ATRƐKPA’N, a kunndɛ kɛ á dí junman kun asɔnun’n nun, sanngɛ a kwlá diman junman sɔ’n dɔ nga su Asa ekun’n kɛ mɔ aniaan uflɛ yɛ ɔ di junman sɔ’n dɔ nga su’n ti’n, be kwlá fa manman wɔ. Asa ekun’n, a dili junman sɔ’n laa. Sanngɛ kɛ é sé yɛ’n, kpɛnngbɛn mɔ w’a yo’n ti’n, annzɛ tukpacɛ wie ti’n, annzɛ sika ndɛ’n ti’n annzɛ kusu ɔ awlobo ndɛ wie ti’n, a kwlá diman Zoova i junman’n kɛ laa sa kun. Wie liɛ kusu’n, ajalɛ wie mɔ anuannzɛ’n fali be’n ti’n, be seli ɔ kɛ a yaci ɔ junman’n i dilɛ. Sa fanunfanun nga e boboli be su lɛ’n ti’n, ɔ ju wie’n ɔ yo ɔ kɛ a diman Zoova i junman’n i kpa kɛ laa’n sa kun. Yɛ i sɔ’n ti’n, ɔ sa sin kwla bubu ɔ. ?Sɛ ɔ ti sɔ’n, ngue yɛ ɔ kwla uka ɔ naan ɔ sa sin w’a bubuman wɔ-ɔ? ?Ngue yɛ a kwla yo naan w’a di aklunjuɛ titi-ɔ?

Zan batɛmun yofuɛ’n kle e ajalɛ klanman kpa. Yɛle kɛ ɔ dili Zoova i junman cinnjin wie mun. Junman sɔ’m be dilɛ nun’n, sa fanunfanun wie’m be tɔli i su. I wie yɛle kɛ be wlɛli i bisua, yɛ ɔ cɛli lɔ kpa. Atrɛkpa’n, w’a bumɛn i le kɛ blɛ ng’ɔ́ dí i bisua lɔ’n, ɔ nin blɛ ng’ɔ́ fá dí Zoova i junman’n bé yó kun. Ɔ nin i sɔ’n ngba’n, ɔ dili aklunjuɛ titi. ?Ngue yɛ ɔ ukɛli i-ɔ? ?E kusu kannzɛ sa o e su’n, ngue yɛ ɔ kwla uka e naan y’a di aklunjuɛ titi-ɔ?

Afuɛ 29 nun Klisifuɛ’m be blɛ su’n, Zan boli junman nga Zoova fa mɛnnin i’n i dilɛ bo. Junman sɔ’n yɛle kɛ ɔ fata kɛ ɔ uka sran mun naan be kaci be nzuɛn’n naan b’a kwla sɔ Mesi’n i nun klanman. I sɔ’n ti’n, ɔ seli sran’m be kɛ: “An kaci amun akunndan’n, afin ɲanmiɛn su lɔ Famiɛn dilɛ’n w’a mantan koko.” (Mat. 3:2; Lik. 1:12-17) Kɛ ɔ yoli sɔ’n, sran kpanngban kpa be sɔli i ndɛ’n nun klanman. Ɔ maan be kacili be nzuɛn’n, yɛ be yoli be batɛmun. Sran sɔ’m be nun wie’m be fin lika mmuammua kpa. Asa ekun yakpa su’n, Zan seli Ɲanmiɛn sulɛ wafa ng’ɔ timan su’n be su kpɛnngbɛn’m be kɛ sɛ b’a kaciman be sa’n, Zoova wá tú be fɔ. (Mat. 3:5-12) Afuɛ 29 kunngba sɔ’n nun’n yɛ Zan yoli Zezi i batɛmun-ɔn. Zoova i junman’n i dilɛ nun’n, like cinnjin kpafuɛ nga Zan yoli’n, yɛle ngalɛ’n. Kɛ ɔ fɛ i lɛ’n, ɔ wlali sran’m be fanngan kɛ be su Zezi m’ɔ ti Mesi’n, i su siɛn’n.​—Zan 1:32-37.

Ɲanmiɛn junman nga Zan dili’n ti i liɛ ngunmin kun. I sɔ’n ti’n, Zezi kɛnnin i ndɛ seli kɛ: “Be kwlaa nga bla wuli be’n, be nun wie fi w’a jasoman su mɔ i dan tra  Zan Batɛmun yofuɛ’n.” (Mat. 11:11) E si jrɛiin kɛ, kɛ mɔ Zoova yrali Zan i su dan’n ti’n, ɔ dili aklunjuɛ kpa. Andɛ’n, Zoova yra aniaan sunman be su kɛ Zan liɛ’n sa. I wie yɛle aniaan bian kun mɔ be flɛ i kɛ Teri’n, ɔ nin i yi Sandra be liɛ’n. Be dili blɛ kwlaa nun Ɲanmiɛn junman’n lele afuɛ 50. Teri seli kɛ: “Laa’n, n dili junman sunman. I wie yɛle kɛ n yoli atin bofuɛ. N dili junman Betɛli lɔ. N yoli ngunmin atin bofuɛ. Asa ekun’n, n yoli akpasua sunianfuɛ. I sin’n, n yoli nvle sunianfuɛ. Kɛ é sé yɛ’n, n ti ngunmin atin bofuɛ.” Kɛ be man e junman wie mun’n, e di aklunjuɛ. Sanngɛ sɛ be man e junman uflɛ naan e waan é dí aklunjuɛ sɔ’n titi’n, ɔ fata kɛ kɛ Zan sa’n e mian e ɲin e yo ninnge wie mun. Maan e fa e ɲin e sie i ninnge sɔ’m be nun wie’m be su.

Zan Batɛmun yofuɛ’n dili aklunjuɛ. Afin ɔ sili junman nga be mɛnnin i’n, i su ye. Like nga ti yɛ e se sɔ’n, maan e fa sa kun e yiyi nun. Kɛ Zan yoli Zezi i batɛmun’n, sran kpanngban kpa be wa suli Zezi su. Kɛ Zan i sɔnnzɔnfuɛ’m be wunnin i sɔ’n srɛ kunnin be. Ɔ maan be ko seli i kɛ: “Rabi, sran nga a nin i be o Zurdɛn’n i sin lɔ’n, mɔ a dili i ti lalo’n, ɔ su yo sran’m be batɛmun. Yɛ sran’m be kwlaa be kɔ i sin.” (Zan 3:26) Kɛ be seli sɔ’n, Zan tɛli be su kɛ: “Sran ng’ɔ su ja bla’n, bla’n ti i liɛ. Sanngɛ kɛ sran ng’ɔ su ja bla’n ɔ́ íjɔ’n, i janvuɛ m’ɔ o lɛ’n i klun jɔ dan kpa i nɛn’n m’ɔ ti’n ti. I kunngba’n, min klun ti jɔwa dan kpa.” (Zan 3:29) Zan w’a fɛmɛn i wun w’a sunnzunman Zezi. Yɛle kɛ w’a semɛn i wun kɛ junman nga Zezi di’n ɔ su ba nvlɛ dan ti’n, i liɛ’n leman ɲrun kun. Sanngɛ kɛ m’ɔ ti ‘sran ng’ɔ su ja bla’n i janvuɛ’n’ ti’n ɔ dili aklunjuɛ titi.

Wafa nga Zan bu i junman’n ti’n, kannzɛ i dilɛ timan pɔpɔ’n, sanngɛ ɔ miɛnnin i ɲin dili. Kpɛkun ɔ dili su aklunjuɛ. Kɛ be wuli Zan lele m’ɔ́ fá wú’n, ɔ yoli Ɲanmiɛn liɛ mlɔnmlɔn. I sɔ’n ti’n ɔ leman atin nɔnman duvɛn. (Lik. 1:15) Kɛ Zezi kán Zan i ndɛ’n, ɔ seli kɛ: “Kɛ Zan bali’n, ɔ diman like, yɛ ɔ nɔnman nzan kɛ sran onga’m be sa.” Sanngɛ Zezi nin i sɔnnzɔnfuɛ’m be liɛ’n, b’a yoman kɛ Zan sa. Be liɛ’n be dili like yɛ, be nɔnnin nzan. (Mat. 11:18, 19) Asa ekun’n, Zan w’a yiman atrɛ. Sanngɛ ɔ si kɛ bé wá mán Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m be atin kɛ be yi atrɛ. Zezi i sɔnnzɔnfuɛ sɔ’m be nun wie’m be yoli Zan i sɔnnzɔnfuɛ laa. (Mat. 10:1; Zan 10:41) Sanngɛ Zan w’a fɛmɛn i ɲin w’a siemɛn i ninnge sɔ’m be su. Junman nga Zoova fa mɛnnin i’n, i su yɛ ɔ fɛli i ɲin sieli-ɔ.

Zan i su ndɛ’n kle e kɛ sɛ e fa e ɲin e sie i junman nga Zoova fa mannin e’n su’n, é dí aklunjuɛ. Teri mɔ e kɛnnin i ndɛ’n, ɔ seli kɛ: “N fali min ɲin n sieli i junman kwlaa nga be mannin min’n su kpa.” Kɛ ɔ bu junman kwlaa ng’ɔ dili’n i akunndan’n ɔ seli ekun kɛ: “Like kwlaa nga n yoli’n be yoman min nsisɔ. Afin aklunjuɛ nga n dili i blɛ sɔ’n nun’n, i su yɛ n fa min ɲin n sie-ɔ.”

Sɛ e wun i wlɛ kɛ Zoova i junman nga e di’n ti i liɛ ngunmin kun sakpa’n, é dí aklunjuɛ. Afin junman nga e nin Ɲanmiɛn e di’n ti e cenjele like dan. (1 Kor. 3:9) Sɛ e le e like kun naan e niɛn i lika titi’n, like sɔ’n cɛ́ e sa nun. I wafa kunngba’n, sɛ e fa e ɲin e sie i junman cinnjin nga e nin Zoova e di’n su’n, é dí aklunjuɛ titi. Asa ekun’n, e su faman junman nga e di’n, e sunnzunman e wiengu’m be liɛ’n. Kpɛkun e su seman kɛ e wiengu’m be junman’n le ɲrun tra e liɛ’n.​—Gal. 6:4.

Zan si kɛ Zoova i junman’n i dilɛ nun’n, sa sunman bé wá tɔ́ i su. Sanngɛ ɔ siman kɛ sa sɔ’m be ti’n, ɔ́ wá ká lɛ jrɛ́n i junman’n. (Zan 3:30) Afuɛ 30 nun’n Klisifuɛ’m be blɛ su’n, Famiɛn Erɔdu wlali Zan i bisua. Kɛ ɔ́ yó sɔ’n, nn Zan yoli Zezi i batɛmun w’a di anglo nsiɛn. Ɔ nin i sɔ’n ngba’n, ɔ boli jasin fɛ’n titi. (Mar. 6:17-20) ?Sanngɛ ngue yɛ ɔ ukali Zan blɛ kekle sɔ’n nun naan w’a di aklunjuɛ titi-ɔ? Like ng’ɔ ukɛli i’n yɛle kɛ ɔ fɛli i ɲin sieli i ninnge nga be ti cinnjin Zoova ɲrun’n, be su.

I nun mɔ Zan o bisua lɔ’n, be kannin ninnge nga Zezi yo be’n, be ndɛ kleli i. (Mat. 11:2; Lik. 7:18) Zan si jrɛiin kɛ Zezi yɛ ɔ ti Mesi’n niɔn. Yɛ atrɛkpa’n, Zan usɛli i wun kɛ wafa sɛ yɛ Zezi yía ndɛ kwlaa nga be kɛnnin i Mesi’n su’n be nuan-ɔn. Asa ekun’n, Zan si kɛ Mesi’n káci famiɛn.  Ɔ maan kɔlɛ, ɔ seli i wun kɛ ɔ ka kan’n, Zezi m’ɔ ti Mesi’n, ɔ́ bó i famiɛn’n i dilɛ bo. Yɛ atrɛkpa’n, ɔ́ yí i bisua lɔ fíte. Kɛ mɔ Zan kunndɛ kɛ ɔ́ sí like nga Zezi wá yó’n ti’n, ɔ sunmɛnnin i sɔnnzɔnfuɛ nɲɔn Zezi sin. I waan be ko usa Zezi kɛ: “?Sran nga be seli kɛ ɔ́ bá’n yɛle wɔ annzɛ kusu ɔ fata kɛ e minndɛ sran uflɛ?” (Lik. 7:19) Kɛ be usali Zezi sɔ’n, ɔ seli be kɛ be ko se Zan kɛ: “Aɲinsifuɛ’m be wun ase siɛn’n, be nga be ja timan kpa’n be nanti, kokowefuɛ’m be yo juejue, sutrefuɛ’m be ti sa, be nga be wuli’n be jaso, kpɛkun be bo jasin fɛ’n be kle yalɛfuɛ mun.” (Lik. 7:20-22) E si kɛ kɛ Zan i sɔnnzɔnfuɛ’m bé kán ndɛ sɔ mun klé i’n, ɔ sieli i su kpa be nuan bo.

Ndɛ nga Zan i sɔnnzɔnfuɛ’m be kan kleli i’n wlɛli i fanngan. Ndɛ sɔ’n ti’n, ɔ wunnin i wlɛ kɛ Zezi su yia Mesi’n i su ndɛ nga Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’m be kannin’n, be kwlaa nuan. Kannzɛ Zan si kɛ Zezi su yimɛn i bisua lɔ fiteman’n, sanngɛ ɔ si kɛ junman ng’ɔ dili’n w’a yoman ngbɛn. Ɔ maan ɔ dili aklunjuɛ titi.

Kɛ Zan sa’n, sɛ e fa e ɲin e sie i Zoova sulɛ’n su’n, kannzɛ sa nga be o e su’n be ti sɛ ti sɛ’n, é trá e awlɛn é jrán be ɲrun kekle. (Kol. 1:9-11) Yɛ sɛ e kanngan Biblu’n nun naan e bu su akunndan’n, é wún i wlɛ kɛ ninnge kwlaa nga e yo man Zoova’n, be timan ngbɛn. (1 Kor. 15:58) I sɔ’n ti’n, aniaan bla kun m’ɔ suan Sandra’n seli kɛ: “Cɛn kwlakwla’n, n kanngan Biblu’n nun ndɛ tre kun nun. I sɔ’n yo man e nin Zoova e afiɛn mantan kpa. Kpɛkun n buman min wun akunndan ngboko. Sanngɛ Zoova su yɛ n fa min ɲin n sie-ɔ.” Like uflɛ nga e kwla yo’n, yɛle kɛ e fa e ɲin e sie i junman nga aniaan’m be di i Zoova i sulɛ nun’n, i su. Sɛ e yo sɔ’n, e su buman e su sa’m be akunndan ngboko. Sandra seli ekun kɛ: “JW televiziɔn m’ɔ o ɛntɛnɛti su’n i nianlɛ’n, ɔ yo maan e wun i wlɛ kɛ e o anuannzɛ’n nun sakpa. Kpɛkun ɔ uka e maan e di aklunjuɛ Zoova i sulɛ’n nun.”

Zan Batɛmun yofuɛ’n w’a boman jasin fɛ’n w’a cɛman. Sanngɛ ‘ɔ yoli juejuefuɛ kɛ Eli sa, yɛ ɔ ɲannin fanngan kɛ i sa wie.’ Kɛ Eli sa’n, Zan kusu yoli “sran kɛ e sa.” (Lik. 1:17; Zak. 5:17) Maan e nian Zan i ajalɛ’n su. Yɛle kɛ e si ninnge nga Zoova maan e kwla yo be’n be su ye , yɛ e fa e ɲin e sie i Zoova i sulɛ’n su kpa. Sɛ e yo sɔ’n, kannzɛ sa ng’ɔ o e su’n ti sɛ ti sɛ’n, é dí aklunjuɛ titi.