Kɔ i nun ndɛ'n su trele

Kɔ like ng'ɔ o fluwa'n nun'n su trele

LIKE SUANLƐ 5

?Ngue ti yɛ e mian e ɲin e tran e aɲia’m be bo-ɔ?

?Ngue ti yɛ e mian e ɲin e tran e aɲia’m be bo-ɔ?

‘Amun bo e Min’n i wie ndɛ’n su lele naan w’a ba.’​—1 KOR. 11:26.

JUE 18 E si e ti kpɔlɛ tɛ’n i su ye

I SU FITILƐ *

1-2. (1) ?Kɛ Zoova wun sran miliɔn kpanngban nga be tran e Wla kpɛnlɛ aɲia’n i bo’n, ngue yɛ ɔ sie i nzɔliɛ-ɔ? (An nian foto ng’ɔ o fluwa’n i bui’n su’n.)(2) ?Kosan benin yɛ é wá tɛ́ su like suanlɛ nga nun-ɔn?

ZOOVA wun sran miliɔn kpanngban nga be tran e Wla kpɛnlɛ aɲia’n i bo’n. Kpɛkun, ɔ fɛ i ɲin sie i be tinuntinun be su. Ɔ wun be nga be tran aɲia sɔ’n i bo afuɛ kwlakwla’n. Ɔ si kɛ be kle sran sɔ’m be nun wie’m be ɲrɛnnɛn, sanngɛ be ba. Wie’m be tranman aɲia nga e yo be titi’n be bo’n, sanngɛ kɛ é yó e Wla kpɛnlɛ aɲia’n, be wun i wlɛ kɛ ɔ ti cinnjin kɛ be trɛn i bo wie. Yɛ sran wie’m be liɛ’n, kpɛ klikli nga bé trán e aɲia cinnjin sɔ’n i bo’n yɛle ngalɛ’n. Atrɛkpa’n, be kunndɛ kɛ bé sí like kpa nga e yo i aɲia sɔ’n i bo’n. Zoova wun sran kwlaa sɔ mun.

2 Kɛ Zoova wun kɛ sran kpanngban kpa be tran e Wla kpɛnlɛ aɲia’n i bo’n, ɔ yo i fɛ dan. (Lik. 22:19) Sanngɛ, sɛ sran’m be sɔnnin o annzɛ b’a sɔnman o, nɛ́n i sɔ’n yɛ ɔ ti i cinnjin-ɔn. Like ng’ɔ ti i cinnjin’n, yɛle sa nga ti yɛ sran’m be kɔ aɲia sɔ’n i bo’n. I sɔ’n ti, like suanlɛ nga nun’n, é wá tɛ́ kosan cinnjin kpa kun su: ?Ngue ti yɛ e tranman e Wla kpɛnlɛ aɲia’n i ngunmin bo mɔ sanngɛ, e mian e ɲin e tran aɲia kwlaa nga Zoova siesieli i kɛ e yo be lemɔcuɛ kwlakwla’n, be bo wie-ɔ?

Kɛ sran’m bé kán be ndɛnngan’n, nn aniaan bla kun nin i wa’n be su kɔ aɲia kun bo, yɛ ɔ su klɛ lɛtri ko mɛn i wun mɔ be wlɛli i bisua’n. (An nian ndɛ kpɔlɛ 1 nin 2 be nun.) *

E TI WUN ASE KANFUƐ

3-4. (1) ?Ngue ti yɛ e tran e aɲia’m be bo-ɔ? (2) ?Kɛ e tran aɲia’m be bo’n, ngue yɛ i sɔ’n yi i nglo-ɔ? (3) ?Kɛ nga 1 Korɛntifuɛ Mun 11:23-26 fa kan’n sa’n, ngue ti yɛ ɔ fataman kɛ be yo e Wla kpɛnlɛ aɲia’n e sin-ɔn?

3 Like cinnjin nga ti yɛ e tran aɲia’m be bo’n, yɛle kɛ i sɔ’n o Zoova i sulɛ’n nun wie. Asa ekun’n, Zoova kle e like aɲia’m be bo. Be nga be tu be wun’n be kunndɛman kɛ sran kle be like. (3 Zan 9) Sanngɛ e liɛ’n, e kunndɛ kpa kɛ Zoova nin i anuannzɛ’n be kle e like titi.​—Eza. 30:20; Zan 6:45.

4 Kɛ e tran aɲia’m be bo’n, e kle kɛ e ti wun ase kanfuɛ naan e klo kɛ be kle e like. Like nga ti yɛ e kɔ e Wla kpɛnlɛ aɲia’n i bo’n, yɛle kɛ aɲia sɔ’n ti cinnjin dan. Asa ekun’n, e klo kɛ é yó like nga Zezi seli e kɛ e yo’n. Ɔ seli kɛ: “An yo i kɛ nga sa titi naan amun wla kpɛn min su.” (An kanngan 1 Korɛntifuɛ Mun 11:23-26 nun.) Kɛ e yo e Wla kpɛnlɛ aɲia’n, e fa e wla’n guɛ i like nga cɛn wie lele é ɲɛ́n i’n su kpa. Yɛ e wla kpɛn su kɛ Zoova klo e dan. Sanngɛ, Zoova si kɛ afuɛ kun nun’n, sɛ ɔ fa cɛn ba kunngba cɛ wla e fanngan’n, i sɔ’n su yoman e ye. I sɔ’n ti ɔ siesie aɲia wie mun lemɔcuɛ kwlaa. Kpɛkun ɔ wla e fanngan kɛ e tran be bo. Kɛ mɔ e ti wun ase kanfuɛ’n ti’n, e yo like nga Zoova se e kɛ e yo’n. Lemɔcuɛ kwlakwla’n e fa dɔ kpanngban e siesie e wun, kpɛkun e kɔ aɲia sɔ’m be bo.

5. ?Kɛ Zoova yia sran mun’n, ngue ti yɛ wun ase kanfuɛ’m be ba-ɔ?

5 Afuɛ kwlakwla’n, kɛ Zoova yia sran kpanngban kɛ be bla naan ɔ wa kle be like’n, wun ase kanfuɛ’m be ba. (Eza. 50:4) Sran sɔ’m be tran e Wla kpɛnlɛ aɲia’n i bo. Kpɛkun i sin’n, be tran aɲia onga’m be bo wie. (Zkr. 8:20-23) Kɛ Zoova m’ɔ ti e ukafuɛ nin e sasafuɛ’n, ɔ kle e nin sran sɔ’m be like’n, e klun jɔ dan. (Jue. 40:18) Nanwlɛ, kɛ Zoova nin i Wa Zezi m’ɔ klo i dan’n, be yia e aɲia’m be bo mɔ e kɔ’n, e cenjele nun-ɔn. Afin, like nga be kle’n, ɔ leman wunsu.​—Mat. 17:5; 18:20; 28:20.

6. ?Ngue ti yɛ bian ng’ɔ trannin e Wla kpɛnlɛ aɲia’n i bo’n, ɔ ti wun ase kanfuɛ-ɔ?

6 Afuɛ kwlakwla’n, e mian e ɲin e yia sran kpanngban kpa naan be tran e Wla kpɛnlɛ aɲia’n i bo. Wun ase kanfuɛ nga be ba aɲia sɔ’n i bo’n, be ɲan su ye dan. I wie yɛle bian kun liɛ’n. Laa kun’n, kɛ aniaan kun mannin bian sɔ’n i fluwa nga e fa yia sran mun e Wla kpɛnlɛ aɲia’n i bo’n, ɔ seli kɛ ɔ su kwlá trɛmɛn i bo wie. Sanngɛ, kɛ be ɔli aɲia’n i bo nnɔsua’n, aniaan’n ɔ́ nían-ɔn, bian’n yɛ ɔ su wlu Ɲanmiɛn Sulɛ sua’n nun yɛ. Wafa nga aniaan’m be sɔli bian’n nun’n, ɔ yoli i fɛ dan. Ɔ maan, ɔ boli aɲia nga e yo be lemɔcuɛ kwlakwla’n be bo tranlɛ bo. I kpa bɔbɔ’n, afuɛ ng’ɔ́ sú i su nun’n, aɲia nsan cɛ yɛ w’a kwlá tranman be bo-ɔ. ?Ngue ti yɛ bian’n fali ajalɛ kɛ ɔ́ trán aɲia’m be kwlaa be bo-ɔ? Yɛle kɛ, ɔ ti wun ase kanfuɛ. Kɛ ɔ cɛli kan’n, aniaan ng’ɔ yiɛli i’n seli kɛ: “Bian’n ti wun ase kanfuɛ dan.” E si kɛ Zoova yɛ ɔ flɛli bian sɔ’n kɛ ɔ wa su i wie-ɔ. Kɛ é sé yɛ’n, ɔ ti e niaan kun afin be yoli i batɛmun.​—2 Sam. 22:28; Zan 6:44.

7. ?Wafa sɛ yɛ like nga be kle e aɲia’m be bo’n, ɔ nin Biblu’n nun ndɛ nga e kanngan’n, be kwla uka e naan y’a yo wun ase kanfuɛ-ɔ?

7 Like nga be kle e aɲia’m be bo’n, ɔ nin Biblu’n nun ndɛ nga e kanngan’n, be kwla uka e naan y’a yo wun ase kanfuɛ. Blɛ sunman’n, kɛ é wá yó e Wla kpɛnlɛ aɲia’n, ninnge nga e suan be e aɲia’m be bo’n, be fa e ɲin sie i ajalɛ nga Zezi kleli e’n su. Asa ekun’n, be kle e kɛ, kɛ Zezi fɛ́ i wun yí e ti tɛ’n, ɔ yili i nglo kɛ ɔ ti wun ase kanfuɛ. Yɛ kɛ e aɲia’n i cɛ́n’n mántan koko’n, be wla e fanngan kɛ e kanngan Biblu’n nun ndɛ mma trele wie’m be nun. Ndɛ mma sɔ’m be kan Zezi i wie’n nin i cɛnlɛ’n be ndɛ. Like nga be kle e aɲia sɔ’m be bo’n, ɔ nin Biblu’n nun ndɛ nga e kanngan’n ti’n, e wun e ti tɛ mɔ Zezi fɛli i wun yili’n, i bo kpa. Ɔ maan, e klo kɛ é yó wun ase kanfuɛ kɛ i sa, naan blɛ kekle nun bɔbɔ’n, é yó Zoova i klun sa’n titi.​—Lik. 22:41, 42.

E TI YAKPAFUƐ

8. ?Wafa sɛ yɛ Zezi kleli kɛ ɔ ti yakpafuɛ-ɔ?

8 Wafa nga e kwla nian Zezi i ajalɛ’n su’n, yɛle kɛ maan e kle kɛ e ti yakpafuɛ. Kɛ bé wá kún Zezi’n, ɔ kleli kɛ ɔ ti yakpafuɛ. Ɔ si kɛ i kpɔfuɛ’m bé yó i finfin, bé bó i, kpɛkun bé kún i waka’n su. (Mat. 20:17-19) Sanngɛ w’a wanndiman. Kɛ ɔ nin i akoto nanwlɛfuɛ’m be o lika nga be flɛ i kɛ Zɛtsemane lɔ’n, ɔ seli be kɛ: “Amun jaso maan e wɔ. An nian! Sran ng’ɔ́ fá min mán sran mun’n, ɔ nunman mmua kun.” (Mat. 26:36, 46) Kɛ i kpɔfuɛ’m be bɛli i tralɛ’n, ɔ jrannin be ɲrun lɛ, yɛ ɔ fɛli i wun kleli be. Kpɛkun ɔ seli sonja’m be kɛ maan be yaci i akoto’m be nun naan be wɔ. (Zan 18:3-8) Nanwlɛ, Zezi ti yakpafuɛ dan. Andɛ’n, Klisifuɛ nga Ɲanmiɛn kpali be sieli be ngunmin’n, be nin Klisifuɛ onga’m be nian Zezi i ajalɛ’n su. Yɛle kɛ be kle kɛ be ti yakpafuɛ wie.

Kɛ e mian e ɲin e tran aɲia’m be bo’n, i sɔ’n wla e wiengu’m be fanngan.(An nian ndɛ kpɔlɛ 9 nun.) *

9. (1) ?Ngue ti yɛ sɛ e timan yakpafuɛ’n, e kwlá tranman aɲia’m be bo titi-ɔ? (2) ?Kɛ e mian e ɲin e tran aɲia’m be bo’n, wafa sɛ yɛ i sɔ’n yo aniaan nga be o bisua’n mun-ɔn?

9 Sa fanunfanun nga be o e su’n ti’n, sɛ e waan é trán aɲia’m be bo titi’n, ɔ fata kɛ e yo yakpafuɛ. Aniaan wie’m be o awlabɔɛ’n nun, afin be sran wuli. Wie’m be sa sin bubu be. Yɛ tukpacɛ’n kle wie’m be yalɛ. Aniaan wie’m be liɛ’n, be osufuɛ mun annzɛ awa i janunfuɛ’m be tanndan be ɲrun. Ɔ nin i sɔ ngba’n, aniaan kwlaa sɔ’m be mian be ɲin be tran aɲia’m be bo. I sɔ’n wla e niaan nga Ɲanmiɛn sulɛ’n ti’n be wlali be bisua’n, be fanngan dan. (Ebr. 13:3) Kɛ be ti i kɛ sa’n kwlaa nun’n e su Zoova titi’n, be lafi i su kpa, be yo yakpafuɛ, yɛ be nanti seiin. I wie yɛle akoto Pɔlu liɛ’n. Kɛ be wlɛli i bisua Rɔmun lɔ m’ɔ tili i kɛ i niaan’m be su Ɲanmiɛn kpa titi’n, i sɔ’n yoli i fɛ dan. (Fil. 1:3-5, 12-14) Kɛ Pɔlu klɛ́ Ebre Mun fluwa’n, nn atrɛkpa’n ɔ su wa fin bisua fite. Annzɛ kusu’n, ɔ fiteli ɔ nin a cɛman. Fluwa sɔ nun’n, ɔ seli i wiengu Klisifuɛ’m be kɛ maan ‘be klo be wun kɛ sran kun nin i niaan sa titi,’ naan nán be yaci aɲia’m be bo tranlɛ.​—Ebr. 10:24, 25; 13:1.

10-11. (1) ?Wan mun yɛ ɔ fata kɛ e yia be e Wla kpɛnlɛ aɲia’n i bo-ɔ? (2) ?Ndɛ benin yɛ Efɛzifuɛ Mun 1:7 kan mɔ i ti yɛ e yo sɔ-ɔ?

10 Kɛ e yia e osufuɛ mun, nin e wiengu junman difuɛ mun ɔ nin e mantanfuɛ mun e Wla kpɛnlɛ aɲia’n i bo’n, e yi i nglo kɛ e ti yakpafuɛ. Ye dan nga Zoova nin Zezi be yoli e’n ti’n, e kunndɛ kɛ é yía e wiengu mun naan be tran aɲia cinnjin sɔ’n i bo wie. E klo kɛ be wun i wlɛ kɛ “Ɲanmiɛn i aklunye’n ti dan,” naan be si like nga be kwla yo naan b’a ɲan e ti kpɔlɛ tɛ’n i su ye’n.​—An kanngan Efɛzifuɛ Mun 1:7 nun; Ngl. 22:17.

11 Kɛ e mian e ɲin e tran aɲia’m be bo’n, e yi nzuɛn cinnjin kpa kun ekun i nglo. Wafa nga Ɲanmiɛn nin i Wa’n be yili nzuɛn sɔ’n i nglo’n, ɔ leman wunsu.

E KLO ZOOVA NIN ZEZI

12. (1) ?Wafa sɛ yɛ e aɲia’m be uka e naan y’a klo Zoova nin Zezi be kpa-ɔ? (2) ?Ngue yɛ 2 Korɛntifuɛ Mun 5:14, 15 wla e fanngan kɛ e yo-ɔ?

12 Klolɛ mɔ e klo Zoova nin Zezi ti’n, e mian e ɲin e tran aɲia’m be bo. Kɛ e tran aɲia’m be bo kusu’n, like nga be kle e’n, ɔ uka e maan e klo Zoova nin i Wa’n be kpa. Afin, e aɲia’m be bo’n, be kan like nga be yo mannin e’n i ndɛ titi naan e wla kpɛn su. (Rɔm. 5:8) E Wla kpɛnlɛ aɲia’n, ɔ kpɛn e wla kɛ Zoova nin Zezi be klo e dan. Be nga be buman e ti kpɔlɛ tɛ’n i like fi bɔbɔ’n, be klo be wie. Nanwlɛ, i sɔ’n yo e fɛ dan. I sɔ’n ti’n, e klo kɛ é mían e ɲin naan é nían Zezi i ayeliɛ’n su cɛn kwlaa. (An kanngan 2 Korɛntifuɛ Mun 5:14, 15 nun.) Yɛ e klo kɛ é mánmán Zoova e ti tɛ m’ɔ fɛli i Wa’n yili’n ti. Like kun mɔ e kwla yo e fa mɛnmɛn i’n, yɛle kɛ maan e tu e klun e tɛ kosan’m be su aɲia’m be bo.

13. ?Wafa sɛ yɛ e kwla kle kɛ e klo Zoova nin i Wa’n be kpa-ɔ? An yiyi nun.

13 Wafa nga e kwla kle kɛ e klo Zoova nin i Wa’n be kpa ekun’n, yɛle kɛ maan e klɛn e wun e yo like kwlaa nga be klo’n. Blɛ sunman’n, e mian e ɲin kpa naan y’a kwla tran aɲia’m be bo. Asɔnun sunman nun’n, nnɔsua flɔlɔ yɛ aniaan’m be yo be lemɔcuɛ afiɛn’n nun aɲia’n niɔn. Kɛ ɔ́ yó sɔ’n, nn b’a di junman lele b’a fɛ. Kpɛkun, Fue annzɛ Mɔnnɛn cɛn mɔ sran’m be fa lo wunmiɛn’n, yɛ be yo aɲia kunfuɛ’n niɔn. ?Kɛ afɛ’n o e su mɔ e mian e ɲin e tran aɲia’m be bo’n, Zoova sie i nzɔliɛ? E si kɛ ɔ sie i nzɔliɛ. I kpa bɔbɔ’n, kɛ ɔ wun kɛ blɛ kekle nun’n e yi i nglo kɛ e klo i’n, i sɔ’n yo i fɛ dan.​—Mar. 12:41-44.

14. ?Wafa sɛ yɛ Zezi kleli kɛ ɔ bumɛn i ngunmin i wun akunndan, naan ɔ klo sran dan-ɔn?

14 Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m be dunman nun ti’n, ɔ kplinnin su kɛ i kpɔfuɛ’m be kun i. Asa ekun’n, ɔ yili i nglo cɛn kwlakwla kɛ be ndɛ lo i. I wie yɛlɛ kɛ, kɛ afɛ’n o i su annzɛ i wla bo i wun bɔbɔ’n, ɔ nin be koko yalɛ. Nanwlɛ’n, ɔ kleli kɛ ɔ klo be dan naan ɔ bumɛn i ngunmin i wun akunndan. (Lik. 22:39-46) Zezi w’a kunndɛman le kɛ sran’m be ti i wun ɲanman nun. Sanngɛ, like ng’ɔ ko yo naan w’a ti i wiengu’m be wun ɲanman nun’n, yɛ ɔ yoli i cinnjin-ɔn. (Mat. 20:28) Sɛ e klo Zoova nin e niaan Klisifuɛ mun sɔ wie’n, é yó like kwlaa nga e kwla yo naan y’a tran e Wla kpɛnlɛ aɲia’n ɔ nin aɲia onga’m be bo’n.

15. ?Wan mun yɛ ɔ fata kɛ e uka be kpa-ɔ?

15 E yɛ e ti Zezi i sɔnnzɔnfuɛ sakpasakpa-ɔ. Yɛ e fa blɛ e yia sran mun naan be wa su Zoova wie. Sanngɛ, sran ng’ɔ fata kɛ e uka be kpa’n, be yɛle e “niaan nga e nin be e lafi e Min’n su’n,” mɔ sanngɛ b’a yaci jasin fɛ’n i bolɛ’n. (Gal. 6:10) Maan e yi i nglo kɛ e klo be. Yɛle kɛ, maan e wla be fanngan naan be tran e aɲia’m be bo. I li, kɛ é wá yó e wla kpɛnlɛ aɲia’n, yɛ ɔ fata kɛ e yo sɔ kpa-ɔ. Sɛ e niaan sɔ’m be sa be sin be su Zoova’n, e wun yó e kɛ Zoova nin Zezi be liɛ’n sa. Yɛle kɛ, e klun jɔ́ dan.​—Mat. 18:14.

16. (1) ?Wafa sɛ yɛ e kwla wla e wiengu fanngan-ɔn? (2) ?Wafa sɛ yɛ e aɲia’m be kwla uka e-ɔ? (3) ?Ngue ti yɛ ɔ ti cinnjin kɛ e wla kpɛn ndɛ ng’ɔ o Zan 3:16 nun’n su anglo nɲɔn nga’m be nun-ɔn?

16 Lemɔcuɛ nga bé bá lɛ’n be nun’n, maan e wla e wun ase e yia sran kpanngban naan be tran e Wla kpɛnlɛ aɲia’n i bo. É yó aɲia sɔ’n Ya cɛn nnɔsua Avrili i le 19 su. (An nian kuku nga be flɛ i kɛ “ ?Á yía be?” i nun.) Asa ekun’n, maan e wla e wun fanngan titi naan e ngba e tran aɲia nga Zoova siesie man e’n, be kwlaa be bo. Mɛn’n i awieliɛ blɛ nga nun’n, e aɲia’m be kwla uka e naan y’a yo wun ase kanfuɛ, nin yakpafuɛ, naan y’a klo sran titi. (1 Tes. 5:8-11) Nanwlɛ, Zoova nin i Wa’n be yili i nglo kɛ be klo e dan. Maan e kusu e kle kɛ e si ye.​—An kanngan Zan 3:16 nun.

JUE 126 An nian amun wun kpa, an jran kekle

^ ndɛ kpɔlɛ 5 Aɲia nga é yó be afuɛ 2019 nga nun’n, be nun cinnjin kpafuɛ’n yɛle e Wla kpɛnlɛ aɲia mɔ é yó i Avrili i le 19 m’ɔ ti Ya cɛn’n. ?Ngue ti yɛ é yó aɲia sɔ’n niɔn? E klo kɛ Zoova i klun jɔ e wun ti-ɔ. ?Kɛ e mian e ɲin e tran e Wla kpɛnlɛ aɲia’n, ɔ nin aɲia nga e yo be lemɔcuɛ kwlakwla’n be bo’n, ngue yɛ i sɔ’n yi i nglo-ɔ? Like suanlɛ nga nun’n, é wá tɛ́ kosan sɔ’n su.

^ ndɛ kpɔlɛ 50 I WUN BUI’N SU FOTO’N: Asiɛ’n su sran miliɔn kpanngban be tran e Wla kpɛnlɛ aɲia’n i bo.

^ ndɛ kpɔlɛ 52 FOTO’M BE SU NDƐ: Be wlali aniaan kun i bisua Ɲanmiɛn sulɛ’n ti. Kɛ i yi’n klɛli lɛtri ko mɛnnin i’n, i sɔ’n wlɛli i fanngan dan. Afin, ɔ wun kɛ be wla w’a fimɛn i su. Asa ekun’n, ɔ wun kɛ i osufuɛ’m be faman be wun wlɛmɛn i be nvle’n nun ndɛnganndɛngan’m be nun naan be su Ɲanmiɛn titi. I sɔ’n yo i fɛ dan.