Kɔ i nun ndɛ'n su trele

Kɔ like ng'ɔ o fluwa'n nun'n su trele

LIKE SUANLƐ 38

“Amun bla min sin, yɛ ń yó maan amun wla gúa ase”

“Amun bla min sin, yɛ ń yó maan amun wla gúa ase”

“Amun kwlaa mɔ amun su fɛ’n, yɛ amun kwlaa mɔ trɔ w’a ti amun’n, amun bla min sin, yɛ ń yó maan amun wla gúa ase.”​—MAT. 11:28.

JUE 17 “M’an ti”

I SU FITILƐ *

1. ?Ngue ndɛ yɛ Zezi kannin m’ɔ o Matie 11:28-30 nun-ɔn?

CƐN kun’n, Zezi kannin ndɛ cinnjin kun kleli sran kpanngban kpa. Ɔ seli be kɛ: “Amun bla min sin, yɛ ń yó maan amun wla gúa ase.” (An kanngan Matie 11:28-30 nun.) Ndɛ nga Zezi kɛnnin i lɛ’n, ɔ timan be nuan nun ndɛ kanlɛ sa ngbɛn. Kɛ ɔ ko yo naan y’a wun i wlɛ’n, maan e bu like ng’ɔ yo mannin bla kun mɔ tukpacɛ tɛ wie kle i yalɛ’n, i akunndan.

2. ?Ngue like yɛ Zezi yo mannin bla kun mɔ tukpacɛ tɛ wie o i wun’n niɔn?

2 Tukpacɛ sɔ’n o bla’n i wun w’a di afuɛ 12. Bla’n w’a wlan ayre yofuɛ’m be sin lele ngbɛn. Nán juejue yɛ ɔ ko yo-ɔ. I kpa bɔbɔ’n kɛ lika cɛ́n m’ɔ́ sán’n, nn i tukpacɛ’n yó tɛ kɔ́ i ɲrun. Moizi mmla’n kusu se kɛ sran nga tukpacɛ sɔ’n o i wun’n, ɔ o fiɛn nun. (Sau. 15:25) Kpɛkun bla’n w’a ti i kɛ Zezi kwla yo tukpacifuɛ’m be juejue. Ɔ maan ɔ fali ajalɛ kɛ ɔ́ kó wún i wun. Kɛ ɔ kunndɛli Zezi lele m’ɔ wunnin i’n, ɔ kɛnnin i tralɛ dan’n i nuan njɔlɛ’n, yɛ mmoja m’ɔ tu i’n ka lɛ kpɛli-ɔ. Zezi yoli i juejue sɔ, sanngɛ wafa nga Zezi kannin ndɛ kleli bla’n, ɔ yoli maan bla’n buli i wun sran ekun. Yɛle kɛ kɛ Zezi kán ndɛ klé i’n, ɔ flɛli i kɛ “Min wa.” E si kɛ ndɛ sɔ’n wlali bla’n i fanngan dan yɛ ɔ guɛli i awlɛn su nzue.​—Lik. 8:43-48.

3. ?Kosan benin mun yɛ é wá tɛ́ be su like suanlɛ nga nun-ɔn?

3 Kɛ ɔ ko yo naan Zezi w’a yo bla’n i juejue’n, bla’n bɔbɔ tuli i ja toli Zezi lɔ. Ɔ miɛnnin i ɲin fali ajalɛ. Like kunngba’n yɛ ɔ fata kɛ e yo i andɛ-ɔ. Sɛ é kwlá sé’n, ɔ fata kɛ e tu e ja e wɔ Zezi sin. E si kɛ dɔ nga su’n, Zezi su yiman atrɛ yoman be nga be bɛ i sin’n be juejue. Sanngɛ ɔ te yia e kɛ ‘e blɛ i sin, yɛ ɔ́ yó maan e wla gúa ase.’ ?Wafa sɛ yɛ e kwla kɔ Zezi sin-ɔn? ?Kɛ Zezi se kɛ e fa e ti e wlɛ i i kɔmin su waka’n i bo’n, ngue ndɛ yɛ i waan ɔ́ kán-ɔn? ?Ngue like yɛ Zezi i su ndɛ’n kle-ɔ? ?Ngue ti yɛ e kwla se kɛ junman nga Zezi fa mannin e’n, ɔ yo maan e wla gua ase-ɔ? ?Ngue yɛ e kwla yo naan e wla w’a gua ase titi-ɔ? Like suanlɛ nga nun’n, é wá tɛ́ kosan sɔ’m be su.

“AMUN BLA MIN SIN”

4-5. ?Ninnge nga e kwla yo fa kle kɛ e su kɔ Zezi sin’n, be nun wie mun yɛle benin?

4 Ninnge nga e kwla yo fa kle kɛ y’a wɔ Zezi sin’n, be nun kun yɛle kɛ maan e suan like ng’ɔ yoli’n, nin ndɛ ng’ɔ kannin’n, be su like kpa. (Lik. 1:1-4) Ɔ fata kɛ e bɔbɔ yɛ e mian e ɲin e yo i sɔ like’n niɔn. Afin sran fi su yomɛn i sɔ like’n manman e. Asa ekun’n, sɛ be yo e batɛmun naan e kaci Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’n, é klé kɛ y’a wɔ i sin wie.

5 Like kun ekun nga e kwla yo fa kle kɛ y’a wɔ Zezi sin’n, yɛle kɛ sɛ e sa mian ukalɛ wun’n, maan e ko wun asɔnun kpɛnngbɛn’m be wun. Zezi fali sran sɔ mun mannin naan be niɛn i bua’m be lika. (Efɛ. 4:7, 8, 11; Zan 21:16; 1 Piɛ. 5:1-3) Asɔnun kpɛnngbɛn’m be kunndɛ kɛ bé úka e sɔ, sanngɛ be siman e klun ndɛ, yɛ be siman like nga e sa miɛn i wun sakpa’n. I sɔ’n ti’n, ɔ fata kɛ e fa e wun e mantan be naan e se be kɛ be uka e. I sɔ yɛ aniaan bian kun mɔ be flɛ i kɛ Zuliɛn’n, ɔ yoli-ɔ. Ɔ seli kɛ: “Tukpacɛ’n ti’n n yacili Betɛli junman’n i dilɛ. Kɛ ɔ yoli sɔ’n, min janvuɛ kpa kun seli min kɛ n ko wun asɔnun kpɛnngbɛn’m be wun naan be wla min fanngan. I klikli nun’n, n seli min wun kɛ n sa mianman ukalɛ wun. Sanngɛ i sin’n, n ko wunnin be wun. Kɛ ɔ yoli sɔ’n, be nun nɲɔn be w’a niannin min osu kpɛkun be wlali min fanngan. Nanwlɛ i sɔ’n yoli min ye dan.” Aniaan bian Zuliɛn i su ndɛ’n kle kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be kwla uka e naan y’a bu “akunndan nga Klisi bu’n” wie. (1 Kor. 2:16; 1 Piɛ. 2:21) Kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be uka e sɔ’n, be yi i nglo kɛ e ndɛ lo be.

“AMUN FA AMUN TI WLA MIN KƆMIN SU WAKA’N I BO”

6. ?Kɛ Zezi se kɛ ‘e fa e ti e wlɛ i i kɔmin su waka’n i bo’n’ ngue ndɛ yɛ i waan ɔ́ kán-ɔn?

6 Kɛ Zezi se kɛ ‘e fa e ti e wlɛ i i kɔmin su waka’n i bo’n,’ ɔ ti kɛ ɔ su se kɛ e kplin su naan ɔ sie e sa. Annzɛ kusu ɔ ti kɛ ɔ su se kɛ ‘e nin i e di Zoova i junman’n likawlɛ.’ Ndɛ nɲɔn sɔ’m be kle kɛ ɔ fata kɛ e di junman.

7. (1) ?Kɛ nga Matie 28:18-20 fa kan’n sa’n, junman benin yɛ be fa mannin e-ɔ? (2) ?Yɛ ngue yɛ e kwla lafi su-ɔ?

7 Kɛ e fa e wun e man Zoova mɔ be yo e batɛmun’n, e kle kɛ e nanti ndɛ nga Zezi kannin’n su. Zezi yia sran ngba kɛ be blɛ i sin. Ɔ maan be kwlaa nga be awlɛn ti kpa mɔ be kunndɛ kɛ bé sú Ɲanmiɛn’n, Zezi sɔ be nun klanman. (Zan 6:37, 38) Asa ekun’n, Zoova man sran sɔ’m be atin kɛ be di junman kunngba nga Zezi dili’n wie. I sɔ’n kle kɛ ɔ bu be sran. Ɔ maan e kwla lafi su kɛ Zezi úka e titi naan y’a kwla di junman sɔ’n.​—An kanngan Matie 28:18-20 nun.

“AMUN FA LIKE NGA N KLE’N SU”

Kɛ zezi sa’n, e yo naan sran’m be wla gua ase (An nian ndɛ kpɔlɛ 8-11 nun.) *

8-9. (1) ?Ngue ti yɛ be nga be ti wun ase kanfuɛ’n be fa be wun be mantan Zezi-ɔ? (2) ?Kosan benin mun yɛ e kwla fa usa e wun-ɔn?

8 Be nga be kan be wun ase’n, be fa be wun be mantan Zezi. (Mat. 19:13, 14; Lik. 7:37, 38) ?Ngue ti yɛ e se sɔ-ɔ? Maan e bu ngbaciɛ ng’ɔ o Zezi nin Farizifuɛ’m be afiɛn’n, i akunndan kan e nian. Zifu’m be Ɲanmiɛn sulɛ wafa’m be su kpɛnngbɛn sɔ’m be kloman sran, yɛ be tu be wun. (Mat. 12:9-14) Zezi liɛ’n ɔ klo sran, yɛ ɔ ti wun ase kanfuɛ. Farizifuɛ’m be klo dunman yɛ be klo kɛ sran’m be manman be. Zezi liɛ’n, ɔ yili i nglo kɛ i sɔ yolɛ’n timan kpa. Yɛ ɔ seli i sɔnnzɔnfuɛ’m be kɛ be yo wun ase kanfuɛ naan be su be wiengu. (Mat. 23:2, 6-11) Farizifuɛ’m be wlanwlan sran mun naan be ɲin yi be kekle nun. (Zan 9:13, 22) Sanngɛ Zezi liɛ’n ndɛ ng’ɔ kannin’n, ɔ nin ninnge ng’ɔ yoli be’n, be yoli maan sran’m be wla guali ase.

9 Zezi i ayeliɛ’n kle e ajalɛ klanman kpa. I sɔ’n ti’n, maan e usa e wun kɛ: ‘?Sran’m be sie i nzɔliɛ kɛ n ti wɛtɛɛfuɛ naan n tuman min wun? ?N tu min klun n di junman wie mɔ be leman ɲrun’n? ?Yɛ n yi i nglo kɛ sran’m be ndɛ lo min?’

10. ?Kɛ sran’m be nin Zezi be di junman’n wafa sɛ yɛ be wun yo be-ɔ?

10 Zezi tuli i klun kleli i sɔnnzɔnfuɛ’m be like, yɛ ɔ nin be trannin klanman. I sɔ’n ti’n kɛ ɔ mannin be junman’n, i dilɛ yoli be fɛ. (Lik. 10:1, 19-21) Asa ekun’n, ɔ usali be kosan, afin ɔ kunndɛ kɛ be kan be klun ndɛ be kle i. (Mat. 16:13-16) Kɛ be ta waka kun mɔ be niɛn i lika’n, waka sɔ’n yo kpa. I wafa kunngba’n, Zezi yoli maan i sɔnnzɔnfuɛ’n be yoli sran kpa. Yɛle kɛ like kwlaa ng’ɔ kleli be’n, be niannin su be nantili.

Nán e like yolɛ yo ya

E bo jasin fɛ’n juejue su

E tu e klun e di junman *

11. ?Kosan benin mun yɛ ɔ fata kɛ e fa usa e wun-ɔn?

11 Sɛ e le kwlalɛ’n, ɔ fata kɛ e usa e wun kɛ: ‘?Junman su lɔ’n nin awlo lɔ’n, wafa sɛ yɛ e nin sran mun e tran-ɔn? ?N yo maan be wun kpaja be? ?N wla be fanngan kɛ like nga be wunmɛn i wlɛ’n, be usa su kosan? ?Kɛ bé kán be klun ndɛ’n, n sie min su be nuan bo?’ Nán maan e yo kɛ Farizifuɛ’m be sa. Afin be liɛ’n be kunndɛman kɛ sran usa be sa. Yɛ sɛ sran kun kan ndɛ wie naan ɔ nin be liɛ’n timan kun’n, be kle sran sɔ’n i yalɛ.​—Mar. 3:1-6; Zan 9:29-34.

“AMUN WLA WÁ GÚA ASE”

12-14. ?Like nga ti yɛ kɛ e di junman nga Zezi fa mannin e’n e wla gua ase’n, be nun wie mun yɛle benin?

12 ?Ngue ti yɛ kɛ e di junman nga Zezi fa mannin e’n, e wla gua ase-ɔ? Like nga ti yɛ e wla gua ase’n, ɔ sɔnnin. Maan e fa e ɲin e sie i be nun wie’m be su.

13 Be nga be nian e su’n be leman wunsu. Zoova m’ɔ o like kwlaa ti su’n i klun yoman wi, yɛ ɔ mianmianman sran. Kɛ i sufuɛ’m be di junman be mɛn i’n, i wla fiman su. (Ebr. 6:10) Asa ekun’n, kɛ ɔ mɛn i sufuɛ’m be junman’n, ɔ man be wunmiɛn naan b’a kwla di i sɔ junman’n. (2 Kor. 4:7; Gal. 6:5) Zezi kusu m’ɔ ti e Famiɛn’n ɔ nin sran’m be trannin klanman. I lɛ nun’n, ɔ kleli e ajalɛ klanman kpa. (Zan 13:15) Asɔnun kpɛnngbɛn’m be kusu be mian be ɲin be nian Zezi m’ɔ ti “bua tafuɛ danfuɛ’n” i ajalɛ’n su. (Ebr. 13:20; 1 Piɛ. 5:2) Yɛle kɛ be niaan’m be ndɛ lo be, be wla be fanngan, be nian be lika, kpɛkun be sasa be.

14 Be nga be ti e janvuɛ’n be nzuɛn’n ti kpa dan. Zoova i sufuɛ’m be klo be wun, yɛ junman nga be di’n ɔ leman wunsu. I sɔ yolɛ’n nun’n, asiɛ nga su wa’n sran fi toman be. Maan e bu sa nga i akunndan kan e nian. E niaan nga e nin be e di Zoova i junman’n, be nzuɛn ti kpa. Sanngɛ be seman be wun kɛ be ti kpa tra be wiengu mun. Asa ekun’n, be si ninnge wie’m be yo kpa. Sanngɛ be fɛmɛn i sɔ liɛ’n be diman be nuan. E ti be wiengu junman difuɛ, yɛ e ti janvuɛ. Kpɛkun klolɛ mɔ be klo e’n ti’n, e dunman nun’n be kwla fa be wun be man.

15. ?Wafa sɛ yɛ ɔ fata kɛ e bu junman nga e di’n niɔn?

15 Junman nga e di’n ɔ leman wunsu. Kɛ e bo jasin fɛ’n, e kan Zoova i su ndɛ nanwlɛ’n e kle sran mun, kpɛkun e yiyi Satan i bo. (Zan 8:44) Satan bua sran’m be ato kɛ Zoova kloman sran naan kɛ be yo sa tɛ’n ɔ yaci cɛman be. Ato ndɛ sɔ’n ti’n, sran’m be wla bo be wun, yɛ be sa sin bubu be. Kusu nn, Ɲanmiɛn Ndɛ’n se kɛ be nga be kɔ Klisi sin’n, Ɲanmiɛn yaci be sa tɛ mun cɛ be. Asa ekun’n, ɔ kle kɛ Zoova klo sran’m be kwlakwla. (Rɔm. 8:32, 38, 39) I sɔ’n ti’n, kɛ e uka sran mun mɔ be lafi Zoova su kpɛkun be mian be ɲin be kaci be ayeliɛ’n, i sɔ’n yo e fɛ dan.

LIKE NGA E KWLA YO NAAN E WLA W’A GUA ASE TITI’N

16. ?Ngue ti yɛ junman nga Zezi fa mannin e’n, ɔ nin junman onga’m be timan kun-ɔn?

16 Junman nga Zezi fa mannin e’n, ɔ nin junman onga’m be timan kun. I wie yɛle kɛ kɛ e kɔ junman lele mɔ e jra’n, wie liɛ’n y’a fɛ kɛ akɔ nuan nun kaka sa, kpɛkun e klun jɔman. Sanngɛ kɛ e di junman nga Zoova nin Zezi be fa mannin e’n, e klun jɔ dan kpa. Wie liɛ’n kɛ e kɔ junman mɔ e jra’n afɛ’n ti’n, ɔ fata kɛ e mian e ɲin kpa naan y’a kwla wɔ lemɔcuɛ afiɛn nun aɲia’n i bo. Sanngɛ kɛ e mian e ɲin e kɔ mɔ e sa e sin awlo’n, e wun kɛ e wun kpaja e naan e wla gua ase. I wafa kunngba’n, kɛ e mian e ɲin e bo jasin fɛ’n, mɔ e suan Biblu’n nun like’n, e ɲan wunmiɛn yɛ e wla gua ase.

17. ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ e kwlakwla e wun i wlɛ-ɔ?

17 E kwlakwla e wunmiɛn’n timan kun. I sɔ’n ti’n, e wunmiɛn nga e le i’n, maan e fa yo ninnge mun ngwlɛlɛ su. Wie liɛ’n e kwla se kɛ é fá e wunmiɛn kan nga e le i’n, é kúnndɛ aɲanbeun ninnge mun. Sɛ ɔ ti sɔ’n maan e fa e ɲin e sie i ndɛ nga Zezi kan kleli gbanflɛn kun m’ɔ ti aɲanbeunfuɛ’n i su. Gbanflɛn’n usali Zezi kɛ: “?Ngue yɛ ɔ fata kɛ n yo naan m’an ɲan nguan m’ɔ leman awieliɛ’n niɔn?” Gbanflɛn sɔ’n nanti Moizi mmla’n su yɛ ɔ ti sran kpa. Afin Marki m’ɔ klɛli Zezi i su ndɛ’n wie’n, ɔ seli kɛ Zezi “kloli i sa.” I sɔ’n ti’n, Zezi seli i kɛ: “Ko yo ɔ sa nun ninnge’m be atɛ. [...] Kpɛkun bla naan su min su.” Gbanflɛn’n kunndɛ kɛ ɔ́ sú Zezi su, sanngɛ ɔ kunndɛman kɛ ɔ́ kpɔ́ci “ninnge kpanngban” ng’ɔ le be’n. (Mar. 10:17-22) I sɔ’n ti’n, kɛ Zezi seli i kɛ ɔ su i su’n, w’a kplinman su. Ɔ maan ɔ yoli “aɲanbeun’n i kanga” titi. (Mat. 6:24) ?Sɛ ɔ ti e’n, ajalɛ benin yɛ é fá-ɔ?

18. (1) ?Ɔ ju wie’n ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo-ɔ? (2) ?Yɛ ngue ti-ɔ?

18 Ɔ ju wie’n, ɔ fata kɛ e bu ninnge nga be ti e cinnjin’n be akunndan kan e nian. Like nga ti yɛ e se sɔ’n yɛle kɛ sɛ e yo sɔ’n, é wún like nga e fa e wunmiɛn’n e yo’n i wlɛ. Be flɛ gbanflɛn kun kɛ Marki. Ɔ seli kɛ: “Kɛ mɔ n ti Atin bofuɛ ti’n, n buli i kɛ n fa Zoova i sulɛ’n n sie i like kwlaa ɲrun. Kusu nn nɛ́n i sɔ yɛ n yo-ɔ. Afin like nga n ko yo naan m’an ɲan sika kaka naan m’an di mɛn kpa’n, i akunndan yɛ n bu-ɔ. Sanngɛ n sieli i nzɔliɛ kɛ n wunman min wun fɛ. I sɔ’n ti’n, n tran buli i akunndan. Kɛ n yoli sɔ’n, n wunnin i wlɛ kɛ n fa min blɛ’n i dan lika n yo min klunklo ninnge liɛ mun kpɛkun n fa Zoova i junman’n n sie i siɛn.” Ɲanmiɛn sa, Marki kacili i sa. Ɔ wa fɛli i ɲin sieli i Zoova i junman’n i dilɛ’n su kpa. I bɔbɔ seli ekun kɛ: “Ɔ ju wie’n, sika ti’n n koko. Sanngɛ Zoova nin Zezi be suan min bo ti’n, n fa min ɲin n sie i Zoova i junman’n i dilɛ’n su.”

19. ?Ngue ti yɛ ɔ ti cinnjin kɛ e yo ninnge mun kɛ nga Zoova fa klo’n sa-ɔ?

19 Sɛ e kunndɛ kɛ e wla gua ase titi’n, ɔ fata kɛ e yo ninnge cinnjin nsan. I klikli’n, maan e yo ninnge mun kɛ nga Zoova fa klo’n sa. Zoova kunndɛ kɛ e di i junman’n kɛ nga i bɔbɔ fa klo’n sa. Afin i yɛ ɔ fali junman sɔ’n mannin e-ɔ. (Lik. 17:10) Ɔ maan sɛ e yoman ninnge mun kɛ ng’ɔ fa klo’n sa’n, é klé e wun yalɛ ngbɛn. Maan e fa sunnzun ase kun naan y’a wun ndɛ sɔ’n i wlɛ kpa. Wienun-ɔn sran kun su fa nannin kun dí junman. Sɛ sran’n se nannin’n i kɛ ɔ yo like kun naan ɔ yoman’n, ɔ cɛman naan nannin’n bɔbɔ’n w’a fɛ ngbɛn. I kpa bɔbɔ’n, ɔ kwla yo i wun like yaya. I kunngba’n yɛle junman nga e di man Zoova’n. Sɛ wafa nga Zoova kunndɛ kɛ e di junman’n i su yɛ e nian’n, ninnge nga é kwlá yó be’n, ɔ́ bó e nuan. Asa ekun’n, é kwlá jrán sa kwlaa nga be tanndan e ɲrun’n, be ɲrun kekle. Kpɛkun nán e wla fi su le kɛ sɛ Zoova waan ɔ́ yó like kun’n, ɔ yo. Sran fi kwlá tɛnndɛnmɛn i ɲrun.​—Rɔm. 8:31; 1 Zan 4:4.

20. ?Sɛ e waan é sú Zezi su titi’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo-ɔ?

20 Like nɲɔn su ng’ɔ fata kɛ e yo’n, yɛle kɛ maan e yo ninnge mun klolɛ su. Like ng’ɔ ti e cinnjin’n, yɛle kɛ e waan é yó naan sran’m be manman e Si Ɲanmiɛn Zoova. Be nga Zezi i blɛ su’n, b’a yoman ninnge mun klolɛ su’n, mɔ like nga be kwla ɲɛn i Zezi i sa nun’n, i ti yɛ be suli i su’n, kɛ ɔ́ cɛ́ kɔ’n b’a diman aklunjuɛ kun. I kpa bɔbɔ’n be yacili i su sulɛ. (Zan 6:24-27, 51, 60, 66; Fp. 3:18, 19) Sanngɛ be nga be klo Ɲanmiɛn nin be wiengu mun’n, be suli Zezi su titi. I sɔ’n ti’n, be nin Zezi bé kó dí famiɛn ɲanmiɛn su lɔ. E kusu sɛ e yo ninnge mun klolɛ su naan e su Zezi su titi’n, é dí aklunjuɛ wie.

21. ?Kɛ nga Matie 6:31-33 fa kan’n sa’n, ngue yɛ e kwla lafi su kɛ Zoova yó-ɔ?

21 Like nsan su ng’ɔ fata kɛ e yo’n, yɛle kɛ maan e lafi like kpa kun su. E klɛnnin e wun e mannin Zoova, yɛ e kunndɛ kɛ é mían e ɲin é dí i junman’n. Zezi seli kɛ sran’m bé wá klé e yalɛ. Sanngɛ e kwla lafi su kɛ Zoova mán e wunmiɛn naan y’a kwla jran kekle. Kɛ sa kekle tɔ e su mɔ e jran kekle’n, i sɔ’n si e wun. (Zak. 1:2-4) Kpɛkun e kwla lafi su kɛ Zoova fá like nga e sa miɛn i wun’n, ɔ́ mán e. Asa ekun’n, Zezi nían e su titi yɛ aniaan’m bé wlá e fanngan titi. (An kanngan Matie 6:31-33 nun; Zan 10:14; 1 Tes. 5:11) I sɔ’n ti’n, ɔ fata kɛ e mian e ɲin e jran sa kwlaa nga be tɔ e su’n be ɲrun kekle.

22. ?Ngue yɛ e yoli m’ɔ yo e fɛ dan-ɔn?

22 Kɛ Zezi yoli bla nga tukpacɛ tɛ wie o i wun’n i juejue’n, e si kɛ cɛn sɔ’n nun’n i wla guali ase dan. Sanngɛ sɛ ɔ kunndɛ kɛ i wla gua ase titi’n, ɔ fata kɛ ɔ kaci Zezi i sɔnnzɔnfuɛ. Sɛ ɔ yo sɔ’n, like ng’ɔ kwla ɲɛn i’n, ɔ leman wunsu. Yɛle kɛ ɔ nin Zezi bé kó dí famiɛn ɲanmiɛn su lɔ. Sɛ ɔ miɛn i ɲin su Zezi su’n suyralɛ ng’ɔ́ ɲɛ́n i’n, e kwlá fa sunnzunman ninnge kwlaa ng’ɔ kpɔcili be’n. Ɔ maan sɛ é ɲán nguan mɔ leman awieliɛ’n ɲanmiɛn su lɔ-o, annzɛ asiɛ’n su wa-o, kɛ e kplinnin yialɛ mɔ Zezi yiali e su’n, i sɔ’n yo e fɛ dan.

JUE 13 Klist ti e Ajalɛ Klefuɛ

^ ndɛ kpɔlɛ 5 Zezi yia e kɛ e blɛ i sin. ?Ngue yɛ e kwla yo naan y’a nanti Zezi i ndɛ sɔ’n su-ɔ? Like suanlɛ nga nun’n, é wá tɛ́ kosan sɔ’n su. Kpɛkun sɛ e nin Klisi e di junman’n, wafa nga i sɔ’n kwla yo naan e wla w’a gua ase’n, é wá kɛ́n i ndɛ wie.

^ ndɛ kpɔlɛ 60 FOTO NIN DESƐN’M BE SU NDƐ’N: Zezi yoli ninnge fanunfanun naan sran’m be wla gua ase. I wafa kunngba’n, aniaan bian kun su yo ninnge wie mun naan i wiengu’m be wla gua ase.

^ ndɛ kpɔlɛ 66 FOTO NIN DESƐN’M BE SU NDƐ’N: Kɛ Zezi sa’n aniaan bian kun su yo ninnge wie mun naan i wiengu’m be wla gua ase.