklunjuɛ.’ Yɛ be kunndɛ kɛ bé fɛ́ i nzuɛn’n. (Jue Mun 104:31; Jue Mun 16:11) Zoova yɛ maan klɔ sran’m be kwla di aklunjuɛ-ɔ. I kpa bɔbɔ’n, ɔ kunndɛ kɛ e klun jɔ titi. Yɛ ɔ yoli ninnge kpanngban mannin e naan e di su aklunjuɛ.—Mmla’n 12:7; Akunndanfuɛ’n 3:12, 13.

2, 3. (1) ?Kɛ be se kɛ sran kun i klun jɔ’n, i bo yɛle benin? (2) ?Ngue ti yɛ ɔ ju wie’n, e klun jɔman kpa-ɔ?

² ?Yɛ ɔ li, ɔ klun jɔ wie? Kɛ be se kɛ sran kun i klun jɔ’n, i bo yɛle kɛ i wla gua ase dan. Yɛ i ɲin yi like ng’ɔ le i’n. Biblu’n kle kɛ be nga Zoova yra be su’n, be klun kwla jɔ sakpasakpa. Sanngɛ, andɛ mɛn nga nun’n, kɛ ɔ ko yo naan e klun w’a jɔ titi’n, ɔ timan pɔpɔ. ?Ngue ti-ɔ?

³ Afin, sa sunman be ju e su. Wie liɛ’n, e sran wu.  Annzɛ be tu e osufuɛ kun asɔnun’n nun. E niaan wie’m be nin be yi annzɛ be wun’m be yra. Wie liɛ’n, junman nga be di’n ɔ fi be sa. Aniaan wie’m be awlo’n nun ti ndɛnnganndɛnngan ngunmin. Aniaan wie’m be liɛ’n, be wiengu suklu ba mun, annzɛ be wiengu junman difuɛ’m be yo be finfin. Asa ekun’n, Zoova i sulɛ’n ti’n, be wla aniaan wie’m be bisua. Tukpacɛ’n kle aniaan wie’m be yalɛ, annzɛ kusu sa wie’m be ti’n be akunndan’n sanngan. Kɛ i sɔ sa’m be ju’n, aklunjuɛ dilɛ’n kwla yo kekle. Sanngɛ, nán e wla fi su kɛ Zezi Klist “mɔ i kunngba yɛ ɔ le kwlalɛ dan’n, m’ɔ di aklunjuɛ’n,” ɔ fɔnvɔli sran mun. Yɛ ɔ yoli maan be klun jɔli. (1 Timote 6:15, NW; Matie 11:28-30) Kɛ ɔ́ kán Ɲanmiɛn ndɛ’n oka’n su lɔ’n, ɔ fali sran’m be ɲin sieli i nzuɛn wie’m be su. Kannzɛ bɔbɔ e o Satan i mɛn’n nun naan sa sunman be tɔ e su’n, sanngɛ sɛ e fa nzuɛn sɔ mun’n, e klun kwla jɔ.

4, 5. ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo naan e klun w’a jɔ titi-ɔ?

⁴ Like klikli nga Zezi kɛnnin i ndɛ’n, ɔ ti cinnjin dan. Ɔ seli kɛ: ‘Be nga be si kɛ be di Ɲanmiɛn ninnge’m be yalɛ’n, be liɛ su ti ye, afin Ɲanmiɛn yɛ ɔ sie be sakpa-a!’ (Matie 5:3) Sɛ e si kɛ e di Ɲanmiɛn ninnge’m be yalɛ’n, é wún i wlɛ kɛ ɔ fata kɛ e si Ɲanmiɛn, naan e fa atin ng’ɔ kle e’n su. Ɔ maan, é súan Biblu’n nun like, e ɲin yí Ɲanmiɛn, yɛ i sulɛ’n yó e cinnjin trá like kwlaa. Sɛ e yo i kwlaa sɔ’n, e klun kwla jɔ. Kpɛkun, é láfi su tankaan kpa kɛ ninnge nga Ɲanmiɛn seli kɛ ɔ́ yó be’n, ɔ́ yó be sakpa. Kɛ sa’m be o e su’n, like “kpa nga e wla o su” mɔ Biblu’n kɛn i ndɛ’n ti’n, e kwla tra e awlɛn.—Tit 2:13.

⁵ Kannzɛ sa ng’ɔ o e su’n ti sɛ ti sɛ’n, sɛ e klo kɛ e klun jɔ titi’n, ɔ fata kɛ e fa e wun mantan Zoova kpa titi. Akoto Pɔlu seli kɛ: “Cɛn kwlaa maan amun klun jɔ, ń kɛ́n i ekun: maan amun klun jɔ.” (Filipfuɛ Mun 4:4) Kɛ ɔ ko yo naan e nin Zoova e afiɛn w’a mantan kpa’n, ɔ fata kɛ e yo ngwlɛlɛfuɛ. Ɲanmiɛn Ndɛ’n se kɛ: “Sran nga b’ɔ si akunndan’n, nanwlɛ, i liɛ su ti ye! Yɛ sran nga b’ɔ si ngwlɛlɛ’n, aa, sakpa, i liɛ su ti ye! Be nga be nyɛn i’n, ɔ man be nguan.”—Nyanndra Mun 3:13, 18.

6. ?Ngue ekun yɛ ɔ fata kɛ e yo naan e klun w’a jɔ titi-ɔ?

⁶ Kɛ ɔ ko yo naan e klun w’a jɔ tititi’n, ɔ ti cinnjin kɛ e nanti Biblu’n nun like mɔ e suan’n su tititi. Zezi seli kɛ i sɔ yolɛ’n ti cinnjin kpa. I waan: “Sɛ an si sa sɔ’n naan an fa su’n, amun liɛ su ti ye.” (Zan 13:17; An kanngan Zak 1:25 nun.) Ɔ fata kɛ e si Ɲanmiɛn kpa naan e klun w’a jɔ tititi. ?Sanngɛ, kɛ sa fanunfanun be tɔ e su mɔ e wunman e wun fɛ’n, é yó sɛ naan e klun w’a jɔ? Sɛ e waan é wún i wlɛ’n, maan e fa e ɲin e sie i nzuɛn wie mun ekun mɔ Zezi kannin be ndɛ’n be su.

7. ?Ngue ti yɛ be nga be wla w’a bo’n, be klun kwla jɔ-ɔ?

⁷ ‘Be nga be wla w’a bo’n, be liɛ su ti ye, afin Ɲanmiɛn wá fɔ́nvɔ be!’ (Matie 5:4) ?Sanngɛ, ngue ti yɛ be nga be wla w’a bo’n, be klun kwla jɔ-ɔ? Nán be kwlaa nga be wla w’a bo be wun’n, be ndɛ yɛ Zezi kan-ɔn. Afin, lika mɔ w’a yo kekle mɛn’n i awieliɛ blɛ nga nun ti’n, klunwifuɛ’m be wla bo be wun wie. (2 Timote 3:1) Sanngɛ, be buman Zoova i akunndan naan se kɛ bé fá be wun mɛ́ntɛn i. Be ngunmin be wun akunndan yɛ be bu-ɔ. Ɔ maan, be klun kwlá jɔman. Be nga Zezi kan be ndɛ’n, be liɛ’n be wun i wlɛ kɛ be di Ɲanmiɛn ninnge’m be yalɛ. Kɛ be wun kɛ sran sunman be yoman Ɲanmiɛn klun sa’n, ɔ yo be ya. Asa ekun’n, be wun i wlɛ kɛ be ti sa tɛ yofuɛ. Yɛ be wun sa tɛtɛ nga be ju mɛn nun’n. I kwlaa sɔ’n ti yɛ be wla bo-ɔ. Zoova si i sɔ sran mun. Ɔ fɛ i nuan ndɛ’n fa fɔnvɔ be, ɔ yo maan be klun jɔ. Yɛ ɔ́ mán be nguan.—An kanngan Ezekiɛl 5:11; 9:4 nun.

8. ?Ngue ti yɛ sɛ e ti wɛtɛɛfuɛ’n, e klun jɔ́-ɔ?

⁸ ‘Be nga be ti wɛtɛɛfuɛ’n, be liɛ su ti ye, afin mɛn’n ɔ́ wá yó be liɛ!’ (Matie 5:5) ?Ngue ti yɛ sɛ e ti wɛtɛɛfuɛ’n, e klun jɔ́-ɔ? Sran kpanngban be kan be wiengu’m be ndɛ tɛtɛ, yɛ be yo be kpokokpoko. I sɔ’n kpɛ ndɛ sunman ba. Sanngɛ, kɛ be si ndɛ nanwlɛ’n, be wla be nzuɛn tɛ’n i ase. Kpɛkun, be fa “nzuɛn uflɛ’n.” Yɛle kɛ ‘sran’m be yo be annvɔ, be yo be kpa, be yo be wun aenvuɛ, be yo wɛtɛɛfuɛ, yɛ be blu sa’m be su.’ (Kolɔsfuɛ Mun 3:9-12) I sɔ’n ti, be wla gua ase, be nin be wiengu’m be nuan sɛ, yɛ be klun jɔ. I sɔfuɛ mun’n, Ɲanmiɛn Ndɛ’n se kɛ “mɛn’n ɔ́ yó be liɛ.”—Jue Mun 37:8-10, 29.

9. (1) ?Kɛ Zezi se kɛ be nga be ti wɛtɛɛfuɛ’n, “mɛn’n ɔ́ wá yó be liɛ’n,” i ndɛ sɔ’n i bo’n yɛle benin? (2) ?Ngue ti yɛ “be nga be konvi sɔ Ɲanmiɛn klun sa yolɛ’n kɛ awe nin nzue we kun sran sa’n,” be klun kwla jɔ-ɔ?

⁹ Zezi seli kɛ “be nga be ti wɛtɛɛfuɛ’n, [...] mɛn’n ɔ́ wá yó be liɛ.” ?I ndɛ sɔ’n i bo’n yɛle benin? Yɛle kɛ, cɛn wie lele’n, be nga Ɲanmiɛn kpali be sieli be ngunmin’n, bé yó famiɛn nin Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ. Kpɛkun, bé síe asiɛ’n. (Sa Nglo Yilɛ 20:6) Yɛ sran miliɔn kpanngban nga be lafiman su kɛ bé kɔ́ ɲanmiɛn su’n, be liɛ’n, Ɲanmiɛn fá asiɛ’n mán be naan be tran su tititi. Cɛn wie lele’n, fɔ’n su tranman be nun kun. Yɛ bé dí alaje. Zezi kannin sran sɔ’m be ndɛ. Ɔ seli kɛ: ‘Be nga be konvi sɔ Ɲanmiɛn klun sa yolɛ’n kɛ awe nin nzue we kun sran sa’n, be liɛ su ti ye, afin be klun wá jɔ́!’ (Matie 5:6) Kɛ Ɲanmiɛn wá núnnún sa tɛ yofuɛ’m be sekeseke’n, yɛ sran sɔ’m be klun jɔ́ sakpa-ɔ. (2 Piɛr 3:13) Asa ekun’n, kɛ mɔ sran fi su yoman sa tɛ asiɛ’n su kun ti’n, sran sɔ’m be wla su boman kun.—Jue Mun 37:17.

10. ?Ngue yɛ sran ng’ɔ si aunnvuɛ’n, ɔ yo-ɔ?

¹⁰ ‘Be nga be si aunnvuɛ’n, be liɛ su ti ye, afin Ɲanmiɛn wá sí be aunnvuɛ!’ (Matie 5:7) Sran ng’ɔ si aunnvuɛ’n, ɔ klo sran. Sran ng’ɔ o afɛ nun’n, ɔ yo i annvɔ. Sanngɛ, nán kɛ annvɔ ngbɛn yɛ sran’n yo i-ɔ. Biblu’n kle kɛ ɔ yo like fa ti sran sɔ’n i wun ɲanman nun.

11. ?Ngue like yɛ Samari bian’n i su ɲanndra nga Zezi buli’n, ɔ kle e-ɔ?

¹¹ An kanngan Lik 10:30-37 nun.  Samari bian’n i wun ɲanndra nga Zezi buli’n, ɔ yi wafa nga sran kun kwla kle kɛ ɔ si aunnvuɛ’n, i nglo weiin. Kɛ Samari bian sɔ’n wunnin sran kun m’ɔ o afɛ nun’n, sran’n yoli i annvɔ. Kpɛkun, ɔ yoli i ye. Kɛ Zezi buli ɲanndra sɔ’n, ɔ seli kɛ: “Ɔ kusu, ko yo i kunngba sɔ’n.” I sɔ’n ti, ɔ fata kɛ e tinuntinun e usa e wun kɛ: ‘?I sɔ wie yɛ n yo-ɔ? ?Kɛ n wun kɛ min wiengu kun o afɛ nun’n, n si i aunnvuɛ? ?N kwla yo like wie n fa ti i wun ɲanman nun? ?Wafa sɛ yɛ n kwla uka aniaan oke mun, nin angbeti mun, nin ba kanngan nga be o asɔnun’n nun mɔ be si nin be nin’n be suman Zoova mun-ɔn? ?Ń yó sɛ naan m’an wla “be nga be lɛ-man wunmiɛn’n,” be fanngan?’—1 Tɛsalonikfuɛ Mun 5:14; Zak 1:27.

12. ?Ngue ti yɛ kɛ e si e wiengu’m be aunnvuɛ’n, e klun jɔ-ɔ?

¹² Kɛ e si sran’m be aunnvuɛ’n, e klun jɔ. Afin, kɛ e si sran kun i aunnvuɛ’n, e cɛ i like. Zezi seli kɛ, kɛ e cɛ sran like’n, e klun jɔ kpa. Asa ekun’n, e si kɛ Zoova i klun jɔ e wun. (Sa Nga Be Yoli’n 20:35; An kanngan Ebre Mun 13:16 nun.) Famiɛn Davidi kannin sran ng’ɔ si aunnvuɛ’n i ndɛ. Ɔ seli kɛ: “Sɛ sa wie bá’n, Anannganman maan ɔ to fuɛn i. Anannganman niɛn i su, ɔ maan i wun jɔ i fɔuun asiɛ’n su wa.” (Jue Mun 41:2, 3) Sɛ e si e wiengu’m be aunnvuɛ’n, Zoova kusu sí e aunnvuɛ wie. Yɛ é dí aklunjuɛ titi.—Zak 2:13.

13, 14. ?Ngue ti yɛ ɔ fataman sa tɛ fi tran e anwlɛn nun-ɔn?

¹³ Zezi seli kɛ: ‘Be nga sa tɛ fi nun-man be anwlɛn’n nun’n, be liɛ su ti ye, afin bé wá wún Ɲanmiɛn!’ (Matie 5:8) Sɛ e kunndɛman kɛ sa tɛ fi tran e awlɛn’n nun’n, ɔ fata kɛ e akunndan tran ninnge nga be ti kpa’n nin ninnge nga be ti sanwun’n be su. Kɛ é sú Zoova’n, sɛ e klo kɛ i klun jɔ e wun’n, ɔ fataman kɛ sa tɛ kaan sa tran e awlɛn’n nun.—An kanngan 2 Korɛntfuɛ Mun 4:2 nun; 1 Timote 1:5.

¹⁴ Be nga sa tɛ fi nunman be awlɛn nun’n, be nin Zoova be afiɛn kwla mantan  kpa. Kɛ Zoova kɛ́n i sɔfuɛ’m be ndɛ’n, ɔ seli kɛ: ‘Be nga be kpuli be tralɛ’n, [...] be liɛ su ti ye!’ (Sa Nglo Yilɛ 22:14) ?Kɛ Zoova se kɛ Klistfuɛ’m “be kpuli be tralɛ’n,” ndɛ sɔ’n i bo yɛle benin? Yɛle kɛ Zoova ɲrun’n, Klistfuɛ ng’ɔ kpali be sieli be ngunmin’n, be ti sanwun. Ɔ maan, bé trán nguan nun tititi ɲanmiɛn su lɔ, be su wuman kun le. Yɛ bé dí aklunjuɛ lɔ tititi. Sran kpanngban kpa mɔ be lafi su kɛ bé trán asiɛ’n su’n, be liɛ’n, Zoova bu be sran kpa. Yɛ ɔ fa be yo i janvuɛ. Biblu’n se kɛ: “Be kpuli be tralɛ’n Bua ba’n i mmoja’n nun, kpɛkun be yoli ufue.”—Sa Nglo Yilɛ 7:9, 13, 14.

15, 16. ?Wafa sɛ yɛ be nga sa tɛ fi nunman be awlɛn’n nun’n, be ‘wun Ɲanmiɛn-ɔn’?

¹⁵ Zoova seli kɛ: “Sɛ klɔ sran kun sa wun min nyrun’n, ɔ su kwlá tran-man nguan nun kun.” (Ezipt Lɔ Tulɛ 33:20) ?Sɛ ɔ ti sɔ’n, nn wafa sɛ yɛ be nga sa tɛ fi nunman be awlɛn nun’n, be kwla wun Ɲanmiɛn-ɔn? Glɛki nun ndɛ mma nga be kacili i Wawle nun kɛ be ‘wun Ɲanmiɛn’n,’ i bo yɛle kɛ be bu sran wafa nga Ɲanmiɛn ti’n i akunndan, annzɛ be wun wafa ng’ɔ ti’n i wlɛ, yɛ be si i. Ɔ maan, sran sɔ’m be si Ɲanmiɛn i nzuɛn’n. Yɛ be klo i nzuɛn’n. (Efɛzfuɛ Mun 1:18) Ɲanmiɛn i nzuɛn’n yɛ Zezi fali-ɔ. I sɔ’n ti, ɔ seli kɛ: “Sran ng’ɔ wun min’n, wuun w’a wun e Si’n.”—Zan 14:7-9.

¹⁶ Asa ekun’n, kɛ sa wie ju e su mɔ e wun kɛ Ɲanmiɛn ti e wun ɲanman nun’n, ɔ ti kɛ y’a ‘wun Ɲanmiɛn’ sa. (Zɔb 42:5) Yɛ kɛ e bu ninnge kpakpa nga Zoova wá yó mán be nga sa tɛ fi nunman be awlɛn’n nun’n be akunndan’n, ɔ ti kɛ e wun i sa. Be nga Ɲanmiɛn kpali be sieli be ngunmin’n be liɛ’n, kɛ be wu mɔ be kɔ Ɲanmiɛn su’n, be wun Zoova jrɛiin.—1 Zan 3:2.

17. ?Ngue ti yɛ be nga be ti ndɛ siesiefuɛ’n, be klun jɔ-ɔ?

¹⁷ Zezi seli ekun kɛ: ‘Be nga be ti ndɛ siesiefuɛ’n, be liɛ su ti ye, afin Ɲanmiɛn wá flɛ́ be i mma mun!’ (Matie 5:9) Sɛ e nin e wiengu mun e siesie e afiɛn’n, e klun kwla jɔ. Zezi i sɔnnzɔnfuɛ Zaki seli kɛ: “Be nga be siesie afiɛn’n, be ti kɛ fie difuɛ sa. Sɛ alaje o lɛ naan be lua like’n, like nga be nyɛn i nun’n yɛlɛ sa i nuan su yolɛ’n.” (Zak 3:18) I sɔ’n ti, sɛ e su kplin e ɲin naan e nin aniaan kun annzɛ e osufuɛ kun e afiɛn sɛ’n, maan e srɛ Zoova kɛ ɔ uka e. I liɛ’n, Zoova fɛ́ i wawɛ’n mán e naan y’a yi nzuɛn ng’ɔ ti kpa’n i nglo. Kpɛkun, e klun jɔ́. Zezi kleli kɛ sɛ ndɛ tɔ e nin e wiengu kun e afiɛn’n, ɔ ti cinnjin kɛ e bɔbɔ e fa ajalɛ naan e ko siesie. Ɔ seli kɛ: “Sɛ á fá like wie kó mán Nyanmiɛn’n, bɔ w’a ju i sɔwlɛ lɛ naan sɛ ɔ wla kpɛn su kɛ ɔ wun ndɛ o ɔ niaan wie klun’n, yaci like sɔ’n lɛ, an ko siesie amun afiɛn ka, i sin bla w’a fa ɔ like sɔ’n man.”—Matie 5:23, 24.

18, 19. ?Kɛ be kle Klistfuɛ’m be yalɛ’n, ngue ti yɛ be klun kwla jɔ-ɔ?

 ¹⁸ Zezi seli kɛ: ‘Kɛ be kpɛ amun nzowa, mɔ be kle amun yalɛ, mɔ be tɔn amun suɛn tɛtɛ’n kwlaa n dunman nun’n, amun liɛ su ti ye, yɛle kɛ amun mo’n ɔ́ wá yó dan nyanmiɛn su lɔ. I sɔ’n ti, maan amun klun jɔ, maan amun wun blibli amun. Afin laa kɛ be kleli Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’m be yalɛ sɔ-ɔ, i sin naan b’a wu amun.’ (Matie 5:11, 12) Cɛn kun’n, jɔlɛ difuɛ dandan’m be boli akoto’m be lele. Kpɛkun, be seli be kɛ nán be bo jasin fɛ’n kun. Biblu’n se kɛ, “kɛ bé jáo jɔlɛ difuɛ’m be nyrun lɛ’n, be klun ti jɔwa.” E si kɛ nán bolɛ mɔ be boli be’n, i ti yɛ be klun ti jɔwa. Sanngɛ, kɛ mɔ be si kɛ “be nyin bɔ be guɛli i ase Jésus dunman nun’n,” ɔ ti like kpa’n, i ti-ɔ.—Sa Nga Be Yoli’n 5:41

¹⁹ Andɛ’n, kɛ be kle Zoova i sufuɛ’m be yalɛ Zezi dunman nun ti’n, be klun jɔ wie. (An kanngan Zak 1:2-4 nun.) Kɛ akoto’m be liɛ’n sa’n, kɛ be kle e yalɛ’n, nán kɛ ɔ yo e fɛ ti-ɔ. Sanngɛ, e si kɛ sɛ y’a kpɔciman Zoova’n, ɔ́ wlá e yakpa naan y’a kwla jran kekle. I sɔ sa juli aniaan kun mɔ be flɛ i kɛ Ɛniriki Dɔɔniki’n, ɔ nin i niaan bian’n be su. Afuɛ 1944, Utu nun’n, be wlali be bisua lika kun mɔ be kle sran’m be ɲrɛnnɛn dan lɔ’n i nun. Be nga be kleli be ɲrɛnnɛn bɔbɔ mun’n, be seli kɛ: “Sɛ a se be kɛ be yo like kun’n, kannzɛ á yó be sɛ, á yó be sɛ’n, be su yomɛn i le. Kannzɛ e yo be tɛtɛ’n, sanngɛ be klun jɔ.” Ɛniriki seli kɛ: “Nán kɛ n kunndɛ kɛ i sɔ sa’n ju min su-ɔ. Sanngɛ, kɛ bé klé min yalɛ’n mɔ n trali min awlɛn Zoova i sulɛ’n ti’n, n klun jɔli.” Ɔ kan guali su kɛ: “Srɛlɛ mɔ n srɛli Zoova tankaan kpa ti’n, e nin i e afiɛn mantannin kpa. Yɛ i kusu w’a yiman min ase le.”

20. ?Ngue ti yɛ kɛ e su Ɲanmiɛn m’ɔ di aklunjuɛ’n, ɔ yo e fɛ-ɔ?

²⁰ Sran’m be kwla kle e yalɛ, e osufuɛ’m be kwla tanndan e ɲrun, tukpacɛ wie kwla yo e, annzɛ oke yolɛ ti’n afɛ wie kwla tɔ e su. Kannzɛ bɔbɔ ɔ ti sɔ’n, sanngɛ sɛ Ɲanmiɛn Zoova m’ɔ di aklunjuɛ’n i klun jɔ e wun’n, e klun kwla jɔ. (Jue Mun 104:31) Asa ekun’n, ninnge kpakpa nga Ɲanmiɛn “m’ɔ kwlá buaman ato’n,” ɔ seli kɛ ɔ́ yó mán e’n ti’n, e klun kwla jɔ wie. (Tit 1:2) Kɛ Zoova wá yó ninnge sɔ mun’n, e su boman sa nga be o e su andɛ’n be su e diman jɔlɛ kun. Nanwlɛ, kɛ mɛn wá yó klanman’n, aklunjuɛ nga é wá dí’n, ɔ́ trá nga e sunnzun i dɔ nga su’n leleele. Biblu’n se kɛ e ‘wun wá jɔ́ e kpa fɔuun!’—Jue Mun 37:11.