Kɔ i nun ndɛ'n su trele

Kɔ like ng'ɔ o fluwa'n nun'n su trele

LIKE SUANLƐ 19

Maan e klo sran yɛ e yo sa i nuan su sɛsɛsɛ mɛn tɛ nga nun

Maan e klo sran yɛ e yo sa i nuan su sɛsɛsɛ mɛn tɛ nga nun

“A ti Nyanmiɛn kun bɔ sa tɛ’n ɔ timan ngowa like ɔ nyrun. A nin klunwifuɛ’n amun kwlá sɔn-man.”—JUE. 5:5.

JUE 142 E kplin e ɲin e ɲan like nga e wla o su’n

I SU FITILƐ *

1-3. (1) ?Kɛ nga Jue Mun 5:5-7 fa kan’n sa’n, wafa sɛ yɛ Zoova bu sa tɛ’n niɔn? (2) ?Ngue ti yɛ e kwla se kɛ be nga be kunndɛ ba kanngan mun’n, be buman “Klisi i mmla’n” i like fi-ɔ?

ƝANMIƐN ZOOVA i ɲin ci sa tɛ’n i wafawafa kwlaa. (An kanngan Jue Mun 5:5-7 nun.) I wie yɛle ba kanngan’m be kunndɛlɛ’n. I sɔ’n ti sa tɛ dan i ɲrun. Zoova i sufuɛ’m be niɛn i ayeliɛ’n su. Yɛle kɛ be kloman kɛ sran’m be kunndɛ ba kanngan mun. Yɛ be kwlá kplinman su kɛ be yo i sɔ like’n asɔnun’n nun.—Rɔm. 12:9; Ebr. 12:15, 16.

2 Be nga be kunndɛ ba kanngan mun’n, be buman “Klisi i mmla’n” i like fi. (Gal. 6:2) ?Ngue ti yɛ e se sɔ-ɔ? Like suanlɛ ng’ɔ sinnin lɛ nun’n, e wunnin kɛ Klisi i mmla’n yɛle like kwlaa ng’ɔ seli i sɔnnzɔnfuɛ’m be kɛ be yo’n, ɔ nin ajalɛ ng’ɔ kleli be’n. Klisi i mmla’n taka sran klolɛ’n su, yɛ ɔ wla e fanngan kɛ e klo sa nga be yo i nuan su sɛsɛsɛ’n. Mmla sɔ’n i su yɛ Klisifuɛ’m be di-ɔ. I sɔ’n ti’n, be nin ba kanngan’m be tran klanman. Kɛ ba kanngan’m be nin be o’n, srɛ kunman be, yɛ be wun kɛ be klo be sakpa. Be nga be kunndɛ ba kanngan mun’n, be klun yo wi, be bu be ngunmin be wun akunndan. Be ayeliɛ tɛ’n ti’n, ba kanngan’m be kwla bu i kɛ be ndɛ loman sran fi.

3 Andɛ’n, ba kanngan’m be kunndɛlɛ’n w’a kaci sran’m be junman. Yɛ sran’m be ayeliɛ tɛ sɔ’n ti’n, Klisifuɛ wie’m be wunnin be ɲrun dan. Be diman “klunwifuɛ mun nin gblɛfuɛ’m” be yalɛ. Be nun wie’m be kunndɛ kɛ bé wlú asɔnun’n nun. (2 Tim. 3:13) I kpa bɔbɔ Zoova i sufuɛ wie’m be kunndɛli ba kanngan mun wie. Like suanlɛ nga nun’n, é wá wún like nga ti yɛ ba kanngan’m be kunndɛlɛ’n ti sa tɛ dan’n. Kpɛkun sɛ asɔnun’n nunfuɛ kun kunndɛ bakan kun annzɛ ɔ yo sa tɛ uflɛ wie’n, like nga asɔnun kpɛnngbɛn’m be yo’n é wá kɛ́n i ndɛ wie. Asa ekun’n, é wún wafa nga siɛ nin niɛn’m be kwla sasa be mma mun naan sran wie w’a yoman be abɔlɛ’n. *

BA KANNGAN’M BE KUNNDƐLƐ’N TI SA TƐ DAN

4-5. ?Ngue ti yɛ ba kanngan’m be kunndɛlɛ’n ti be abɔlɛ yolɛ-ɔ?

4 Kɛ be kunndɛ bakan kun’n, sran sunman be wun be ɲrun cɛ kpa. Bakan bɔbɔ ɔ wun i ɲrun dan. Kpɛkun i osufuɛ mun nin i niaan Klisifuɛ’m be wun be ɲrun wie. Nanwlɛ, ba kanngan’m be kunndɛlɛ’n ti sa tɛ dan.

5 Ba kanngan’m be kunndɛlɛ’n ti be abɔlɛ yolɛ. Sa tɛ sɔ’n ti’n, ba kanngan mun nin be mantanfuɛ’m be wun be ɲrun dan. Like suanlɛ nga i sin liɛ’n nun’n, é wá wún kɛ be nga be kunndɛ ba kanngan mun’n, be yo be abɔlɛ tɛ kpa. Afin kɛ be yo be sɔ’n, be lafiman sran su kun, yɛ be klun titi be. I sɔ’n ti, ɔ fata kɛ e sasa ba kanngan mun naan sran tɛ wie w’a yoman be abɔlɛ kɛ ngalɛ’n sa. Sɛ i sɔ sa juli bakan kun su’n, ɔ fata kɛ e fɔnvɔ i yɛ e ukɛ i.—1 Tes. 5:14.

6-7. ?Ngue ti yɛ e kwla se kɛ be nga be kunndɛ ba kanngan mun’n be saci asɔnun’n i dunman, yɛ be fɔn awa’n i mmla’n niɔn?

6 Ba kanngan’m be kunndɛlɛ’n saci Zoova i sufuɛ’m be dunman. Kɛ aniaan kun kunndɛ bakan kun’n, ɔ saci Zoova i sufuɛ onga’m be dunman. (Mat. 5:16; 1 Piɛ. 2:12) Ɔ yo maan sran’m be kwla kan Klisifuɛ miliɔn kpanngban nga be ‘mian be ɲin be lafi Ɲanmiɛn su kpa’n’ be wun ndɛ tɛtɛ. (Zid. 3) I sɔ’n kusu nin i fataman. I sɔ’n ti’n, e kwlá kplinman su kɛ sran ng’ɔ yo i sɔ sa tɛ liɛ’n, ɔ ka e afiɛn.

7 Be nga be kunndɛ ba kanngan’m be fɔn awa’n i mmla’n. Ɔ ti cinnjin kɛ Klisifuɛ’m be “ɲin yi mɛn siefuɛ mun.” (Rɔm. 13:1) Wafa nga e kwla kle kɛ e ɲin yi be’n yɛle be mmla’m be su nantilɛ’n. Sɛ aniaan kun fɔn mmla sɔ’m be nun kun’n, yɛle kɛ sɛ ɔ kunndɛ bakan kun’n, nn i ɲin yiman mɛn siefuɛ mun. (An nian Sa Nga Be Yoli’n 25:8 nun.) Nán asɔnun kpɛnngbɛn’m be junman yɛle be nga be fɔn awa’n i mmla’n be fɔ tulɛ. Ɔ maan, sɛ awa’n waan ɔ́ wlá sa tɛ yofuɛ sɔ’n i bisua’n, be su wlaman be nuan nun. (Rɔm. 13:4) Afin sa tɛ yofuɛ’n i bɔbɔ yɛ ɔ kpɛli saɛ ba mɛnnin i wun-ɔn.—Gal. 6:7.

8. ?Kɛ e bu e wiengu lufle’n, wafa sɛ yɛ Zoova bu i sɔ liɛ’n niɔn?

8 Ba kanngan’m be kunndɛlɛ’n ti sa tɛ dan Ɲanmiɛn ɲrun. (Jue. 51:6) Kɛ sran kun bu i wiengu kun lufle’n, ɔ ti kɛ Zoova yɛ w’a bu i lufle sa. Mmla nga Ɲanmiɛn fa mannin Izraɛlifuɛ mun’n, ɔ kle sɔ weiin. Mmla’n se kɛ sɛ sran kun wua i wiengu kun i like annzɛ ɔ di i lufle’n, nn w’a fɔn Zoova wun. (Sau. 5:21-23) I sɔ’n kle kɛ sɛ aniaan kun kunndɛ bakan kun’n, nn w’a fɔn Ɲanmiɛn wun. Asa ekun’n, ɔ saci Zoova i dunman. I kwlaa sɔ’n ti yɛ ba kanngan’m be kunndɛlɛ’n ti sa tɛ dan Ɲanmiɛn ɲrun’n niɔn. E mɔ e ti i sufuɛ kusu’n ɔ fata kɛ e bu i fɔ wie.

9. (1) ?Kɛ afuɛ’m bé sín’n, ndɛ benin yɛ Zoova i anuannzɛ’n uka e naan y’a wun i wlɛ kpa-ɔ? (2) ?Ngue ti-ɔ?

9 Kɛ afuɛ’m bé sín’n, nn Zoova i anuannzɛ’n yí fluwa kpanngban naan e wun ba kanngan’m be kunndɛlɛ’n, i su ndɛ nga Biblu’n kan’n i wlɛ kpa. Sasafuɛ Tranwlɛ’n nin An Tinnge! be nun ndɛ wie’m be kan like ng’ɔ fata kɛ be nga be tɔli be gblu’n be yo naan be wla w’a gua ase’n, i ndɛ. Asa ekun’n, be kle e wafa nga e kwla fɔnvɔ i sɔfuɛ mun’n, ɔ nin wafa nga siɛ nin niɛn’m be kwla sasa be mma mun’n. Anuannzɛ’n klɛli asɔnun kpɛnngbɛn’m be fluwa wie mun naan sɛ sran wie kunndɛ bakan kun asɔnun’n nun’n, b’a nian Ɲanmiɛn ndɛ’n nun b’a fa ajalɛ. Kpɛkun ɔ kle be ajalɛ uflɛ wie mun titi naan b’a kwla siesie i sɔ ndɛ’n. Anuannzɛ’n yo sɔ naan asɔnun kpɛnngbɛn’m b’a kwla nanti Klisi i mmla’n su. Asa ekun’n, ɔ yo sɔ naan be yo ninnge mun klolɛ su, yɛ be yo sa i nuan su sɛsɛsɛ.

KƐ SRAN KUN YO SA TƐ’N LIKE NGA ASƆNUN KPƐNNGBƐN’M BE YO’N

10-12. (1) ?Kɛ sran kun yo sa tɛ dan asɔnun’n nun mɔ asɔnun kpɛnngbɛn’m bé síesíe ndɛ’n, ngue su yɛ be fa be ɲin be sie-ɔ? (2) ?Ngue yɛ ɔ ti be cinnjin-ɔn? (3) ?Ngue yɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be kplin be ɲin be yo-ɔ?

10 Kɛ sran kun yo sa tɛ dan mɔ asɔnun kpɛnngbɛn’m bé síesíe ndɛ’n, be fa be ɲin sie i Klisi i mmla’n su. Mmla sɔ’n wla be fanngan kɛ be klo Ɲanmiɛn i sufuɛ mun, kpɛkun be yo sa ng’ɔ ti su Ɲanmiɛn ɲrun’n. I sɔ’n ti’n, kɛ be ti i kɛ sran kun w’a yo sa tɛ dan’n, be usa be wun kosan wie mun. Afin like ng’ɔ ti be cinnjin kpafuɛ’n, yɛle kɛ nán Ɲanmiɛn i dunman’n saci. (Sau. 22:31, 32; Mat. 6:9) Asa ekun’n, be kunndɛ kɛ aniaan nga be o asɔnun’n nun mɔ be mian be ɲin be nanti Ɲanmiɛn i mmla’n su’n, be nin Ɲanmiɛn be afiɛn mantan kpa titi. Kpɛkun, be kunndɛ kɛ bé úka sran nga be yoli i sa’n, naan ɔ wun i wun fɛ.

11 Sɛ sran ng’ɔ yoli sa tɛ sɔ’n ti Zoova i sufuɛ’n, asɔnun kpɛnngbɛn’m be nian sɛ be kwla ukɛ i naan ɔ nin Ɲanmiɛn be afiɛn w’a mantan ekun-o. (An kanngan Zaki 5:14, 15 nun.) Kɛ nga ndɛ mma’n fa kan sa’n, kɛ Klisifuɛ kun yo sa tɛ’n ɔ ti kɛ ɔ kpinndinman sa. I sɔ’n kle kɛ ɔ nin Zoova be afiɛn mantanman kpa kun. * Kɛ ɔ ko yo sɔ’n, asɔnun kpɛnngbɛn’m be junman nga be di’n, ɔ ti kɛ dɔɔtrɔfuɛ’m be liɛ’n sa. Be kplin be ɲin naan sran sɔ’n ‘yo juejue.’ Sɛ sran’n kaci i nzuɛn’n, be fa Ɲanmiɛn Ndɛ’n be tu i fɔ naan ɔ nin Ɲanmiɛn be afiɛn mantan kpa ekun.—Yol. 3:19; 2 Kor. 2:5-10.

12 I sɔ’n kle kɛ junman nga asɔnun kpɛnngbɛn’m be di’n, ɔ timan aɔwi. Be nian Ɲanmiɛn i bua fa m’ɔ fa wlali be sa nun’n i lika kpa. (1 Piɛ. 5:1-3) Be kunndɛ kɛ be niaan’m be wun be wun fɛ asɔnun’n nun. I sɔ’n ti’n, kɛ be ti i kɛ sran wie w’a kunndɛ bakan kun’n annzɛ w’a yo sa tɛ uflɛ asɔnun’n nun’n, be sisiman be bo naan b’a fa ajalɛ. Ajalɛ nga be fa be’n,  ndɛ kpɔlɛ 13 nin  15, yɛ  17 bé wá kán be ndɛ.

13-14. ?Asɔnun kpɛnngbɛn’m be nanti awa’n i mmla ng’ɔ se kɛ sɛ sran kun kunndɛ bakan kun’n, ɔ fata kɛ be bo su kle awa’n i janunfuɛ mun’n i su wie? An yiyi nun.

 13 Nvle wie’m be nun’n, mmla’n se kɛ sɛ sran kun kunndɛ bakan kun’n, ɔ fata kɛ be kan kle awa’n i janunfuɛ mun. ?Asɔnun kpɛnngbɛn’m be di mmla sɔ’n su wie? Ɛɛn. Asɔnun kpɛnngbɛn nga be o nvle sɔ’n nun’n, be mian be ɲin be nanti mmla sɔ’n su. (Rɔm. 13:1) I sɔ mmla’n nin Ɲanmiɛn mmla’m be sansanman be wun. (Yol. 5:28, 29) I sɔ’n ti’n, kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be ti i kɛ sran kun w’a kunndɛ bakan kun’n, be usa Betɛli komite’n i ngwlɛlɛ afɛ naan ɔ kle be wafa nga be kwla nanti awa’n i mmla sɔ’n su’n.

14 Kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be nin bakan nga be kunndɛli i’n nin i osufuɛ mun, ɔ nin be nga be tili ndɛ’n nun’n bé kókó yalɛ’n, be bo su kle be kɛ be kwla kan kle awa’n i janunfuɛ mun. ?Yɛ sɛ asɔnun’n nunfuɛ kun yɛ ɔ yoli sa tɛ sɔ’n naan Klisifuɛ kun ko kan kle awa’n i janunfuɛ mun naan i sin’n ɔ tɛ nglo nin? ?Ɔ fata kɛ Klisifuɛ ng’ɔ ko kannin ndɛ’n, ɔ bu i kɛ w’a saci Ɲanmiɛn i dunman? Cɛcɛ. Sran ng’ɔ yoli sa tɛ’n, i bɔbɔ yɛ ɔ sacili Ɲanmiɛn i dunman-ɔn.

15-16. (1) ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ lalofuɛ’m be ju nɲɔn annzɛ be tra nɲɔn naan asɔnun kpɛnngbɛn’m bé yía sran kun wun-ɔn? (2) ?Kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be ti i kɛ asɔnun’n nunfuɛ kun w’a kunndɛ bakan kun’n, ngue yɛ be yo-ɔ?

 15 ?Kwlaa naan asɔnun kpɛnngbɛn’m b’a yia sran kun wun’n, ngue ti yɛ ɔ fata kɛ lalofuɛ’m be ju nɲɔn annzɛ be tra nɲɔn-ɔn? Afin kɛ Biblu’n kan sɔ-ɔ. Sɛ sran’n bɔbɔ w’a dimɛn sa ng’ɔ yoli’n i nanwlɛ, ɔ fata kɛ be ɲan lalofuɛ nɲɔn kwlaa naan asɔnun kpɛnngbɛn’m b’a yiɛ i wun. (Mml. 19:15; Mat. 18:16; An kanngan 1 Timote 5:19 nun.) Sanngɛ i sɔ’n kleman kɛ sɛ sran kun kunndɛli bakan kun’n, annzɛ ɔ yo sa tɛ uflɛ wie’n ɔ fata kɛ lalofuɛ’m be ju nɲɔn naan b’a bo su b’a kle awa’n i janunfuɛ mun.

16 Kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be ti i kɛ asɔnun’n nunfuɛ kun w’a kunndɛ bakan kun’n, be kplin be ɲin be nanti sa sɔ’n i su mmla nga awa’n kpɛli’n su. I sin’n, be usausa ndɛ’n nun kpa. Kpɛkun, sɛ ɔ fata kɛ be yia sran sɔ’n i wun’n, be jran ndɛ nga Biblu’n kan’n su naan b’a wun i wlɛ. Sɛ sran sɔ’n waan w’a yoman sa sɔ’n, asɔnun kpɛnngbɛn’m be flɛ lalofuɛ mun. Sɛ sran nga be yoli i sa’n, ɔ nin sran kun ekun be jran su kɛ ɔ yoli sɔ sakpa’n, asɔnun kpɛnngbɛn’m be yiɛ i wun. * Sɛ lalofuɛ’m be juman nɲɔn bɔbɔ’n, i sɔ’n kleman kɛ sran ng’ɔ kannin ndɛ’n ɔ buali ato. Sɛ be waan sran kun w’a kunndɛ bakan kun naan lalofuɛ’m be juman nɲɔn bɔbɔ’n, sanngɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be wun i wlɛ kɛ kɔlɛ’n sran sɔ’n yoli sa wie m’ɔ yo i wiengu’m be ya dan-ɔn. I sɔ’n ti be fɔnvɔ be nga sran sɔ’n yoli be sa’n. Asa ekun’n, asɔnun kpɛnngbɛn’m be ɲin kpaman sa sɔ’n su kaan sa. Yɛle kɛ be fa ajalɛ naan sran sɔ’n w’a yoman sran uflɛ i abɔlɛ asɔnun’n nun.—Yol. 20:28.

17-18. ?Kɛ asɔnun’n nunfuɛ kun kunndɛ bakan kun’n, ngue ti yɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be yiɛ i wun-ɔn?

 17 ?Kɛ asɔnun’n nunfuɛ kun kunndɛ bakan kun’n, ngue ti yɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be yiɛ i wun-ɔn? Asɔnun kpɛnngbɛn’m be timan jɔlɛ difuɛ. Sɛ sran’n fɔnnin awa’n i mmla naan ɔ fata kɛ awa’n i janunfuɛ’m be mɛn i ndɛ’n, ɔ o be bɔbɔ be sa nun. Asɔnun kpɛnngbɛn’m be faman be nuan wlɛmɛn i sɔ ndɛ’n nun. Be yaci awa’n i janunfuɛ’m be nun naan be di sa tɛ yofuɛ’n i jɔlɛ. (Rɔm. 13:2-4; Tit. 3:1) Sanngɛ kɛ be yia sa tɛ yofuɛ’n i wun’n, be nian sɛ ɔ fata kɛ ɔ ka asɔnun’n nun annzɛ be tu i asɔnun’n nun-o.

18 Kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be yiɛ i wun’n, like ng’ɔ yoli m’ɔ saci Ɲanmiɛn nin i wiengu Klisifuɛ’m be dunman’n, i su yɛ be fa be ɲin be sie-ɔ. Sɛ sa sɔ’n yo i nsisɔ-o annzɛ ɔ yomɛn i nsisɔ-o, asɔnun kpɛnngbɛn’m be jran Ɲanmiɛn Ndɛ’n su naan b’a wun i wlɛ. Sɛ ɔ yomɛn i nsisɔ’n, be tu i asɔnun’n nun. Kpɛkun be kan kle asɔnun’n nunfuɛ mun. (1 Kor. 5:11-13) Sanngɛ sa ng’ɔ yoli’n yo i nsisɔ’n, be tumɛn i asɔnun’n nun. Sanngɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be kan kle i kɛ be su mɛnmɛn i junman wie fi kun asɔnun’n nun, annzɛ kusu ɔ́ cɛ́ kpa naan b’a kwla mɛn i junman ekun. Asa ekun’n, asɔnun kpɛnngbɛn’m be fa ajalɛ wie mun naan b’a sasa ba kanngan mun. I wie yɛle kɛ be flɛ siɛ nin niɛn’m be aamiɛn, kpɛkun be se be kɛ maan be nian be mma’m be su kpa naan sran sɔ’n w’a fɛmɛn i wun w’a mantanman be. Sanngɛ, be boman bakan nga be kunndɛli i’n, annzɛ i osufuɛ’m be dunman kleman be.

WAFA NGA SIƐ NIN NIƐN’M BE KWLA SASA BE MMA MUN’N

?Wafa sɛ yɛ siɛ nin niɛn’m be kwla sasa be mma mun naan sran wie w’a kunndɛman be-ɔ? Ɔ fata kɛ be kan bian nin bla nna’n i su ndɛ ng’ɔ nin i kanlɛ fata’n be kle be. I lɛ nun’n, siɛ nin niɛn’m be kwla nian afɔtuɛ nga Zoova i anuannzɛ’n man be’n, be su naan b’a kle be mma’m be like. (An nian like suanlɛ 19 i ndɛ kpɔlɛ 19-22 be nun.)

19-22. ?Ngue yɛ siɛ nin niɛn’m be kwla yo naan sran wie w’a kunndɛman be mma mun-ɔn? (An nian foto ng’ɔ o fluwa’n i bui’n su’n.)

19 Siɛ nin niɛn mun, amun yɛ ɔ fata kɛ amun sasa amun mma mun-ɔn. * Afin amun mma’m be ti like cinnjin kpa yɛ Zoova ‘fa cɛli amun-ɔn.’ (Jue. 127:3) I sɔ’n ti’n, ɔ fata kɛ amun nian be su kpa naan sran wie w’a kunndɛman be. ?I sɔ yolɛ nun’n, ngue yɛ amun kwla yo-ɔ?

20 Like klikli ng’ɔ fata kɛ amun yo’n, yɛle kɛ amun bɔbɔ amun si ba kanngan’m be kunndɛlɛ’n i su ndɛ’n kpa. Ɔ fata kɛ amun si be nga be kunndɛ ba kanngan’m be nzuɛn’n, ɔ nin wafa nga be laka be’n. Kpɛkun amun sie be nga be kwla yo i sɔ sa’n be nzɔliɛ. (Nya. 22:3; 24:3) Nán amun wla fi su kɛ blɛ sunman nun’n, be nga be yo i sɔ sa’n, be timan aofuɛ. Ba kanngan’m be si be kpa, yɛ be lafi be su.

21 Like nɲɔn su ng’ɔ fata kɛ amun yo’n, yɛle kɛ amun nin ba’m be koko yalɛ titi. (Mml. 6:6, 7) Sɛ be su kan be klun ndɛ’n, amun sie amun su kpa be nuan bo. (Zak. 1:19) Nán amun wla fi su kɛ ba kanngan nga i sɔ sa’n juli be su’n, be sisi be bo naan b’a bo su b’a kle sran. Afin wie liɛ’n be bu i kɛ sran fi su faman be ndɛ’n su. Wie liɛ kusu’n, sa tɛ yofuɛ’n wlanwlan be kɛ nán be kan. I sɔ’n ti’n, sɛ ɔ yo amun kɛ sa wie juli amun wa’n su’n, amun usɛ i kosan amanniɛn su. Kpɛkun kɛ ɔ́ tɛ́ su’n, amun sie amun su kpa.

22 Like nsan su ng’ɔ fata kɛ amun yo’n, yɛle kɛ amun kle amun mma’m be like. Amun nian be afuɛ’n naan bian annzɛ bla nna i su ndɛ ng’ɔ nin kanlɛ fata’n, amun nin be koko su yalɛ. Sɛ sran wie waan ɔ́ kán be nvialiɛ nun lika wie’n, ndɛ ng’ɔ fata kɛ be kan’n, ɔ nin like ng’ɔ fata kɛ be yo’n, amun kle be. Kɛ ɔ ko yo naan amun a kwla sasa amun mma mun’n, anuannzɛ’n kleli amun ajalɛ wie mun. Amun nian ajalɛ sɔ’m be su.—An nian kuku nga be flɛ i kɛ “ Ɔ bɔbɔ suan like naan w’a kwla kle ɔ wa’n i like” nun.

23. (1) ?Wafa sɛ yɛ Zoova i Lalofuɛ’m be bu ba kanngan’m be kunndɛlɛ’n niɔn? (2) ?Kosan benin yɛ é wá tɛ́ su like suanlɛ nga i sin liɛ’n nun-ɔn?

23 Ba kanngan’m be kunndɛlɛ’n ti tete like Zoova i Lalofuɛ’m be ɲrun. Asa ekun’n, e nanti Klisi i mmla’n su. I sɔ’n ti’n, sɛ sran kun kunndɛli bakan kun naan sa tɛ sɔ’n ti’n ɔ su wun i ɲrun’n, e suɛnmɛn i bo. ?Sanngɛ aniaan nga be bakan nun’n sran wie kunndɛli be’n, é yó sɛ naan y’a uka be? Like suanlɛ nga i sin liɛ’n nun’n, é wá tɛ́ kosan sɔ’n su.

JUE 103 Sran nga be mannin be like kɛ be yo’n

^ ndɛ kpɔlɛ 5 Like nga é wá sún i yɛ nun’n, é wá kán wafa nga e kwla sasa ba kanngan mun naan sran wie w’a kunndɛman be’n i ndɛ. Kpɛkun é wá kán wafa nga asɔnun kpɛnngbɛn’m be kwla sasa asɔnun’n nunfuɛ mun’n, ɔ nin wafa nga siɛ nin niɛn’m be kwla sasa be mma mun’n, be ndɛ wie.

^ ndɛ kpɔlɛ 3 NDƐ WIE’M BE NUN YIYILƐ: Kɛ be kan ba kanngan’m be kunndɛlɛ’n ndɛ’n, i wie yɛle kɛ be nin be la. Annzɛ be fa be yasua lika’n be wlɛ i ba kanngan’m be wuntuan’n nun. Annzɛ be se be kɛ be tafitafi be bla lika’n nun annzɛ be yasua lika’n i wun. Wie liɛ kusu’n, be kan ba kanngan’m be bondrɛ’n, annzɛ be ɲɔnflɛn’n, annzɛ be yasua lika’n annzɛ be bla lika’n nun ngowa. Sɛ sran wie kunndɛli bakan kun’n, nán e bu i kɛ bakan’n i bɔbɔ ti yɛ i sɔ sa’n juli i su-ɔ. Ba kanngan nga be kunndɛli be’n, be nun sunman be ti bla. Sanngɛ be kunndɛ ba yasua mun wie. Be nga be kunndɛ ba kanngan mun’n, be nun sunman be ti yasua. Sanngɛ bla wie’m be yo sɔ wie.

^ ndɛ kpɔlɛ 11 Sɛ sran kun w’a kpɔnzɔ Ɲanmiɛn sulɛ’n nun naan ɔ yo sa tɛ’n, e su seman kɛ nɛ́n i ɲinfu-ɔ. Saan ɔ́ kán sa ng’ɔ yoli’n i su ndɛ klé Zoova.—Rɔm. 14:12.

^ ndɛ kpɔlɛ 16 Sɛ asɔnun’n nunfuɛ kun kunndɛli bakan kun naan asɔnun kpɛnngbɛn’m be yiɛ i wun’n, be su seman kɛ bakan’n trɛn i bo. Bakan’n kwla bo sa nga be yoli i’n su kle i si annzɛ i nin annzɛ sran kaklaka kun. Kpɛkun sran sɔ’n kwla kan ndɛ nga bakan’n kannin’n kle asɔnun kpɛnngbɛn mun.

^ ndɛ kpɔlɛ 19 Afɔtuɛ nga be man siɛ nin niɛn mun’n, ɔ ti be nga be ta sran uflɛ wa’n be liɛ wie.