Kɔ i nun ndɛ'n su trele

Kɔ like ng'ɔ o fluwa'n nun'n su trele

LIKE SUANLƐ 31

Nán e yaci “Ɲanmiɛn i junman’n i dilɛ”

Nán e yaci “Ɲanmiɛn i junman’n i dilɛ”

“E yaciman Ɲanmiɛn i junman’n i dilɛ.”​—2 KOR. 4:16.

JUE 128 E tra e awlɛn lele e guɛ i bo

I SU FITILƐ *

1. ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ Klisifuɛ kwlaa yo naan w’a ɲan nguan m’ɔ leman awieliɛ’n niɔn?

SƐ É kwlá sé’n, ɔ ti kɛ Klisifuɛ’m be su si wanndilɛ nun akplowa sa. Kannzɛ e boli wanndilɛ bo w’a cɛ-o annzɛ ɔ nin-a cɛman-o, sanngɛ ɔ fata kɛ e mian e ɲin naan e gua wanndilɛ sɔ’n i bo. I lɛ nun’n, afɔtuɛ nga akoto Pɔlu mannin Filipufuɛ mun’n, ɔ kwla yo e ye wie. Kɛ Pɔlu klɛ́ Klisifuɛ sɔ’m be fluwa’n, nn be nun wie’m be su Zoova w’a cɛ kpa. Kannzɛ bɔbɔ be su Zoova kpa blɛ sɔ’n nun’n, sanngɛ Pɔlu wlali be fanngan kɛ be mian be ɲin be su i kpa titi. Yɛ ɔ kunndɛ kɛ Klisifuɛ sɔ’m be niɛn i ajalɛ’n su. Afin i bɔbɔ ‘miɛn i ɲin kpa naan w’a kwla ɲan akatua’n.’​—Fp. 3:14.

2. ?Ngue ti yɛ e kwla se kɛ blɛ ng’ɔ ti su’n i su yɛ Pɔlu mannin Filipufuɛ’m be afɔtuɛ-ɔ?

2 Nán ngbɛn ti yɛ Pɔlu mannin Klisifuɛ nga be o Filipu lɔ’n be afɔtuɛ-ɔ. Blɛ sɔ’n nun’n, nn sran’m be kle aniaan nga be o lika sɔ’n nun lɔ’n, be yalɛ kpa. ?Wafa sɛ yɛ yalɛ klelɛ sɔ’n boli i bo-ɔ? Cɛn kun aolia nun’n, Ɲanmiɛn seli Pɔlu nin Silasi be kɛ be wɔ Maseduanin naan be ko uka be nga be o lɔ’n. Ɔ maan Pɔlu nin Silasi be ɔli Filipu lɔ afuɛ 50 nun Klisifuɛ’m be blɛ su. (Yol. 16:9) Kɛ be juli lɔ’n, be wunnin bla kun m’ɔ suan Lidi. Bla sɔ’n sieli i su kpa jasin fɛ’n i bo’n ti’n “Zoova tikeli i akunndan’n.” (Yol. 16:14) W’a cɛman naan b’a yo i nin i awlofuɛ’m be kwlaa be batɛmun. Sanngɛ i sɔ’n w’a yoman Satan fɛ ti’n, ɔ boli be ɲrun tanndanlɛ bo. Yɛle kɛ be nga be tran klɔ sɔ’n su’n, be trali Pɔlu nin Silasi kekle nun, kpɛkun be fali be ɔli jɔlɛ difuɛ’m be ja su. I sin’n, be boli be kpa liɛ su, be wlali be bisua kpɛkun be seli be kɛ be tu be klɔ’n su. (Yol. 16:16-40) ?Sanngɛ i sɔ’n bubuli be sa sin? Ɔ si’ɛ! ?Yɛ aniaan nga be o Filipu lɔ’n be li? ?Ngue yɛ be yoli i blɛ kekle sɔ’n nun-ɔn? Be niannin Pɔlu nin Silasi be ajalɛ kpa’n su. Yɛle kɛ be jrannin kekle.

3. (1) ?Ngue ti yɛ Pɔlu fuali kpa kɛ ɔ su yaciman Ɲanmiɛn i junman’n i dilɛ le-ɔ? (2) ?Kosan benin mun yɛ é wá tɛ́ be su-ɔ?

3 Pɔlu fuali kpa kɛ ɔ su yaciman Ɲanmiɛn i junman’n i dilɛ le. (2 Kor. 4:16) Afin ɔ si kɛ sɛ i waan ɔ́ ɲán akatua’n ɔ fata kɛ ɔ miɛn i ɲin su Zoova kpa. ?Ajalɛ benin yɛ Pɔlu kle e-ɔ? ?Wan mun yɛ andɛ’n, be ajalɛ kwla uka e naan y’a kwla jran e su sa’m be ɲrun kekle-ɔ? ?Ngue ti yɛ sɛ e ɲin o like nga cɛn wie lele é ɲɛ́n i’n su’n, e su yaciman Ɲanmiɛn i junman’n i dilɛ le-ɔ?

?WAFA SƐ YƐ E KWLA NIAN PƆLU I AJALƐ’N SU-Ɔ?

4. ?Kannzɛ sa’m be o Pɔlu su’n, sanngɛ ngue yɛ ɔ yoli-ɔ?

4 I nun m’ɔ Pɔlu klɛ́ fluwa kó mán Filipufuɛ mun’n, maan e bu sa nga be o i su’n i akunndan kan e nian. Blɛ sɔ’n nun’n, nn ɔ o bisua Rɔmun lɔ. Yɛ ɔ kwlá wlanman klɔ’n nun boman jasin fɛ’n. Ɔ nin i sɔ’n ngba’n, ɔ klɛli fluwa ko mannin asɔnun mun, yɛ be kwlaa nga be bɛli i osu nianlɛ’n, ɔ kannin Ɲanmiɛn ndɛ’n kleli be. Andɛ’n, Klisifuɛ sunman b’a yo oke, yɛ tukpacɛ’n annzɛ sa uflɛ wie ti’n, be o awlo lɔ yɛ be kwlá fiteman. Sanngɛ be mian be ɲin be bo jasin fɛ’n be kle be kwlaa nga be ba be osu nianlɛ’n. Wie liɛ’n, be klɛ be nga kɛ aniaan’m bé bó jasin fɛ’n be toman be’n, be fluwa fa wla be fanngan.

5. ?Kɛ nga Filipufuɛ Mun 3:12-14 fa kan’n sa’n, ngue yɛ ɔ ukali Pɔlu naan w’a fɛ i ɲin w’a sie i like ng’ɔ o i ɲrun lɔ’n su-ɔ?

5 Kɛ ɔ ko yo naan Pɔlu w’a ɲan ninnge nga be o i ɲrun lɔ’n, i wla fili ninnge ng’ɔ yacili be siɛn lɔ’n be su. (An kanngan Filipufuɛ Mun 3:12-14 nun.) ?Ninnge benin wie mun yɛ Pɔlu yacili be siɛn lɔ-ɔ? Like klikli’n yɛle kɛ ka naan w’a kaci Klisifuɛ’n, ɔ le ɲrun kpa Zifu’m be afiɛn. Sanngɛ ɔ wa buli ninnge sɔ’m be kɛ “wla sa.” (Fp. 3:3-8) Like’n i nɲɔn su’n yɛle kɛ laa’n, ɔ kleli Klisifuɛ’m be yalɛ. I sɔ’n ti’n, i akunndan’n buli i fɔ. Sanngɛ w’a yaciman Zoova i sulɛ. Yɛ like’n i nsan su’n, yɛle kɛ w’a semɛn i wun kɛ w’a di Zoova i junman’n wie pɛ naan ɔ leman like yomɛn i kun. Afin ɔ miɛnnin i ɲin boli jasin fɛ’n titi. Yɛ junman sɔ’n i dilɛ nun’n, blɛ wie nun’n, be wlɛli i bisua, be boli i, be finfinnin i yɔbuɛ, mmeli sacili i bo, yɛ wie liɛ’n, i sa miannin aliɛ nin tralɛ wun. (2 Kor. 11:23-27) Sanngɛ Pɔlu w’a fɛmɛn i ɲin w’a siemɛn i ninnge ng’ɔ yoli be’n, ɔ nin sa kwlaa nga be tɔli i su’n, be su. Like ng’ɔ yoli i cinnjin’n yɛle wafa ng’ɔ kwla yo naan w’a su Zoova kpa titi’n. Like kunngba’n yɛ ɔ fata kɛ e yo-ɔ.

6. ?Ninnge benin wie mun yɛ e yacili be siɛn m’ɔ fata kɛ e wla fi be su-ɔ?

6 ?Kɛ Pɔlu sa’n, ngue yɛ e kwla yo naan e ‘wla w’a fi ninnge nga e yacili be siɛn lɔ’n’ be su-ɔ? Aniaan wie’m be liɛ’n, atrɛkpa sa tɛtɛ nga be yoli be laa’n ti’n, be akunndan’n te bu be fɔ. Sɛ e o aniaan sɔ’m be nun wie’n, maan e suan e ti tɛ mɔ Klisi fɛli i wun yili’n, i su like. Kpɛkun e bu su akunndan yɛ e srɛ Zoova. Sɛ e yo sɔ’n, é wún i wlɛ weiin kɛ Zoova yacili e sa tɛ mun cɛli e. Ɔ maan e akunndan’n su buman e fɔ kun. Maan e kan wafa nga e kwla nian Pɔlu i ajalɛ’n su ekun’n, i ndɛ. Laa’n, aniaan wie’m be di junman kun mɔ be ɲan nun sika kpa-ɔ. Sanngɛ Zoova i junman’n i dilɛ’n ti’n be yacili be junman liɛ’n i dilɛ. Sɛ aniaan sɔ’m be kunndɛ kɛ be wla fi ninnge nga be yacili be siɛn’n be su’n, ɔ fataman kɛ be bu ninnge nga sɛ ɔ ti kɛ be te di junman’n bé ɲán be’n, i akunndan. (Kal. 11:4-6; Aku. 7:10) Kɛ e kan ‘ninnge nga e yacili be siɛn’n’ be ndɛ’n, i wie yɛle junman nga e di mannin Zoova’n, ɔ nin sa nga e jrannin be ɲrun kekle laa’n. Kɛ e bu wafa nga Zoova suannin e bo blɛ sɔ’n nun’n i akunndan’n, e nin i e afiɛn mantan kpa. Sanngɛ sɛ y’a nianman e wun kpa’n e kwla se e wun kɛ Zoova i sulɛ’n nun’n, y’a di junman’n wie pɛ.​—1 Kor. 15:58.

Kɛ é wánndi nguan atin’n su’n, sɛ e waan é ɲán akatua’n ɔ fataman kɛ e sie e ɲin nɲɔnnɲɔn. (An nian ndɛ kpɔlɛ 7 nun.)

7. ?Kɛ nga 1 Korɛntifuɛ Mun 9:24-27 fa kan’n sa’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ sran nga i waan ɔ́ ɲán akatua’n, ɔ yo-ɔ? An fa sa kun yiyi nun.

7 Zezi seli kɛ: “Amun mian amun ɲin kpa sin anuan fii’n nun.” Pɔlu wunnin Zezi i ndɛ sɔ’n i wlɛ kpa. (Lik. 13:23, 24) Yɛle kɛ ɔ si kɛ, kɛ Zezi sa’n ɔ fata kɛ ɔ miɛn i ɲin di junman kpa lele guɛ i ti nin i bo. Pɔlu fali Zoova i sulɛ’n sunnzunnin wanndilɛ nun akplowa silɛ’n. (An kanngan 1 Korɛntifuɛ Mun 9:24-27 nun.) Ɔ seli kɛ sran ng’ɔ si wanndilɛ’n nun akplowa’n, ɔ fɛmɛn i ɲin siemɛn i like uflɛ su. Ɔ miɛn i ɲin wanndi lele guɛ i ti nin i bo. Maan e fa sunnzun ase kun. Maan e se kɛ sran wie’m be su si wanndilɛ nun akplowa klɔ dan kun su. Yɛ klɔ sɔ’n su’n be yo ninnge sunman atɛ. ?Sɛ be nga be su wanndi’n be nun kun waan ɔ́ ɲán akatua’n amun bu i kɛ ɔ́ wá jrán níannían ninnge nga be yo be atɛ akpɔ nuan lɛ’n? Ɔ si’ɛ mlɔnmlɔn! E kusu sɛ e waan é ɲán nguan m’ɔ leman awieliɛ’n, ɔ fataman kɛ e sie e ɲin nɲɔnnɲɔn. Sanngɛ maan e mian e ɲin kɛ akoto Pɔlu liɛ’n sa naan y’a kwla ɲan akatua’n.

?WAFA SƐ YƐ E KWLA SU ZOOVA BLƐ KEKLE’N NUN-ƆN?

8. ?Ninnge nsan benin mun yɛ é wá kán be ndɛ-ɔ?

8 Siɛn’n, maan e fa e ɲin e sie i ninnge nsan mɔ be kwla bubu e sa sin naan y’a suman Zoova kun’n, be su. Like klikli’n yɛle ninnge nga e lafi su kɛ é ɲán be mɔ e nin-a ɲanman be’n. Like’n i nɲɔn su’n yɛle wunmiɛn mɔ e lemɛn i kɛ laa’n sa kun. Kpɛkun i nsan su’n yɛle sa kekle nga be tɔ e su mɔ be cɛ’n. Wafa nga aniaan wie’m be jrannin kekle sa sɔ’m be ɲrun’n, ɔ kwla uka e naan e kusu y’a kwla jran kekle wie.​—Fp. 3:17.

9. ?Kɛ é ɲánman ninnge nga e lafi su kɛ é ɲán be’n, wafa sɛ yɛ e wun kwla yo e-ɔ?

9 Ninnge nga e lafi su kɛ é ɲán be mɔ e nin-a ɲanman be’n. E kwlaa e ɲin o ninnge kpakpa nga Zoova tali e nda kɛ ɔ́ fá mán e’n, be sin kpa. I wie yɛle Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Abakiki liɛ’n. Kɛ ɔ srɛli Zoova kɛ ɔ yo maan sran’m be yaci klunwi’n i yolɛ Zida lɔ’n, Zoova seli i kɛ ɔ ‘fɛ i wla guɛ i su.’ (Aba. 2:3) Wie liɛ’n, kɛ e ɲanman like nga e lafi su’n, i sɔ’n kwla bubu e sa sin. (Nya. 13:12) I sɔ sa’n juli aniaan wie’m be su afuɛ 1914 nun. Blɛ sɔ’n nun’n, be nga be kpali be sieli be ngunmin’n, be buli i kɛ bé kɔ́ ɲanmiɛn su afuɛ sɔ’n nun. ?Sanngɛ kɛ mɔ i sɔ’n w’a kpɛnman su’n ngue yɛ aniaan sɔ’m be yoli-ɔ?

Kannzɛ bɔbɔ aniaan bian Ruayali Sipazi nin i yi Pɛɛli b’a ɲanman like nga be wla o su kɛ bé ɲɛ́n i afuɛ 1914 nun’n, sanngɛ be suli Zoova titi. (An nian ndɛ kpɔlɛ 10 nun.)

10. ?Kɛ aniaan bian kun nin i yi b’a ɲanman like nga be lafi su kɛ bé ɲɛ́n i’n, ngue yɛ be yoli-ɔ?

10 Maan e kan aniaan bian kun nin i yi mɔ b’a ɲanman like nga be lafi su kɛ bé ɲɛ́n i’n, mɔ sanngɛ be jrannin kekle’n be ndɛ. Be flɛ Aniaan bian’n kɛ Ruayali Sipazi. Kɛ bé yó i batɛmun afuɛ 1908 nun’n, nn ɔ le afuɛ 20. Yɛ ɔ lafi su kpa kɛ ɔ su cɛman naan w’a ɔ ɲanmiɛn su. I sɔ’n ti’n afuɛ 1911 nun’n kɛ ɔ kunndɛli kɛ ɔ́ já Pɛɛli’n ɔ seli i kɛ: “Ɔ bɔbɔ a si sa ng’ɔ́ wá jú 1914 nun’n. Ɔ maan sɛ e ja’n dɔ nga su’n ɔ ti kpa.” Sanngɛ kɛ afuɛ 1914 nun’n, b’a ɔman ɲanmiɛn su’n, b’a yaciman Zoova i sulɛ. Afin Zoova i sulɛ’n yɛ ɔ yoli be cinnjin-ɔn, nán ɲanmiɛn su kɔlɛ’n niɔn. Ɔ maan be fuali kpa kɛ bé mían be ɲin bé wánndi lele gúɛ i ti nin i bo. I sɔ’n kusu yɛ be yoli-ɔ. Yɛle kɛ be miannin be ɲin be dili Zoova i junman’n lele be fa wuli. Kɛ é sé yɛ’n be o ɲanmiɛn su lɔ. E si kɛ amun ɲin o blɛ nga Zoova wá tú i klunngbɔ i kpɔfuɛ’m be su’n, ɔ nin blɛ nga ɔ́ wá yía nda kwlaa ng’ɔ tali e be nuan’n, be sin kpa. Maan amun lafi su kpa kɛ, kɛ Zoova i blɛ liɛ’n wá jú’n ɔ́ yó ninnge kwlaa ng’ɔ seli kɛ ɔ́ yó be’n. Yɛ kwlaa naan blɛ sɔ’n w’a ju’n, maan amun mian amun ɲin be su Ɲanmiɛn kpa, yɛ nán amun yaci ninnge nga amun lafi su kɛ amún ɲán be mɔ amun nin-a ɲanman be’n, be lɛ naan be bubu amun sa sin.

Kannzɛ bɔbɔ kpɛnngbɛn’n kleli aniaan bian Aatii Sekɔɔ i yalɛ’n, sanngɛ ɔ miɛnnin i ɲin suli Zoova titi. (An nian ndɛ kpɔlɛ 11 nun.)

11-12. ?Kannzɛ bɔbɔ e leman wunmiɛn kɛ laa’n sa kun’n, sanngɛ ngue ti yɛ e kwla su Zoova kpa titi-ɔ? An fa sa kun yiyi nun.

11 Kɛ e leman wunmiɛn kɛ laa’n sa kun’n. Be nga be si wanndilɛ’n nun akplowa’n, ɔ fata kɛ be ɲan wunmiɛn naan b’a kwla wanndi kpa. Sanngɛ e liɛ’n, ɔ timan cinnjin kɛ e ɲan wunmiɛn naan y’a wanndi y’a ju lika ng’ɔ fata kɛ e ju lɛ’n. Ɔ maan aniaan sunman mɔ be leman wunmiɛn kɛ laa’n sa kun’n, be te mian be ɲin be te su Zoova kpa titi. (2 Kor. 4:16) I wie yɛle aniaan bian Aatii Sekɔɔ * liɛ’n. Ɔ dili junman Betɛli lɔ lele afuɛ 55. Kɛ é sé yɛ’n ɔ le afuɛ 88 yɛ ɔ kwlá nantiman kun. Cɛn kun’n, dɔɔtrɔ bla kun bɛli i lika nianlɛ. Bla’n niannin aniaan bian’n siin kpɛkun ɔ seli i kɛ: “Aniaan bian Sekɔɔ w’a di Zoova i junman’n wie pɛ.” Sanngɛ aniaan bian’n i liɛ’n nán ninnge ‘nga w’a dun mmua w’a yo’n be’n, be su yɛ ɔ fɛ i ɲin sie-ɔ. ‘Ɔ maan ɔ kpɛli i ɲin niannin bla’n, kpɛkun ɔ srili puɛɛ. Yɛ ɔ seli i kɛ: “Ndɛ nga a kannin’n ti nanwlɛ. Sanngɛ nán ninnge nga y’a dun mmua y’a yo’n yɛ be ti cinnjin-ɔn. Ng’ɔ ti cinnjin’n yɛle like ng’ɔ fata kɛ e yo i dɔ nga su naan y’a kwla su Ɲanmiɛn titi’n.”

12 Atrɛkpa’n, e miannin e ɲin e dili Zoova i junman’n afuɛ kpanngban. Sanngɛ siɛn’n tukpacɛ’n ti’n, e kwlá diman Zoova i junman’n kɛ laa’n sa kun. Sanngɛ nán e sa sin bubu e. Afin Zoova i wla su fiman junman nga e di mɛnnin i’n su. (Ebr. 6:10) Asa ekun’n, nán e wla fi su kɛ nán junman kpanngban nga e di man Zoova’n i ngunmin yɛ ɔ kle kɛ e klo i-ɔ. Sanngɛ e ɲin mɔ e mian naan y’a lafi i su naan y’a su i aklunjuɛ su’n, ɔ nin e ɲin mɔ e mian naan y’a yo e liɛ nga e kwlɛ i yo’n, be kle kɛ e klo i wie. (Kol. 3:23) Nán e wla fi su kɛ Zoova si ninnge nga e kwla be yo’n, ɔ nin nga e kwlá yoman’n. Yɛ ɔ su seman e le kɛ e yo like nga e kwlá yoman’n.​—Mar. 12:43, 44.

Kannzɛ bɔbɔ sa sunman tɔli aniaan bian Anatɔli Meliniki nin i yi Lidiya be su’n, sanngɛ be jrannin kekle. (An nian ndɛ kpɔlɛ 13 nun.)

13. (1) ?Ngue sa yɛ ɔ tɔli aniaan bian Anatɔli nin i yi Lidiya be su-ɔ? (2) ?Kannzɛ bɔbɔ sa kekle’m be tɔ e su’n, wafa sɛ yɛ Anatɔli nin i yi Lidiya be su ndɛ’n kwla uka e naan y’a su Zoova titi-ɔ?

13 Kɛ sa kekle’m be tɔ e su mɔ be cɛ’n. Be kleli Zoova i sufuɛ kpanngban kpa be yalɛ cɛli kpa. I wie yɛle aniaan bian Anatɔli Meliniki * nin i awlofuɛ’m be liɛ’n. I nun mɔ aniaan bian’n le afuɛ 12, be trɛli i si be wlɛli i bisua. I sin’n, be fɛli ɔli Siberi. Lika sɔ’n ɔ nin nvle nga aniaan bian’n tran nun mɔ be trɛli i’n, be afiɛn’n ti nun kilo kɔe 7.000. Kɛ be trali aniaan Anatɔli i si’n be ɔli m’ɔ dili afuɛ kun’n, be wa trɛli i bɔbɔ nin i manmin nin i manmin i si nin i nin’n be ɔli Siberi wie. Kɛ be juli Siberi lɔ’n, be yoli aɲia mun klɔ kun su. Sanngɛ ɔ fata kɛ be nanti kilo kɔe 30 ayrɛ nun naan b’a ɔ aɲia’m be bo. Aniaan bian Meliniki dili afuɛ nsan bisua lɔ. I sɔ’n ti’n, w’a kwlá wunmɛn i yi Lidiya nin be wa bla kan’n. Kannzɛ bɔbɔ be kleli Anatɔli nin i awlofuɛ’m be yalɛ afuɛ kpanngban’n, sanngɛ be miannin be ɲin be suli Zoova titi. Andɛ’n aniaan bian Anatɔli le afuɛ 82 yɛ ɔ ti Azi mɛn’n i afiɛn lɔ lika kun nun Betɛli komite’n i nunfuɛ kun. Kɛ Anatɔli nin i yi Lidiya be liɛ’n sa’n maan e mian e yi e di Zoova i junman’n, kpɛkun maan e jran sa nga be tɔ e su’n be ɲrun kekle titi.​—Gal. 6:9.

MAAN E ƝIN TRAN LIKE NGA E WLA O SU’N, I SU

14. ?Ngue yɛ Pɔlu wunnin i wlɛ kɛ ɔ fata kɛ ɔ yo naan w’a ɲan akatua’n niɔn?

14 Pɔlu lafili su kpa kɛ ɔ́ wánndi lele ɔ́ gúɛ i ti nin i bo naan ɔ́ ɲán akatua’n. Kɛ mɔ Pɔlu o be nga be kpali be sieli be ngunmin’n be nun wie’n ti’n, akatua nga i ɲin o i sin’n yɛle ‘flɛlɛ mɔ Ɲanmiɛn flɛ́ i nglo lɔ’n.’ Sanngɛ ɔ wunnin i wlɛ kɛ sɛ i waan ɔ́ ɲán akatua sɔ’n, ɔ fata kɛ ɔ ‘miɛn i ɲin kpa.’ (Fp. 3:14) Kɛ Pɔlu klɛ́ Filipufuɛ’m be fluwa’n, ɔ fali sunnzun ase kun naan be wun like nga be kwla yo naan b’a ɲan be akatua’n, i wlɛ kpa.

15. ?Sunnzun ase benin yɛ Pɔlu fali naan Filipufuɛ’m b’a wun i wlɛ kɛ ɔ fata kɛ be mian be ɲin titi-ɔ?

15 Pɔlu kpɛnnin Filipufuɛ’m be wla kɛ cɛn wie lele’n, bé kó trán ɲanmiɛn su lɔ. (Fp. 3:20) ?Sanngɛ ngue ti yɛ ɔ fataman kɛ be wla fi i sɔ’n su-ɔ? Afin blɛ sɔ’n nun’n, be kwlaa nga be tran Filipu lɔ’n be nun sunman be kunndɛ kɛ bé káci Rɔmunfuɛ. * Afin be si kɛ sran ng’ɔ ti Rɔmunfuɛ’n ɔ ɲan su ye kaka. Sanngɛ like nga be nga bé kɔ́ ɲanmiɛn su’n bé ɲɛ́n i’n, i kpa tra be nga be kaci Rɔmunfuɛ’n be liɛ’n leleele. I sɔ’n ti’n, Pɔlu wlali Filipufuɛ’m be fanngan kɛ maan be “ayeliɛ nin Klisi’n i jasin fɛ’n be yo kun.” (Fp. 1:27) Andɛ’n, be nga be kpali be sieli be ngunmin’n, be kle ajalɛ kpa. Afin be mian be ɲin naan b’a kwla ɲan nguan m’ɔ leman awieliɛ’n ɲanmiɛn su lɔ.

16. ?Sɛ é kɔ́ ɲanmiɛn su-o annzɛ é ká asiɛ’n su wa-o, ngue yɛ Filipufuɛ Mun 4:6, 7 se e kɛ e yo-ɔ?

16 Kannzɛ e o be nga bé trán asiɛ’n su wa’n be nun-o annzɛ e o be nga bé kɔ́ ɲanmiɛn su’n be nun-o, ɔ fata kɛ e kwlakwla e mian e ɲin naan e ɲan akatua’n. Nán e yaci e su sa mun nin ninnge nga e kpɔcili be’n, be lɛ naan be yo naan e yaci Zoova sulɛ. (Fp. 3:16) Atrɛkpa dɔ nga su’n, like nga e wla o su kɛ é ɲɛ́n i’n e nin-a ɲɛnmɛn i annzɛ e leman wunmiɛn kɛ laa’n sa kun. Wie liɛ’n, be kle e yalɛ afuɛ kpanngban. Sɛ sa sɔ’m be nun kun o e su’n, ɔ fataman kɛ e “koko.” Like ng’ɔ fata kɛ e yo’n, yɛle kɛ e kan sa kwlaa ng’ɔ o e su’n, e kle Ɲanmiɛn. E tu e klun e kpɛtɛ i, yɛ e lɛ i ase. Sɛ e yo sɔ’n Ɲanmiɛn yó maan e wun jɔ́ e fɔuun.​—An kanngan Filipufuɛ Mun 4:6, 7 nun.

17. ?Ngue yɛ é wá kɛ́n i ndɛ like suanlɛ nga i sin liɛ’n nun-ɔn?

17 Kɛ be nga be si wanndilɛ nun akplowa’n be su wa ju be juwlɛ’n be mian be ɲin kpa be wanndi tra laa’n. I wafa kunngba’n, e kusu ɔ ka kan’n é jú e juwlɛ. Ɔ maan kannzɛ e su sa’m be ti sɛ ti sɛ’n, maan e mian e ɲin kpa naan y’a kwla ɲan akatua’n. ?Dɔ nga su’n, ngue yɛ e kwla yo naan y’a jran kekle-ɔ? Like suanlɛ nga i sin liɛ’n nun’n, é wá kán ninnge ng’ɔ fata kɛ be yo e cinnjin’n, ɔ nin wafa nga e kwla wun ninnge cinnjin sɔ’m be wlɛ’n, be ndɛ.​—Fp. 1:9, 10.

JUE 79 Uka be maan be jran kekle

^ ndɛ kpɔlɛ 5 Kannzɛ bɔbɔ e su Zoova w’a cɛ’n, sanngɛ ɔ fata kɛ e mian e ɲin e su i kpa titi. I sɔ’n ti’n, akoto Pɔlu wlɛli i niaan Klisifuɛ’m be fanngan kɛ nán be yaci Ɲanmiɛn i junman’n i dilɛ le. Kɛ e kanngan fluwa nga Pɔlu klɛli ko mannin Filipufuɛ mun’n i nun’n, i sɔ’n man e wunmiɛn naan y’a kwla wanndi y’a ju lika ng’ɔ fata kɛ e ju’n. Like suanlɛ nga nun’n, é wá wún wafa nga e kwla nanti Pɔlu i ndɛ sɔ’n su’n.

^ ndɛ kpɔlɛ 11 Be kannin aniaan bian Sekɔɔ i ndɛ afuɛ 1966 Fevrie 1 Sasafuɛ Tranwlɛ’n blɔfuɛ nun liɛ’n i nun.

^ ndɛ kpɔlɛ 13 Be kannin aniaan bian Meliniki i ndɛ afuɛ 2004 Ɔktɔblu 22 An Tinnge! blɔfuɛ nun liɛ’n i nun.

^ ndɛ kpɔlɛ 15 Blɛ sɔ’n nun’n, Rɔmunfuɛ mun yɛ be sie Filipufuɛ mun-ɔn. I ti’n, be nga be o Filipu lɔ’n, be le atin be yo ninnge wie mun kɛ Rɔmunfuɛ mun sa. Ɔ maan kɛ akoto Pɔlu fali sunnzun ase sɔ’n, Klisifuɛ nga be o Filipu lɔ’n be wunnin i wlɛ kpa.